Cờ cười: tranh vui về cờ 2

Bạn hãy làm đầy đủ các bài tập trong phần này. Chúng đều được ra dưới dạng cờ tàn và khá thú vị. Bạn có thể để máy đi hộ một bên (ngầm định) để kiểm tra lời giải. Nhớ tìm tòi tối đa các lời giải.

[b]Bài tập 1:[/b]
[game boxcomment=0 header=0]
FORMAT WXF
GAME Bài tập chương 2
RED Trắng
BLACK Đen
/* Problem 1 chapter 2 – An introduction to Chinese Chess */
FEN 2ea1k3/4a4/9/7R1/9/4h2H1/1r7/4E4/4A4/3K1AE2 w – – – 1
START{
DIAG{ #1 RED POPUP }
}END
[/game]
 

[b]Bài tập 2:[/b]
[game boxcomment=0 header=0]
FORMAT WXF
GAME Bài tập chương 2
RED Trắng
BLACK Đen
/* Problem 2 chapter 2 – An introduction to Chinese Chess */
FEN 2eak4/4aP3/9/4p4/9/2c6/4C4/c1h1C4/9/2EAK4 w – – – 1
START{
DIAG{ #1 RED POPUP }
}END
[/game]
 

[b]Bài tập 3:[/b]
[game boxcomment=0 header=0]
FORMAT WXF
GAME Bài tập chương 2
RED Trắng
BLACK Đen
/* Problem 3 chapter 2 – An introduction to Chinese Chess */
FEN C2k1ae2/4a4/9/2P6/2e6/1R4E2/5p1r1/9/4A4/2EAK3h w – – – 1
START{
DIAG{ #1 RED POPUP }
}END
[/game]
 

[b]Bài tập 4:[/b]
[game boxcomment=0 header=0]
FORMAT WXF
GAME Bài tập chương 2
RED Trắng
BLACK Đen
/* Problem 4 chapter 2 – An introduction to Chinese Chess */
FEN 3ak4/4a4/4e4/2C6/2e6/6E2/4c4/5A2E/4A1p2/2C2K3 w – – – 1
START{
DIAG{ #1 RED POPUP }
}END
[/game]
 

[b]Bài tập 5:[/b]
[game boxcomment=0 header=0]
FORMAT WXF
GAME Bài tập chương 2
RED Trắng
BLACK Đen
/* Problem 5 chapter 2 – An introduction to Chinese Chess */
FEN 2r1ka3/4a4/e3e4/5R3/9/9/9/4C1r1C/9/2E1K1E2 w – – – 1
START{
DIAG{ #1 RED POPUP }
}END
[/game]
 

[b]Bài tập 6:[/b]
[game boxcomment=0 header=0]
FORMAT WXF
GAME Bài tập chương 2
RED Trắng
BLACK Đen
/* Problem 6 chapter 2 – An introduction to Chinese Chess */
FEN 2eak4/4a4/4e1H2/9/9/7R1/h3r4/9/9/3K5 w – – – 1
START{
DIAG{ #1 RED POPUP }
}END
[/game]
 

[b]Bài tập 7:[/b]
[game boxcomment=0 header=0]
FORMAT WXF
GAME Bài tập chương 2
RED Trắng
BLACK Đen
/* Problem 7 chapter 2 – An introduction to Chinese Chess */
FEN 4kaR2/4a4/3hR4/7H1/9/9/9/9/4Ap1r1/3AK3c w – – – 1
START{
DIAG{ #1 RED POPUP }
}END
[/game]
 

[b]Bài tập 8:[/b]
[game boxcomment=0 header=0]
FORMAT WXF
GAME Bài tập chương 2
RED Trắng
BLACK Đen
/* Problem 8 chapter 2 – An introduction to Chinese Chess */
FEN 2eak3C/4aP3/4e3H/9/9/9/9/9/3pAr3/4K4 w – – – 1
START{
DIAG{ #1 RED POPUP }
}END
[/game]
 

[b]Bài tập 9:[/b]
[game boxcomment=0 header=0]
FORMAT WXF
GAME Bài tập chương 2
RED Trắng
BLACK Đen
/* Problem 9 chapter 2 – An introduction to Chinese Chess */
FEN 2ea5/4ak3/4e3R/1r4P2/9/9/9/4rC3/9/5K3 w – – – 1
START{
DIAG{ #1 RED POPUP }
}END
[/game]
 

[b]Bài tập 10:[/b]
[game boxcomment=0 header=0]
FORMAT WXF
GAME Bài tập chương 2
RED Trắng
BLACK Đen
/* Problem 10 chapter 2 – An introduction to Chinese Chess */
FEN 3ak1e2/4a3c/4e4/4Cr3/1R2H1r2/9/9/4E1h2/4Ap3/3RKAE2 w – – – 1
START{
DIAG{ #1 RED POPUP }
}END
[/game]
 

[b]Bài tập 11:[/b]
[game boxcomment=0 header=0]
FORMAT WXF
GAME Bài tập chương 2
RED Trắng
BLACK Đen
/* Problem 11 chapter 2 – An introduction to Chinese Chess */
FEN 3ak3C/4a4/5cH2/9/9/9/9/2h2A3/1p1R1p3/c3KA3 w – – – 1
START{
DIAG{ #1 RED POPUP }
}END
[/game]
 

[b]Bài tập 12:[/b]
[game boxcomment=0 header=0]
FORMAT WXF
GAME Bài tập chương 2
RED Trắng
BLACK Đen
/* Problem 12 chapter 2 – An introduction to Chinese Chess */
FEN 3k1ae2/4a4/4c4/R8/3H1r3/9/7h1/4E4/4A4/2EAK4 w – – – 1
START{
DIAG{ #1 RED POPUP }
}END
[/game]

[b]Trả lời:[/b] [i]Trong cờ, việc bình luận và phân tích ván cờ là rất quan trọng. Giả Đề Thao (1909-1995) là người Sơn Tây, Trung Ouôc là một nhà lý thuyết cờ nổi tiếng bậc nhất, với nhiều tác phẩm kinh điển về cờ. Đặc biệt tài bình luận và phân tích ván cờ của ông được người đời hết sức hâm mộ bởi vừa sâu sắc, chính xác, vừa kết hợp với kiến thức sâu rộng về nhiều phương diện khiến cho người nghe vô cùng hứng thú, nâng thêm được tầm hiểu biết của mình.

Chúng tôi xin giới thiệu lời bình của ông trong ván cờ nổi tiếng tại “Ngũ Dương bôi” lần thứ nhất, giữa Liễu Đại Hoa (Hồ Bắc) và Hồ Vinh Hoa (Thượng Hải) được chơi tại Quảng Châu.[/i]

[b]Liễu Đại Hoa (tiên bại) – Hồ Vinh Hoa[/b]
[i]Phi Tượng cục đối Quá cung Pháo[/i]
[game]
FORMAT WXF
GAME Liu Dahua(L)Hu Ronghua
RED Liu Dahua;;;
BLACK Hu Ronghua;;;
DATE 14-01-1981
RESULT 0-1
EVENT 5 Ram cup; 1981
START{
1. T3.5 P8-4
/*Xưa nay người ta vẫn cứ cho rằng trận Pháo đầu – Bình Phong Mã là một trong những bảo bối chủ yếu của giới kỳ thủ, thế nhưng Hồ Vinh Hoa không theo nếp nghĩ như thế, ông “một mình một ngựa” tìm cách khai phá một con đường mới, đó là “phi Tượng cục” với chiến lược: thủ trước công sau, dùng nó nghênh chiến với hàng loạt đại cao thủ và rốt cuộc đã giành được những thắng lợi vang dội. Hồ bèn viết thành sách công trình của mình cho thiên hạ đọc.

Khi vào ván này Liễu Đại Hoa được đi tiên bèn “dĩ độc trị độc” lấy ngay bài của Vinh Hoa để trị Vinh Hoa. Điều này chứng tỏ rằng Liễu đã nghiên cứu rất kỹ càng và tỏ ra khá tự tin. Tuy nhiên Hồ Vinh Hoa không bị bất ngờ, lập tức đối lại bằng Quá cung Pháo. Việc này nhằm chuẩn bị xuất Xe cánh trái và nếu cần thì biến thành trận Pháo đầu hay Phản cung mã. Còn như ở cánh phải sẽ làm gì? Ví dụ Mã nhảy ra biên hay nhảy vào trong, Pháo kéo về đầu… còn phải đợi tình hình cụ thể. Quá cung Pháo có điểm yếu là là các quân bố trí không được cân bằng, quân dễ bị chồng chéo, cho nên vận dụng được suôn sẻ thế trận này không phải là dễ.*/
2. M2.3 M8.7
3. X1-2 B7.1
/*Tiến Tốt là nước tinh tế, nếu đi X9-8 thì Trắng P2.4, sau đó để tránh bị phong tỏa Đen buộc phải đi B7.1, khi đó P2-3 đè Mã đen và đổi Xe, thì sự khiếm khuyết của Quá cung Pháo lập tức bị phơi bày.*/
4. B7.1 X9-8
5. M8.7 M2.1
6. X9.1 S4.5
7. P2.4
/*Sự phối hợp giữa tiến Pháo và hoành Xe là có sự liên quan, nếu không, Đen đi M7.6, Trắng phải lo di chuyển Pháo qua hà, sẽ bị mất tiên.*/
7. … T3.5
8. B9.1 P2-3
9. M7.8 P4.3
10. M8.9 X1-2
11. M9.7
DIAG{ #11 BLUE }
/*Hiện tại Pháo trắng qua hà có tác dụng phong tỏa Xe, đè Mã, phối hợp tác chiến với Mã biên. Quân Trắng trên bàn cờ xem ra linh hoạt, nên tốt nhất là để Mã biên làm mồi nhử, đổi thành P8-7 và các cách bố trí nhằm quấy rối đối phương. Bên Đen khó thoát khỏi sự vây hãm quấy rối này. Ví dụ diễn biến sẽ như sau: P8-7 X2.3 B9.1. Trắng phục nước B9-8 hiến cho Xe ăn để Mã bắt Pháo, Đen phải xử lý với Pháo lộ 3, hoặc Đen P3/2 P2-3 X8.9 M3/2 X2.4 X9.1 X2-1 T7.9 P3-1 T9/7 Trắng chiếm ưu;
Hoặc Đen P3-4 P2-3 X8.9 M312 X2.4 X9.1 X2-1 T7.9 Trắng ưu thế*/
11. … X2.7
12. B9.1 P4.2
13. B9.1 M1/3
/*Trải qua đổi quân M7.8 X2/7 sau đó Pháo đen ở góc Sĩ chuẩn bị đánh mã Trắng phải đi T5/3, thế trận gò bó, Đen sẽ phản tiên*/
14. P2-7 X2/5
/*Trắng quyết đoán kịp thời, bình Pháo nổ Tốt, thí quân tranh tiên là nước cờ hay, còn Hồ tham ăn quân Mã mà mất thế, cờ rơi vào thế hạ phong.*/
15. X2.9 M7/8
16. M7/5 P4-7
17. P7-1 P7-6
/*Đen bình Pháo cũng là bất đắc dĩ*/
18. P1.2
/*Đây là nước tất yếu. Nhưng xét về thứ tự thì Trắng trước tiên nên đi X9-4, đợi cho Pháo đen thoái về góc Sĩ Trắng mới đi P1.2 buộc Đen M3/1 say đó X4-2, M8.9 X2.6 kẹp Mã sau đó Trắng đưa Pháo xuống đáy có thể bắt chết Mã đen. Lúc này Đen P6.1, như mượn cớ đổi Xe cứu Mã, nhưng Trắng phục nước B9.1 để cho Xe ăn, nếu Đen ăn thì P1.1 T5/3 M5.7 P6/1 M7/8 X1-2 M8.6 X2-4 X2.2 T3.5 M6.4 S5.6 X2/2 Tg5.1 S4.5 Tg5-4 X2-4 Trắng có ưu thế tuyệt đối.

Nếu Xe đen không ăn mà bình 4 thì B9.1 bắt chết Mã đen ở góc phải, giành thắng lợi nhanh hơn.*/
18. … P6/6
/*Đen thoái Pháo về vị trí thích hợp dùng Pháo bảo vệ Mã, dùng Mã giữ Tượng, phát sinh sự liên hệ với Mã bên trái. Đen cố thủ chờ cơ.*/
19. P1-2 P6-7 20. X9-4 T5/3
21. X4.7 M3.5 22. M5/3 P7.2
23. B7.1 X2.4 24. X4/5 P7-8
25. M3/1 P8/1 26. B3.1 M5.7
27. X4-2 P8-4 28. B7-6 X2-4
29. B3.1 X4.3 30. Tg5.1 M7/6
31. B6-5 T3.5 32. X2-4 M6.8
33. B3-4 X4/6
/*Giữa trung và tàn cục Đen vẫn rình cơ hội tấn công, còn Trắng thì cố sức phong tỏa ép Đen, cả hai bên đều ra sức tính toán rất chặt chẽ, mỗi nước đi đều rất có giá trị*/
34. X4-2 X4-1
/*Đen mất Tốt biên. Trắng bình Xe nhằm vào Mã. Tốt hơn Trắng nên tiếp tục B9.1 X4-9 B9-8 P4/2 X4-2 X9-8 X2.3 P4.1, Đen đối với nước M1.3 của Trắng. Đen M8.6 ăn Tốt, thí Mã giải vây, Trắng sẽ X2-4 X8.7 Tg5/1 X8-3 X4-6 P4/1 M1.2 M8.9 B1.1 (không nên tiếc Tốt 7 vì đã chết chắc) X3/6 B1.1 P4.2 B1.1 M9/8 M2.3 Tg5-4 M3/4 M8.7 B1-2 Trắng ưu thế.*/
35. X2.3 X1.3 36. M1.3 Mt/6
37. X2-4 P4/1 38. Bs.1 X1-5
39. M3.1 X5/1 40. X4-6 P4/1
41. Tg5/1 X5.1 42. B1.1 X5-7
/*Đen chơi cẩn trọng diệt được 2 Tốt trắng và 1 Sĩ. Bình thường Đen hay đi X5- 9 buộc Trắng X6/2 giữ Tốt, Đen M6.7 đuổi Pháo khiến thế phong tỏa của Trắng sơ hở. Nhưng Đen lại đi X5-7 kìm hãm tốc độ tiến quân của Trắng đồng thời tiện cho việc di động Sĩ Tượng, sau đó di chuyển Xe Mã Pháo từ cánh trái sang cánh phải nhằm vào việc khuyết Sĩ của Trắng mà phản công, đây là cách tính chiến lược rất sâu xa, không phải ai cũng làm được.*/
43. M1/2 X7/4 44. B1.1 X7-8
45. M2.1 P4-2 46. X6-8 P2-3
47. X8-4 P3.1 48. B4-3 P3-2
49. B3-2
/*Trắng không nhìn ra nên chưa chú ý phòng bị*/
49. … T5/3 50. X4-7 P2.8
51. T7.9 S5/4 52. X7.3 M6.7
/*Trắng không cần phong tỏa nữa mà bắt đầu tấn công, Đen chịu mất Tượng để tìm cách đối công*/
53. P2-9 M7.5 54. X7/4

/*Nước này không hay, lẽ ra Trắng nên đi P9.1 Đen buộc phải X8-1, Trắng sau khi P9-6 khử Sĩ để thuận lợi vào tàn cục.*/
54. … M5.6
55. P9.1 P2/9 56. X7.4 M6.7
57. Tg5.1 X8-2 58. X7-6 Tg5.1
59. X6-5 Tg5-4 60. X5-6 Tg4-5
61. Tg5-4
/*Nếu Trắng Tg5-6 X2.6 Tg6/1 M715 Tg6-5 P2.6 X6/6 T7.5 rồi để giải trừ Đen M5.3, Trắng có nguy cơ mất Xe.
Còn nếu Trắng đi S4.5 X2.1 S5/6 X2-4. Nếu Trắng P9-8 X2-7 Trắng cũng dễ thua. Đây quả là trận đánh xáp lá cà ác liệt sơ sẩy là thua ngay*/
61. … X2-6 62. Tg4-5 P2.6
63. X6/6 P2/1 64. M1/3 X6-5
65. T9/7 P2-8 66. M3/2 P8-5
67. T5.3 M7/5 68. X6-5 M5.3
69. Tg5-4 X5-6 70. M2/4 Tg5-6
71. S4.5 P5.3 72. Tg4-5 X6.5
73. Tg5-6 X6.1 74. Tg6/1 X6/4
75. Tg6.1 M8.7 76. P9/7 X6.4
77. Tg6/1 M7.6 78. X5.2 X6/2
79. Tg6.1 M6.5 80. P9-5 X6.2
81. Tg6/1 M3/5 }END[/game]
Như vậy nhìn tổng quát ván cờ, ở khai cục bên Trắng đi chính xác, thí quân tranh tiên trong khi Đen tham ăn Mã mà cục thế kém cỏi. Nhưng vào gần cuối Trắng sơ hở nên bị thua. Ván này cho thất Hồ Vinh Hoa biết kết hợp nhẫn nhịn, chờ thời cơ, khéo chuyển hướng tấn công, sử dụng quân Mã rất điệu nghệ, rốt cuộc đã giành thắng lợi.

[i]Trích từ “Những ván cờ tuyệt diệu…”[/i]

Điều thú vị là cả hai người chơi lẫn người bình đều không nhìn ra cách chiếu hết sớm rất bất ngờ tại nước thứ 27 của bên Trắng. Tôi đã dịch và giữ nguyên các lời bình này để các bạn thưởng thức:

[b]Ván cờ Ruan Youfu thắngHuang Yuying[/b]

[game boxcomment=0 header=0]
FORMAT WXF
GAME Ruan Youfu (thắng)Huang Yuying
RED Ruan Youfu;;;
BLACK Huang Yuying;;;
RESULT 1-0
EVENT Giải cờ Toronto mở rộng, Canada, 1998

START{
1. B7.1
/*Nguyễn Phúc thực hiện phân tích và bình ván cờ này như đã hứa với Bill Brydon (một danh thủ Canada, đã từng sang thăm và thi đấu ở Việt Nam – chú thích của người dịch).

Luật thi đấu: Sáu ván Thụy Sĩ, chọn ra hai người đứng đầu để chơi tiếp 2 ván chung cuộc.

Thời gian thi đấu: 1 giờ cho bất cứ số lượng nước đi nào, tiếp theo cứ 10 phút phải đi đủ 10 nước. */
P2-3 2. P2-5 T3.5
3. M2.3 X9.1 4. X1-2 X9-2
5. M8.7 M2.4 6. X9.1 M8.9
7. X9-6 X1.1
/*Cho đến đây, hai kỳ thủ đã chơi như các đại kiện tướng. Có nhiều biến khác nhau để tùy chọn. Khi bên Đen đi [b]X1.1[/b] ta đoán Đen sẽ đi tiếp [b]X2.3[/b]. Đen đang ở thế cờ khó. Xe Trắng cánh phải đang khống chế Pháo Đen. Do đó Đen không đi được nước [b]B3.1[/b]. Mã 4 của Đen cũng không thể ở vị trí đó được mãi, nhưng Đen cũng không thể đi nước [b]M4.6[/b] cho đến khi rời được Pháo cánh trái */
8. P8.2
/*Nước đi này đe dọa [b]P8-9[/b] bắt chết một Xe. Nó ép Xe 2 phải tiến. Đen không còn lựa chọn khác */
X2.3
9. B3.1
/*Đề phòng Đen đi [b]B9.1[/b] và [b]M9.8[/b] đuổi Xe trắng*/
B9.1 10. X2.3 B3.1
/*Đây là một nước hay. Sau khi Trắng đi [b]X2.3[/b], nước [b]M8.9[/b] sẽ trở thành vô ích vì với nước chạy [b]11. X2-4[/b] Trắng sẽ có thế cờ tốt, tấn công ở trung lộ. Đen đang chơi ở hai cánh.*/
11. X6.4 X2/1 12. B7.1
/*Đa số các kiện tướng đều chọn lối chơi an toàn và đợi đối phương phạm sai lầm. Nhưng trong ván cờ này, Trắng không thể chọn lối chơi an toàn. Trắng chọn đi [b]P7.1[/b] vì Trắng phải thắng, “nếu tôi không thua, anh tất phải thua”. Trắng không cần đợi đen đi nước [b]M4.6[/b]*/
P3.5
13. B7-8
/*Biến: [b]13. P8-9 X1-2 14. M3/5 P3/2 15. X2.4 B1.1 16. T7.9 P3-2 17. P5-8[/b]*/
X2-3 14. X2.4
/*Trắng phải ăn Pháo, không có lựa chọn khác. Trắng đã thiệt một quân nhưng hàng phòng ngự của Đen dựa trên cặp Pháo gánh nay đã bị phá vỡ*/
P3-7
15. P8-9 X1-2 16. P9-8 X2-1
17. P5-6 X3.6 18. P8-6
/*Trắng không thể ăn Mã vì nếu không Đen có thể chơi hòa rất dễ*/
X3/3
19. X2/4 X3-4 20. S4.5 M4.3
/*Trắng nhìn xa và tiên liệu mọi thứ ở đây. Bây giờ Trắng có thể tiếp tục kế hoạch tấn công trung lộ.

Nước đi bên Đen [b]M4.3[/b] chính là cái Trắng muốn. Quân Mã này thực ra là cái bả mồi. Đen sẽ thua chỉ vì cố giữ nó. Mặc dù Trắng đã mất không một quân nhưng Trắng cũng không thể thua. Còn nếu Đen đi [b]M4.6[/b] thì ván cờ hầu như sẽ hòa, rất khó cho Trắng thắng*/
21. B8-7 M3.1 22. X2-4 S4.5
/*Biến: [b]22. … M1.2 23. Tg5-4 S4.5 24. Ps-5 X4/1 25. P5.4[/b]*/
23. B9.1 M1.3 24. Ps-5 X1-2
25. X6.1 X2.5 26. P5.4 X4-5
DIAG{ #27 RED POPUP }
/*[b]Chú thích của chúng tôi:[/b]
Thế cờ chiếu hết trong 4 nước. Trắng có thể tiết kiệm được gần 1/2 số nước đi như sau:
*Biến 1: [b]27. X6.3 Tg5-4 28. X4.6 S5/6 29. B7-6 M3/4 30. B6.1.[/b]
*Biến 2: [b]27. X6.3 Tg5-4 28. X4.6 Tg4.1 29. P5-6[/b]*/
27. X4/1
/*Không phải nước đi để bắt Pháo mà chỉ để giữ Xe*/
P7/1 28. X6-7
/*Bây giờ, ván cờ đã thuộc bên Trắng*/
X2/6
29. B7-6
/*Không phải để ăn Mã mà cốt để giam Tướng. Cái bả thì vẫn còn đó, nhưng bây giờ Trắng chẳng cần đến nó nữa*/
M3.1 30. P5/1 M9.8
31. X4-8 X2-1 32. X7-9
/*Nước đi để đảm bảo không hòa. Tất cả các nước đi của Đen đã bị bắt buộc*/
X1-3
33. X9-7 X3-1 34. X7-8 X1-3
35. Xt.3 X5-3 36. Xt-7 X3/6
37. X8.1
/*Bây giờ là lúc để diệt cái bả này*/
P7-3 38. T3.5 P3/3
/* Đen muốn vào giữa và phá cái thế bị Pháo kẹp*/
39. B6.1 P3.5
/*Nước đi [b]39… P3-1[/b] là vô dụng. Trắng sẽ đi [b]40. B9.1[/b] và tấn con Tốt đó liên tục cho đến khi Pháo phải chạy. Quân Mã vẫn sẽ bị mất*/
40. P6.1
/*Nếu đi [b]X8-9[/b] ăn Mã ngay thì Đen sẽ chơi [b]40… X3.4[/b] và dễ dàng gỡ hòa. Còn bây giờ Đen sẽ đi [b]40…. P3-4[/b] tấn công Tốt, Trắng sẽ dùng Pháo để ăn Mã. Còn quân Xe trắng sẽ dùng để ngăn không cho Xe đen chạy*/
P3-4
41. P6-9 X3-4 42. B6.1 P4/5
/*Đen vẫn cố vào giữa. Trắng sẽ để Đen thực hiện điều đó nhưng chỉ trong một nước.*/
43. B6.1 X4-3 44. P9/2 P4-5
45. P5-9 P5-1 46. X8.3 P1/1
47. Tg5-4
/*Cùng kế hoạch nhưng từ một hướng khác. Trắng kết thúc ván cờ với cùng một kế hoạch ngay từ đầu: tấn công trung lộ*/
M8/7 48. Ps-5 P1.3
49. P9.2 M7/9 50. P5.1 P1.4
51. Tg4.1 P1/5 52. P5.1
[/game]