Du hí văn chương: Tiểu phương trận – cuộc hình vuông nhỏ

[i]Lời tòa soạn Bạn cờ: Đây là một sáng tạo của một em thiếu nhi (Đặng Việt Phong (53, ngõ 98, Thái Hà, Hà Nội) đăng trên báo Thiếu niên tiền phong, mục Sáng tạo lý thú. Mời các bạn thưởng thức.[/i]

Khi đi xong nước của mình, người chơi bấm vào đồng hồ, đồng hồ của mình sẽ dừng và đồng hồ của đối thủ sẽ chạy. Loại đồng hồ này khó mua, khá đắt tiền, vì thế, mình nghĩ ra một loại đồng hồ đơn giản để thiếu nhi chúng ta chơi với nhau. Đồng hồ này chạy bằng cát, có hai ngăn, một ngăn của mình và một ngăn của đối thủ (hình vẽ).

[img]xq369-0.jpg;right;[/img]Cách làm: Cắt hai chai nước khoáng, hàn đuôi lại với nhau với một màng ngăn ở giữa. Đục hai lỗ nhỏ ở hai bình theo hướng ngược nhau. Lấy hai cái hộp nhựa trong rồi cắt như hình, gắn hai cái tăm vào nắp chai thẳng hàng với lỗ đục trên chai. Bây giờ, ta đổ cát khô, hạt mịn cùng một lượng như nhau vào các chai. Đặt chai lên hộp, dùng dây chun đánh dấu hai mức bằng nhau ở thành hộp. Khi chơi, mỗi người đi xong quay nắp chai một vòng sao cho que tăm vuông góc với mặt đất. Lúc đó, cát ở chai mình ngừng chảy xuống, còn cát ở chai đối thủ bắt đầu chảy. Mức cát của ai chạm vạch dây chun trước thì người đó hết giờ.

Kết Luận: Đây là loại đồng hồ đánh cờ khá thú vị, dễ làm. Những bạn yêu cờ mà chưa có đồng hồ thật nên làm một chiếc để luyện tập trước khi đi thi đấu.

Trong các cuộc vui chơi, có gì vui hơn cờ Tướng
Vua Nghiêm chế cờ cho Đan Chu ham vui mà quên đi tửu sắc.
Vua Võ bày cờ cho thiên hạ dòm ý để biết việc chiến chinh.
Mấy kẻ thảnh thơi nhờ đây mà thêm trí
Nhiều người buồn bực nhờ nó mà giải sầu.
Biến hoá khôn cùng chín mươi nước dường như bờ cõi.
Thấp cao nhiều thế ba mươi hai quân chẳng khác tướng binh.
Gẫm việc đời thắng thua như cuộc cờ
Tỏ cái ý trước sau như nước chiếu.
Tuy Khổng Tử còn nói rằng:
“Kẻ ở không thật là vô ích
Thà chơi cờ Tướng cho thêm trí còn hơn!”
Còn Đào Khoản thì lại nói rằng
“Kẻ có việc phải hữu công
Sức đâu dư ham vui thua chịu lận”
Khi đã ngồi vào bàn có món ngon vật lạ chẳng màng.
Gặp sắc nước hương trời xem như không.
Tuy đã là bạn bè thân hữu, nhưng chỉ vì tranh cao tranh thấp mà sinh ra cãi lẫy.
Tuy đã là cha con – nhưng chỉ vì tranh hơn tranh thua mà sinh chuyện giận hờn.
Đứng rốt cửu lưu chẳng xen vào lục nghệ
Cờ Tướng không phải là một nghề.
Có thắng cũng chẳng được phong tước phong hầu.
Mà thua cũng thế mà thôi
“Ham giết quân là tập tánh bất nhơn
Hay gạt chiếu là sinh lòng gian trá”.
Nếu không biết cách dùng cờ, chẳng khác nào đem cây chọi với cây.
Dường thể lấy đá chọi với đá.
Tóm lại: Cờ Tướng có lợi cho trí hoá khi ta biết cách dụng – còn hại cho ngày giờ vì ta quên đi ý niệm.

[b]Ván 47: Từ Phản Công Cánh Đến Trung Lộ[/b]
[game]
FORMAT WXF
GAME Từ Phản Công Cánh Đến Trung Lộ
RED Trắng
BLACK Đen
RESULT 0-1
START{
1. P2-5 M8.7 2. M2.3 M2.3
3. X1-2 X9-8 4. B7.1 B7.1
5. X2.6 M7.6 6. M8.7 T3.5
7. P8.2 B7.1 8. X2-4 B7.1
9. M3/5 M6/4 10. X4/2 P2.2
11. X4-2 X1.1
DIAG{ #12 RED }
/*Thế cờ còn phức tạp. Cánh trái của Đen bị Xe Trắng phong tỏa phải huy động Xe cánh mặt lên tiếp ứng. Bây giờ nếu Trắng chơi tiếp: 12. P5-2 X1-6 13. P2.5 X6.1 14. P2/1 M4.3 15. X2-7 X8.3 tình thế đỡ căng, hai bên cân bằng. Thế nhưng Trắng chơi những nước tiếp theo không chính xác.*/
12. X9.1? X8.1
13. X9-6 M4.3!
/*Đen thực hiện phương châm: “Bỏ quân để giành lấy thế”. Bây giờ nếu Trắng đi: 14. X2-7 X1-6 15. X6.3 B3.1, Trắng vô cùng khó chơi. Do đó Trắng đã đi như những nước tiếp theo.*/
14. X6.3 B3.1
15. T7.9 Mt.2 16. P5-8 P2.3
17. X6-3 P2/1 18. P8-5 B5.1
19. P5.3 T7.5 20. X3.3 M3.4
21. X3-2 X8.1 22. X2.3 B3.1
23. X2/3 B3.1 24. X2-6 X1-4
25. M7/8 P2-5 26. M5/7 X4.1
27. M7.6 M4/2 28. X6.3 M2/4
29. M6.7 P5-9 }END[/game]
Trắng chịu thua vì cờ tàn Đen lời nhiều Tốt.

[b]Ván 48: Uy Hiếp Trung Lộ Đến Phản Công Cánh[/b]
[game]
FORMAT WXF
GAME Uy Hiếp Trung Lộ Đến Phản Công Cánh
RED Trắng
BLACK Đen
RESULT 0-1
START{
1. P2-5 M8.7 2. M2.3 B3.1
3. X1-2 X9-8 4. M8.9 M2.3
5. P8-7 M3.2 6. X2.6 T3.5
7. B5.1 S4.5 8. B5.1 B5.1
9. X2-3 B5.1 10. P7/1 X1-4
11. B3.1
DIAG{ #11 BLUE }
/*Trắng vội tấn công trung lộ bằng hi sinh Tốt đầu không ngờ đối phương bất chấp nước X3 -8 bắt hai quân, cứ ăn Tốt đầu rồi đưa Tốt qua hà khống chế trở lại Trắng. Bây giờ nếu Trắng tham ăn một quân mà đi: 11. X3-8 M7.6 12. X8/1 M6.8 phản công cánh mặt yếu kém thì Trắng khó chống đỡ.*/
11. … X4.8 12. B3.1 P8.4
13. X3-8 P2-4 14. S6.5 P8-7
15. T3.1 X8.8 16. X8/1 X8-7
17. X8.4 P4/2 18. P7.1 P7-8
19. S5.4 B5.1 20. M3.4 P8.3
21. S4.5 X7.1 22. S5/4 X7/5
23. S4.5 B5.1 24. M4/5 X7.5
25. S5/4 X7/2 26. S4.5 X7-9
27. M5.4 X9.2 28. M4/3 P8/2
29. S5/4 X4-7
}END[/game]
Trắng chịu thua vì không chống đỡ được những nước tiếp theo của Đen:
30. T7.5 P8.2 31. S4.5 X7.1 32. M3/4 X7-6 33. Tg5-4 P8/3 34. Tg4.1 P8-6.

[b]Ván 49: Tấn Công Và Phản Công ở Cánh[/b]
[game]
FORMAT WXF
GAME Tấn Công Và Phản Công ở Cánh
RED Trắng
BLACK Đen
RESULT 0-1
START{
1. P2-5 M8.7 2. M2.3 M2.3
3. X1-2 X9-8 4. B7.1 B7.1
5. M8.7 T3.5 6. P8.2 P2.2
7. X2.6 P8-9 8. X2.3 M7/8
9. X9.1 S4.5 10. X9-2 M8.7
11. B3.1 B7.1 12. P8-3 M7.6
13. X2.6 X1-4 14. M3.4 X4.3
15. P5-3!
DIAG{ #15 BLUE }
/*Trắng chơi Pháo đầu thấy khó làm gì chuyển quân tập trung tấn công cánh, thế cờ căng thẳng quyết liệt.*/
15. … S5.4 16. X2-4 B5.1
17. B7.1 M6/8 18. B7-6 M8/6
19. B6.1 S4/5 20. B6-7 M3/2
21. M4.3 P9.4
/*Đen bị uy hiếp nặng nề, sau khi đổi Xe, Đen bắt đầu tìm đường phản công.*/
22. Ps-5 M2.4
23. M7.6 P2-4 24. B7-6 P9-1
25. M6.8 P1/2 26. M8.7 P4-3
27. P5-6 M4.2 28. B6-5 P3/1
29. Bt.1 T7.5 30. M3.5 S5.4
31. M5/6 M2.3! }END[/game]
Đen nhảy Mã làm ngòi cho một Pháo tấn công Tượng và một Pháo tấn công Mã, Trắng phải mất một Mã nên buông cờ chịu thua.

[b]Ván 50: Những Phản Đòn Thuộc “Quái Chiêu”[/b]
[game]
FORMAT WXF
GAME Những Phản Đòn Thuộc “Quái Chiêu”
RED Triệu Khánh Các
BLACK Hồ Vinh Hoa
RESULT 0-1
START{
1. P2-5 M2.3 2. M2.3 P8-6
3. X1-2 M8.7 4. B3.1 B3.1
5. P8.4 T3.5 6. P8-3 B9.1
7. M8.7 X1-2 8. M3.4 P6.2
9. B5.1 S6.5 10. X9.1 P2.3
11. M4/3 P6-4 12. M3.5 P2/1
13. X9-6 X9.3 14. P5-3 P4/2
15. X6.5
DIAG{ #15 BLUE }
/*Trắng chơi Pháo đầu phì Pháo rồi chuyển ra cánh tấn công, Đen chơi Phản Công Mã chống đỡ tích cực tạo tình thế đối công căng thẳng.*/
15. … M3.4 16. B7.1 M4.6
17. B7.1 P2.3 18. Ps-8? X2.7
19. X6-8 X2/4 20. P3-8 B5.1
21. P8.3 T5/3 22. B5.1
/*Trắng lời Tốt, Xem ra ưu thế nhưng Đen có điều kiện phối hợp quân đánh trả quyết liệt, do đó không thể đánh giá Trắng ưu thật.*/
22. … X9-2
23. P8-9 P4-5 24. T3.5 M6.4
25. X2.1 X2.4 26. X2-6 M4/5
27. B3.1 M5.6 28. M7.6 M7.5
29. M6/4 X2-5 30. S6.5 X5/1
31. M4.2 M5.6 32. Tg5-6 P5-4
33. Tg6-5 M6.8 }END[/game]
Trắng hoàn toàn bó tay chịu thua. Đây là ván Triệu Khánh Các cầm Trắng thua Hồ Vinh Hoa cầm Đen, chơi ngày 19/7/1974.