Cờ Vua bắt nguồn từ Ai Cập?

Ông Thọ đã hòa với Trần Quới (Lác Chẩy) xếp hạng nhất miền Nam lúc đó bằng hai ván cờ bàn và một ván cờ mù (cờ tưởng).

Ông Thọ đã đấu hòa với Mai Thanh Minh lúc đó thứ nhì miền Nam và hòa với Nguyễn Văn Xuân lúc đó xếp thứ 3.

Thời gian này ông Thọ đã 59 tuổi và ba thanh niên Lác Chẩy, Minh, Xuân khoảng 30 tuổi. Thật là ngang tài nhưng sức lực không ngang.

Mời các bạn thưởng thức các ván đấu này:

[b]Ván 1: Nguyễn Tấn Thọ tiên hòa Trần Quới[/b]
[i](Đấu giao hữu tại TpHCM 22/4/1988)[/i]

[game boxcomment=0 header=0]
FORMAT WXF
GAME Nguyễn Tấn Thọ (tiên hòa) Trần Quới
RED Nguyễn Tấn Thọ
BLACK Trần Quới
EVENT Đấu giao hữu tại TpHCM
DATE 22/04/1988
RESULT 0.5-0.5
START{
1. P2-5 P2-5 2. M2.3 M8.7
3. B7.1
/*Bên tiên khai triển cánh trái có dụng ý chuyển Xe cánh phải tùy tình hình bố cục của đối phương mà sử dụng trực Xe hoặc hoành Xe để công kích.*/
3. … X9-8
DIAG{ #4 RED POPUP }
/*Bên hậu không mở Tốt hoặc lên Mã 3 mà lại đi [b]X9-8[/b] nhằm dụ Xe bên tiên xuất ra (X1-2) để đối công tranh tiên, đây là đòn sở trường của Trần Quới thường hay áp dụng.*/
4. M8.7 M2.3
5. B3.1
/*Bên tiên không ra Xe lại tiếp tục mở Tốt 3 để ép Mã của bên hậu.*/
5. … P8-9
/*Bên hậu kịp thời đi [b]P8-9[/b] để thông Xe là nước đi chuẩn và chắc chắn.*/
6. X9-8 X1.1
7. M7.6 X8.4 8. P8-6 B7.1
9. B3.1 X8-7 10. X1-2 B3.1
11. B7.1 X7-3 12. X2.6 X3.1
13. M6.5 X1-4 14. M5.3 X4.6
15. S6.5 X4/3 16. X2-3 S4.5
17. P5.5 T3.5 18. T7.5 X3.1
19. Mt/1 B1.1 20. M1/2 X3-1
21. X3-7 X4-8 22. B1.1 P9-6
23. X8-6 X1/1 24. T5.7 X1-2
25. T3.5 X2/1 26. B5.1 X2.2
27. B1.1 X8-9 28. M3.4 X9-7
29. M4.3 X2-8 30. M2.1 X7-6
31. X6.8
/*Bên tiên đi nước vừa công vừa thủ, buộc bên hậu phải đi [b]M3/4[/b] để chống đỡ.*/
31. … M3/4 32. M3/5 P6/1
33. X6/2 X8-5
/*Sau 10 phút suy nghĩ Trần Quới đi nước trên mà không dám dùng Pháo ăn Sĩ tấn công, tránh đòn phản cục của bên tiên.*/
34. X6-4 X6/1
35. X7-4 X5/1 36. M5/3 P6.1
}END [/game]
Sau khi tính quân, dẫn đến tàn cục hòa. Đến đây hai bên đồng ý hòa.
Trong ván cờ này, cả hai bên đều đi quân kỹ, chắc chắn.

[b]Ván 2: Trần Quới tiên hòa Nguyễn Tấn Thọ[/b]
[i](Đấu giao hữu tại TpHCM 22/4/1988)[/i]
[game boxcomment=0 header=0]
FORMAT WXF
GAME Trần Quới (tiên hòa) Nguyễn Tấn Thọ
RED Trần Quới
BLACK Nguyễn Tấn Thọ
EVENT Đấu giao hữu tại TpHCM
DATE 22/04/1988
RESULT 0.5-0.5
START{
1. P2-6 P8-4 2. M2.3 M8.7
3. X1-2 T7.5 4. M8.9 B1.1
5. X2.4 M2.1
/*Nước bên hậu đi để tránh bên tiên đi [b]P8.7[/b] sau khi [b]X2-8[/b] để bắt hơn quân.*/
6. X9.1
DIAG{ #6 BLUE POPUP }
/*Bên tiên muốn chuyển Xe sang cánh phải để uy hiếp và chặn đường ra Xe của bên hậu.
Nếu tiên vội vàng đi [b]P6.7[/b] ăn Sĩ thì [b]6. P6.7 Tg5-4 7. X2-6 S6.5 8. P8-6 Tg4-5 9. P6.5 S5.4 10. X6.3 P2/2[/b] bên hậu tuy kém Sĩ nhưng hơn Pháo, hàng phòng thủ vẫn vững, hai Mã của bên tiên bị ép ở nhà chưa lên được và nếu bị tính Xe thì bên Xe bị thua về cờ tàn.*/
6. … S6.5
7. X9-4 P2-3 8. P8.2 B3.1
9. P6-7 M1.3 10. P8.2 X1.3
11. X4-8 P3-2 12. P8-5 M7.5
13. X8.6 X9-6 14. X2-5 M5.6
15. M3/1 M3/1
/*Bên hậu nên đi [b]X6.3[/b] thì giữ ưu thế hơn, tránh nước lui quân [b]M3/1[/b].*/
16. X8/3 M6/8
17. X5-2 M8/7 18. S6.5 X6.6
19. B5.1 X6-5 20. T7.5 X1-5
21. M1.3 Xt-7 22. B9.1 B1.1
23. X8-9 B7.1 24. X9-6 M1/3
25. M9.8 B7.1
/*Bên hậu không thí Tốt mà nên đi [b]X7-3[/b] ăn hơn Tốt. Nếu bên tiên đi: [b]26. M3.4 X5-2 27. B5.1 B3.1 28. P7.2 X3-2[/b] bên hậu ưu thế hơn.*/
26. X2-3 X7/1
27. T5.3 M3.4 28. B5.1 P4.3
29. B5.1 M7.5 30. M8.6 P4-5
31. T3/5 P5/1 32. M3.5 M5.7
33. M5.3 M4/6 34. P7-8 S5.4
35. P8.7 P5/1 36. M6.4 S4/5
37. P8/4 M6.8 38. M3/2 M7.8
39. M2.4 Mt/6 40. Ms.6 P5-2
41. M4/5 S5.4 42. M6.7 M8/6
43. M7.8 S4.5 44. P8-9 Tg5-6
45. P9.4 Tg6.1 46. M5.4 Mt/7
47. M8/9 T3.1 48. M9/8 P2.1
49. P9-8 Tg6/1 50. P8/3 M7/8
51. S5.4 B9.1 52. T5.3 Tg6-5
}END [/game]
Hai bên còn thi đấu với nhau đến nước thứ 68 thì đồng ý hòa.

[b]Ván 3: Nguyễn Tấn Thọ tiên hòa Trần Quới.[/b]
[i]Đây là ván cờ tưởng (cờ mù), hai bên không nhìn bàn cờ mà ngồi đối diện nhau, có bịt mắt. Đấu ngày 24/4/1988.[/i]

[game boxcomment=0 header=0]
FORMAT WXF
GAME Nguyễn Tấn Thọ (tiên hòa) Trần Quới
RED Nguyễn Tấn Thọ
BLACK Trần Quới
EVENT Đấu cờ tưởng tại TpHCM
DATE 24/04/1988
RESULT 0.5-0.5
START{
1. P2-5 M2.3 2. M2.3 P8-6
3. B3.1 T3.5 4. B7.1 X9.1
5. X1-2 M8.9 6. X2.7 S4.5
DIAG{ #7 RED POPUP }
7. M3.2 X1-4 8. P5-3 X4.6
9. M8.7 X4-3 10. T7.5 P6.5
11. X9-7 M3/4 12. X2/2 B9.1
13. X2-4 P6-3 14. P3-7 X9-8
15. M2/3 X8.3 16. X4-2 M9.8
17. P7-6 X3-1 18. P6.4 B5.1
19. S6.5 M8.7 20. X7-6 P2-4
21. P6.3 Tg5-4 22. X6.5 Tg4-5
23. P8-6 P4.5 24. X6/3 B7.1
25. B3.1 B5.1 26. B5.1 M7/5
27. X6.2 M5/7 28. X6-3 B9.1
29. S5/6 B9.1 30. S4.5 B9-8
}END
[/game]
Hòa

[b]Ván 4: Mai Thanh Minh (tiên thắng) Nguyễn Tấn Thọ[/b]
[i](Đấu giao hữu tại quận 1, Tp.HCM ngày 16-4-1988)[/i]

[game boxcomment=0 header=0]
FORMAT WXF
GAME Mai Thanh Minh (tiên thắng) Nguyễn Tấn Thọ
RED Mai Thanh Minh
BLACK Nguyễn Tấn Thọ
DATE 16-4-1988
START{
1. P2-5 M8.7 2. M2.3 X9-8
3. B3.1 P8-9 4. M8.7 B3.1
5. P8.4 T7.5 6. X1.1 M2.3
7. P8-7 X1-2 8. M3.4 X8.4
DIAG{ #9 RED POPUP }
9. M4.3 P9-8 10. X9.1 S4.5
11. P5-3 M7/8 12. T7.5 P2.2
13. X9-6 X2.1 14. X6.5 P2/1
15. X6/2 S5.4 16. X6-8 B1.1
17. M3/4 M8.6 18. X1-6 B9.1
19. P3-4 M3/1 20. B3.1 X8-7
21. X6-2 P8-7 22. X2.7 P7/1
23. S4.5 X2-3 24. P7-6 P2/2
25. M4/2 X7/2 26. X8-4 X3.2
27. X4.4 S6.5 28. X2.1 P7/1
29. X4/2 X3-4 30. M2.4 P2.2
31. X4-3 X7.1 32. M4.3 P2.1
33. P4.6 P7-6 34. P4-9 X4-1
35. P9-8 X1-2 36. P8/3 X2.1
37. B5.1 X2.2 38. M7.5 X2-3
39. M5.3 X3-1 40. Mt/1 X1/1
41. M3.4 B3.1 42. M1.3 S5.6
43. M3.1 S6/5 44. M1/3 S5.6
45. B5.1 S4/5 46. B5.1 X1.1
47. M4/3 T5.7 48. T5.7 X1-3
49. T7/5 X3-7 50. T3.1 X7-2
51. B5-4 X2/4 52. Mt/1 B1.1
53. M3.5 X2-5 54. B4.1 X5.1
55. B4.1 B1-2 }END
[/game]

[b]Ván 4: Nguyễn Tấn Thọ (tiên thắng) Mai Thanh Minh[/b]
[i](Đấu giao hữu tại quận 1, Tp.HCM ngày 16-4-1988)[/i]

[game boxcomment=0 header=0]
FORMAT WXF
GAME Nguyễn Tấn Thọ (tiên thắng) Mai Thanh Minh

RED Nguyễn Tấn Thọ
BLACK Mai Thanh Minh
DATE 16-4-1988
START{
1. P2-5 M8.7 2. M2.3 X9-8
3. X1-2 P8.4 4. B3.1 P2-5
5. B7.1 X1.1 6. M8.7 X1-8
7. T3.1 P8-7 8. X2.8 X8.1
9. X9.1 X8-6 10. X9-2 M2.3
DIAG{ #11 RED POPUP }
11. B9.1 P5-4 12. M7.6 X6.4
13. P8.2 X6.2 14. X2.1 T7.5
15. S4.5 X6/6 16. P8.2 P4.2
17. X2.5 X6.4 18. X2-3 X6-4
19. P8-5 M3.5 20. P5.4 S4.5
21. P5-1 Tg5-4 22. P1/2 X4.3
23. P1.5 T5/7 24. X3.2 Tg4.1
25. P1/1 Tg4/1 26. X3/2 P4-5
27. Tg5-4 X4/5 28. P1.1 Tg4.1
29. X3-5 P5/1 30. B3.1 B7.1
31. P1/3 Tg4/1 32. P1-6 T3.5
33. B5.1 P5-8 34. B9.1 P8.3
35. T7.5 P7-6 36. M3.2 P6/1
37. M2.3 P8-6 38. Tg4-5 Pt-5
39. B1.1 P6-3 40. Tg5-4 P3-2
41. B5.1 B3.1 42. B5-6 P5/1
43. M3.5 P5.1 44. P6-2 P2.4
45. T5/7 P2/7 46. B6-7 P2-3
47. B7-6 }END
[/game]

[b]Ván 6: Nguyễn Văn Xuân tiên thắng Nguyễn Tấn Thọ[/b]
[i](Đấu giao hữu tại quận 1, Tp.HCM ngày 15-4-1988)[/i]

[game boxcomment=0 header=0]
FORMAT WXF
GAME Nguyễn Văn Xuân (tiên thắng) Nguyễn Tấn Thọ
RED Nguyễn Văn Xuân
BLACK Nguyễn Tấn Thọ
DATE 15-4-1988
RESULT 1-0
START{
1. P2-5 P8-5 2. M2.3 M8.7
3. X1-2 X9.1 4. X2.6 X9-4
5. S4.5 M2.3 6. M8.7 B3.1
7. X2-3 M3.4 8. B3.1 P5-3
9. B5.1 M4/5 10. X3/1 S4.5
DIAG{ #11 RED POPUP }
11. M7.5 M5.3 12. X3.1 M3/5
13. X3/1 M5.3 14. X3.1 M3/5
15. X3/1 M5.3 16. B5.1 T7.5
17. X3.1 P2.1 18. B5.1 M3.5
19. X3.1 P3-7 20. P5.3 X4.4
21. M5.4 X4/1 22. M3.5 X4.2
23. P8-2 P7-8 24. P2.1 X4/4
25. X9-8 X1-2 26. X8.4 X2.2
27. T3.5 B3.1 28. X8-7 X2-3
29. B5-6 X3.3 30. M5.7 X4-3
31. M7.8 X3.2 32. P2.2 X3.2
33. T5.7 Tg5-4 34. P5-6 S5.4
35. B6.1 Tg4-5 36. M8.7 Tg5.1
37. M4.3 Tg5-6 38. M3.2 Tg6-5
39. B6.1 Tg5/1 40. M7/6 }END
[/game]

[b]Ván 7: Nguyễn Tấn Thọ tiên thắng Nguyễn Văn Xuân[/b]
[i](Đấu giao hữu tại quận 1, Tp.HCM ngày 15-4-1988)[/i]

[game boxcomment=0 header=0]
FORMAT WXF
GAME Nguyễn Tấn Thọ (tiên thắng) Nguyễn Văn Xuân
RED Nguyễn Tấn Thọ
BLACK Nguyễn Văn Xuân
DATE 15-4-1988
RESULT 1-0
START{
1. P2-5 M8.7 2. M2.3 X9-8
3. X1-2 B7.1 4. X2.6 M2.3
5. B5.1 P8/1 6. M8.7 P8-5
7. X2-3 X8.2 8. X9.1 B3.1
DIAG{ #9 RED POPUP }
9. X9-6 P2.1 10. X6.5 P5-7
11. X3-1 X8.4 12. X1/2 P2.3
13. X6.1 X1.2 14. X6-3 P2-7
15. M3/1 X8/2 16. X3-4 S4.5
17. X4/6 X1-2 18. P8/1 X2.4
19. P8-5 X2-3 20. Pt.4 T3.5
21. X1-4 Tg5-4 22. Pt/1 X8.3
23. M7.5 X3.3 24. Ps-6 X8-5
25. S4.5 Pt-1 26. Xt.5 S5/6
27. X4.8 Tg4.1 28. T3.5 X3/1
29. P6.1 P1.3 30. T5/7 X3.1
31. Tg5-4 X3/4 32. Tg4.1 X3-5
33. X4/3 Tg4/1 34. X4-6 P7-4
35. P6.6 }END
[/game]

Sau 53 nước đối đáp, bên tiên còn Xe, Mã và hai Tốt đối bên hậu còn Xe, Pháo, Tốt và Sĩ Tượng toàn. Bên tiên tuy hơn một Tốt nhưng khuyết một Tượng, muốn thắng cũng khó khăn. Nhưng trong thực tế chiến đấu bên hậu tùy tiện đi sai nước tiến Tốt, thành thử bên tiên khéo tranh thủ lấn tới diệt Sĩ, tạo thế thắng. Bây giờ đến lượt bên hậu đi:

[game boxcomment=0 header=0]
FORMAT WXF
GAME Lữ Khâm thắng Vạn Xuân Lâm
RED Lữ Khâm
BLACK Vạn Xuân Lâm
FEN 2e1ka3/4a4/1c2e4/1H1R2P2/4r4/P8/6p2/9/4A4/2EAK4 b – – – 0
START{
DIAG{ #1 RED POPUP }
53. … B7.1?
/*Tiện tay đấm Tốt chẳng xét kỹ, tạo cơ hội thuận lợi cho bên tiên đi một nước cờ quyết định. Đúng ra phải chơi 53. X5-3 thì ổn*/
54. X6.1!
/*Lợi dụng thế đứng sẵn sàng chiếu hết Tướng đối phương, bắt chết Pháo đang chôn chân cản Mã, Lữ Khâm tiến Xe vào mồm Sĩ, đi nước cờ quyết định tạo thế thắng rõ. Không còn cách nào khác tốt hơn, bên hậu đành phải tiến Sĩ đổi Xe, mất Sĩ chỉ còn Pháo và Tốt đã lụt và hai Tượng một Sĩ khó chống đỡ được đối phương còn Mã hai Tốt tự do và một Tượng hai Sĩ*/
54. … X5.4
55. S6.5 S5.4 56. M8.6 Tg5-4
57. B9.1 P2-3 58. B9-8 P3/1
59. B3-4 B7.1 60. M6.8 B7-6
61. T7.5 Tg4-5 62. M8/7 P3-5
63. M7/6! P5-4 64. B8.1 S6.5
65. B8-7 P4.3 66. S5.4 Tg5-4
67. B7-6 P4-5 68. T5/7 P5-9
69. M6.4 P9/4 70. B4-5 P9-6
71. S4/5 P6-9 72. T7.5 P9-6
73. M4/3 B6-7 74. B5-4 P6-9
75. B4-3 P9.4 76. M3.2! P9/1
77. B3.1! T5.7 78. B3.1 P9-6
79. M2.3 P6/1 80. B3-4 Tg4.1
81. T5/7 B7-6 82. S5.4!
/*Đến đây tuy là một tàn cuộc tất thắng, nhưng Lữ Khâm cũng phải vận dụng Mã Tốt vô cùng xuất sắc. Bây giờ để lộ Tướng trợ công, cục diện thắng đã thành.*/
82. … T7/5
83. B6-5 T5.3 84. B5-4 T3/5
85. Bt-5!
}END[/game]

Đến đây bên hậu mất Pháo, bên tiên tất thắng.

(theo Dương Điện)

Có hôm cao hứng, Trưởng thôn tuyên bố tuần sau sẽ chấp kiện tướng Phạm Quốc Hương một tiên (cho đi trước một nước) và bắt “vịt Hương” làm bún xáo măng. Tưởng nói chơi thì thôi, biết đâu kiện tướng Hương đến đòi ngày thi đấu. Chối mãi không được, Trưởng thôn hẹn hai ngày sau ra Ngõ Trạm*.

Trưởng thôn bèn về đóng kín cửa, mở sách cờ ra nghiên cứu. Đúng ngày hẹn, Trưởng thôn ra giao hẹn: chơi hai ván, giải thưởng là một chầu côca côla… nhòe. Các bạn cờ xúm vào xem và hết thảy đều kinh ngạc: cả hai ván kiện tướng Phạm Quốc Hương đều phải cầu hòa trong thế kém tuyệt đối.

Trong bữa côca côla vui vẻ, Trưởng thôn tiết lộ bí mật. Anh về giở biên bản thi đấu trong giải toàn quốc ra xem thấy Hương chỉ bị thua có một ván trước Dương Nghiệp Lương. Ván này kỳ thủ họ Dương dùng cuộc Thiên phong Pháo, một bố cục lạ. Anh lục tung các sách cờ và hai ngày qua nghiền ngẫm cục Thiên phong Pháo đến thuộc lòng. Phạm Quốc Hương gật đầu công nhận hôm nay được một bài học vừa ngọt ngào vừa thú vị.

Trưởng thôn cũng là người hay chuyện. Bữa nọ nghe Bùi Khắc Hưởng kể: anh đến nhà Đinh Trường Sơn chơi. Thấy anh Sơn bầy la liệt ra sàn đến chục quyển sách cờ. Theo anh Sơn nếu ai chơi cục này thì… nhất định thua. Hưởng hỏi lại: thế nếu người ta không đi nước trong sách này thì sao? Và hai anh em mang bàn cờ ra thử, loay hoay mãi cũng chỉ… hòa. Trưởng thôn nghe nói thích lắm, lấy ngay giấy bút ra chép.

Mấy hôm sau Trưởng thôn qua nhà Đinh Trường Sơn chơi. Đinh Trường Sơn bảo học trò mình ra tập huấn với trưởng thôn. Ván cờ nhanh chóng kết thúc: cậu học trò mới lớn còn ít kinh nghiệm “làm thịt” ngay “ông bác”. Trưởng thôn tức mình gãi lưng nói với Đinh Trường Sơn: “Ông ra đây tôi cho đi Văn Điển ngay!”*.

Danh thủ họ Đinh cười ruồi, song cũng chiều ý “ông bạn vàng” mang bàn cờ ra thi đấu. Giải thưởng là hai chai bia. Chỉ đi trước một nước, song Trưởng thôn đè chặt từ khai cuộc và danh thủ họ Đinh buộc phải cầu hòa. Cả thầy lẫn trò Đinh Trường Sơn khen ngợi “Trưởng thôn hồi này chơi cao quá”. Chỉ có Trưởng thôn chép miệng cười thầm: may mà không quên nước nào của Bùi Khắc Hưởng bày cho.

Trưởng thôn Gián đất có lời nhắn nhủ với các bạn trẻ: cứ học kỹ lý thuyết và chịu đối luyện với các cao thủ, thế nào cũng có lúc các bạn cho cao thủ về nhì.

[b]Chú thích của Bạn cờ:[/b]
*Ngõ Trạm: một phố ngắn, nhỏ, nằm gần chợ Hàng Da, Hà Nội. Ở đây có một câu lạc bộ cờ Tướng lâu đời, nhiều kỳ thủ có tiếng thường đến chơi cờ ở đây.
*Văn Điển: nghĩa trang chính của Hà Nội. “Cho đi Văn Điển” là thành ngữ thường dùng với hàm ý sẽ “hạ gục” đối thủ.
*Phạm Quốc Hương, Bùi Khắc Hưởng, Đinh Trường Sơn (đề cập trong bài) đều là các kiện tướng có tiếng. Các bạn có thể tham khảo các ván cờ của các danh thủ này ở phần Cơ sở dữ liệu Cờ.