Cùng chơi cờ Tướng

Tuy Việt Nam nằm lân cận các nước có truyền thống chơi cờ Tướng lâu đời, thế nhưng trừ những chuyến đi du đấu giang hồ thì những cuộc thi đấu chính thức trong suốt thế kỷ 20 hầu như rất ít được tiến hành. Nếu có chăng cũng chỉ là những chuyến giao hữu hiếm hoi mà một trong những cuộc cờ giao hữu như thế được tiến hành vào đó nó dịp Tết Bính Ngọ (1966), Trung Quốc đã từng chính thức cử 3 danh kỳ hàng đầu của họ là Dương Quan Lân, Thái Phúc Như và Hồ Vinh Hoa sang Việt Nam thi đấu một trận giao hữu. Khi ấy Hồ Vinh Hoa mới 21 tuổi nhưng đã đoạt ngôi vô địch Trung Quốc 6 năm liên tục, được tôn vinh là thần đồng số Trung Quốc. Dương Quan Lân tứ trước năm 1960 cũng đã nhiều lần ở ngôi quán quân, còn Thái Phúc Như là Á quân năm 1964 và Quý quân năm 1966.

Những tên tuổi như thế đã gây ấn tượng rất mạnh đối với làng cờ tướng miền Bắc thời bấy giờ. Việt Nam cử một số danh kỳ hàng đầu để nghênh tiếp. Cuộc cờ được tiến hành nối tiếp nhau trong vòng 10 ngày (từ 21 tháng tới 30 tháng năm 1966) ở ba thành phố là Hà Nội, Hải Phòng và Hà Nam. Hà Nội có Nguyễn Tấn Thọ, Trương Trọng Bảo, Nguyễn Thi Hùng, Nguyễn Đắc Đinh, Trịnh Hoàng Sâm, Hải Phòng có Từ Quốc Phàn, Nguyễn Viết Bằng, Bùi Gia Vân, Vũ Văn Bình, Hoàng Đình Khang, Lý Kiệt và Nam Hà có Nguyễn Mạnh Hùng, Trần Văn Khuê, Ngô Văn Tân, Trần Sang.

Bấy giờ là thời kỳ cực kỳ ác liệt của cuộc kháng chiến chống Mỹ, máy bay Mỹ liên tục oanh kích, thả bom các tỉnh miền Bắc. Ngay ở Hà Nội con đường nào cũng có hầm tránh bom, cột báo động máy bay rúc liên tục. Trên bầu trời phía Bắc Hà Nội máy bay Việt Nam xáp chiến với máy bay Mỹ và thỉnh thoảng là những quả tên lửa đất đối không bay vút lên, nổ tung trên không trung. Chính vì vậy cuộc đấu giao hữu này mang nhiều ý nghĩa khác lớn hơn cả ý nghĩa thế thao. Đội cờ Việt Nam gặp rất nhiều khó khăn: mọi thứ đều thiếu thốn, không có thì giờ tập luyện, tinh thần căng thẳng,… thế nhưng các trận đấu đều được tiến hành suôn sẻ. Đội cờ Trung Quốc về mọi phương diện đều hơn: họ đến từ một đất nước hòa bình, rất khoẻ mạnh sung sức, năm nào cũng được thi đấu hàng chục giải lớn vì vậy chiến thắng của họ là điều dễ hiểu. Tuy nhiên có những ván cờ được chơi rất ngang ngửa như ván Trương Trọng Bảo hòa Hồ Vinh Hoa, Nguyễn Tấn Thọ hòa Thái Phúc Như, Nguyên Tấn Thọ hòa Dương Quan Lân, Từ Quốc Phàn hoà Thái Phúc Như.

Sau trận đấu đó ở Việt Nam chiến tranh ngày càng ác liệt cho tới năm 1975, còn ở Trung Quốc xảy ra cuộc “Đại cách mạng văn hóa” đẫm máu trong hơn 10 năm, vì vậy hai nước không còn có dịp thi đấu với nhau nữa.

Bẵng đi 35 năm, cho mãi tới năm 2001 tại giải “Các danh thủ châu Á” tổ chức tại Vũng Tàu hai bên mới có dịp gặp lại nhau. Dương Quan Lân và Thái Phúc Như đã quá già, chỉ có Hồ Vinh Hoa là sang được Việt Nam lần thứ hai, nhưng cũng đã 56 tuổi và sang với tư cách phó chủ tịch Hiệp hội cờ tướng thế giới dự họp. Tại đây Hồ Vinh Hoa đã gặp lại đối thủ năm xưa Nguyễn Tấn Thọ (đã 74 tuổi), cả hai đều cảm động, tay bắt mặt mừng.

Một vài chuyến du đấu lẻ tẻ kể trên cho thấy trong suốt thời gian hơn nửa thế kỷ cờ tưởng Việt Nam hầu như không có quan hệ gì với cờ tướng quốc tế cũng như cờ tướng thế giới hầu như không biết tới cờ tướng Việt Nam.

Qua hai trận đấu kể trên và do sự biệt lập đó mà người ta thấy dường như cờ tướng Việt Nam còn ở trình độ thấp, nhất là qua trận giao hữu tại Hà Nội, Hải Phòng và Nam Định năm 1966, các kỳ thủ Việt Nam thua các kỳ thủ Trung Quốc tới 29 ván, hòa được 4 ván, không thắng ván nào. Hiệp hội cờ Tướng châu Á được thành lập vào tháng 3 năm 1979 nhưng mãi tới tháng 4 năm 1993, tức 14 năm sau, lần đầu tiên một đội cờ tướng của nước Việt Nam thống nhất mới xuất hiện trên kỳ đài quốc tế. Đó chính là giải Vô địch cờ Tướng thế giới lần thứ 3 tổ chức tại Bắc Kinh. Hơn 70 kỳ thủ của các quốc gia khác tay bắt mặt mừng một đội thành viên mới, tuy nhiên ai cũng nghĩ rằng với những “tân binh” lần đầu tới giải thì chắc hẳn không có mấy hứa hẹn, âu đó cũng là lẽ thường tình.
Trong giải vô địch thế giới này, ngoài giải chính thức còn có một giải khác, nhỏ hơn, được gọi là giải. “Dành riêng Cho những kỳ thủ không phải gốc Trung Hoa” (giải “Phi Hoa duệ”), dĩ nhiên là các kỳ thủ Việt Nam cũng được tham gia cả giải này.

Cuộc thi đấu diễn ra khá sôi nổi, các kỳ thủ ta cũng chỉ biết chơi hết mình chứ chẳng hề mơ tưởng đến một thứ hạng nào. Tuy nhiên ngay trong khi đang diễn ra các ván đấu, đội Việt Nam đã làm kỳ thủ các đội bạn hết sức khâm phục. Trước tiên là Mai Thanh Minh đã thủ hòa được với hai nhà vô địch thế giới người Trung Quốc là Triệu Quốc Vinh và Từ Thiên Hồng, thắng một số kỳ thủ khác, cuối cùng được xếp hạng 10 trên tổng số 76 đấu thủ hàng đầu thế giới đồng thời đoạt luôn ngôi vô địch giải phi Hoa Duệ”, nghĩa là với những tay cờ không phải gốc Hoa thì Việt Nam đứng đầu Hơn thế nữa, nữ kỳ thủ Lê Thị Hương của ta chơi rất hay, kết cục được xếp ở vị trí thứ tư nữ thế giới. Trần Văn Ninh (người Đà Nẵng) cũng có những ván đánh khá xuất sắc, gây ấn tượng tốt ở giải.
Không ai ngờ được rằng đội cờ Tướng Việt Nam lại có một tiềm lực dồi dào đến thế và lần đầu tiên họ thấy được một lối chơi đầy biến hoá, ngẫu hứng và sáng tạo, hoàn toàn ngược với lối chơi bài bản, đầy kỹ thuật và hết sức chặt chẽ của các kỳ thủ Trung Hoa (về sau này tại các giải thế giới người ta đã “khai trừ” Việt Nam ra khỏi các giải “Phi Hoa duệ” vì cho rằng các kỳ thủ Việt Nam sẽ lấy hết giải thưởng, không động viên được phong trào thế giới chơi cờ tướng). Báo chí thể thao Trung Quốc lúc đó đã viết “Việt Nam bất ngờ xuất hiện trên kỳ đài này như một đàn ngựa ô dũng mãnh. Rồi đây họ sẽ là đối thủ đáng gờm nhất của cờ tướng Trung Quốc”? Ngày về đội cờ tướng Việt Nam được đón tiếp trọng thể, được ủy ban TDTT khen thưởng và nhất là đã ghi được một dấu son không bao giờ phai mờ trong bước ngoặt cơ bản nhất của nền cờ tướng nước nhà. Nó không chỉ chiếm được cảm tình và còn tỏ rõ sức mãnh thực sự của cờ tướng nước nhà.

Chính từ giải quốc tế này đã chấm dứt một thời kỳ đơn độc lẻ loi để hoà nhập với nền thể thao trí tuệ đang thời kỳ sôi động của thế giới.

Cuộc hành trình của cờ tướng Việt Nam trên đấu trường quốc tế là một cuộc hành trình đầy vẻ vang. Cái tên Mai Thanh Minh trở nên quá quen thuộc với các danh kỳ hàng đầu thế giới bởi một mặt anh 5 lần liên tiếp đoạt ngôi quán quân cờ tướng Việt Nam, mặt khác hầu như năm nào anh cũng lên đường tham gia các giải đấu quốc tế, giáp mặt với các tên tuổi cự phách như Lữ Khâm, Hứa Ngân Xuyên, Đào Hán Minh, Lưu Điện Trung, Diêm Văn Thanh, Trang Ngọc Đình, Lý Lai Quần… có nhiều ván “ăn qua ăn lại”, thế rồi tới cúp Phật Thừa, mấy lần anh cũng được ~ mời đích danh. Lê Thị Hương còn oanh liệt hơn: ngay sau giải ở Bắc Kinh chị đến giải các danh thủ châu Á và đoạt luôn giải ba, giành được danh hiệu nữ Quốc tế đại sư.

Sang năm 1995 tới giải Vô địch cờ tướng châu Á, chị đánh cực kỳ xuất sắc, vượt qua hầu hết các danh thủ nữ thế giới, chỉ chịu xếp sau có một người là nữ kỳ thủ Hồ Minh (Trung Quốc), rốt cuộc Hồ Minh ở ngôi Quán quân còn Lê Thị Hương ở ngôi Á quân và ngay tại giải này Lê Thị Hương đã được phong danh hiệu cao nhất của làng cờ tướng thế giới: Đặc cấp quốc tế đại sư. Mãi tới 8 năm sau đó mới có người Việt Nam thứ hai được phong danh hiệu này. Cho đến tận bây gờ, dù đã lấy chồng, có con và tuổi cũng là cao nhất trong làng cờ nữ Việt Nam nhưng Lê Thị Hương vẫn còn thi đấu ở đỉnh cao. Trong giải Vô địch quốc gia 2003, chính chị chứ không phải ai khác đã kịp đem về cho đội tuyển cờ Thành phố HCM chiếc huy chương danh dự duy nhất.

Tuy bước lên kỳ đài quốc tế muộn màng, chỉ mới tham gia hơn 10 năm, nhưng chính Việt Nam là quốc gia được các nước đánh giá cao, thế hiện qua những con số cụ thể và những danh hiệu được phong tặng: số đặc cấp quốc tế đại sư là 3 người (Lê Thị Hương, Trềnh A Sáng, Trương Á Minh), số quốc tế đại sư là 8 người (Mai Thanh Minh, Diệp Khai Nguyên, Mong Nhi, Trần Văn Ninh, Trần Đình Thủy, Võ Văn Hoàng Tùng, Lê Thiên Vị, Nguyễn Thị Hồng Hạnh, Châu Thị Ngọc Giao) và chắc chắn sẽ còn nhiều nữa.

Năm 2002 một đoàn cờ tướng Việt Nam gồm 5 người (Trịnh A Sáng, Trương Á Minh, Diệp Khai Nguyên, Mai Thanh Minh và Lê Thiên Vị) đã được phía Trung Quốc mời sang thi đấu tại 5 tỉnh thành của Trung Quốc. Tháng 10 năm 2003 một đoàn cờ Tướng Trung Quốc gồm các danh thủ Từ Thiện Hồng, Lý Lai Quần, Lâm Hoành Mẫn, Trang Ngọc Đình đã sang thi đấu tại các thành phố lớn của Việt Nam:Vũng Tàu, Sài Gòn và Hà Nội. Năm 2004 Việt Nam lại có đoàn cờ sang thi đấu tại các Nạn Vân Nam, Quy Châu, Thành Đô, Cam ‘rúc và Bắc Kinh. Hai nước tiếp tục những cuộc giao lưu như thế đã trở thành thường xuyên. Nhiều người nói rằng giá như cờ tướng Việt Nam gia nhập Hiệp hội cờ Tướng châu Á từ năm 1980 thì bây giờ nền cờ tướng của chúng ta đã lớn mạnh hơn biết bao, số kỳ thủ có đẳng cấp của chúng ta còn có thể nhiều gấp đôi và thứ bậc của chúng ta trên đấu trường quốc tế còn được cải thiện hơn nhiều. Ý kiến đó xem ra cũng có lý, bởi vì suốt từ năm 1980 cho tới 1993 chúng ta rất thiếu thông tin, sách báo về cờ tướng hầu như hoàn toàn không có và tới mãi năm 1992 ta mới có giải Vô địch cờ tướng quốc gia đầu tiên. Điều đó cho thấy sự phấn đấu của các kỳ thủ Việt Nam thật là phi thường, bền bỉ, dẻo dai, nhưng điều ấn tượng nhất là đã tự tạo nên một lối chơi rất đặc biệt theo phong cách và trường phái Việt Nam mà chính các nước khác đang phải cố công sưu tầm nghiên cứu xem thực chất “nó là cái gì” đế học hỏi và tìm cách vượt qua (các website cờ tướng quốc tế hiện nay có rất nhiều ván cờ của các kỳ thủ Việt Nam, các bạn hãy vào nchess.com chẳng hạn). Hiện tại, chính các kỳ thủ Trung Quốc cũng thừa nhận “Nói cho cùng thì chính các bạn mới là đối thủ xứng đáng nhất của chúng tôi!” Đây không phải là lời nói xã giao, bởi trong khu vực Đông Nam Á chưa nước nào đứng trên được Việt Nam.

Đến đây xin được tạm dừng. Loạt bài này có thể chưa được hoàn hảo và còn có những điều bạn đọc muốn biết nhưng chưa được đề cập tới, nhưng dù sao cũng bước đầu cung cấp được cho các bạn yêu thích thể thao trí tuệ một cái nhìn tổng quát về cờ Tướng, một thú chơi cực kỳ hấp dẫn đối với người phương Đông, đặc biệt là với hàng triệu người Việt Nam, xin hẹn gặp lại trong những chuyên mục, những câu chuyện, những vấn đề hay những nhân vật nổi bật của làng cờ Tướng… trong những lần sau!

[img maxheight=200 maxwidth=200]xq499-0.jpg;right;Nguyễn Vũ Quân (phải) đang đấu trí[/img]Kỳ tích đó thuộc về một chàng trai Hà Nội có cái tên Nguyễn Vũ Quân.

4 tuổi, khi lũ bạn cùng trang lứa vẫn còn mê mải với những ôtô, máy bay, robot thì cậu bé Quân, dù cực kỳ hiếu động nhưng lại chỉ thích ngồi chầu rìa xem bố đánh cờ. Lên 5 tuổi, ông bố Nguyễn Văn Thành chính thức dạy Quân học đánh cờ chỉ để cậu bé bớt nghịch ngợm và cũng là cách giữ chân con ở nhà.

Ai dè, sểnh một cái là cậu tót ra quán nước đầu ngõ chợ Khâm Thiên (Đống Đa, Hà Nội) nhập sới phủi của mấy ông già về hưu, mấy anh xe ôm, bốc vác mà mê mệt với những nước đi kỳ ảo của 32 quân cờ. Đam mê, lại chịu khó học hỏi nên trình độ cờ của cậu bé khiến nhiều đối thủ bề trên phải vị nể. Nhưng có lẽ tài năng của cậu mãi mãi chỉ quanh quẩn nơi sới cờ ngõ chợ nếu không có cái duyên kỳ ngộ.

[b]”Duyên kỳ ngộ”[/b]

Năm 1997, cậu học trò lớp 8 Trường cấp I-II Văn Chương, Nguyễn Vũ Quân, vì nghịch ngợm và nói chuyện riêng trong giờ học nên bị cô giáo mời ra khỏi lớp. Lên tới phòng hội đồng, chưa kịp lấy giấy bút viết bản kiểm điểm, Quân thấy một nhóm người đang đỏ mặt tía tai vây quanh một bàn cờ. Chàng ta háo hức nhảy ngay vào xem rồi theo thói quen mách nước.

Đang rèn cho đội tuyển cờ tướng của trường chuẩn bị đi thi đấu giải cấp quận, thấy cậu học trò có rất nhiều nước sáng, thầy giáo Thành liền bảo Quân vào chơi thử. Cờ đã đến tay, loáng một cái, Quân không những đã đánh te tua tất cả hạt giống của đội tuyển mà còn làm chính HLV Thành phải bỏ giáp qui hàng. Cái bản kiểm điểm về tội nghịch ngợm trong giờ học nhanh chóng được quên đi, thay vào đó Quân chính thức được ghi tên vào danh sách đội tuyển cờ tướng của trường.

Không phụ sự trông đợi của thầy cô và bè bạn, năm ấy Quân dễ dàng đoạt luôn ngôi vô địch giải cờ tướng học sinh quận Đống Đa và thành phố Hà Nội. Với thành tích quá ư ngoạn mục ngay trong lần đầu tiên ra mắt ấy, Nguyễn Vũ Quân được tuyển thẳng vào CLB cờ tướng quận Đống Đa để ăn ngủ cùng… “xe pháo mã”.

[b]Phi “nhẫn” bất thành “nhân”[/b]

14 tuổi, khi cái máu ham chơi vẫn còn chảy rần rật trong trái tim đang lớn, Quân đã trở thành VĐV chuyên nghiệp, mà lại theo đuổi môn thể thao trí óc là cờ tướng, phải ngồi cả ngày cả buổi để bóp đầu nhăn trán theo từng nước biến hóa của những quân cờ nên chân tay bứt rứt lắm. Lại nữa, do hoàn cảnh gia đình (cha mẹ đi xuất khẩu lao động khi Quân mới 7 tuổi) ba anh em trai được phó thác cho bà nội; cuộc sống phóng túng ấy đã mang đến cho Quân cái tính ngông nghênh, bất cần… Và anh chàng mang tất cả những điều “phóng khoáng” ấy vào những cuộc cờ.

May mà có HLV Trần Viết Bảo, người thầy đã dìu dắt Quân ngay từ những bước đi chập chững vào đời VĐV chuyên nghiệp cho đến tận ngày nay, ông thương Quân như con và đáp lại, cậu học trò cưng cũng kính trọng thầy như cha. Thầy Bảo cho biết: “Quân tiếp thu nhanh, tư duy mạch lạc nên khi được huấn luyện bài bản, trình độ cứ tăng vù vù theo cấp số nhân. Nhưng anh chàng có nhược điểm là rất lười làm bài tập”.

Để răn đe cậu trò nhỏ, ông quyết định không cho Quân tham dự giải trẻ toàn quốc năm 1998 dù khi đó anh là đương kim vô địch TP Hà Nội. Cũng chính năm đó, người bạn đồng môn Nguyễn Thành Bảo khi tham dự giải cờ tướng trẻ châu Á đã đánh bại kỳ thủ Hồng Trí (Trung Quốc) để đoạt HCV.

Thành công của đồng đội thân thiết đã khích lệ tinh thần ham học của Quân. Anh lao vào tập luyện say mê với quyết tâm “thua thầy một vạn không bằng thua bạn một li”, một khối lượng bài tập đồ sộ đã được Quân nuốt một cách mau lẹ khiến người HLV nổi tiếng “lạnh” như Trần Viết Bảo cũng phải trố mắt kinh ngạc.

Nhưng tuổi trẻ vẫn cần những cú vấp để trưởng thành. Năm 1999, Quân tham dự giải cờ tướng trẻ toàn quốc và liên tiếp giành chiến thắng ở những ván đầu. Thắng lợi như chẻ tre đã làm chàng hoa cả mắt và chủ quan nên cuối cùng nhận một thất bại thảm khốc, thua cả ba ván cuối cùng nên chỉ xếp hạng tư.

Năm sau, cũng tại giải trẻ toàn quốc, Quân lại nhanh chóng “biến” các đối thủ thành kẻ bại trận. Ván cuối gặp Lê Phan Trọng Tín, chỉ cần hòa là Quân đoạt HCV. Thắng phải thắng đẹp, việc gì phải chủ hòa, vào trận Quân xua quân ào ào xông lên tấn công và thế là rơi vào chiếc bẫy của Tín giăng sẵn. Bó tay, thúc thủ, Quân nhận HCB với nhiều cay đắng…

Lời khuyên của người vừa là thầy, vừa được Quân coi như cha, Trần Viết Bảo: “Trong cuộc cờ cũng như trong cuộc đời, muốn cao không ai qua được chữ “nhẫn” đâu con ạ”, Quân lập tức “ngộ” ra. Quân lao vào tập luyện với sự khiêm tốn chưa bao giờ có trước đó. Để “dạn đòn” hơn, năm 2002 Quân từ biệt sư phụ, “hành tẩu giang hồ” đặng thu thập thêm những kỳ chiêu dị pháp của các cao thủ võ lâm.

Vào ăn dầm ở dề cả năm trời tại TP.HCM, Quân háo hức tham dự hàng trăm trận, từ những cuộc đấu phủi nơi góc quán cà phê, bên hông Chợ Lớn đến những trận tỉ thí kinh thiên động địa với đặc cấp quốc tế đại sư Trềnh A Sáng. Ngày nào cũng đánh ròng rã từ 8g-22g, có lần ba ngày đêm liên tiếp Quân không về gác trọ để dồn tâm sức cho những cuộc đấu cờ…

Diện kiến với hàng loạt cao thủ người Hoa, Quân học hỏi được vô vàn kinh nghiệm thực tế không có trong sách vở: từ chiêu giằng mã của một ẩn sĩ Chợ Lớn đến cước hoành xa của chàng cao thủ Q.3… Trở về Hà Nội, các chiêu thức học từ thực tế đã được Quân mang ra cùng với thầy Bảo mổ xẻ đến từng vân vi để thu nạp những tuyệt chiêu, tạo thành lối đánh rất sáng tạo nhưng không xa rời bài bản.

[b]Thành công từ khổ luyện[/b]

[img maxheight=200 maxwidth=200]xq499-1.jpg;right;Nguyên Vũ Quân (thứ hai từ trái qua, hàng trên) cùng đội tuyển cờ tướng Hà Nội trong chuyến tập huấn tại Hà Bắc kỳ viện (Trung Quốc)[/img]Chuyến hạ sơn ấy đã cho kết quả mỹ mãn, Quân tiến bộ vượt bậc cả trình độ cờ lẫn bản lĩnh thi đấu. Không phải chờ đợi lâu, năm 2004 Quân đoạt ngôi vô địch cờ tướng toàn quốc và dễ dàng giữ vững vị trí này tới năm 2005, gây cho làng cờ một cơn choáng váng.

Cũng trong năm 2005, Quân được cử vào đội tuyển quốc gia tham dự giải vô địch thế giới tại Paris (Pháp). Giải này diễn ra hai năm một lần, qui tụ tất cả anh hùng hào kiệt khắp năm châu bốn biển. Từ khi có giải, ba thứ hạng đầu luôn thuộc về các kỳ thủ Trung Quốc, nếu không phải người Trung Hoa đại lục thì cũng là các kỳ thủ gốc Hoa sống ở các nước khác. VN tham gia giải từ năm 1993 và thành tích đứng thứ 6 của Trềnh A Sáng là chiến công ấn tượng nhất từ trước tới đó.

Vào cuộc, ngay từ ván đầu, Nguyễn Vũ Quân liên tục gây bất ngờ, thắng 6, hòa 1, thua 1 và dẫn đầu. Ân tượng nhất là chiến thắng trước Ngô Quí Lâm (Đài Loan), đặc cấp quốc tế đại sư, một ứng cử viên sáng giá của giải.

Ván này kỳ thủ Đài Loan đi trước, xuất quân theo bố cục “trung pháo trực hoành xa đối bình phong mã, lưỡng đầu xà”, là thế trận đã giúp Lâm giành biết bao thắng lợi vang dội. Không chút nao núng, Quân dùng đòn đối công đã được kiểm nghiệm tại giải vô địch cờ tướng hạng nhất toàn quốc năm 2001, gây bất ngờ, dần dụ đối thủ vào bẫy và giành thắng lợi ấn tượng.

Ván thứ 9, gặp đương kim vô địch thế giới Lữ Khâm (Trung Quốc), Quân xử lý trung cục không tốt nên thất bại. Đáng tiếc là sau đó, do chỉ đạo thiếu hợp lý của HLV Lê Thiên Vị nên Quân mất cơ hội tranh HCB, cuối cùng chỉ đoạt HCĐ. Đến tận bây giờ, Quân vẫn tiếc hùi hụi vì: “Mục tiêu đề ra trước khi vào giải là lọt vào tốp 4, thế mà mình thắng suốt và dẫn đầu. Quá mừng nên tôi có chút lơi lỏng (thỏa mãn); thêm việc không có thầy Trần Viết Bảo kề bên để hỗ trợ tinh thần cũng như chỉ đạo nên… sảy tay”.

Tuy nhiên, việc đạt thành tích tốt nhất của cờ tướng VN trên đấu trường quốc tế, nhất là việc Quân được phong đặc cấp quốc tế đại sư khi mới 22 tuổi, với lối chơi tinh quái, đậm bản sắc…, cánh chim lạ Nguyễn Vũ Quân đã làm báo chí thế giới (đặc biệt là Trung Quốc) tốn biết bao giấy mực để phân tích, mổ xẻ và nồng nhiệt ngợi khen.

Cũng dễ hiểu, bởi kể từ giải vô địch cờ tướng thế giới lần đầu tiên được tổ chức vào năm 1978, chủ nhân của những tấm huy chương đều là người gốc Hoa. Lại là một kỷ lục nữa: Nguyễn Vũ Quân là kỳ thủ đầu tiên không phải người Hoa được phong ngay lần đầu dự giải thế giới.

[b]Cờ và nghiệp…[/b]

Hạng ba thế giới, hai năm liền vô địch giải trong nước, vậy mà tại giải vô địch cờ tướng 2006 vừa rồi, chàng trai vàng Nguyễn Vũ Quân không có tên trong số ba kỳ thủ dẫn đầu. Lý giải về điều này, cả HLV Trần Viết Bảo và kỳ thủ Nguyễn Vũ Quân đều khẳng khái: đấy là sai lầm của Liên đoàn Cờ VN khi cho phép đăng ký không hạn chế số kỳ thủ tham gia.

Điều ấy tạo thành kẽ hở để các địa phương mang quân ồ ạt vào giải và tạo điều kiện cho các VĐV chủ lực của họ dễ dàng kiếm điểm. Trong khi ấy, Hà Nội không có người lót đường nên Quân phải gồng mình đánh trận nào cũng phải tận lực nên chỉ thắng được 6 trận, để thua 3 và hòa 2…

Cả hai thầy trò Quân đều thở dài thườn thượt khi nhắc đến các quan chức trong ngành TDTT vẫn hàm hồ rằng cờ tướng chỉ là môn thể thao nhẹ nhàng nên thiếu quan tâm. Năm 2005, Quân đoạt HCĐ thế giới, lập kỳ tích cho làng cờ tướng VN vậy mà không hề có tên trong danh sách khen thưởng VĐV tiêu biểu hằng năm của Sở TDTT Hà Nội (chứ chưa nói gì đến danh sách của Ủy ban TDTT).

Nói là vậy nhưng đã trót mang lấy nghiệp vào thân, Quân cũng như các VĐV cờ tướng khác đều cho rằng chơi cờ trước hết là vì đam mê. Hằng ngày, ngoài việc làm kế toán cho một cửa hàng điện nước của người bác ruột để kiếm kế sinh nhai, Quân lại đầu tư không dưới 10 giờ đồng hồ để nghiên cứu tài liệu, lăn lộn khắp các sới cờ phủi nơi hang cùng ngõ hẻm cũng như lên mạng Internet đọ cờ với các cao thủ trên toàn thế giới.

Mạnh toàn diện: khai cục, trung cục và tàn cục đều tốt; đam mê và rất có chí tiến thủ nên chắc chắn những thành công vang dội sẽ còn đón đợi Nguyễn Vũ Quân ở những bến bờ xa…

[img maxheight=200 maxwidth=200]xq59-0.jpg;right;[/img]Mai Thanh Minh là nhà Vô địch cờ tướng quốc gia đầu tiên của Việt Nam, được phong danh hiệu Đặc cấp Quốc tế Đại sư.

Hiện nay Mai Thanh Minh đang giữ một kỷ lục quốc gia mà sẽ còn lâu mới bị phá: 5 lần vô địch quốc gia vào các năm 1992, 1993, 1994, 1995, 1998.

Ông cũng là một trong những người Việt Nam đầu tiên “mang chuông đi đánh xứ người” thành công, chiếm một số thứ hạng cao trong các giải cờ Tướng thế giới. Điểm thú vị là cùng với đồng đội Mai Thanh Minh đã “khiến” hầu hết các giải cờ Tướng quốc tế bắt đầu phải đặt thêm giải “Phi Hoa Việt” (giải cho những người không phải là người Hoa và người Việt) để đấu thủ các nước khác còn có cơ may đoạt huy chương.