Giai thoại làng cờ: Loạn sắc do… trang phục

[b]Hỏi:[/b][i] Trong bài [topic id=68]”Trưởng thôn Gián đất ghẹo cờ cao thủ”[/topic] có nói bố cục Thiên phong Pháo rất ít dùng. Vậy bây giờ người ta có còn dùng không?[/i]

[b]Trả lời:[/b]
Chúng tôi đã thử tra cứu bố cục này dựa trên các ván cờ hiện có trong CSDL cờ và kết quả như sau:
*Tất cả các ván cờ thi trong đấu chính thức (bao gồm các ván cờ của các danh thủ, các ván tranh giải quốc gia, quốc tế…): không ván nào dùng bố cục này (Qui bối Pháo còn được dùng tuy rất ít)
*Chỉ có đúng 3 ván trong CSDL các kiện tướng của club CXQ là có dùng (không tính các kỳ thủ có điểm thấp):

Điều thú vị là tất cả các ván này xuất hiện khá lâu sau khi bài viết về “Trưởng thôn Gián đất ghẹo cờ cao thủ” được đăng trên báo “Người chơi cờ” (số tháng 7 và 9 năm 2000) nên rất có thể các kỳ thủ biết đến nó qua chính bài báo này và họ đã thử áp dụng. Tuy nhiên có lẽ do chưa được nhuần nhuyễn hoặc do đối thủ của họ cũng đọc và thử thế trận này rồi nên kết quả “khá tệ” (2 thua, một hòa cho người đi hậu dùng Thiên phong Pháo). Sau đó không thấy ai thử nghiệm thế trận này nữa.

[b]Hỏi:[/b][i] Tòa soạn có đăng tiếp bài về Trần Quới không? Có đăng thêm ván cờ hoặc tạo CSDL cờ của Trần Quới?[/i]

[b]Trả lời:[/b]
Loạt bài chính về [topic id=54]Trần Quới[/topic] đã hết. Tuy nhiên, các bạn sẽ thấy danh thủ này còn được nhắc đến nhiều lần trong các bài viết khác.

Chúng tôi chưa có kế hoạch tạo CSDL cờ của Trần Quới vì việc này tốn khá nhiều công sức để nhập các ván cờ từ biên bản giấy, ngoài ra có một vài ván cần thẩm tra sửa lại vì chúng tôi phát hiện có một số nước trong đó được ghi chép không hợp lý (sai).

Kế hoạch sắp tới chúng tôi sẽ đăng thêm một số ván đấu của Trần Quới với danh thủ Nguyễn Tấn Thọ trong loạt bài về Kỳ vương đất bắc này.

Có lẽ ít biến động nhất là môn cờ vây, bởi lẽ môn chơi này đã đi vào “khuôn phép” tử lâu, lại được nước Nhật đứng ra bảo trợ tử A tới Z nên các danh thủ cờ vây cử đúng ngày đúng tháng là “cắp cặp, xách dù” thủng thẳng tới thi đấu, chẳng mất một đồng tiền máy bay nào, chẳng phải lo trả tiền khách sạn, mỗi ngày lại dược phát mấy chục đô la để tiêu vặt. Thật chả có môn cờ nào lại được thoả mãn, sung sướng như thế. Phải nói thêm là cờ vây có hai giải vô địch thế giới: giải thế giới cho các kỳ thủ không chuyên nghiệp và giải cho các kỳ thủ chuyên nghiệp. Nhờ tách ra rõ ràng như thế nên không bao giờ có những chuyện lớn xộn phải tranh cãi. Giải không chuyên nghiệp cũng có tiền thưởng và cúp, còn giải chuyên nghiệp thì tiền thưởng rất lớn và cúp cũng đặc biệt. Các kỳ thủ Nhật Bản, Hàn Quốc, Trung Quốc thường chiếm ưu thế ở các giải này. Ngoài giải vô địch ra còn có giải cờ vây đồng đội, cờ vây chơi hỗn hợp nam nữ, festival cờ vây. Mọi sự cứ tuần tự một cách nhẹ nhàng như thế, năm nào cũng như năm nào.

Biến động lớn nhất có lẽ ở môn cờ vua, vì đây là môn luôn phát triển rất nhanh theo hướng “luôn thay đổi để thích ửng với xã hội và để tồn tại đượcl”. Nếu như trước đây giải vô địch thế giới do tranh chấp dữ dội giữa FIDE và các đại cao thủ phải tách ra làm đôi: một bên tổ chức thi đấu đối kháng loại vực tiếp từng vòng một, có cả cờ nhanh, cờ chớp xen vào “giải quyết dứt điểm” từng vòng đấu (FIDE tổ chức) thì bên kia lại thi đấu theo thể thức cổ điển: đương kim nhà vô địch sẽ đấu trận tay đôi với người thách đấu trong một trận gồm từ 16 tới 24 ván, ai thắng sẽ là là tân vô địch thế giới, được gọi là vua cờ.

Cuộc chiến hai bên chưa kịp ngã ngũ thì vua cờ Kasparov đột nhiên từ bỏ “ngôi vị” của mình. Thế là ngôi vua cờ bị bỏ trống, bên FIDE cũng chẳng còn ai để đấu đá nữa.

Tưởng chửng FIDE sẽ chiếm ngôi độc tôn, cử thế tiến hành theo thể thức của mình. Khốn nỗi chính FIDE cũng lại lâm vào một cuộc khủng hoảng tài chính trầm trọng. Xưa giải được chủ tịch Kirsan tài trợ phần lớn, nay chủ tịch cũng “nghèo” quá rồi. Đối với cờ vua chuyện tiền bạc, giải thưởng là hết sức quan trọng, trước đây cũng chỉ vì tình hình tài chính tồi tệ mà các vị chủ tịch lần lượt mất chức. Hết tiền, giải bị đe doạ nghiêm trọng (năm ngoái các quan chức đã sang gợi ý Việt Nam đăng cai giải này, đề nghị Việt Nam chi ra khoảng 2 triệu đô la để tổ chức, nhưng rốt cục Việt Nam chịu không nổi khoản chi phí quá lớn này nên đành tử chối).

May sao, sự chưng hửng gây ra tử hai phía này đã khiến làng cờ vua thế giới được có cơ may ngồi lại với nhau để thảo luận “cho ra lẽ” và rốt cục đã tìm ra được một giải pháp dung hòa là dù gì thì cũng phải tổ chức cho được giải vô địch thế giới, nhưng tiền thưởng giảm bớt nhiều, các danh thủ không kéo tới hàng loạt như trước kia nữa mà phải đấu tuyển chọn theo khu vực, rồi liên khu vực, sau đó mới tới các trận tứ kết, bán kết, chung kết để tranh ngôi vô địch.

Các vòng đấu như thế được tiến hành hai năm một lần và vào năm 2005 này, nhà tân vô địch được tấn phong là Vaselin Topalov người Bulgary.

Giải vô địch cờ vua nữ cũng được tiến hành tương tự. Tuy nhiên trong hàng ngũ nữ đã có sự thay đổi thứ bậc khá nhanh khi các nữ kỳ thủ Gruzia đang sa sút, các nữ kỳ thủ Nga cũng không mấy xuất sắc, thay vào đó là các cô gái Trung Quốc. Châu Âu chỉ còn lại Stefanova (Bulgary) sau khi chị em nhà Polgar lần lượt rời kỳ đài (Juđlt Polgar vẫn còn thi đấu, nhưng vẫn như xưa, cô chỉ thi đấu ở các giai nam).

Một chuyển biến khá mạnh mẽ của cờ vua nữa là những cuộc đấu giữa người với máy những năm gần đây ngày càng thường xuyên và phong phú hơn. Những bộ phần mềm khổng lồ dành cho người chơi cờ được phát hành rộng rãi, có những đĩa CD chứa cả hàng triệu ván cờ, có những chương trình cờ được cải tiến hàng năm, cho ra đời nhiều phiên bản mới cao cấp và hấp dẫn. Cờ vua dẫn đấu trong các loại cờ về ứng dụng kỹ thuật và công nghệ mới. Các trận đấu đỉnh cao đều được truyền trực tiếp qua mạng Internet và những giải đấu trên mạng được tổ chức rộng khắp, bất kỳ bạn nào muốn chơi cờ đều có thề lên mạng đăng kỷ chơi thoải mái, thật là điều chỉ cách đây mấy năm hầu như khó ai tưởng tượng ra.

Cờ vua phát triển rất mạnh, nay đã lan tới hang cùng ngõ hẻm của thế giới. Với hơn 170 quốc gia thành viên, FIDE (Liên đoàn cờ vua thế giới) là tổ chức lớn vào oai bậc nhất thế giới đã thành công khi đưa cờ vua sang châu Á, nơi trước đây do cờ tướng và cờ vây hoàn toàn ngự trị, giờ cờ vua lại được chơi rộng rãi ở châu Phi, và ở châu lục này, những kiện tướng và cả những đại kiện tướng quốc tế đã xuất hiện.

Cờ tướng trong năm vừa qua cũng có những bất ngờ nho nhỏ, nhưng đấy ý nghĩa. Trước tiên là việc một nước châu Âu là Pháp, nơi hầu như chẳng ai chơi cờ tướng bao giờ, lại đứng ra đăng cai giải vô địch cờ tướng thế giới. Và trên thực tế họ đã tổ chức khá thành công. Chính tại Pháp, các kỳ thủ Việt Nam đã đạt được những thành tích rất tốt.

Gần đây nghe nói giải “Ngũ dương bôi” một giải siêu hạng cờ tướng của Trung Quốc, trước đây chỉ dành riêng cho các nhà quán quân nước này, nay đã được mở rộng thêm 10 kỳ thủ hàng đầu nữa được tham gia. Đây có lẽ là một cải cách kịp thời bởi vì thực tế nếu không làm như vậy thì giải này sẽ ngày càng teo tóp lại, chất lượng ngày càng bị hạn chế vì các nhà quán quân tử những năm 50 của thế kỷ trước nay đã quá già nua, có “suất” tham gia thì cũng khó mà còn ngồi đánh cờ được!

Để theo kịp cờ vua, những phần mềm cờ tướng cũng bắt đầu được tung ra thị trường và những giải đấu trên mạng cũng đang phát triển, tuy nhiên so với cờ vua thì quy mô cờ tướng còn nhỏ hơn nhiều.

Nhìn chung, ngày nay các môn thể thao phát triển hết sức mạnh mẽ, cờ đã được đưa vào các trường học như một công cụ hữu ích cho việc rèn luyện trí thông minh và một loạt những phẩm chất tốt đẹp, những năng lực cần thiết cho học sinh sẽ sống và làm việc trong thời đại khoa học, công nghệ tối tân hiện nay.

Như vậy có thế nói năm 2005 là một năm có nhiều chuyển động đáng mừng và mở ra nhiều triển vọng mới cho các môn thể thao trí tuệ trên khắp toàn cầu.

Giải Especen tổ chức tháng 11/1991 qui tụ được nhiều tay cờ ở Hà Nội. Thời ấy, Nguyễn Hữu Phác là người được xếp thứ hai ở Hà Nội sau ông Thọ. Anh vào giải khá sâu. Theo lịch thi đấu, anh chuẩn bị gặp Phạm Trường Lâm, một tay cờ trẻ. Theo anh em bạn cờ, nếu chơi đúng sức Nguyễn Hữu Phác phải chấp được Lâm tiên rưỡi. Mà Lâm cũng biết thế. Tuy nhiên Lâm còn trẻ đang hăng nên muốn thắng. Trước ngày thi đấu anh mời anh em bạn cờ uống bia. Rồi nửa đùa nửa thật Lâm nói: “Anh Phác ơi, anh lĩnh giải nhiều rồi, bây giờ nhường cho lớp trẻ đi thôi!”
– Thì cũng được! Phác trả lời – cứ bắt được Tướng của tôi là xong!
– Mà mai anh gặp em đấy! Lâm khề khà – Anh nên nhường đi, vì nếu không nhường thì anh thua đấy!
– Tôi cũng đang muốn thua đây…

Nguyễn Hữu Phác hơi bực mình. Và ngày hôm sau vào cuộc đấu anh thua thật. Hóa ra Lâm giở trò “khích tướng” tuyên bố sẽ giành phần thắng là để Phác chuẩn bị chơi theo cách sở trường. Đêm trước cuộc đấu Lâm căn cứ theo các ván đã thi đấu của đối thủ này bày trước một trận đấu ở nhà kéo dài hơn 50 nước. Ngày hôm sau Phác đi theo đúng nước đi dự liệu của Lâm đến tận nước 31. Ở trình độ cao đi theo chỉ dẫn của đối phương đến nước 30 thì tất yếu thua, không thể hòa được.

Có thua mới biết nó quái thế!