Cờ thế 7/9/2005

Giải Vô địch cờ Tướng đồng đội toàn quốc (giải A2) năm 2005 được tổ chức thành công tại thành phố Đà Nẵng từ ngày 1 đến ngày 9/10/2005.

[b]Kết quả cá nhân nam (năm người đứng đầu):[/b]
1) Nguyễn Thành Bảo (Bà Rịa – Vũng Tàu)
2) Trềnh A Sáng (Tp HCM)
3) Tôn Thất Nhật Trân (Đà Nẵng)
4) Trương Á Minh (Tp HCM)
5) Lại Lý Huynh (Cà Mau)

[b]Kết quả cá nhân nữ (năm người đứng đầu):[/b]
1) Ngô Lan Hương (Tp HCM)
2) Hồ Thị Thanh Hồng (Bình Định)
3) Châu Thị Ngọc Giao (Bình Định)
4) Phạm Thu Hà (Hà Nội)
5) Nguyễn Phi Liêm (Bộ Công An)

[b]Kết quả đồng đội nam:[/b]
1. TP.Hồ Chí Minh
2. Đà Nẵng
3. Bà Rịa – Vũng Tàu

[b]Kết quả đồng đội nữ:[/b]
1. Bình Định
2. TP.Hồ Chí Minh
3. Hà Nội

[b]Kết quả toàn đoàn:[/b]
1. TP.Hồ Chí Minh
2. Bình Định
3. Đà Nẵng

Kỳ thủ nam vô địch Nguyễn Thành Bảo là người đã được nhắc nhiều lần trong loạt bài gần đây. Xin chúc mừng sự trở lại của Nguyễn Thành Bảo.

Giai đoạn khai cục cả hai bên đều cố gắng triển khai quân mình, thông thường là hai bên phải di chuyển Pháo, Mã, Tượng, Tốt để mở đường cho Xe ra. Giống như một vị tướng cầm quân, các bạn điều quân mình đến các vị trí trọng yếu. Mỗi quân cần phải có chỗ tốt, để giải quyết một nhiệm vụ nhất định. Song các bạn trẻ đôi khi điều quân không đúng, như người ta thường nói: đi những nước không có địa chỉ. Ngay lúc đó thì không thấy được hậu quả, nhưng càng về sau những nước “vô bổ” ấy càng phát huy tác dụng “vô bổ” của nó. Và bạn sẽ thấy rằng: giá mà ta không đi nước này, nước kia…

Bố cục, nghĩa đen là bố trí quân. Có những nhà nghiên cứu thích dùng thuật ngữ “bố trận” để nhấn mạnh bố trí quân sẽ quyết định đến hướng đánh, đến kỹ thuật phòng thủ sắp tới. Để có khái niệm về bố cục, chúng ta xem vài ví dụ mà bạn trẻ mới làm quen với cờ Tướng rất dễ mắc phải.

[b]Tuần hà Xa có nên dùng không?[/b]

[game boxcomment=0 header=0]
FORMAT WXF
GAME Bạn có biết bố cục không?
RED Trắng;;;
BLACK Đen;;;

START{
1. P2-5 M8.7 2. M2.3 M2.3
3. X1-2 X9-8 4. X2.4?
DIAG{ #4 BLUE POPUP }
}END
[/game]

Nhiều bạn thích nước này vì Xe ở cao, khống chế cả một tuyến hà, dễ cơ động. Thực ra, đó là nước “vô bổ” vì không hề uy hiếp quân đối phương, không giữ quân của ta. Tuyến hà tuy dài nhưng bên địch chưa đặt chân đến. Mà đã lên đấy rồi chẳng lẽ cứ đứng đấy? Thế nào rồi bạn cũng phải dời chỗ, vô tình mất không một nước, chỉ tiện cho đối phương mở Tốt mà thôi.

Vậy nên đi thế nào? Đến đây bạn nên chọn: B7.1 B3.1 hoặc M8.9 – theo đúng bố cục đã trình bầy trong các sách cờ.

[b]Bình Sĩ giác Pháo[/b]

[game boxcomment=0 header=0]
GAME Bạn có biết bố cục không?
RED Trắng;;;
BLACK Đen;;;

START{
1. P2-5 M8.7 2. M2.3 X9-8
3. X1-2 P2-4?
DIAG{ #3 BLUE POPUP }
}END
[/game]

Nước Sĩ giác Pháo này có “mới” không? Không! Một nước “cũ” chỉ có ở những ai không hiểu gì về bố cục. Bạn cứ thử ngẫm mà xem. Một quân Xe bên tiên, vừa đi đúng một nước đã khống chế được ba quân Xe, Pháo, Mã bên hậu. Nước bình Pháo không có tác dụng tấn công, còn muốn phòng thủ thì ít ra phải tốn thêm một nước lên Tượng. Vừa khai cuộc đã tiêu tốn nhiều nước thế thì có gặp khó khăn cũng là chuyện tất nhiên.

Đổi lại, bên hậu đi M2.1 hoặc P2-3 trận thế cũng không tốt. Nguyên lý cũng như trên. Tốt nhất bên hậu nên đi M2.3 hoặc B7.1.

Tinh thần then chốt của bố cục chỉ đơn giản thế này thôi: mỗi quân đều phải có tác dụng, có mục đích khi chiếm vị trí nào đó trên bàn cờ.

[b]C. PHÁO ĐẦU ĐỐI VỚI XUYÊN CUNG MÃ[/b]

[FEN]r2akaehr/3h5/1c2e2c1/p1p1p1p1p/9/9/P1P1P1P1P/1C2C1H2/9/RHEAKAE1R w – – – 17[/FEN]Xuyên Cung Mã là một kiểu chơi biến dạng của Bình Phong Mã hoặc Đơn Đề Mã. Đặc trưng chủ yếu của nó là có một Mã nhảy lên chỗ nách Tượng, M2.4 hoặc M8.6 sau khi đã gác Tượng đầu. Do đặc trưng này mà một số người xếp nó vào loại khai cuộc Tượng. Và sở dĩ gọi nó là Xuyên Cung Mã vì chính con Mã “nhảy nằm” thường qua cung để sang chỗ tai Sĩ bên kia. Do đó người ta còn gọi nó là “Chuyển Giác Mã”, “Triền Cung Mã” hay là “Quải Cước Mã”. Trong dân gian thường đơn giản gọi là trận Nhảy Mã quỳ, vì nó khi có không “xuyên cung” hay “chuyển giác” gì cả. Xem hình.

Kiểu chơi này xuất hiện cùng thời với các kiểu trên nhưng vì nó phòng thủ thụ động nên không được hâm mộ. Trong quyển Quất trung bí có nêu trận này nhưng không nghiên cứu sâu, còn Mai hoa phổ thì giới thiệu ba ván Xuyên Cung Mã đi tiên đều bị Pháo đầu đi hậu phá.

Các danh thủ thế kỷ 20 cũng không đi sâu nghiên cứu, thỉnh thoảng có người sử dụng nhưng sửa đổi để nó chống đỡ tích cực hơn. Sau đây chúng ta xem qua một số ván phòng thủ “Nhảy Mã quỳ” được gom từ tài liệu xưa và nay để dễ so sánh, đối chiếu.

[b]Biến 1:[/b]
[game]
FORMAT WXF
GAME Pháo đầu đối với xuyên cung Mã – Biến 1
RED Trắng
BLACK Đen
START{
1. P2-5
/*Trường hợp đảo ngược lại, bên “Chuyển Giác Mã” đi trước, Mai hoa phổ chỉ bên Pháo đầu đánh trả như sau: 1. T3.5 P8-5 2. M2.4 M8.7 3. M4.6 X9-8 4. P2-3 P5.4, bây giờ nếu Trắng đi:
*Một là: 5. S4.5 P5-4 6. X1-4 P2.2 7. X4.3 P2-1 8. P8-9 P1-5 9. M8.7 X8.9 10. X4/3 X8-6 11. Tg-4 X1.1 l2. X9-8 X1-5 13. P3-4 X6-8 14. Tg-5 X8.8 15. P4/2 S6.5 l6. X8.4 P4-9, Đen thắng rõ.
*Hai là: 5. S6.5 P5-4 6. P8.1 P4-2 7. M5.8 B5.1 8. B7.1 B5.1 9. B7.1 X8.4 10. M8/6 B5-4 11. B7.1 B4.1 12. M5.8 X8-2 13. M8.6 P2.7 l4. T7.9 X2.4 l5. P3/1 X2-5 16. S4.5 P2-9, Đen thắng rõ.*/
1. … T3.5
2. M2.3 M2.4
3. X1-2
DIAG{ #3 BLUE }
/*Quyển Quất trung bí nêu trường hợp Trắng đi: 3. X1.1 M8.9 4. X1-4 X9-8 5. X4.7 M4.6? 6. P5.4 S4.5 7. P8-4 Tg-4 (như 7. M6.7 8. P4.7 Đen chết một Xe) 8. X9.2 P8.1 9. X9-6 P2-4 10. X6.5! S5.4 11. X4-6! Tg.1 12. P4-6 S4/5 13. P5-6, 1-0.*/
3. … M8.9 4. B5.1 X9-8
5. B5.1 B5.1 6. M3.5 M4.6
7. X2.4 P2-3 8. M5.6 X1-3
9. M8.7 B9.1 10. X9-8 S4.5?
11. M7.5 P3-4 12. P8.7 P4/2
13. M6.7 P4-2 14. X8.9 X3-2
15. M7.8 P8-7 16. X2-8 X8.4
}END[/game]
[b]+-[/b]

[b]Biến 2:[/b]
[game]
FORMAT WXF
GAME Pháo đầu đối với xuyên cung Mã – Biến 2
RED Trắng
BLACK Đen
START{
1. P2-5 M2.3
DIAG{ #2 RED }
/*Cần phải nhảy Mã bảo vệ Tốt đầu, chỉ trừ trường hợp chơi Thuận Pháo hoặc Nghịch Pháo thì mới dụ cho đối phương bắt Tốt đầu sẽ chậm trễ triển khai.*/
2. M2.3 X1.1
3. X1-2 P8-7 4. M8.9 T7.5
5. P8-7 P2.2 6. B7.1 X1-6
7. B7.1 B3.1 8. X9-8 X6-2
9. X8.4 M8.6 10. X8-4 M3.4
11. X4.3 M6/8 12. P5.4 S4.5
13. X2.8 P2/2 14. X4/2 X2-4
15. P7-4 M4/3 16. P5/2 Tg5-4
}END[/game]
[b]+-[/b]
Đây là ván Hà Thuận An – Từ Thiên Lợi chơi ngày 4-7-58. Ván cờ tiếp diễn 17. S4.5 X4.3 18. P5-1 P7-9 19. X4-6 M3.4 20. P1-2 M8.5 21. X2-4 X9-8 22. P2-5 Tg-5 23. X4/3 P2.2 24. M9.7 M4/3 25. M7.8 M3.2 26. P6-5 M2.3 27. P5.2, 1-0.

[b]Biến 3:[/b]
[game]
FORMAT WXF
GAME Pháo đầu đối với xuyên cung Mã – Biến 3
RED Trắng
BLACK Đen
START{
1. P2-5 M8.7 2. B7.1 P2-3
3. M8.7 B3.1 4. M7.6 B3.1
5. M6.4 T3.5 6. M2.3 M2.4
DIAG{ #7 RED }
7. X1-2 P8-9 8. X2.4 B7.1
9. M4.3 P3-7 10. X2-7 X1-2
11. P8-6 P7.4 12. T3.1 X9-8
13. X9.1 X8.3 14. X9-4 M4.2
15. X4.2 P9-7 16. S4.5 S4.5
}END[/game]
[b]-+[/b]
Đây là ván Hà Thuận An – Dương Quan Lân chơi ngày 15-3-62. Ván cờ tiếp diễn 17. X7-8 X2-4 18. B5.1 M2.3 19. X8-7 Pt-8 20. B5.1 B5.1 21. P6-7 P8.1 22. P5-2 P7.5 23. P2.1 M3.5 24. P7-5 X4.4 25. X7-8 B7.1 26. Tg-4 B7.1 27. X4.2 X8.3 28. P5.3 X8.3 29. Tg.1 Tg-4 30. X8-5 P7-3, 0-1

[b]Biến 4:[/b]
[game]
FORMAT WXF
GAME Pháo đầu đối với xuyên cung Mã – Biến 4
RED Trắng
BLACK Đen
START{
1. P2-5 M8.7 2. M2.3 X9-8
DIAG{ #3 RED }
/*Theo tài liệu của Tạ Hiệp Tôn có ghi ván đấu giữa Châu Đức Dụ và Trương Cẩm Vinh, chỗ này đã đi như sau: 2…B3.1 3. Xl-2 X9-8 4. X2.6 T3.5 5. B5.1 M2.4 6. B5.1 B5.l 7. M3.5 P2.1 8. X2-3 M7.5 9. X3/2 M4.6 10. X3-8 P2.3? (nếu Đen đi 10…P7-8! Trắng chơi thế nào cũng kém phân, như l1. X6.2 P7.7 l2. S4.5 P2.7 l3. X9-8 M5.7, -+, hoặc như ll. T3.1 M5.7 12. B3.1 B5.1 l3. P5.2 M7.5 14. X6-5 P2/2, -+) Do sai lầm trên, Trắng chơi tiếp 11. M5.4 M5/3 12. X6-8 P2.3 13. X9-8 P8-9 14. Xs.1? S4.5 l5. X8.2 X8.4 16. M4.3 X8-7 17. M3/1 X7.2 18. X8-7 X1-3? 19. Ml/2 X7-3 20. P8.5 X3-4 21. X8.5 B5.1 22. M2.4 B5.1 23. P5/1 X3-4 24. M4.6 M5.7 25. P8-5 T7.5 26. P5.6 S5.4 27. X7.1 P9/1 28. X7/2, 1-0.*/
3. B7.1 B7.1 4. M8.7 T3.5
5. X1-2 P8.4 6. P8-9 M2.4
7. X9-8 B3.1 8. B7.1 X1-3
9. M7.6 X3.4 10. P5-6 X3.1
11. P6.6 X3-4 12. P6-8 P2-4
13. P8.1 T5/3 14. X8.7 S6.5
15. P9.4 T7.5 16. P9.3 X8.4
}END[/game]
[b]∞[/b]