Cờ bỏi đầu xuân

[img]xq21-0.jpg;right;[/img]Nói về cờ tướng, từ lâu đã có câu:

[i]“Khi vui nước nước non non
Khi buồn lại giở bàn son quân ngà”[/i]

Quân ngà bây giờ hiếm, thì đã có quân sừng, quân nhựa, chỉ khoảng mươi ngàn là có một bộ quân chơi được. Người ta đã đúc kết nhiều câu dễ nhớ về luật và cách đánh cờ: Mã nhật tượng điều xe liền pháo cách – Khuyết sĩ kỵ song xa – Cờ tàn pháo hoàn – Cờ bí dí tốt – Nhất mã chiếu vô cùng – Xe pháo húp cháo với đường… Cũng có nhiều giai thoại thú vị về chơi cờ. Một thí dụ: Có người vợ muốn ngầm mách nước cho chồng đang đấu cờ với bạn tại nhà mình, liền nghĩ ra cách rầy la con: “Lấy bố, mẹ chẳng được lên xe xuống ngựa, thôi đừng làm khổ mẹ nữa”. Người chồng nghe vậy liền tiến xe rồi thoái mã, gỡ được nước bí!

Cờ là thú chơi tao nhã vì không chiếm nhiều không gian; không cần nhiều dụng cụ, phương tiện; không cần nhiều người; không chủ yếu vận sức; không ăn tiền mà vẫn ham. Có thể nói hầu như các kỳ thủ đều không tính thua được bằng tiền.

[b]Một cách thư giãn[/b]

Như vừa nói, cờ là thú chơi luyện trí, suy xét cách ra quân, dàn trận, tiến đánh của ta và cả của người. Công, thủ cần toàn diện, vững mà mạnh. Không ván cờ nào diễn biến giống nhau từ trước đến sau. Nào pháo đầu mã đội, pháo đầu pháo giác, pháo lồng, mã quỳ, bình phong mã… thiên biến vạn hóa. Cờ rất hay là bao nhiêu quân bày ra hết, không hề có quân dấu, quân nọc. Như vậy không có hên xui gì. Có người bố vì mến tài cờ của bạn con gái mình mà dễ đi đến chấp nhận anh ta là rể tương lai. Một cán bộ lão thành cách mạng kể rằng đã từng có thời gian bày cờ thế bên lề đường Sài Gòn để góp phần gây quỹ cho tổ chức bí mật hoạt động. Đó là cờ thế giang hồ, một biểu hiện cao của cờ tướng đòi hỏi cách tấn công chớp nhoáng, không sai sót, sơ sểnh. Lại có người bày cờ chơi một mình (tự đi cả hai bên) nhằm dưỡng trí tồn tâm, nghỉ ngơi thư giãn sau những giờ phút bận rộn.

[b]Vẫn còn hấp dẫn[/b]

Nhiều lễ hội khắp nơi, nhất là lễ hội Xuân, có cờ người với các quân cờ là người thật. Giai thoại kể rằng có anh chàng giỏi cờ đã cố tìm cách vây hãm dần và bắt bằng được một cô gái xinh đẹp trong vai trò quân sĩ. Lại có cách chơi cờ tưởng, không cần quân và bàn, cứ thế hai người tưởng tượng mà đánh. Xuất xứ cách chơi này là từ những người đi kiệu, võng hoặc lội bộ đường dài về kinh ứng thí trước đây. Ngày nay hình ảnh dễ thấy là ở góc phố hoặc bên quán nước, quán cắt tóc, bên mấy chiếc xe ôm chờ khách… có hai, ba người ngồi quanh bàn cờ.

Bây giờ cờ vua, cờ vây có đà phát triển nhưng cờ tướng vẫn hấp dẫn, thu hút nhiều người. Trước đây đã có tạp chí Người chơi cờ, nay không thấy nữa. Thật tiếc!

[b]Lời bình của ban biên tập:[/b] Tạp chí Người chơi cờ vẫn đang được phát hành đều đặn (tháng/số).

[img maxheight=200 maxwidth=200 ]xq28-0.jpg;right;Trềnh A Sáng đang đấu cờ với Nguyễn Thành Bảo (phải) tại giải Các danh thủ châu Á, tại Vũng Tầu 2001[/img]Bảo giải thích: “Tôi vì miếng cơm manh áo mà thôi. Trước đây, Bà Rịa – Vũng Tàu đối xử rất tốt với tôi, nhưng thời điểm ấy, với thu nhập 600.000 đồng/tháng thì làm sao tôi có thể xoay sở nổi cho nhu cầu sinh nhai. Về Gia Lai, tôi sẽ quyết tâm làm lại từ đầu và chấp nhận một hợp đồng kéo dài 7 năm – từ năm 2003. Với tôi, hợp đồng dài hay ngắn không quan trọng bằng việc tôi đã an cư. Tiếc rằng, Gia Lai là mảnh đất không mạnh về cờ, tôi không có đối thủ cọ xát. Vậy là mang tiếng thi đấu cho Gia Lai nhưng tôi thường phải về TPHCM “sinh sống”: đánh cờ độ để vừa kiếm tiến, vừa tích luỹ kinh nghiệm. Với ý muốn trở lại Bà Rịa – Vũng Tàu, từ tháng 8/2003 đến nay, tôi không nhận lương của Gia Lai nữa. Tuy nhiên, thủ tục thanh lý hợp đồng quá nhiêu khê, thoi thì tôi nghỉ 1 năm nữa để năm tới được tự do quay về Bà Rịa – Vũng Tàu, mảnh đất có nhiều thuận lợi hơn cho sự nghiệp của tôi… “

Cứ cho lý do rời Gia Lai của Thành Bảo là chỉ vì “miếng cơm manh áo”, nhưng như vậy thì Bảo đã tự phí đi của mình những năm cọ xát đỉnh cao, đó là chưa kể những khó khăn đã và đang đợi đằng sau việc đánh cờ “tự do”, như anh đã thừa nhận: “Trong thời gian quá, tôi không biết làm gì hơn ngoài chơi cờ độ, dẫu biết việc đó là không tốt. Tôi cũng từng bị bắt vì vượt biên giới qua Vân Nam (Trung Quốc) để thách đấu cùng mấy kỳ thủ nước bạn, mà không có giấy tờ. Có khi qua được thì cũng phải thức trắng đêm đấu với họ, sức khoẻ suy giảm trầm trọng. Để thắng độ, tôi phải tìm đối thủ yếu, nên sức cờ cũng chẳng lên được. Chi phí trả cho người thông dịch, ăn ở, đi lại tại Trung Quốc cũng rất tốn kém. Thắng độ chỉ để thoả mãn nỗi đam mê chứ biết làm gì hơn.” Một quan chức trong làng cờ nhận xét: “Bảo là một VĐV tài năng, nhưng vì tính lãng tử của mình, anh đã tự đánh mất tương lai.”

Năm 1998, Thành Bảo đoạt chức VĐ U20 châu Á dưới màu áo Thái Bình. Và cho đến nay đó vẫn là danh hiệu cao nhất trong sự nghiệp cờ tướng của anh. Nếu đừng vì hàng loạt tai tiếng do chính Bảo đã gây ra thì có lẽ giờ đây anh đã là một kỳ thủ xuất sắc, như lời ông Đỗ Đình Gianh, nguyên trưởng bộ môn cờ UBTDTT khẳng định từ năm 1998: “Bảo sẽ là Quốc tế đại sư trẻ nhất Việt Nam. Bằng tuổi Bảo, Trềnh A Sáng, Trương Á Minh, Mai Thanh Minh không thể có những bước đi sáng tạo như thế.” Thôi thì tương lai là do chính Bảo quyết định, người hâm mộ vẫn rất mong anh sáng suốt, chín chắn đi hết con đường mà anh đã chọn. Chỉ có điều muốn nhắn thêm với anh: đi tắt không hẳn bao giờ cũng là đường ngắn nhất.

Thứ hạng 4 giải đầu:

Nam:
1. Nguyễn Thành Bảo, Hà Nội
2. Nguyễn Hoàng Lâm, TP. Hồ Chí Minh
3. Bùi Dương Trân, Bình Dương
4. Trần Văn Ninh, Đà Nẵng

Nữ:
1. Ngô Lan Hương, TP. Hồ Chí Minh
2. Nguyễn Hoàng Yến, TP. Hồ Chí Minh
3. Hoàng Hải Bình, TP. Hồ Chí Minh
4. Bùi Châu Ý Nhi, TP. Hồ Chí Minh

[img]xq588-0.jpg;right;[/img]
[img]xq588-1.jpg;center;[/img]
[img]xq588-2.jpg;center;[/img]