Chưa phân loại

Cờ tướng – cuộc cải cách phi thường – dấu ấn nghệ thuật đặc sắc của phương đông (4)

Ở đây cũng có một việc chúng ta không thể không nhắc tới: Vì sao ở Chaturanga những quân cờ có hình khối còn ở cờ Tướng là những quân tròn bẹt đồng nhất. Ở Chaturanga mỗi một quân cờ là một hình tượng sinh động hẳn hoi như Vua cao nhất, đội vương miện, kỵ binh có hình một con tuấn mã… còn ở cờ tướng quân nào cũng như quân nào, chỉ có tên quân là khác nhau lại được viết bằng chữ Trung Quốc. Phải chăng trong lúc có những cải cách đột phá tuyệt vời trên thì chuyện này là một bước thụt lùi đáng kể? Vâng, ngày nay nhìn lại thì quả đây là một bước thụt lùi, bởi vậy gần đây, ngày càng có nhiều ý kiến đề nghị cải cách hình dáng các quân cờ Tướng và trên thực tế người ta đã đưa ra những phác thảo của những bộ quân mới, thậm chí trong một vài giải quốc tế người ta đã thử nghiệm đưa vào các quân cờ Tướng bằng hình tượng thay cho quân chỉ có chữ viết, nhất là khi cờ Tướng được chơi ở những nước không sử dụng tiếng Hoa. Việc cờ tướng dùng chữ Hoa cũng là lý do chính khiến cờ Tướng không được phổ biến rộng rãi. Những người ở châu Âu, châu Mỹ nhìn lên bàn cờ tướng chỉ thấy những chữ loằng ngoằng na ná nhau, khó phân biệt được đâu là Xe, đâu là Pháo. Điều đó đã làm họ nản lòng ngay từ đầu. Trong lúc đó bàn cờ Vua lại quá đẹp đẽ, chỉ cần liếc qua là biết ngay đâu là đức vua, đâu là bà Hoàng hậu, đâu là chàng kỵ sĩ và đâu là anh lính trơn. Chính vì vậy cờ vua đi tới đâu là thu hút, chinh phục người chơi tới đó, nhất là lớp trẻ. Ngay từ đầu họ đã thật sự bị cuốn hút bằng hình tượng mỹ thuật, sinh động của các quân cờ.

Tuy nhiên, nếu ta đứng về góc nhìn của người Trung Hoa từ thời xưa thì ta sẽ dễ dàng cảm thông được việc hình thành các quân cờ như thế cho tới nay: trước tiên việc thuộc lòng 7 chữ cái đối với họ là điều hoàn toàn không có gì khó khăn, vì đó là tiếng mẹ đẻ của họ. Muốn “thoát nạn mù chữ” họ phải học thuộc lòng hàng mấy nghìn chữ, chứ 5, 7 chữ thì thấm tháp gì. Hơn nữa, chữ Trung Quốc là chữ tượng hình chứ không phải các ký hiệu như chữ la tinh a, b, c… của chúng ta. Nhìn vào quân Xe ta thấy đúng là hình chiếc xe có hai bánh hai bên, chữ Tượng nom giống con voi, chữ Mã giống hình con ngựa, chữ Sĩ giống hình một vị quan đội chiếc mũ cách chuồn…

Xuất phát từ lòng tự tôn về ngôn ngữ và văn hóa của người Trung Hoa. Người ta muốn cờ Tướng là sản phẩm của họ chứ không phải do bắt chước hay sao chép của ai cả. Việc tốt nhất để chứng minh điều này là “ngôn ngữ hoá” quân cờ.

Nhưng điều thứ hai còn quan trọng hơn, đó là là điều kiện kinh tế: một bộ cờ kiếu như Chaturanga hay cờ Vua châu Âu là khá đắt tiền (hồi đó chưa có các loại nhựa rẻ để làm quân như bây giờ) trong lúc kinh tế còn đang rất kém phát triển so với châu Âu. Việc một bộ cờ đồng nhất, gọn nhẹ, dễ mang đi lại, dễ thay thế quân, tiện dụng mọi mặt mới phù hợp với phần đông người Trung Hoa bình dân như “anh kéo xe, chị bán tương”, luôn sống trong sự cùng khổ vì chiến tranh liên miền, kinh tế lạc hậu. Vả lại trước cờ tướng đã có cờ vây, quân cờ vây cứ chằn chặn như nhau, người Trung Quốc cứ học theo cách làm quân theo kiểu cờ vây như thế cũng thật là tiện. Cờ Tướng không phải là một trò chơi sang trọng như cờ vua (hiện nay vẫn thế). Muốn tạo ra một bàn cờ tướng cũng cực kỳ đơn giản: chỉ cần lấy que vạch xuống nền đất hay lấy gạch vẽ ngay xuống nền thế là có bàn cờ ngay, trong lúc đó muốn tạo ra được một bàn cờ vua với 64 ô đen trắng xen kẽ thì phải công phu, rắc rối hơn nhiều (có lẽ vì thế người chơi cờ Tướng có thói quen ngồi xổm, khác nhiều so với thói quen ngồi bàn của người chơi cờ Vua).

Chưa phân loại

Nguyễn Thành Bảo

[img]xq367-0.jpg;right;Nguyễn Thành Bảo và chiếc cúp vàng giải trẻ năm 1998 (ảnh VT)[/img]Nguyễn Thành Bảo là người Việt Nam (và cũng là Thế giới) đầu tiên thực hiện được một kỳ tích: đưa được một chiếc cúp vàng cờ Tướng ra khỏi đất nước Trung Quốc. Đó là chiếc cúp vàng Giải trẻ các thành phố châu Á năm 1998.

Nguyễn Thành Bảo cũng là “con ngựa chứng” của làng cờ, là người có tài nhưng cũng có tật với một vài khúc trầm trong nghiệp cờ.

Năm 2005 đã đánh dấu sự trở lại của Bảo với ngôi vô địch Giải cờ đồng đội toàn quốc.

Chưa phân loại

Liên đoàn Cờ Việt Nam hoàn thành tốt nhiệm vụ

[img]xq400-0.jpg;left;Cờ Việt Nam tiếp tục chinh phục những đỉnh cao trí tuệ [/img]Việt Nam luôn là một nước mạnh về Cờ tướng (chỉ sau Trung Quốc) so với thế giới và là một trong những nước mạnh về Cờ Vua ở khu vực Châu Á. Điều đó đã được thể hiện trong các mặt: từ công tác tổ chức, quản lý đến những kế hoạch… và thành tích đạt được.

Công tác tổ chức của Liên đoàn Cờ Việt Nam đã thực hiện có hiệu quả trong việc phối hợp chặt chẽ với Bộ môn Cờ của Uỷ ban TDTT để thực hiện các mục tiêu, nhiệm vụ phát triển phong trào và nâng cao thành tích thể thao thông qua các công tác: đào tạo, bồi dưỡng, tập huấn, thi đấu trong nước và quốc tế.

Công tác quản lý đã được Liên đoàn thực hiện tốt, thể hiện ở các mặt: Nghiêm chỉnh thực hiện có hiệu quả Nghị định 88/2003/NĐ-CP ngày 30/7/2003 của Chính phủ về tổ chức, hoạt động và quản lý Hội Liên đoàn; giải thích và hướng dẫn cho các cơ sở thực hiện thủ tục, công tác tổ chức hoạt động thành lập Hiệp hội theo Nghị định và thông tư hướng dẫn của Bộ Nội Vụ. Để thực hiện công tác quản lý đạt hiệu quả cao, Liên đoàn đã thường xuyên quan hệ, phối hợp chặt chẽ với cơ quan quản lý Nhà nước.

Quan hệ quốc tế về Cờ của nước ta với các nước trong khu vực ASEAN ngày càng được tăng cường, phát triển, góp phần đưa phong trào Cờ của khu vực Đông Nam Á phát triển mạnh. Ngoài ra, Liên đoàn Cờ Việt Nam còn phát triển mối quan hệ tốt đẹp với Trung Quốc (một cường quốc về thể thao trong khu vực) nhằm tăng cường tình hữu nghị, trao đổi chuyên môn, giao lưu (đặc biệt là Cờ tướng) giữa hai nước. Việt Nam đã mời đoàn Cờ Trung Quốc sang thăm và thi đấu giao hữu với các kỳ thủ xuất sắc của Việt Nam. Đồng thời, Sở TDTT Hà Nội cũng đã cử các kỳ thủ Cờ tướng trẻ và xuất sắc của Hà Nội sang tập huấn tại Trung Quốc. Cũng nằm trong các mối quan hệ đó, Cờ Vây Việt Nam được bạn bè quốc tế (Nhật, Hàn Quốc và Trung Quốc) quan tâm giúp đỡ phát triển. Các nước bạn cũng đã mời và đài thọ đoàn Cờ vây Việt Nam sang tham gia thi đấu. Tuy nhiên, do du nhập vào Việt Nam muộn nên Cờ Vây chỉ mới được phát triển ở một số tỉnh thành. Việc quan hệ hợp tác với các nước là hết sức quan trọng, rất cần được Liên đoàn phát huy nhằm phát triển sự nghiệp Cờ của Việt Nam.

Phong trào chơi và tập luyện các môn Cờ tiếp tục phát triển trong các đối tượng học sinh, thanh thiếu niên, nhi đồng… hoạt động dưới nhiều hình thức phong phú và đạt hiệu quả (Câu lạc bộ, điểm chơi cờ, nhóm cờ, lớp nghiệp dư, lớp năng khiếu). Đặc biệt, Cờ Vua được coi là môn thi đấu chính thức trong chương trình của Đại hội thể thao Người khuyết tật – PARA Games 3 tại Philippines.

Kế hoạch: Năm 2005 được coi là năm thành công của làng Cờ trong thể thao thành tích cao. Để có được những thành công, Liên đoàn đã phối hợp với cơ quan chức năng của Uỷ ban TDTT xây dựng kế hoạch tập huấn cho đội tuyển quốc gia làm nhiệm vụ thi đấu quốc tế và tham dự SEA Games 23. Tuy nhiên do kinh phí còn hạn hẹp nên việc đầu tư tập huấn cho các VĐV còn hạn chế. Thiết nghĩ, các VĐV của chúng ta vốn đã có tiềm năng, nếu được đầu tư thích hợp thì tiềm năng đó sẽ có cơ hội phát triển nhiều hơn nữa.

Nhằm nâng cao thành tích thể thao, Liên đoàn Cờ đã quan tâm đào tạo HLV và trọng tài. Nằm trong kế hoạch đó, 4 HLV được tham gia lớp đào tạo HLV ngắn ngày do Liên đoàn Cờ Vua Đông Nam Á tổ chức. Đặc biệt, đã có 01 trọng tài được cấp bằng của FIDE (hiện nay Việt Nam có 5 trọng tài FIDE). Hơn 200 trọng tài Cờ vua, Cờ tướng, Cờ vây được bồi dưỡng ngắn ngày qua các giải thi đấu trong nước. 293 VĐV (tăng 64,6% so với năm 2004) được phong đẳng cấp (theo tiêu chuẩn mới ban hành năm 2005).

Công tác tổ chức được xem là một vấn đề quan trọng trong việc phát triển Cờ Vua sâu rộng trong toàn quốc. Vấn đề này đã được Liên đoàn phối hợp cùng các địa phương thực hiện tốt (với 10 giải Cờ cấp toàn quốc được tổ chức trong một năm). Những con số đó đã tự khẳng định sự phát triển của Cờ trong quần chúng nhân dân cả bề rộng lẫn chiều sâu.

Trong các giải thi đấu quốc tế năm 2005, Cờ Việt Nam đã đạt thành tích xuất sắc nhất từ trước tới nay trong các giải quốc tế với tổng số huy chương (142 huy chương) tăng 50% so với năm 2004 (94 huy chương), và nhiều thành tích xuất sắc đã đạt được: Đoàn Cờ vua Việt Nam chiếm trọn bộ HCV tại SEA Games 23 (8 HCV, 2 HCB, 2 HCĐ), vượt gấp đôi chỉ tiêu đề ra; Lê Quang Liêm vô địch Cờ Vua trẻ Thế giới lứa tuổi 14 và lần đầu tiên Việt Nam đạt thành tích cao nhất tại Giải Vô địch Cờ Tướng Thế giới với 1 HCĐ cá nhân nam của Nguyễn Vũ Quân, 1 HCB đồng đội (xếp sau Trung Quốc)… Đặc biệt, Hoàng Thanh Trang xếp hạng 11/50 (tăng 8 bậc so với bảng xếp hạng tháng 10/2005) kỳ thủ nữ xuất sắc ở bảng xếp hạng thế giới tháng 01/2006.

Năm 2005, Liên đoàn Cờ đã hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao. Kết quả khả quan đó đã thể hiện sự quan tâm của Đảng, Nhà nước và sự chỉ đạo, đầu tư của ngành TDTT, công tác điều hành của Liên đoàn đã thực hiện thông suốt từ trung ương đến địa phương. Với những định hướng đúng đắn, Cờ Việt Nam sẽ tiếp tục chinh phục những đỉnh cao trí tuệ.

Chưa phân loại

Cờ cười: Trùng hợp

Hai ông bạn đang chơi cờ tướng, bỗng cậu con chạy vào:

– Bố ơi, mất xe rồi!

– Sợ gì, mất xe thì tao đi pháo! Nói rồi tiếp tục gõ quân cờ đánh “Cốp”…

Con: !?!

Chưa phân loại

Hình phạt dành cho người chơi cờ thời Hậu Lê

[img]xq411-0.jpg;right;[/img]Mặc dù trò chơi cờ (như cờ vây, cờ Tướng…) xuất hiện trong dân gian từ rất lâu nhưng không phải lúc nào người dân cũng được cho chơi tự do. Quyển “Đại Việt Sử Ký Toàn Thư” trong phần về Khởi nghĩa Lam Sơn và Nhà Hậu Lê (1418 – 1433) đã chép lại một luật lệ rất hà khắc dành cho người chơi cờ như sau:

[i]Kỷ Dậu, (Thuận Thiên) năm thứ 2 [1429], (Minh Tuyên Đức năm thứ 4). Mùa xuân, tháng giêng, ngày mồng 4, ra lệnh chỉ cho các quan, cho kinh đô và các lộ, huyện, xã rằng:

Kẻ nào du thủ thực, đánh cờ đánh bạc thì quan ty và quân dân bắt nộp để trị tội. Đánh bạc thì chặt 5 ngón tay, [b]đánh cờ thì chặt 1 ngón tay[/b], những kẻ không phải là việc quan mà vô cớ tụ họp uống rượu thì xử phạt 100 trượg, người chúa chấp bị tội kém một bậc.[/i]

Chưa phân loại

Du hí văn chương: Song lăng trận

[b]Ván 8: SONG LĂNG TRẬN[/b]
Trắng đi trước thắng.
[game solutionday=7]
FORMAT WXF
GAME SONG LĂNG TRẬN
RED Trắng
BLACK Đen
RESULT 1-0
FEN 9/4a4/3P1k3/2p3p2/3R1r3/4C4/3H1r3/2p3h2/3p1p3/4K4 w – – – 1
START{
DIAG{ #1 RED }
1. B6-5 Tg6/1 2. B5.1 Tg6-5
3. M6.5 Tg5-6 4. X6.3 Tg6/1
5. X6.1 Tg6.1 6. M5.6 Tg6-5
7. X6-5 Tg5-4 8. P5-6 Xs-4
/*Nếu Tg4.1 tất nhiên X5-6 chiếu bí*/
9. X5-6 Tg4/1 10. M6.8 }END[/game]

Chưa phân loại

65 VĐV tham dự giải Vô địch hạng nhất cờ Tướng toàn quốc 2006

Giải đấu lần này có 65 kỳ thủ (40 nam, 25 nữ) của 8 đơn vị (TP. Hồ Chí Minh, Hà Nội, Đà Nẵng, Bình Định, Cà Mau, Hà Tây, Bộ Công an và BR-VT) tham dự. Trong 10 ngày, các kỳ thủ sẽ tranh tài ở 2 nội dung cá nhân nam và nữ thi đấu đối kháng theo hệ Thuỵ Sỹ với thể thức 11 ván đấu. Được biết, tại giải đấu lần này, đoàn chủ nhà BR-VT chỉ thi đấu ở nội dung nam với 9 kỳ thủ, trong đó nổi bật nhất là: Nguyễn Thành Bảo, Đào Cao Khoa, Trần Đình Thuỷ, Uông Dương Bắc…

Kết thúc ván đấu thứ 3 tại giải lần này, Nguyễn Hoàng Lâm (TP. Hồ Chí Minh) Nguyễn Thành Bảo (BR-VT) tạm thời vươn lên dẫn đầu sau 3 trận toàn thắng và sẽ gặp nhau trong ván đấu thứ 4 vào ngày 18-2.

Chưa phân loại

Thơ: Học đánh cờ

[img]xq317-0.jpg;right;[/img]Nhàn rỗi đem cờ học đánh chơi
Thiên Binh vạn Mã đuổi nhau hoài
Tấn công phòng thủ nhanh như chớp
Chân lẹ tài cao ắt thắng người

Phải nhìn cho rộng suy cho kỹ
Kiên quyết không ngừng thế tấn công
Lạc nước hai Xe đành bỏ phí
Gặp thời một Tốt cũng thành công

Vốn trước hai bên ngang thế lực
Mà sau thắng lợi một bên giành
Tấn công phòng thủ không sơ hở
Đại Tướng anh hùng mới xứng đanh

Chưa phân loại

Thoáng suy tư: Bên bàn cờ

[img]xq398-0.jpg;right;[/img]1. Bố tôi sau hơn bốn chục năm làm công tác giờ thanh thản nghỉ hưu. Thú vui của ông và những người bạn già là chơi cờ tướng. Ông bảo “Ván cờ cũng như cuộc đời. Lỡ bước sai thì khó lòng quay lại được. Nhưng khác với cuộc đời là ta có thể chơi nhiều ván cờ. Còn cuộc đời thì chỉ có một!”. Quanh bàn cờ của ông không chỉ có những người già mà còn những người đàn ông trung niên, thậm chí có cả thanh niên và họ thường sốt ruột khi thấy những ván cờ giằng giai khó phân thắng bại. “Nếu biết không thể thắng thì hãy chấp nhận thua để làm ván khác. Thời gian là vàng bạc”…

2. Anh là giám đốc DN nhà nước gần 20 năm. DN của anh xếp vào loại “Thường thường bậc trung” làm ăn không lỗ nhưng lãi cũng chẳng bao nhiêu. Năm rồi DN của anh ở vào diện cổ phần hóa. Anh làm đơn xin nghỉ chức giám đốc. Người bàn sao không cố vài ba năm rồi nghỉ hưu cho đẹp. Người bảo cố sao được, cổ phần hóa rồi, cổ đông không tín nhiệm thì sao, xin nghỉ là hợp tình, hợp lý. Nghe cả nhưng anh chỉ cười.”DN làm ăn bây giờ thành công phải tính bằng tốc độ. Mà cái đó tôi không thể theo được lứa trẻ. Vì thế tôi biết nên phải làm gì…” – anh tâm sự với tôi như thế.

Tôi chợt nhớ đến câu nói nổi tiếng của Khổng Tử: “Khôn chết, dại chết, biết sống…”.

Chưa phân loại

Cờ Tướng Nhập Môn: Chương IV Sự phối hợp tác chiến giữa các quân – Xe, Tốt phối hợp

[b]8. Xe, Tốt phối hợp[/b]
Xe, Tốt phối hợp trong giai đoạn cờ tàn có nhiều kiểu chơi rất độc đáo. Chú ý phát huy vai trò của Tướng khiến Xe, Tốt có nhiều cú đánh rất bất ngờ.

[b]Thế 1: Phá Sĩ hăm bắt Xe.[/b]
[game]
FORMAT WXF
GAME Phá Sĩ hăm bắt Xe
RED Trắng
BLACK Đen
FEN r3ka3/4a4/4P4/9/9/3R5/9/E8/5p3/4K4 w – – – 1
START{
DIAG{ #1 RED }
1. B5.1! S6.5 2. X6-2 Tg5-4
3. X2.5 S5/6 4. X2-4 }END[/game]
ăn Xe thắng.

[b]Thế 2: Phối hợp cánh đánh bí.[/b]
[game]
FORMAT WXF
GAME Phối hợp cánh đánh bí
RED Trắng
BLACK Đen
FEN 3k1ae2/4a4/9/2P1p4/2e6/1R7/9/9/3p3r1/5K3 w – – – 1
START{
DIAG{ #1 RED }
1. X8.5 Tg4.1 2. B7.1 S5.6 3. X8/1 Tg4/1
4. B7-6 Tg4-5 5. B6.1 }END[/game]
thắng.