Tháng: Tháng 5 2006

[b]V. Khi chưa triển khai đủ lực lượng thì không nên vội tấn công[/b]

Nguyên tắc này coi như “hệ luận” của các nguyên tắc trên, vì nếu chỉ mới triển khai vài ba quân mà vội mở cuộc tấn công thì rất nguy hiểm. Đối phương động binh đầy đủ sẽ bẻ gẫy dễ dàng một cuộc tấn công như vậy. Dĩ nhiên trong một số trường hợp do đối phương dàn quân sơ hở thì ta có thể tranh thủ thời cơ mở đợt tấn công với mục đích gây tổn thất hoặc gây khó khăn cho đối phương.

Sau đây chúng ta xem một số ván do nóng vội tấn công hay phản công khi chưa đủ lực lượng đã thất bại.

[b]Ván 13: Pháo Đầu Bị Nghịch Pháo Phá[/b]
[game]
FORMAT WXF
GAME Pháo Đầu Bị Nghịch Pháo Phá
RED Trắng
BLACK Đen
RESULT 0-1
START{
1. P2-5 P2-5 2. M2.3 M2.3
3. X1-2 P8-7 4. X2.8 X1.1
5. P8.6? P5/1 6. P8/4 P5.5
7. P5.4 P5/2!
DIAG{ #8 RED }
/*Trắng vội đưa Xe tấn công từ nước thứ 4 bị đối phương lên Xe đòi đổi. Nếu Trắng đổi thì thế cờ sớm cân bằng, còn sai lầm đi P8.6 bị sa bẫy của Đen khiến Trắng thất thế.*/
8. X2-9 M3/1
9. X9.1
/*Nếu như Trắng đổi lại 9. P8.3 M1.3 10. P8-3 M8.7 11. P5-4 X9.1 12. P4/5 X9-6 13. X9.1 X6.4, Đen cũng ưu thế thắng.*/
9. … M1.3 10. P8.2 B3.1
11. X9-6 M3.5 12. X6.5 M5.7
13. P8-3 P7-5 14. P3-5 M7/5
15. X6-5 M8.7 16. X5.1 T7.5 }END[/game]
Trắng thắng rõ.

[b]Ván 14: Pháo Đầu Bị Thuận Pháo Phá[/b]
[game]
FORMAT WXF
GAME Pháo Đầu Bị Thuận Pháo Phá
RED Trắng
BLACK Đen
RESULT 0-1
START{
1. P2-5 P8-5 2. M2.3 M8.7
3. X1.1 M2.1 4. X1-6 P2-3
5. X6.6 P3.4 6. X6/4? X1-2
/*Đen bỏ Pháo nhằm ám phục 7…P5-3 uy hiếp Tượng và ăn Xe.*/
7. P8-6 X2.8 8. P6.7 P5-3
9. P6-4 M7/6 10. P5.4 Pt-2
DIAG{ #11 RED }
/*Trắng ra quân chưa đầy đủ mà vội tấn công giúp cho Đen vừa chống đỡ vừa đánh trả đòn.*/
11. T7.5
/*Trắng cũng không cứu được nếu như 11.T3.5 P2.3 12.X9.2 X9-8 13.X9-6 X2-4! 14.X6.6 Tg.1 15.T5.7 X4/1 16.X6/7 X8.7, phong tỏa Mã, Đen thắng.*/
11. … P2.3 12. S6.5 X9.2
13. X9.2 B1.1 14. X9-6 P2-1
15. Tg5-6 X2.1 16. Tg6.1 P3-4
17. Xt.4 X9-4 18. X6.5 M6.7
19. X6-3 M1.2 20. S5.4 X2-5
}END[/game]
Trắng chịu thua vì tiếp sau Đen nhảy Mã chiếu bí.

[b]Ván 15: Pháo Đầu Bị Bình Phong Mã Phá[/b]
[game]
FORMAT WXF
GAME Pháo Đầu Bị Bình Phong Mã Phá
RED Trắng
BLACK Đen
RESULT 0-1
START{
1. P2-5 M8.7 2. M2.3 M2.3
3. X1-2 X9-8 4. M8.9 B7.1
5. P8-7 P2.2 6. X2.6 M7.6
7. X9-8 B7.1 8. X2-4 M6.4
9. B3.1 X1-2 10. P7-6 P8.4
11. X8.4 P8-7 12. T3.1?
/*Trắng từ nước thứ 6 cho Xe qua hà bắt đầu bị đối phương đánh trả, tình thế gay cấn. Đến đây nếu Trắng đi 12. M3/5 thì tình hình còn phức tạp.*/
12. … P2-3
13. X8-6 P3.5 14. S6.5 P3-1
15. Tg5-6 X2.9 16. Tg6.1 X2/1
17. Tg6/1 X8.4 18. X6.3
DIAG{ #18 BLUE }
/*Trắng chưa phối hợp được các quân để tấn công còn Đen thì các quân phối hợp tốt có thể uy hiếp Tướng Trắng để làm thua.*/
18. … X8-2
19. X4-5 T3.5 20. P6.7 Xt-1
21. Tg6-5 X2.5 22. S5/6 X1/1
23. P5-6 X2/1 24. S6.5 P7-3
}END[/game]
Trắng chịu thua.

[img]xq335-0.jpg;right;[/img]Thông thường ai cũng nghĩ: chơi cờ thì chỉ cần bàn cờ và quân cờ thôi chứ có nhiều nhặn gì!

Tuy nhiên khi vào thi đấu lại phải có thêm những tờ biên bản và chiếc đồng hồ cờ.

Bạn muốn chơi cờ giỏi ư? Bạn phải mua sách. Thế là bạn phải có hẳn một thư viện. Chưa hết đâu, nếu bạn muốn chơi cờ với máy hay muốn chơi cờ trên mạng bạn phải sắm một máy vi tính, rồi mua các đã CD có chương trình cờ.

Tốn kém phải không, nhưng rõ ràng là bạn đang muốn tiếp cận với những gì tân tiến nhất cơ mà!
Ở nhiều nước còn có các băng video hướng dẫn chơi cờ, các website cung cấp những ván cờ mới nhất của các giải siêu hạng, muốn có chúng bạn phải chuyển tiền của mình vào những tài khoản của các nhà cung cấp.

Rồi bạn đi thi đấu, bạn có đẳng cấp và bạn sẽ muốn những thứ về cờ của mình phải “xịn” hơn, thế là thay vì đồng hồ cờ cơ khí bạn sẽ thay bằng đồng hồ điện tử đa chức năng, máy vi tinh của bạn sẽ phải được nâng cấp để chạy được những chương trình cờ “đời mới”, ngay cả bàn cờ và quân cờ, đến một ngày nào đó bạn cảm thấy nó cũ kỹ và lạc hậu thế là bạn sẽ nảy ra ý định mua một bộ của ngoại cao cấp và hoàn hảo hơn.

Bạn đang đi theo tâm lý và quy luật của người tiêu dùng.

Hàng trăm hãng sản xuất thiết bị về cờ trên thế giới sẵn sàng chào mời và chiều chuộng bạn, thậm chí họ có thể cung cấp cho bạn theo hình thức trả góp. Các mặt hàng dùng cho cờ ngày nay vô cùng phong phú: những bộ quân bàn cờ từ bàn bằng hộp diêm tới những bảng cờ treo cao tới vài ba mét, những bộ sang trọng tới những bộ cờ bỏ sẵn trong túi xách dùng cho những cuộc pic-nich vui vẻ. Có những bộ chỉ dùng để làm quà tặng, đặt trong các tủ kính…

Chính FIDE cũng bị cuốn hút theo trào lưu này, tới các giải của FIDE tổ chức, giải sau bao giờ cũng được trang bị tân tiến và hiện đại hơn giải trước. Hàng trăm chuyên gia về công nghệ đang góp phần thay đổi bộ mặt của cờ, ngay cả cờ Tướng và cờ Vây ngày nay cũng vậy. Ở Nhật Bản có những bàn cờ vây có diện tích bằng cả một quả đồi, mỗi quân cờ Vây to bằng một cái nong phơi lúa, phải 4 người mới khiêng nổi.

Cho nên có thể nói các môn cờ đang tạo ra một nền công nghiệp riêng cho mình hẳn hoi!

Ngày 17/11/99 trong một giải cờ vô địch Trung quốc Đại sư đã trình diễn một nghệ thuật cờ Tướng rất cao siêu. Do một nước cờ sai lầm Đại sư đã thất bại, nhưng ván cờ được đánh giá là ván cờ hay nhất. Mời các bạn thưởng thức ván cờ kèm theo lời bình luận.

Triệu Quốc Vinh tiên bại Tôn Dũng Chinh.
[game]
FORMAT WXF
GAME Triệu Quốc Vinh tiên bại Tôn Dũng Chinh.
RED Triệu Quốc Vinh
BLACK Tôn Dũng Chinh
DATE 17-11-1999
RESULT 0-1
START{
1. P2-5 M8.7 2. M2.3 X9-8
3. X1-2 M2.3 4. M8.9 B7.1
5. P8-7 X1-2 6. X9-8 P2.4
/*Đến đây, Triệu đi tiên sử dụng thế trận Pháo đầu Xe tuần hà, Tôn đi hậu đối phó bằng thế trận Bình phong Mã Pháo phải phong Xa.*/
7. X2.4 P8-9 8. X2-4 X8.1
9. B9.1 X8-2 10. B3.1 B7.1
11. X4-3 M7.8 12. X3.5 P9-7
13. T3.1 Xt-8 14. X8.1
/*Triệu phế Xe để tấn công trung lộ.*/
14. … P2-5
15. M3.5 X2.8 16. M5.6 M3/5
17. S6.5 X2/6 18. P5.1 M8.7
19. T1.3 B5.1 20. P7-4 X8.2

/*Nếu B5.1, M6.4, P7-6, M4.6, X2-4, X3-4 thắng.*/
21. X3-1 P7.2
22. M9.8 P7-9
23. X1-2
DIAG{ #23 BLUE }
23. … X8-4
/*Triệu lại phế Xe, Tôn suy nghĩ khá lâu và quyết định không ăn Xe, nhiều tranh luận về nước cờ này. Nếu ăn Xe thì điều gì sẽ xảy ra, mời các bạn xem lời bình:
Nếu …X8/3 ăn Xe Triệu sẽ đi M8.7
*Phương án một: B5.1. M6.4, X8.1, M7/5, X2/1. M5.4, X8-6. M4.6. X2-4. P6.4, X4.1, P4-3, X4-6, P3.1 dùng 2 Pháo chiếu hết.
*Phương án hai: M7/5, M7/5, P9-4, P4-5, X8.2, Ps.2, T3.5, Pt.2, X2-5, M5.6 (X8-5, M5.4)
*Phương án ba: M7/5, M7/5, X8.4 M5.6, X2-4, M6.4, X4-7, M4/2, X7.2, P4-5 Tiên thắng.*/
24. X2/4 B5.1
25. P5-6 X4-5
26. P4-8 X2-6
27. M6.8 M5.4
28. B1.1 B5-6
29. B1.1 B6-7
30. X2-6
/*Một nước cờ sai lầm tai hại.
*Nếu M8.6, S6.5, P6-5, T3.5, M8.9. Tg5-6, P8.7, T5/3, M9.7, M4/3. P8/7 Triệu ưu thế.
*Nếu M8.6. S4.5, P6-5, T3.5, M8.9, B7-6, X2.3, B6.1, P8.7. Tg5-4, M9.7. Tg4.1, P5-6 Triệu ưu thế.
Mời các bạn xem tiếp.*/
30. … X6.7
31. Tg5-4 M7.8 32. Tg4-5 X5.5
33. Tg5-6 M8/6 34. T7.5 X5/1
}END[/game]

Do Triệu phạm sai lầm nghiêm trọng. Tôn đã dùng một đòn phối hợp chiến thuật phế Xe giành thắng lợi. Mặc dù Đại sư thất bại ván cờ này, nhưng Đại sư đã cống hiến một ván cờ đầy nghệ thuật. Không phải quân Xe lúc nào cũng mạnh tuyệt đối, đôi khi các quân nhẹ cũng đem thắng lợi.

[img maxheight=200 maxwidth=200 ]xq528-0.jpg;right;Đào Cao Khoa 1999 (ảnh Võ Tấn)[/img]Đào Cao Khoa đã giành được ngôi vô địch Cờ tướng quốc gia Việt Nam năm 1999. Anh cũng đã giành được danh hiệu Quốc Tế Đại Sư. Anh đoạt huy chương bạc đồng đội Giải cờ tướng châu Á năm 2004 tại Bắc Kinh.

[img]xq528-0.jpg;right;Đào Cao Khoa – vô địch 1999 (ảnh Võ Tấn)[/img]Sau nhiều năm ngôi vô địch hoàn toàn thuộc về trung tâm cờ tướng TpHCM, đây là lần đầu tiên một kỳ thủ ở trung tâm cờ tướng Hà Nội đoạt được ngôi vị này.

Con đường đến với cúp vô địch của Khoa không đơn giản, dễ đàng. Bắt đầu thi đấu giải toàn quốc từ năm 1995 anh đã chịu đủ nỗi thăng trầm, tự vượt qua chính luôm để đạt đến đỉnh cao. Anh tham dự giải cờ tướng toàn quốc 95 và đã cống hiến cho bạn hâm mộ cờ cả nước nhiều ván đấu xuất sắc. Năm 1996 đó còn lo học tập thành tích của anh sút kém. Từ khi về thi đấu cho Bộ Công an anh được HLV Phạm Trường Lâm chú ý giúp đỡ. HLV Phạm Trường tâm cùng với kiện tướng Đinh Trường Sơn thường xuyên thu thập các ván thi đấu ở giải trong và ngoài nước để nghiên cứu và thẩm định lại với “cậu em lần Của đội tuyển”. Trong 2 năm 1997-1998 Đào Cao Khoa lần lượt thắng các kiện tướng thành phố Hồ Chí Minh Diệp Khai Nguyên, Trương Á Minh, Mông Nhi. Tuy nhiên, trước sau anh vẫn coi các kiện tướng thành phố Hồ Chí Minh là bậc thầy để học tập. Ở giải toàn quốc 98 một vận động viên phía Nam có một thế biến nhỏ: trong bố cục “Tả Tượng Hoành ra” anh thực hiện nước xe hoành trước khi lên Tượng. Thế biến này khá hay và lập tức được HLV Phạm Trương Lâm đưa ra thảo luận trong các buổi tập. Những bài tập gian khổ được trả giá: chính vì nước xe hoành sáng tạo trong ván đấu với Đào Cao Khoa mà quốc tế đại sư Trịnh A Sáng phải chịu nhường cúp vô địch đồng đội Đông Nam Á cho đội tuyển Việt Nam II.

Sau một loạt giải nhất ở các lễ hội đầu xuân, Đào Cao Khoa đến với giải vô địch cờ tướng hạng nhất 99 với sự tự tin hơn trước. Theo quy định mới, các VĐV thi đấu hai giải đoạn. Giai đoạn I thi đấu hệ Thụy Sỹ 11 ván tính hệ số lũy tiến. Nhất, nhì giai đoạn I gặp nhau ở giai đoạn II đấu trực tiếp tranh huy chương vàng. Ba, tư đấu trực tiếp tranh huy chương đồng. Thể thức này làm các VĐV phải thi đấu đến phút chót, không thể nhường nhịn nhau được.

Vào giải Đào Cao Khoa thi đấu xuất sắc, liên tục dẫn đầu giải. Các VĐV trường thành từ nôi cờ Hà Nội lần này thi đấu khá tốt, hỗ trợ cho anh tiến sâu và giải. Khác với các giải trước, giải này số VĐV của trung tâm cờ thành phố Hồ Chí Minh đông đảo, có sức mạnh hùng hậu. Tuy nhiên, mấy năm qua trình độ VĐV cờ tướng các địa phương có bước tiến rõ nét nên nhiều kỳ thủ thành phố Hồ Minh bị cầm chân. Kiện tướng quốc tế đại sư Mai Thanh Minh lận đận mãi ở tốp thứ 3. Đến ván 7 anh gặp Phạm Quốc Hương (Hà Nội). Nếu anh thắng thì ván sau anh gặp Đào Cao Khoa và đấy sẽ là trận thư hùng kịch tính nhất giải. Song Phạm Quốc Hương đã cầm hòa trước quốc tế đại sư dạn dày kinh nhiệm ấy làm cuộc chạm mặt không xảy ra. Ván thứ 8 Mai Thanh Minh găp Trương Á Minh của đội nhà và người ta lo ngại một sự nhường nhịn nào đó giữa hai đấu thủ cùng địa phương song cả hai đều ứng xử rất “Fair-play”, thế trận giằng co và ván đấu kết cục hòa. Song Đào Cao Khoa lại thua Trương Á Minh tạo cơ hội cho 4 VĐV thành phố Hồ Chí Minh vượt lên tốp đầu với anh. Hai ván cuối anh Khoa lấy lại tự tin, thắng Mông Nhi và Trương Lê Hoàng, giành vị trí thứ nhất ở giai đoạn I. Vào giai đoạn II anh đấu trực tiếp với Trịnh A Sáng và giành cúp vô địch trên tay kiện tướng quốc tế đại sư nổi tiếng này.

Thành công của kiện tướng trẻ Đào Cao Khoa báo hiệu sự vươn lên mạnh mẽ của các VĐV trẻ Hà Nội. Có thể kể tên họ: Trương Lê Hoàng, Đặng Hồng Vlệt, Nguyễn Anh Quân, Tồn Thất Nhật Tân, nhất là Phạm Quốc Hương, người đã thắng VĐV Nguyễn Văn Xuân, vua “đánh độ” ứng cử viên sáng giá ngôi vị quán quân.

Sau chiến dịch Điện Biên Phủ, khi giải phóng Thủ đô họ từ các chiến trường về, được đưa về “Trại thương binh hỏng mắt”. “Tàn nhưng không phế” họ động viên nhau sống những ngày còn lại sao cho có ích cho đời. Họ không còn bao giờ được nhìn thấy những xa lộ thông thương Bắc Nam, những tòa nhà cao vút, những chương trình nghệ thuật rực rỡ, những hình ảnh sống động trên ti vi, những cảnh quan tráng lệ của đất nước. Mỗi người còn phải nếm trải bao giây phút đắng cay, dằn vặt trước những mối quan hệ phức tạp với xã hội, với gia đình, với những thiệt thòi của bản thân mình. Không phải ai cũng thông cảm được với họ, kể cả người thân.

Chính vào những giờ phút nghiệt ngã của cuộc đời như thế cờ đã đến với họ, nói một cách khác, họ tìm tới cờ. Khi vào bàn cờ họ hầu như trút được những nỗi niềm riêng tư, quên đi những nỗi khốn khó và lại được sống trong không khí đồng đội năm xưa. Cuộc chơi là niềm đam mê, là sự say sưa, là niềm vui bất tận.
[img]xq538-0.jpg;center;[/img]
Theo như anh Chiu, chủ nhiệm CLB cớ Tướng dành cho người mù ở đây thì ngay tứ năm 1955, trường đã khuyết khích anh em chơi cờ. Tử ngày ấy đã nay trong số họ không ít người người để lần lượt ra đi vĩnh viễn, nhưng cờ vẫn còi lại với họ, làm bạn với họ, ở bên cạnh họ, như một người bạn đồng hành tự nguyện, bất tử và chung thủy.

Tôi hỏi anh: “Cờ có giúp gì cho sức khoẻ của họ không ?” Anh Chiu đáp: “Mỗi một bệnh nhân mù ở đây đều tập hai phần: sức lực và trí lực. Về sức lực thì tập khí công dưỡng sinh, về trí lực thì tập cờ. Bởi vì đa số anh em bị mắt không phải đơn thuần là bị thương ở mắt mà là do chấn thương trong não, nếu không tập luyện trí não thường xuyên thì trí nhớ bị giảm sút, ảnh hưởng rất lớn tới sức khoẻ. Anh biết đấy, đánh cờ mù không dễ dàng gì, cũng phải tập luyện rất vất vả. Có nhiều anh em lúc đầu chơi được một ván đã mệt nhoài, đau đầu váng óc, quên mất nước cờ giữa chừng, nhưng hôm sau vẫn đến câu lạc bộ chơi tiếp, rồi ham dần, đánh ngày càng tiến bộ. Có người chơi thắng cả người sáng mắt”.

Tôi tới câu lạc bộ cờ của các anh vào một buổi chiều. Đó là một căn phòng đơn sơ nằm giữa các phòng ở. Không có bàn ghế. Trong phòng khá đông, khoảng 15, 16 các bác các anh đang ngồi trên những chiếc chiếu trải rộng dưới sàn nhà. Những bàn cờ gỗ đặt trước mặt. Một bộ ấm chén. Giản dị và đơn sơ. Các thành viên câu lạc bộ như một gia đình lớn ba thế hệ: Cụ Hưởng bị thương mù mắt từ năm 1948, trải qua ngót 50 năm tàn tật, năm nay đã 88 tuổi, cụ Hướng 78 tuổi, bác Sơn 69 tuổi…có những anh mới trên dưới 30 đáng tuổi cháu con. Nhìn họ chơi cờ với nhau lòng tôi không khỏi bồi hồi. Từ bàn cờ họ như được trở về với cuộc đời. Họ bình luận, phán đoán từng nước nước, từng thế có một cách say sưa, khiến cho người sáng mắt cũng phải ham thích. Tôi đã thấy cả các cô y sĩ cũng tới đây tham gia chơi cờ cùng các bệnh nhân của mình. Quân cờ được di chuyển trên bàn nhưng họ có thấy gì đâu, họ ghi nhớ trong óc tất cả những nước đi và chơi ván cờ với tất cả sự cố gắng trí lực của mình.

Thấy được sự nỗ lựa và say mê của anh em, Liên đoàn cờ và câu lạc bộ Khúc Hạo đã cử các huấn luyện viên tới hướng dẫn và tập luyện cho anh em. Các huấn luyện viên tâm sự: “Anh em chúng tôi thương và quý mến các đồng đội bất hạnh của mình bởi trước chúng tôi cũng đã từng trong quân ngũ. Chúng tôi chẳng bao giờ nghĩ tới chuyện nhận thù lao. Giúp cho anh em mình được chừng nào là mình thấy vui chừng đó.”

Mong ước của anh em trong CLB thận giản dị: làm sao có được một gian phòng khang trang hơn, được đi thi đấu, khi thi đấu có chút đỉnh bồi dưỡng cho các đấu thủ, động viên thêm tinh thần cho anh em. Anh Nghĩa, một trong những thành viên của CLB, một kỳ thủ xuất sắc chân thành tâm sự: “Như các anh biết đây, tàn tật mà bị mù mắt là khổ nhất, muốn chơi được cờ phải tĩnh tâm, có lúc vướng víu chuện gia đình này nọ cũng khó mà tập trung đánh được. Cơ sở vật chất thì quá thiếu thốn còn kinh phí tổ chức thi đấu và đi tham gia thi đấu thì không có. Chúng tôi nghe nói Trung quốc có tổ chức giải cờ mù, có mời các nước tham dự, chúng tôi cũng mơ ước có ngày nào đó mình được tham gia, cũng đem hết sức tập luyện nhưng cái khó vẫn bó cái khôn”.

Anh Chiu cho biết: “Trước kia chúng tôi có một khoản kinh phí nhỏ cho văn hoá thể thao, nhưng mấy năm lại đây, theo cơ chế mới thì khoản này không còn nữa. Biết là anh em mong muôn thế, bản thân chúng tôi cũng rất muốn, nhưng không có kinh phí. Như những người mắt sáng thì còn có thể làm gì thêm để đóng góp cùng nhau tổ chức, còn chúng tôi là những người mù thì đành chịu”.

Đời sống vật chất của họ vốn đã quá sức eo hẹp: Đồng lương thấp khiến họ không thể tổ chức được bếp ăn chung mà mỗi người phải tự lo toan nấu nướng bên chiếc lò con của mình. Bạn hãy nhìn những người mù nấu một bữa cơm, dù một bữa cơm đạm bạc nhất, bạn sẽ hiểu thế nào là sự cố gắng của họ. Nhưng họ chấp nhận, điều mong mỏi lớn hơn là được niềm vui và sự thoải mái về tinh thần trong những năm tháng còn lại của đời mình. Tôi nghĩ tới một sự tài trợ nào đó đối với họ. Nhưng tài trợ bây giờ cũng không đơn giản. Có khi nhà tài trợ là những công ty, những hãng sản xuất nhưng với điều kiện là người được tài trợ phải giúp cho việc quảng cáo hàng hóa của họ. Những người thương binh hỏng mắt ở đây làm sao đáp ứng được.

Thế rồi dần dà những ý kiến, nguyện vọng của họ cũng thấu tới tai những người có nhiệt tâm và có tấm lòng. Đã có những giải cờ cho người mù được tố chức. Sau này có những giải được tổ chức tới cấp toàn quốc, những người chơi cờ mù toàn quốc lại có dịp gặp nhau. Đối với họ đó thật sự là những ngày hội. Những cuộc giao lưu như thế để lại cho họ biết bao kỷ niệm sung sướng, trái tim của họ như trẻ lại, nó như những liều thuốc thần kỳ giúp họ có thêm niềm tin vui sống với cuộc đời.

Cuộc cờ của những người vĩnh viễn sống trong bóng đêm rất khác với những người sáng mắt. Thế nhưng có một điều tôi đoán chắc với các bạn rằng niềm vui, sự say mê của họ không hề kém. Và còn hơn thế, vì những con người bất hạnh ấy đã cùng với cờ, biết vượt lên số phận của mình…

[b]IV. Trong khai cuộc không nên sử dụng một quân đi nhiều lần[/b]

Khai cuộc là một cuộc chạy đua việc động binh, đưa các quân ra bố trí trận thế. Nếu ta chỉ sử dụng hai ba quân thôi thì hẳn là các quân khác chưa được điều động ra ứng chiến và nếu đối phương ra quân đầy đủ lại tiến hành một cuộc tấn công nào đó thì ta sẽ không có lực lượng đối phó kịp thời.

Kinh nghiệm cho thấy trong khai cuộc với 10 hoặc 12 nước đi ban đầu ta phải huy động ít nhất 6 – 7 quân khác nhau, nếu ít hơn thì thường là bị động đối phó.

Xem lại những ván cờ vừa nêu, nhiều ván đã vi phạm nguyên tắc này. Bây giờ ta xem thêm một số ván khác để thấy rõ hơn.

[b]Ván 10: Pháo Đầu Phá Thuận Pháo[/b]
[game]
FORMAT WXF
GAME Pháo Đầu Phá Thuận Pháo
RED Trắng
BLACK Đen
RESULT 1-0
START{
1. P8-5 P2-5 2. M8.7 M2.3
3. X9.1 X1-2 4. X9-4 S6.5
5. X4.7 M8.9 6. B3.1 X2.6
7. M2.3 X2-3 8. M3.4 B3.1
9. B1.1 B3.1?
/*Toàn bộ các quân Trắng coi như đã triển khai xong, kể cả con Xe cánh mặt cũng chuẩn bị kỵ hà sau khi đổi Tốt biên, trong khi Đen chỉ đi một Xe và một Tốt 3, để cánh trái bị tê liệt. Bây giờ đáng lẽ 9…P8-6, nếu 10. X4-2 phong tỏa Xe Đen thì 10… X3/1 đuổi Mã hoặc nếu 10. M4.5 thì X9-8 đủ sức ngăn chặn đối phương.*/
10. B1.1 B9.1
11. X1.5 B3-4 12. X4-2 P8-7
13. M4.5? M3.5 14. P5.4
DIAG{ #14 BLUE }
/*Đen đổi Mã chính là tự đút đầu vào “thòng lọng” để chết sớm. Nếu đi 13… P7-6 thì còn chống đỡ lâu hơn.*/
14. … X3.1
15. X1.2 X9.2 16. X2-5 S4.5
17. P2.7 }END[/game]
Thắng.

[b]Ván 11: Pháo Đầu Bị Bình Phong Mã Phá[/b]
[game]
FORMAT WXF
GAME Pháo Đầu Bị Bình Phong Mã Phá
RED Trắng
BLACK Đen
RESULT 0-1
START{
1. P2-5 M8.7 2. M2.3 M2.3
3. X1-2 X9-8 4. X2.6 B7.1
5. X2-3 P8/1 6. X3/1 P8-7
7. X3-6 T3.5 8. X6.1 M7.6
9. X6-7
/*Trong 9 nước mở đầu, một mình con Xe Trắng đã giành đi đến 7 nước, bỏ mặc cho cánh trái nằm ỳ ra. Dù Trắng có lời hơn hai Tốt song không đủ bù cho thế trận yếu kém do chậm triển khai.*/
9. … X1-3 10. P8-7 M6.4
11. X7.1 X3.2 12. P7.5 P7.6
DIAG{ #13 RED }
/*Bây giờ các quân Đen đã triển khai xong bắt đầu phản công trong khi Trắng chưa kịp triển khai cánh trái.*/
13. M8.9 P2.4 14. B7.1 P2-7
15. T3.1 X8.8 16. S4.5 Pt.2
17. P5-3 Pt-9 18. S5.4 X8/1
19. P3/1 X8.2 20. Tg5.1 X8/1
21. P3-4 P7-6 22. Tg5-6 P6.2
23. X9-8 X8.1 }END[/game]
Trắng chịu thua.

[b]Ván 12: Pháo Đầu Bị Thuận Pháo Phá[/b]
[game]
FORMAT WXF
GAME Pháo Đầu Bị Thuận Pháo Phá
RED Trắng
BLACK Đen
RESULT 0-1
START{
1. P2-5 P8-5 2. M2.3 M8.7
3. X1.1 X9-8 4. X1-6 M2.1
5. X6.6 P2.2 6. X6/2 P2/2
7. B9.1 X1.1 8. P8-6 P2/2
9. B9.1 X1-2 10. B9.1 P2.9
11. B9.1 S6.5 12. B9.1
DIAG{ #12 BLUE }
/*Trắng khai cuộc rất chủ quan, đi tất cả 12 nước mà Xe đã giành đến 4 nước còn Tốt 9 đi đến 5 nước! Do đó Đen có thể chủ động hơn, từ giờ trở đi Đen bắt đầu phản công.*/
12. … X2.7
13. P6.2 X8.8 14. P6-3 M7/9
15. P5.4 X8-6 16. X9.2 Tg5-6
17. S4.5 P5.4 }END[/game]
Trắng đối phó cách nào cũng bị 18… X2-5 ăn Sĩ buộc M3/5 ăn Xe rồi 19… X6.1 chiếu bí.

Đây là ván Lương Quốc Hòa công đài Lý Anh Mậu khoảng năm 1948 tại Kỳ Đài Chợ Lớn.

Mới đây, trong dịp triển lãm ngưởi cao tuổi Việt Nanh nhân năm Quốc tế người cao tuổi đã diễn ra cuộc giao lưu cờ Tướng người cao tuổi ở Thủ đô và các tỉnh lân cận.

Giải cờ chưa có quy mô lớn và chưa bao gồm trên phạm vi toàn quốc, thế nhưng ý nghĩa của nó rất lớn.

Trước tiên, qua giải cho thấy số người cao tuổi chơi cờ là rất đông, có tới hàng vạn người trên khắp đất nước ta, không chỉ ở các vùng thành thị mà còn ở khắp các tỉnh, các vùng nông thôn, cao nguyên, vùng núi, duyên hải, hải đảo, biên giới…

Phần đông những người cao tuổi lấy cờ làm một thú chơi say mê, thú vui giúp giải trí, thư giãn, đồng thời là dịp gặp gỡ giao tiếp với bạn bè. Họ có thể đến chơi với nhau như bằng hữu, hàng xóm láng giềng, cũng có thể tập hợp nhau trong những nhóm cờ, những câu lạc bộ hay đơn giản hơn là những quán nước nhỏ, những hàng cắt tóc và những bàn cờ – vỉa hè. Có người còn đang lao động kiếm sống, có người đã về hưu nghỉ ngơi, nhưng cờ Tướng luôn luôn là người bạn đồng hành của các bác, các cụ.

Trong số những người cao tuổi có nhiều người chơi cờ rất giỏi, vẫn thường xuyên nghiên cứu, đọc sách cờ, báo cờ, tìm hiểu những thế cờ mới và vận dụng rất thành công ở những giải đấu cấp quốc gia và quốc tế như các lão tướng có tiếng trong nước: Trần Đình Thủy, Nguyễn Tấn Thọ, Phạm Tấn Hòa, Nguyễn Minh Trưng, Trịnh Hoàng Sâm,… và qua giải giao lưu cờ Tướng tại Hà Nội cho thấy nhiều kỳ thủ cao tuổi vẫn còn rất phong độ, nước cờ sắc sảo không kém gì lớp kỳ thủ thanh niên hiện nay.

Chơi cờ không chỉ giúp người cao tuổi có thú vui tuổi già, giải tỏa những lo toan thường nhật mà còn là dịp để thể hiện tài năng và bản lĩnh của mình. Chơi cờ còn rất quan trọng ở chỗ giúp cho đầu óc người cao tuổi chống được sự trì trệ, đãng trí do trí não kém hoạt động. Đánh cờ giúp cho máu lưu thông lên não, đưa ôxy nuôi tế bào não thưởng xuyên khiến cho trí tuệ minh mẫn được lâu hơn, chống được sự âu sầu, mệt mỏi thường dễ đến với tuổi già.

Trong giải đấu lần này có những cụ, như cụ Vĩnh Mùi ở câu lạc bộ cờ Hàng Đậu, Hả Nội, 85 tuổi, tóc bạc râu dài vẫn thi đấu kiên cường, lọt vào vòng 16 đấu thủ mạnh của giải. Có nhiều cụ 70, 75 vẫn vào được vòng tứ kết, bán kết tranh tài với những người kém mình cả chục tuổi. Nếu quy mô của giải lớn hơn thì chắc chắn còn rất nhiều người cao tuổi nữa sẽ tham gia thi đấu để chứng tỏ trí lực và sức khoẻ của mình.

Chính các cụ các bác, các ông, các bà với kỳ nghệ và say mê của mình sẽ là người truyền đạt trò chơi trí tuệ bổ ích này cho lớp con cháu, đào tạo những thế hệ kế tiếp của môn thể thao giàu truyền thống, giàu thành tích này. Đó là những người thầy, những quân sư, những cố vấn và những bạn cờ giúp cho các kỳ thủ trẻ tuổi biết chơi chín chắn hơn, biết tránh những sai lầm hấp tấp, biết nhận ra cái hay, vẻ đẹp của môn cờ Tướng. Lớp trẻ sẽ được nghe những câu chuyện, những tấm gương, những bài học mà lớp tiền bối đã trải qua để tăng thêm lòng tự tin, lòng yêu tổ quốc, yêu quê hương và tự hào dân tộc.

Phát triển và nâng cao hơn nữa hoạt động cờ gồm Tướng, cờ Vua, cờ Vây đối với người cao tuổi là việc nên và cần phải làm của các cơ quan thể thao, các cấp chính quyền và các đoàn thể quần chúng trong cả nước. Đó là nghĩa vụ trách nhiệm của xã hột đối với người cao tuổi.

Nên tổ chức thường xuyên hơn nữa các giải cờ dành cho người cao tuổi, nên tổ chức sinh hoạt câu lạc bộ cờ, đầu tư mua sắm các dụng cụ chơi cờ, mua sách báo tạp chí để có tin tức về cờ trong nước và thế giới vả học tập nâng cao trình độ chơi cờ cho những người cao tuổi. Đó là cách thiết thực nhất bày tỏ lòng quý trọng và biết ơn đối với các bậc cao niên, các bậc cha ông chúng ta.

Người đời vẫn nhắc “ăn quả nhớ kẻ trồng cây”. Không có lớp tiền bối dày công nghiên cứu học tập, lao tâm khổ tứ, tích lũy kiến thức thì không thể có những thành quả về cờ rực rỡ như ngày nay. Tất cả chúng ta rồi cũng sẽ qua tuổi thanh niên, trung niên và một ngày nào đó cũng sẽ gia nhập vao đội ngũ những người cao tuổi, đó là quy luật muôn đời! Những gì chúng ta làm cho ông bà cha chú chúng ta hôm nay cũng là tấm gương để con cháu chúng ta noi theo ngày mai!

Dù chỉ là một giải giao hữu, nhưng giải cờ tướng danh thủ TP.HCM mở rộng lần thứ nhất 2006 lại có số tiền thưởng rất lớn: vô địch được thưởng 32 triệu đồng, hạng nhì 10 triệu đồng… – số tiền thưởng kỷ lục đối với một giải cờ ở VN. Toàn bộ số tiền thưởng hoàn toàn do các Mạnh Thường Quân – vốn là những người mê chơi cờ – đóng góp. Muốn tham dự giải, các kỳ thủ phải hội đủ một trong 2 điều kiện: từng vô địch VN hoặc được phong Đặc cấp quốc tế đại sư. Do tiền thưởng cho ngôi vô địch khá lớn nên ngay từ khi giải chưa diễn ra, các kỳ thủ tham dự giải đã có thỏa thuận ngầm: Bất kỳ ai đoạt chức vô địch cũng phải chia sẻ một ít cho các kỳ thủ khác. Điều này dễ được chấp nhận nếu các kỳ thủ thi đấu sòng phẳng, cống hiến cho khán giả những ván cờ hay. Nhưng đáng thất vọng khi trong trận chung kết, kỳ thủ Nguyễn Vũ Quân (Hà Nội) bất ngờ bỏ cuộc trước Trương Á Minh (TP.HCM) dù thế cờ đang cân bằng và chỉ mới sau 22 nước đi. Sự bỏ cuộc của Quân khiến người xem chưng hửng và tất cả cùng lên tiếng phản đối. Nhiều người đặt câu hỏi, phải chăng Quân chấp nhận thua để được Trương Á Minh chia cho một ít tiền thưởng từ chức vô địch?

Hành động của Quân đã gây sốc vì anh là một trong những kỳ thủ xuất sắc nhất VN hiện nay. Trao đổi với Thanh Niên, HLV đội tuyển quốc gia Hoàng Đình Hồng nói: “Tôi thật sự bất ngờ trước thái độ của Nguyễn Vũ Quân. Ở ván đấu chung kết, Quân đã sửa sai và đã tạo nên thế trận cân bằng so với ván đấu ở vòng loại, nhưng anh đã không tự tin vào chính bản thân mình. Nếu thật sự hành động bỏ cuộc của Quân đã được thỏa thuận trước thì thật đáng buồn cho cờ tướng VN. Nhưng điều tôi lo lắng nhất là các nhà tài trợ sẽ quay lưng trước hiện tượng tiêu cực này vì quả thật không phải dễ để kiếm được khoản tài trợ lớn như vậy đối với môn cờ tướng”. Ông Tăng Nguyên Giai – một trong hai nhà tài trợ chính bức xúc: “Chúng tôi quả thật rất buồn! Để tổ chức giải cờ này, chúng tôi đã chuẩn bị cả năm trời nhằm tạo nên những giải đấu hấp dẫn đối với cờ tướng, nhưng đáng tiếc là những kỳ thủ có tên tuổi lại “bắt tay” nhau để phá hỏng”.

Sáng hôm qua, phóng viên báo SGGP đã cất công tìm gặp các giới chức có trách nhiệm của thể thao để hỏi thêm sự việc. Giám đốc Sở TDTT TPHCM Nguyễn Hoàng Năng bận dự nhiều cuộc họp trong ngày, nên không thể gặp được, còn Chủ tịch Liên đoàn Cờ TPHCM Quách Anh Tú bận chăm sóc cho con đang bệnh nên từ chối trả lời. Chúng tôi quay sang tìm gặp ông Hoàng Đình Hồng, HLV đội Cờ quận 1, người từng tổ chức khá nhiều giải cờ, kỳ đài trong và ngoài quận. Anh cho biết rất bức xúc với việc này và mong những người có trách nhiệm sớm làm rõ vụ việc.

Giải cờ các danh thủ – Cúp Du lịch Phương Trang chỉ là giải đấu mời, chưa là giải chính thức cấp quốc gia. Tuy nhiên, không vì thế mà người tham dự có quyền coi rẻ nó. Trong trường hợp này, nhà tài trợ vốn là dân trong làng cờ nên thấu hiểu sự tình. Vì vậy, họ không phản ứng gay gắt và chỉ mong các nhà tổ chức làm cho ra lẽ, để lần sau có tài trợ tiếp thì cũng tránh những vụ việc đáng tiếc tương tự.

Thế nhưng, dân làng cờ – vốn tự hào là môn thể thao trí tuệ thì nghĩ khác. Họ cảm thấy bị xúc phạm nặng nề và tự ái với những người yêu mến bộ môn cờ, sẵn sàng bỏ ra hàng trăm triệu đồng tổ chức giải cho họ.

Một vị trong Ban tổ chức bực tức nói: “Họ không xem Ban tổ chức ra gì, xem thường khán giả”. Vậy họ là ai? Phóng viên báo SGGP đưa tin đầu tiên sự việc này tiết lộ thêm rằng Ban tổ chức không loại trừ khả năng có “những chiếc vòi bạch tuộc” bên ngoài thò vào tận bàn cờ của các kỳ thủ.

Cờ tướng vào Việt Nam từ xa xưa (sau này mới có thêm cờ vua) và lúc đầu người ta chỉ đánh với nhau để giải trí, rồi cá độ ăn tiền nho nhỏ cho vui, sau nữa là tổ chức các giải đấu nhằm phục vụ rộng rãi người hâm mộ. Thậm chí, nhiều trận kỳ đài thu hút đến hàng ngàn người, rồi thi đấu cờ người trong các kỳ lễ hội dân gian thật thú vị. Bên cạnh môn cờ phát triển lành mạnh vẫn còn một bộ phận thi đấu cờ với mục đích cá độ lớn, khuynh đảo các kỳ thủ bằng những món tiền kếch sù.

Qua thăm dò, chúng tôi được biết vẫn có người muốn cho “chìm xuồng” vụ này, vì cho rằng đây chỉ là giải nhỏ, cần gì làm cho to chuyện. Song, nhiều ý kiến khác lại không đồng tình cách nghĩ ấy. Vụ việc dù nhỏ, nhưng nếu ảnh hưởng đến uy tín của cá nhân hay tổ chức cũng cần phải làm cho đến nơi đến chốn, làm sáng tỏ mọi vấn đề. Vì nếu không, nó sẽ là khởi đầu của những tiêu cực, sự cố lớn lao, mà bóng đá là một minh chứng. Mong rằng, Sở TDTT TPHCM và Liên đoàn Cờ TPHCM không xem nhẹ vụ này.