Cùng chơi cờ Tướng

[b]1. Tạo bàn cờ [/b]
Mở Excel, chọn khối từ dòng 1 đến 10, vào menu Format\ Row\ Height, gõ 40, nhấn OK. Mục đích khi làm điều này là tạo cho ô bàn cờ có dạng hình vuông (ở đây dùng chiều cao của dòng là 40 để khỏi phải chỉnh lại chiều rộng của cột). Nhìn vào vùng bảng tính, nếu bạn thấy được đủ 10 dòng là ổn, nếu không, bạn có thể tắt bớt các thanh công cụ, thanh trạng thái, thanh công thức, giảm chiều cao và chiều rộng của dòng, cột hoặc chuyển qua kiểu xem toàn màn hình (menu View\ Full Screen).

[img]xq86-0.jpg;center;[/img]

Kế tiếp, bạn tiến hành kẻ khung cho bàn cờ. Chọn khối từ ô B2 đến I10. Vào menu Format\ Cells > chọn thẻ Border > chọn kiểu Outline và Inside > nhấn OK. Chọn các ô E2, F3, E9 và F10 (dùng phím Ctrl để chọn từng ô) > vào menu Format\ Cells > chọn thẻ Border > nhấn nút OK. Tương tự, chọn các ô E3, F2, E10 và F9, chọn nút > OK. Chọn khối từ ô B6 đến I6, vào thẻ Border, nhấn nút [img]xq86-1.jpg;right;[/img] để xóa đường kẻ dọc giữa. Làm xong, bạn sẽ có một bàn cờ như hình dưới đây (bạn cũng có thể tắt đường kẻ bảng tính để nhìn bàn cờ rõ hơn bằng cách vào menu Tools\ Options > chọn thẻ View > bỏ đánh dấu Gridlines).

[img]xq86-2.jpg;center;[/img]

[b]2. Tạo con cờ[/b]
Chọn Text box trên thanh Drawing. Giữ phím Shift trong khi vẽ ra một hộp Text box để tạo hình vuông (bạn nên tạo hộp có kích cỡ vừa đủ để đặt trên bàn cờ), gõ tên con cờ vào (ví dụ: Xe). Chọn hộp textbox này, vào menu Format\ Text Box > chọn thẻ Alignment > chọn Center trong 2 hộp Horizontal và Vertical > OK. Nhấn nút Draw trên thanh Drawing, chọn Change AutoShape\ Basic Shapes > chọn Change Shape to Oval (hình vòng tròn). Bạn sẽ có hình con cờ như sau:

[img]xq86-3.jpg;center;[/img]

Bạn có thể sửa đổi hình con cờ theo ý thích, chẳng hạn cho chữ đậm lên, chọn màu, tạo kiểu 2D hoặc 3D… hay nếu bạn có hình con cờ thật thì chèn vào cho hấp dẫn hơn. Làm tương tự để tạo các con cờ khác (hoặc chép thành từng con cờ mới rồi sửa lại cho dễ). Xong xuôi, đặt chúng vào bàn cờ ở những vị trí thích hợp.

Nếu thấy di chuyển các con cờ hơi khó vì phải nhấn vào khung hình mới kéo đi được, bạn hãy dùng mẹo nhỏ sau: chọn con cờ > nhấn Ctrl+X > vào menu Edit\ Paste Special > chọn Picture (Enhanced Metafile) > OK. Bạn thử kéo con cờ đi xem, rất dễ dàng.

Khi đã tạo xong bàn cờ, bạn lưu lại làm mẫu để sau này đánh tiếp mà không cần phải sắp xếp lại các con cờ.
[img]xq86-4.jpg;center;[/img]
[b]3. Cách đánh cờ[/b]
Mở bàn cờ mẫu ra, sau đó lưu lại với tên khác (ví dụ đặt tên là “van1.xls”). Bạn và người bạn của mình cùng “chiến đấu” y như đánh trên một bàn cờ thật. Dùng chuột kéo từng con cờ để đi, khi thắng, bạn kéo cờ đối phương ra ngoài bàn và đặt cờ mình thắng vào. Nếu hai bên đánh hoài không thắng thì có thể lưu bàn cờ lại, ăn uống, nghỉ ngơi rồi… đánh tiếp.

[img]xq93-0.jpg;center;[/img]Tiền thân của súng thần công ở nước ta là những cỗ máy bắn đá. Một số thư tịch cổ có ghi: Vào năm 1076, thời nhà Lý, trong một trận đánh do Lý Thường Kiệt chỉ huy đã dùng máy bắn đá công phá thành Ung Châu trên đất Tống. Máy bắn đá tiếp tục được quân đội các thời Trần, Hồ và Lê sử dụng. Cấu tạo của súng bắn đá dựa theo nguyên tắc sức bật của cần tre hoặc những dụng cụ tạo sức bật để bắn những viên đá vào mục tiêu. Đó là loại súng thô sơ, sức công phá còn rất hạn chế. Chỉ đến khi thuốc súng được dùng làm vũ khí, thì sức mạnh của nó mới ghê gớm.

Thời trung đại, người Trung Quốc có 4 phát minh quan trọng nhất thế giới: làm được giấy viết, tạo nên kỹ thuật in, khám phá ra kim chỉ nam và tìm ra thuốc súng. Riêng về thuốc súng, do sự ngẫu nhiên mà người ta phát minh được. Thời nhà Đường, Đạo giáo rất thịnh hành. Những người theo Đạo giáo tin rằng có thể luyện được thuốc trường sinh và luyện ra vàng, do vậy mà thuật luyện đan rất phổ biến. Những nhà luyện đan, luyện vàng hay dùng diêm tiêu, lưu huỳnh và than gỗ nên thường xảy ra các vụ cháy… Và, thật tình cờ, họ tìm ra hợp chất gây bùng cháy mạnh, chính là thuốc súng. Đến đầu thế kỷ X, thuốc súng được dùng làm vũ khí. Họ còn tạo ra tên lửa, quạt lửa, đạn bay…, nhưng chỉ có tác dụng đốt cháy doanh trại đối phương. Thời nhà Tống, người ta không ngừng cải tiến vũ khí dùng thuốc súng. Trong cuộc chiến tranh Tống-Kim, quân Tống đã có loại vũ khí mang tên “chấn thiên lôi” nổ vang như sấm và làm cháy rộng hơn nửa mẫu đất, đốt cháy cả người và da bò. Đến năm 1132, người Trung Quốc chế được loại vũ khí gọi là “hoả thương”, hình dáng như một chiếc ống. Thoạt đầu, hoả thương làm bằng những ống tre, trong lòng nạp thuốc súng, khi đánh nhau thì đốt ngòi, lửa phun ra thiêu đốt đối phương. Đến thế kỷ XIII, quân Nguyên Mông tấn công Trung Quốc, đã học được thuật chế thuốc súng. Khi đi chinh phục Tây Á, họ mang theo cả kỹ thuật chế thuốc súng. Tiếp nữa, người Ả Rập lại đem kỹ thuật chế thuốc súng sang Tây Ban Nha và châu Âu.

Đến đầu thế kỷ XV, kỹ thuật chế tạo súng có sự tiến bộ vượt bậc do công của người Việt Nam. Trong sách “Vân đài loại ngữ”, Lê Quý Đôn có viết: “… Con trai của Hồ Quý Ly, là Hồ Nguyên Trừng, đã sáng tạo ra phương pháp làm súng “Thần cơ sang pháo”. Loại súng này được đúc bằng sắt hoặc đồng, có nhiều cỡ, lớn thì kéo bằng xe, nhỏ thì dùng giá gỗ hay vác vai…”. Năm 1406, nhà Minh sang xâm lược nước ta, bắt được cha con Hồ Quý Ly. Thấy Hồ Nguyên Trừng là người có tài về về kỹ thuật quân sự, người Minh đã biệt đãi, cử Hồ Nguyên Trừng làm quan, tới chức Thượng thư Bộ công. Phần “Binh chế khí” trong “Minh sử” có viết: Hồ Nguyên Trừng đã chế tạo ra súng thần cơ, có ba loại lớn, nhỏ khác nhau. Súng lớn đặt trên lưng voi, súng nhỡ hai người khiêng, súng nhỏ vác vai. Khi có súng thần cơ, nhà Minh tổ chức biên chế lại quân đội cho phù hợp với vũ khí có sức mạnh lớn này. Mỗi lần ra trận có bắn thần cơ, người Minh đều làm lễ tế Hồ Nguyên Trừng. Bởi, Hồ Nguyên Trừng được coi là ông tổ của súng thần công Trung Quốc, và sau khi ông qua đời còn được vua Minh sắc phong làm “Thần hoả khí”. Thần cơ là vũ khí vô cùng lợi hại.

Cũng vào đầu thế kỷ XV, Pháp là nước đầu tiên ở châu Âu chế tạo được súng thần công bắn bằng sức đẩy của thuốc súng, làm những viên đạn bằng gang bay đi xa hơn và sức công phá vô cùng mạnh. Việc sử dụng súng thần công bắt đầu được phổ biến rộng rãi sang các quốc gia khác ở châu Âu. Ở Việt Nam, đến thế kỷ XVII, cuộc chiến tranh Trịnh ở đàng ngoài và chúa Nguyễn đàng trong đều đua nhau mua súng thần công của các lái buôn châu Âu. Các chúa còn nhờ chuyên gia Hà Lan, Bồ Đào Nha hướng dẫn cho đúc súng thần công. Sách “Phủ biên tạp lục” của Lê Quý Đôn có ghi: “Ở luỹ Đồng Hới của chúa Nguyễn có các loại súng đạn chất như núi. Dọc theo tuyến phòng thủ ven biển Đà Nẵng, quân chúa Nguyễn có hàng trăm súng thần công… Đến năm 1786, quân Tây Sơn chiếm được Phú Xuân, thu được 1.200 khẩu thần công. Sau nữa, chiến dịch giải phóng kinh thành Thăng Long, quân Tây Sơn cũng đã thu được vô khối súng thần công của quân Trịnh. Sang thời nhà Nguyễn, đầu thế kỷ XIX, cùng những súng thần công đã có từ trước, các vua Nguyễn đã cho đúc thêm rất nhiều súng thần công, trang bị cho tất cả các thành. Chỉ riêng thành Gia Định, năm 1819, có 250 khẩu súng thần công bố trí trên mặt thành…”.

Có thể nói, súng thần công là một trong những loại vũ khí trọng yếu của quân đội nước ta thời trung đại. Nhưng, đến thời nhà Nguyễn, súng thần công không được cải tiến thêm về kỹ thuật, nên trở thành lạc hậu so với các loại pháo bắn đạn nổ mà các nước phương Tây đã làm được. Vậy là, cùng với quân Pháp, súng thần công đã chịu thúc thủ trước vũ khí hiện đại.

Ngày nay, ở một vài di tích thành cổ, ở các bảo tàng, còn thấy những khẩu súng thần công cũ kỹ. Đó là những khẩu súng từng qua trận mạc, như một kỷ niệm buồn còn lại. Duy có 9 khẩu thần công ở cố đô Huế mà người dân ở đây gọi là “Cửu vị thần công”, rất to lớn, oai vệ, nhưng từ khi ra đời đến nay chưa lần nào được khai hoả. Theo sách “Đại Nam thực lục”: Sau khi lên ngôi năm 1802, vua Gia Long đã cho gom số đồng thu được của nhà Tây Sơn đem đúc thành 9 khẩu súng lớn. Bốn vị đại thần là Nguyễn Văn Khiêm, Hoàng Văn Cẩn, Cái Văn Hiếu, Phan Tiến Cẩn và một số binh sỹ, thợ thuyền thuộc Bộ Binh và Bộ Công, tiến hành đúc súng từ tháng 2/1803 đến tháng 8/1804 thì hoàn thành. Các khẩu súng này được đặt tên theo “tứ thời” và “ngũ hành”. Mỗi khẩu dài 5,1 mét với đường kính miệng là 225 milimét, đặt trên một giá súng bằng gỗ lim có đai sắt rất vững chắc. Trọng lượng mỗi khẩu, kể cả giá súng, là 11.900kg. Súng được làm để trang hoàng cho Hoàng Thành thêm uy nghiêm, chứ chưa bao giờ dùng để bắn. Năm 1816, tên đặt cho bộ 9 khẩu súng này là: Thần Cai Vô Địch Thượng Tướng Quân.

Qua hai thế kỷ, dân Huế chỉ quen gọi cả bộ súng này là “Cửu vị thần công”. Bộ súng này có một giá trị lịch sử đặc biệt gắn liền với đời sống của người dân cố đô Huế. Gần đây, cùng với việc trùng tu, tôn tạo cố đô, 9 khẩu súng thần công cũng được phục chế những chỗ bị hư hại. Vậy là, từ những khẩu súng bắn đá, đến những “thần cơ” do Hồ Nguyên Trừng chế tạo và tới những súng thần công sau này, tất cả đã trở thành quá khứ. Chín khẩu súng thần công còn lại ở cố đô Huế, người ta đến chiêm ngưỡng và thấy ở nó một giá trị khác: Một bộ tác phẩm đúc đồng đồ sộ và có giá trị bậc nhất trong lịch sử đúc đồng Việt Nam!./.

Bạn hãy làm đầy đủ các bài tập trong phần này. Chúng đều được ra dưới dạng cờ tàn và khá thú vị. Bạn có thể để máy đi hộ một bên (ngầm định) để kiểm tra lời giải. Nhớ tìm tòi tối đa các lời giải.

[b]Bài tập 1:[/b]
[game boxcomment=0 header=0]
FORMAT WXF
GAME Bài tập chương 2
RED Trắng
BLACK Đen
/* Problem 1 chapter 2 – An introduction to Chinese Chess */
FEN 2ea1k3/4a4/9/7R1/9/4h2H1/1r7/4E4/4A4/3K1AE2 w – – – 1
START{
DIAG{ #1 RED POPUP }
}END
[/game]
 

[b]Bài tập 2:[/b]
[game boxcomment=0 header=0]
FORMAT WXF
GAME Bài tập chương 2
RED Trắng
BLACK Đen
/* Problem 2 chapter 2 – An introduction to Chinese Chess */
FEN 2eak4/4aP3/9/4p4/9/2c6/4C4/c1h1C4/9/2EAK4 w – – – 1
START{
DIAG{ #1 RED POPUP }
}END
[/game]
 

[b]Bài tập 3:[/b]
[game boxcomment=0 header=0]
FORMAT WXF
GAME Bài tập chương 2
RED Trắng
BLACK Đen
/* Problem 3 chapter 2 – An introduction to Chinese Chess */
FEN C2k1ae2/4a4/9/2P6/2e6/1R4E2/5p1r1/9/4A4/2EAK3h w – – – 1
START{
DIAG{ #1 RED POPUP }
}END
[/game]
 

[b]Bài tập 4:[/b]
[game boxcomment=0 header=0]
FORMAT WXF
GAME Bài tập chương 2
RED Trắng
BLACK Đen
/* Problem 4 chapter 2 – An introduction to Chinese Chess */
FEN 3ak4/4a4/4e4/2C6/2e6/6E2/4c4/5A2E/4A1p2/2C2K3 w – – – 1
START{
DIAG{ #1 RED POPUP }
}END
[/game]
 

[b]Bài tập 5:[/b]
[game boxcomment=0 header=0]
FORMAT WXF
GAME Bài tập chương 2
RED Trắng
BLACK Đen
/* Problem 5 chapter 2 – An introduction to Chinese Chess */
FEN 2r1ka3/4a4/e3e4/5R3/9/9/9/4C1r1C/9/2E1K1E2 w – – – 1
START{
DIAG{ #1 RED POPUP }
}END
[/game]
 

[b]Bài tập 6:[/b]
[game boxcomment=0 header=0]
FORMAT WXF
GAME Bài tập chương 2
RED Trắng
BLACK Đen
/* Problem 6 chapter 2 – An introduction to Chinese Chess */
FEN 2eak4/4a4/4e1H2/9/9/7R1/h3r4/9/9/3K5 w – – – 1
START{
DIAG{ #1 RED POPUP }
}END
[/game]
 

[b]Bài tập 7:[/b]
[game boxcomment=0 header=0]
FORMAT WXF
GAME Bài tập chương 2
RED Trắng
BLACK Đen
/* Problem 7 chapter 2 – An introduction to Chinese Chess */
FEN 4kaR2/4a4/3hR4/7H1/9/9/9/9/4Ap1r1/3AK3c w – – – 1
START{
DIAG{ #1 RED POPUP }
}END
[/game]
 

[b]Bài tập 8:[/b]
[game boxcomment=0 header=0]
FORMAT WXF
GAME Bài tập chương 2
RED Trắng
BLACK Đen
/* Problem 8 chapter 2 – An introduction to Chinese Chess */
FEN 2eak3C/4aP3/4e3H/9/9/9/9/9/3pAr3/4K4 w – – – 1
START{
DIAG{ #1 RED POPUP }
}END
[/game]
 

[b]Bài tập 9:[/b]
[game boxcomment=0 header=0]
FORMAT WXF
GAME Bài tập chương 2
RED Trắng
BLACK Đen
/* Problem 9 chapter 2 – An introduction to Chinese Chess */
FEN 2ea5/4ak3/4e3R/1r4P2/9/9/9/4rC3/9/5K3 w – – – 1
START{
DIAG{ #1 RED POPUP }
}END
[/game]
 

[b]Bài tập 10:[/b]
[game boxcomment=0 header=0]
FORMAT WXF
GAME Bài tập chương 2
RED Trắng
BLACK Đen
/* Problem 10 chapter 2 – An introduction to Chinese Chess */
FEN 3ak1e2/4a3c/4e4/4Cr3/1R2H1r2/9/9/4E1h2/4Ap3/3RKAE2 w – – – 1
START{
DIAG{ #1 RED POPUP }
}END
[/game]
 

[b]Bài tập 11:[/b]
[game boxcomment=0 header=0]
FORMAT WXF
GAME Bài tập chương 2
RED Trắng
BLACK Đen
/* Problem 11 chapter 2 – An introduction to Chinese Chess */
FEN 3ak3C/4a4/5cH2/9/9/9/9/2h2A3/1p1R1p3/c3KA3 w – – – 1
START{
DIAG{ #1 RED POPUP }
}END
[/game]
 

[b]Bài tập 12:[/b]
[game boxcomment=0 header=0]
FORMAT WXF
GAME Bài tập chương 2
RED Trắng
BLACK Đen
/* Problem 12 chapter 2 – An introduction to Chinese Chess */
FEN 3k1ae2/4a4/4c4/R8/3H1r3/9/7h1/4E4/4A4/2EAK4 w – – – 1
START{
DIAG{ #1 RED POPUP }
}END
[/game]