Cùng chơi cờ Tướng

Các qui định:

[b]1) Chữ cái viết tắt quân cờ[/b]
*Tướng (Soái): K (King)
*Sĩ: A (Advisor)
*Tượng: E (Elephant)
*Xe: R (Rook)
*Pháo: C (Cannon)
*Mã: H (Horse)
*Chốt (tốt, binh): P Pawn

[b]2) Bên – mầu (quân đen / trắng)[/b]
*Chữ cái hoa chỉ quân Ttrắng (quân đỏ)
*Chữ cái nhỏ chỉ quân Đen (quân xanh)

Ví dụ:
P – quân tốt trắng
r – quân xe đen

[b]3) Cách ghi[/b]
Dò theo từng hàng trên bàn cờ, nếu:
*Gặp các điểm trống (không có quân) thì đếm các điểm trống liền cạnh nhau trên hàng đó, ghi lại bằng một số
*Gặp quân cờ thì căn cứ vào quân cờ và mầu ghi lại quân cờ đó bằng chữ cái thích hợp
*Hết một hàng thì thêm một ký tự / để phân biệt hàng cho dễ

[b]4) Thêm các thông tin khác[/b]
Sau khi được một chuỗi chữ cái ghi lại một thế cờ, ta có thể thêm các thông tin phụ sau:
*Bên nào đang đến lượt đi, dùng chữ cái w (white) chỉ bên trắng, b (black) nếu muốn chỉ bên đen
*Nước cờ đó là nước đi thứ mấy

[b]5) Ví dụ[/b]
Ta có một thế cờ sau:

[fen text=0 popup=0]9/9/r4khPH/6P2/5P3/5p3/3r5/5h3/2Cp1pp2/1RCcK3c w - - - 1;center;Hình 1: một thế cờ[/fen]

Ta ghi lại thế cờ trên bằng cách lần từng hàng:
Hàng 1:
* Hàng này là trống, có 9 điểm trống cạnh nhau. Ta ghi lại bằng số 9.
* Thêm dấu kết thúc dòng, ta được 9/

Hàng 2: Tương tự như trên, ta được 9/9/
Hàng 3:
* Vị trí đầu tiên là một quân xe đen (xanh), ta chọn chữ cái viết nhỏ r, ta có 9/9/r
* Tiếp theo là 4 điểm trống cạnh nhau, ta có 9/9/r4
* Tiếp theo quân tướng đen cho 9/9/r4k
* Quân mã đen cho 9/9/r4kh
* Quân chốt trắng (đỏ) được biểu diễn bằng chữ hoa P và cho 9/9/r4khP
* Quân Mã trắng kết thúc hàng bằng 9/9/r4khPH
* Đừng quên dấu kết thúc hàng 9/9/r4khPH/

Các hàng tiếp theo làm tương tự cho ta chuỗi:

[b]9/9/r4khPH/6P2/5P3/5p3/3r5/5h3/2Cp1pp2/1RCcK3c[/b]

Nếu biết là bên trắng đang đến lượt đi và đây là nước đi đầu tiên, ta thêm các thông tin đó như sau: w – – – 1

Bây giờ nối với chuỗi trên (nhớ có dấu cách ở giữa) ta có chuỗi ký hiệu hoàn chỉnh biểu diễn thế cờ hình 1:

[b]9/9/r4khPH/6P2/5P3/5p3/3r5/5h3/2Cp1pp2/1RCcK3c w – – – 1[/b]

[b]Lưu ý của bạn cờ:[/b]
*Hiện nay đã có nhiều chương trình hiểu được bộ ký hiệu fen của cờ Tướng. Ví dụ chương trình XB của chúng tôi (một chương trình cho download miễn phí – lấy ở phần download của trang web này) có thể chuyển đổi một thế cờ bất kỳ thành dạng fen.
*Tất cả các hình cờ thế trong trang web này đều có kèm theo chuỗi ký hiệu fen. Bạn có thể đánh dấu, copy và dán vào các chương trình hiểu được chúng.

Trong hàng trăm năm qua các môn cờ luôn ở dạng thể thao quần chúng, trăm nghìn người chơi cờ, tới cả triệu người chơi cờ cũng thế, hầu như chẳng ai biết huy chương là gì, cũng chẳng bao giờ phong tặng cho ai một danh hiệu nào, cứ thế đời này qua đời khác, chơi rồi quên đi, lấy vui vẻ, giải trí làm chính, mặt khác qua cờ mà luyện tính tình, biết dự báo trước, suy xét sâu xa, khôn khéo hơn. Tất cả cũng chỉ có vậy thôi.

Ông cha ta thường nói: “Dĩ kỳ hữu hội”, tức là lấy cờ để họp bạn, kết bạn, lấy cờ để chu du, thăm thú các nơi, lại kết hợp cờ với thơ, họa, âm nhạc, vui thú với nhau.

Tất cả những cái đó xem ra vô thưởng vô phạt, đôi lúc cứ như chuyện tầm phào. Nhưng thật ra đó mới chính là tinh hoa, là cốt lõi của cờ. Nó cũng như những vần thơ, đọc lên, ngâm lên có vẻ phù phiếm, nhưng thật ra thơ có một vị trí hết sức vẻ vang trong cuộc sống của con người. Âm nhạc cũng vậy, hát lên, ai thích nghe thì nghe, không nghe thì thôi, chẳng ai bắt buộc, thế nhưng thử hỏi thế giới này có thể thiếu âm nhạc được không? Cờ cũng vậy!

Nói như thế để thấy một hiện tượng: ngày nay có một số người coi cờ chỉ đơn thuần là một môn thi đấu và chỉ có mục đích duy nhất là đạt được thành tích. Quan niệm như thế nên họ cứ chờ tới giải mới “chiêu binh mãi mã” tấp nập “nấu sử sôi kinh”, rồi bằng mọi cách để giành được huy chương, cúp, thứ hạng, đẳng cấp, coi đó là mục tiêu cao nhất của cờ. Qua giải rồi “ai về nhà nấy”, xếp xó cờ quạt, coi như xong việc.

Như thế là chuyên nghiệp chăng? Cũng chẳng phải. Vì nếu chuyên nghiệp thì ngày ngày phải văn ôn võ luyện, thầy ra thầy, trò ra trò, phải có một kế hoạch dài hơi: 3năm, 5năm, đào tạo, tập huấn và có cả một hệ thống về rèn luyện thể lực, tâm lý, sức khỏe, như đào tạo một vận động viên chính quy. Nhưng hầu hết đều chưa làm được như thế.

Chủ yếu là do quan niệm nhưng một số nơi coi cờ, chính xác hơn là việc thi đấu cờ giống như chuyện “mì ăn liền”.

Thiết nghĩ, một xã hội càng nhiều người chơi cờ thì xã hội đó sẽ thông minh hơn, văn minh hơn, tử tế hơn, thân ái hơn, thế thì việc gì cứ phải phụ thuộc vào tiền bạc, danh vọng. Cho nên hiện nay việc phổ cập hóa cho quảng đại quần chúng chơi cờ, chơi cho vui, chơi cho khỏe mới là nhiệm vụ thiết yếu, mới là trọng trách hàng đầu, mới mang lại lợi ích thiết thực, lâu dài và bền vững cho xã hội.

Với một nhận thức như thế thì cờ mới phát huy hết thế mạnh của mình. Ngày nay việc xã hội hóa các môn thể thao ngày càng diễn ra mạnh mẽ, thúc đẩy các môn cờ trở về được cội nguồn và bản chất của nó. Chỉ có điều là cần giảm bớt đi kiểu chơi luộm thuộm, thiếu luật và chú ý cách nói năng ứng xử trong khi chơi.

[b]2. SAU BA NƯỚC VÀO NGHỊCH PHÁO[/b]

[b]Biến chung:[/b]
[game]
FORMAT WXF
GAME Sau Ba Nước Vào Nghịch Pháo – Biến chung
RED Trắng
BLACK Đen
START{
1. P2-5 M8.7 2. M2.3 X9-8
DIAG{ #3 RED }
}END[/game]
 

[b]Biến 1:[/b]
[game]
FORMAT WXF
GAME Sau Ba Nước Vào Nghịch Pháo – Biến 1
RED Trắng
BLACK Đen
START{
1. P2-5 M8.7 2. M2.3 X9-8
3. X1-2 P8.4
/*Đây là phương án phi Pháo phong Xe được các danh thủ sử dụng thịnh hành hồi thập niên 60.*/
4. B3.1
/*Trắng cũng thường chơi 4. M8.7 P2-5 5. B7.1 B7.1 6. X9.l M2.3. Đến đây Trắng có thể chơi 7. X1-2 hoặc 7. S6.5 đều đối công phức tạp. */
4. … P2-5
5. B7.1
/*Trắng còn các phương án khác là 5. M8.7 hoặc là 5. M3.4 hoặc 5. X9.1 tất cả đều diễn biến phức tạp.*/
5. … X1.1 6. M8.7 X1-8
7. M3.4 P8.1 8. M4.5 P8-3
9. X2.8 X8.1 10. M5.3 S6.5
11. P5.5 T7.5 12. M3/5 X8.5
13. T7.5 X8-5 14. M5/6 P3/1
15. B1.1 X5/1 16. M6/7 M2.3
}END[/game]
[b]=[/b]

[b]Biến 2:[/b]
[game]
FORMAT WXF
GAME Sau Ba Nước Vào Nghịch Pháo – Biến 2
RED Trắng
BLACK Đen
START{
1. P2-5 M8.7 2. M2.3 X9-8
3. B7.1 P8-9
/*Đen sớm bình Pháo biên, hình thành kiểu phòng thủ “Tam bộ hổ”; nếu nước sau Trắng không vào Nghịch Pháo mà đi M2.3 cũng đủ sức chống lại Pháo đầu.*/
4. M8.7 P2-5
/*Đen có thể chậm vào Nghịch Pháo bằng cách đi:
*Một là 4… X8.5 5. T7.9 P2-5 6. B3.1 X8-7 7. X1.2 X1.1 (như 7…M2.3 8. P8/1 X7/1 9. P7-3, Trắng ưu) 8. P8/1 X7/1 9. P8-3 X7-8 10. S6.5 X1-6 11. X9-6, cân bằng.
*Hai là 4…B7.1 5. X1.1 X8.5 6. B5.1 P2-5 7. X1-4 M2.3. Bây giờ Trắng có thể 8. X4.5, hoặc 8. M7.5 hoặc 8. X9-8 và 8. P8.2, tất cả đều diễn biến phức tạp. */
5. X9-8
/*Trắng cũng thường chơi 5. B3.1 hoặc 5. M7.6 và Đen đáp lại bằng các phương án 5… X8.4 hoặc 5… X1.1 hoặc 5…M2.3, đối công. */
5. … M2.3
6. B3.1
/*Trắng có thể đi sớm 6. X1.1 X1-2, bây giờ Trắng đi X1-4 hoặc X1-6 hoặc 7. P8.4 đều có thế công. */
6. … X1.1
7. X1.1
/*Trắng còn nhiều nước khác như 7. P8-9 hoặc 7. M3.4 hoặc 7. M7.6 hoặc 7. M7.8 hoặc 7. P8.1 hoặc 7. S4.5 hay 7. S6.5 đều đối công căng thẳng.*/
7. … X8.4 8. X1-4 B3.1
9. M7.6 X8-4 10. X4.3 B3.1
11. M6.4 M7/9 12. P8-7 B3.1
13. P7.5 P9-3 14. P5-4 S4.5
15. X4-7 P3.2 16. M4.5 T7.5
}END[/game]
[b]+=[/b]

[b]Biến 3:[/b]
[game]
FORMAT WXF
GAME Sau Ba Nước Vào Nghịch Pháo – Biến 3
RED Trắng
BLACK Đen
START{
1. P2-5 M8.7 2. M2.3 X9-8
3. B3.1 P8-9 4. M8.7 P2-5
5. X9-8 M2.3 6. X1.1 X1.1
7. M3.4 X1-4
/*Đen có thể chơi 7…B3.1 8. M4.3 X8.8 9. B3.1 P9.4 10. P8.1 P5/1 11. B7.1 P9-5 12. M7.5 P5.5 13. S6.5 X1-2 14. B7.1 X2.4 15. B7.1 M3/5 16. X1-3 P5/1 17. X3.3 X8-3 18. T7.9 X3/3 19. X8-6, cân bằng.*/
8. X8.1 X4.4
9. M4.3 X8.6 10. B3.1 B3.1
11. P5-3 X8-7 12. X1-3 M3.4
13. B7.1 X4-3 14. T7.5 X3.1
15. P8.5 P5.4 16. M7.5 M4.5
}END[/game]
[b]=[/b]

[b]Biến 4:[/b]
[game]
FORMAT WXF
GAME Sau Ba Nước Vào Nghịch Pháo – Biến 4
RED Trắng
BLACK Đen
START{
1. P2-5 M8.7 2. M2.3 X9-8
3. M8.9
/*Trắng cũng thường chơi 3. X1.1 P8-9 4. M8.7 P2-5 diễn biến như các phương án trên.*/
3. … P8-9 4. B3.1 P2-5
5. X9.1
/*Trắng nên chơi 5. X9-8 M2.3 6. P8-7 X8.6 7. X1-2 X8-7 8.X8.6 B5.1 9. X2.2 M7.5 10. P7/1 B5.1 11. P7-3 X7-5 12. P3-5, Trắng chủ động.*/
5. … M2.3 6. X9-4 X1-2
7. P8-7 X2.5 8. T3.1 X8.6
9. X4.7 S4.5 10. S4.5 P5-4
11. P5-6 B3.1 12. P6.1 X8/2
13. X1-4 X2-4 14. P6.4 P9-4
15. Xt/3 X8-6 16. X4.5 T3.5
}END[/game]
[b]+=[/b]