Giai thoại làng cờ: Chưa hết tiền chưa về

[b]7. Pháo, Mã phối hợp[/b]

Mã đi chậm, Pháo đi nhanh. Mã đi đường gãy, Pháo ăn quân cần có ngòi, cả hai binh chủng này có sở đoản, sở trường riêng, thế nhưng nếu phối hợp thì chúng có nhiều ưu thế nổi bật. Khi tấn công, dùng Pháo khống chế, rồi Mã phối hợp có thể hình thành nhiều kiểu tiền Mã hậu Pháo chiếu bí.

[b]Thế 1: Tả hữu lai kích.[/b]
[game]
FORMAT WXF
GAME Tả hữu lai kích
RED Trắng
BLACK Đen
FEN 5a3/4a4/3k5/9/4p4/C1H6/9/5p3/3r5/4K4 w – – – 1
START{
DIAG{ #1 RED }
1. M7.5 Tg4/1 2. M5.7 Tg4/1
/*Nếu 2…Tg.1? thì 3. M7.8 Tg/1 4. P9.4 thắng.*/
3. M7.8 Tg4-5 4. P9-3 X4-7
5. M8/6 Tg5-4 6. P3-6 }END[/game]
thắng.

[b]Thế 2: Nhờ Pháo chuyển Mã.[/b]
[game]
FORMAT WXF
GAME Nhờ Pháo chuyển Mã
RED Trắng
BLACK Đen
FEN 5k3/9/3H1a3/9/9/9/5r3/9/9/4KC3 w – – – 1
START{
DIAG{ #1 RED }
1. M6/8 X6/2 2. M8/7 X6.4
3. M7/6 X6/1 4. P4.1 Tg6.1
5. Tg5.1 Tg6/1 6. M6/5 Tg6.1
7. M5.3 Tg6/1 8. M3.2 X6/1
9. P4.1 Tg6.1 10. Tg5.1 Tg6/1
11. M2.1 Tg6.1 12. M1.3 Tg6/1
13. M3/2 X6/1 14. P4.1 X6/2
15. P4.2 Tg6.1 16. Tg5/1! Tg6/1
17. M2.1! Tg6.1 18. M1.3! X6.1
19. M3/4 }END[/game]
chuyển thành 1 Mã thắng 1 Sĩ.

[img]xq160-0.jpg;right;Trận chung kết đơn nữ giữa Ngô Lan Hương và Hoàng Hải Bình.[/img]Ở ván đấu lại của trận chung kết đơn nữ giải cờ tướng hạng Nhất toàn quốc 2004, kỳ thủ TP HCM này đã vượt qua đồng đội Ngô Lan Hương sau gần 4 giờ đấu trí căng thẳng. Như vậy, Hải Bình sẽ cùng 4 kỳ thủ nam đại diện cho Việt Nam thi đấu tại giải vô dịch cờ tướng châu Á 2004, tổ chức tại Bắc Kinh.

Trước đó, ở trận tranh HC đồng, kỳ thủ Lê Thị Hương (TP HCM) đã đánh bại Nguyễn Hồng Hạnh (Bộ Công An).

Giải cờ tướng hạng Nhất toàn quốc 2004 đánh dấu sự lên ngôi bất ngờ của kỳ thủ Hà Nội, Nguyễn Vũ Quân, ở giải nam và ưu thế tuyệt đối của TP HCM ở giải nữ khi đoàn này chiếm cả ba thứ hạng đầu tiên của giải.

Các vận động viên sẽ đại diện cho Việt Nam tham dự giải vô địch cờ tướng châu Á 2004 tại Bắc Kinh là Nguyễn Vũ Quân (Hà Nội), Đào Cao Khoa (Bà Rịa Vũng Tàu), Nguyễn Hoàng Lâm, Trương Á Minh (TP.HCM) ở giải nam, và Hoàng Hải Bình (TP HCM) ở giải nữ.

Cách đi và ăn quân của các quân cờ

Khi tiến hành ván cờ, mỗi đấu thủ chỉ được thực hiện một nước đi khi đến lượt mình. Một nước đi là một sự di chuyển của một quân cờ từ một giao điểm này đến giao điểm khác. Ván cờ diễn ra là sự liên tục các nước đi, thay phiên nhau giữa hai bên. Mỗi một quân phải đi hoặc ăn quân theo một luật nhất định ứng với nó.

[b]Cách đi quân[/b]

[b]Tướng[/b]

Tướng chỉ được đi từng bước một (từ một giao điểm chuyển sang một giao điểm ngay bên cạnh) theo đường ngang và đường dọc trong cung Tướng và không được đi ra khỏi cung.

[img]xq82-0.gif;center;Những nước đi của Tướng[/img]

[b]Sĩ[/b]

Sĩ cũng chỉ được đi từng bước một nhưng đi trên đường chéo trong cung và cũng không được đi ra khỏi cung.

[img]xq82-1.gif;center;Những nước đi của Sĩ[/img]

[b]Tượng[/b]

Tượng đi chéo góc theo hình “chữ điền” (là một hình có 4 ô vuông). Nếu ở giao điểm chính giữa chữ điền (còn gọi là Tượng nhãn – mắt Tượng) có bất cứ một quân nào đứng (quân ta hoặc đối phương) thì Tượng đó bị cản, không đi được. Tượng chỉ được hoạt động bên trận địa của mình chứ không vượt qua sông sang đất đối phương được.

[img]xq82-2.gif;center;Những mũi tên mầu xám trong hình chỉ những nước đi bị cản (không đi được)[/img]

[b]Xe[/b]

Xe đi theo đường thẳng (dọc hoặc ngang đều được) và không hạn chế bước đi (vượt qua mấy giao điểm đều được). Như vậy nếu không bị quân nào cản đường, Xe có thể đến bất cứ vị trí nào trên các đường thẳng từ chỗ nó đứng.

[img]xq82-3.gif;center;Xe có thể đi đến bất cứ vị trí nào mà nó nhìn thấy[/img]

[b]Pháo[/b]

Pháo cũng đi hệt như Xe. Sự khác biệt giữa Pháo và Xe là ở cách ăn quân mà phần dưới sẽ nói rõ.

[img]xq82-4.gif;center;[/img]

[b]Mã[/b]

Mã đi theo đường chéo hình chữ nhật (gồm 2 ô vuông liền nhau) hoặc nói chính xác hơn là Mã đi trên cạnh dài rồi rẽ sang cạnh ngang của hình chữ nhật. Nếu ngay giữa cạnh dài có bất kỳ quân nào đứng cản thì Mã này bị cản, không thực hiện nước đi đó được.

[img]xq82-5.gif;center;Nếu không đứng gần các cạnh hoặc bị cản, một con Mã có thể không chế đến tám điểm. Những mũi tên mầu xám trong hình chỉ những nước đi bị cản (không đi được).[/img]

[b]Tốt[/b]

Tốt đi từng bước một, chỉ được tiến chứ không được lùi. Khi đã qua sông thì Tốt còn được quyền đi sang ngang (phải, trái tuỳ ý).

[img]xq82-6.gif;center;Loại binh chủng dũng cảm nhất: chỉ tiến mà không lùi[/img]

[b]Cách ăn quân[/b]

Tất cả các quân (cờ trừ Pháo) đi thế nào thì ăn quân thế đó. Có nghĩa là trên đường di chuyển đến một vị trí mà nó được quyền đến theo cách đi của mỗi loại quân mà có một quân của đối phương thì nó có quyền tiêu diệt (ăn) quân đó. Nhưng nếu là quân của phe nó đứng thì nó không đến được và cũng không tiêu diệt được.

Riêng đối với quân Pháo thì nó di chuyển như Xe nhưng không ăn quân như Xe. Giữa nó và quân đối phương ăn được phải có một quân bất kỳ làm ngòi.

[img]xq82-7.gif;center;Pháo ăn cần có ngòi[/img]

Bạn hãy chơi với chương trình, chọn quân và đi. Nếu nước nào bạn đi sai luật thì chưong trình sẽ không chấp nhận và yêu cầu đi lại.

[b]Mấy điều qui định cơ bản[/b]

Tướng hai bên tuyệt đối không được nhìn mặt nhau trên cùng một đường dọc. Khi hai Tướng cùng đứng trên một đường dọc thì phải có ít nhất một quân bất kỳ (bên nào cũng được) đứng xen ở giữa (tất nhiên quân cờ này chỉ có tác dụng ngăn không cho hai Tướng thấy mặt nhau chứ cũng không chiếu Tướng đối phương). Nếu bên nào bị “lộ mặt” Tướng trước thì bị coi là vi phạm luật, phải thay đổi nước đi, nếu không còn nước đi khác thì bị xử thua theo luật hết nước đi.

Tất cả các quân đều có quyền hi sinh, tức là tự đút cho đối phương ăn. Thế nhưng riêng quân Tướng thì hoàn toàn không có quyền như vậy. Dù vô tình hay cố ý đi Tướng vào vùng do đối phương kiểm soát, tức là vùng mà quân đối phương có thể ăn được thì coi như đi phạm luật và phải đi lại.

Khi một quân nào đó của đối phương thực hiện nước bắt Tướng, tức là đặt Tướng bên kia trong tầm sát hại của nó, hay nói gọn là quân đối phương đã “chiếu Tướng”, thì bên bị chiếu buộc phải chống đỡ. Có thể chống đỡ bằng những cách: Tướng chạy chốn, tiêu diệt quân chiếu Tướng hoặc làm cản trở nước chiếu bằng một quân cờ khác. Nếu thực hiện cả ba cách trên không hiệu quả hoặc không thực hiện được một cách nào thì bên bị chiếu thua ván cờ. Nước chiếu Tướng dẫn đến thua gọi là nước “chiếu bí”.

Nếu một bên, tuy Tướng không bị chiếu nhưng tất cả các quân của phe nó không thể đi một nước nào đúng luật (hết nước đi) thì cũng bị xử thua.