Chưa phân loại

Kỳ ngộ – kỳ đài

Nằm giữa một khu vực rất “trí thức” gồm toàn những trường đại học như Đại học Khoa học tự nhiên, Đại học Sư phạm, Đại học Y dược… và một bên là nhà sách lớn Nguyễn Văn Cừ, quán cà phê nho nhỏ Kỳ Ngộ nằm khiêm nhường cuối đường An Dương Vương. Tuy nhiên tên của nó nay đã được nhiều người, nhất là giới cờ Tướng thành phố, trong đó có nhiều kỳ thủ trẻ tuổi biết tới.

Hàng ngày họ tới đây vừa thưởng thức trà, cà phê vừa chơi cờ. Nhưng đặc biệt là cứ vào sáng thứ bảy hàng tuần họ tụ họp nhau ở nơi này để cùng thưởng thức những ván cờ đầy nghệ thuật và cũng rất quyết liệt của kỳ đài “Kỳ Ngộ”.

Với óc thẩm mỹ tinh tế nên dù diện tích không lớn lắm, quán được thiết kế sắp xếp hợp lý và rất đẹp, tựa một vườn hoa nhỏ với khá nhiều loại cây cảnh nở hoa treo lơ lửng cùng những tia nước nhỏ chảy lấp lánh, tạo nên cảnh trí khá thơ mộng. Toàn bộ quán được ghép bằng mây tre, chia thành nhiều tầng nhỏ mà ngồi ở bất cứ chỗ nào cũng nhìn ra được khu vực trung tâm, nơi đặt bàn cờ lớn biểu diễn ván công đài. Các bàn đều có bàn cờ, người ta ngồi vây quanh các bàn, vừa chơi cờ vừa tranh luận. Có bàn cờ khá to, quân lớn mà cũng có những bàn cờ mini xinh xắn để lọt trong lòng bàn tay, quân màu ngà chỉ bằng cái nút áo. Tuy nhiên, phần đông tới là để thưởng thức ván đấu. Đứng ra tổ chức kỳ đài này có anh em Quốc tế đại sư Diệp Khai Nguyên cùng với anh Trần Hoàng Lâm. Đài chủ thường là những cao thủ có đẳng cấp và trẻ trung, những sinh viên đại học hay đã tốt nghiệp đại học. Đó là điểm khác biệt khá thú vị so với những kỳ đài khác.

Những ly cà phê, những ly trà thơm ngát hay những ly nước ngọt, nước trái cây óng ánh trong những chiếc ly cao có hình dáng như những chiếc cúp thể thao trang nhã được bưng tới từng bàn, người xem vừa nhấm nháp gật gù vừa dán mắt vào những quân cờ đang chuyển động trên bàn cờ treo. Có nhóm ngồi gần, có nhóm ngồi ở tầng cao hai bên, lại có nhóm ngồi ở tận xa phía ngoài nhưng tất thảy đều có vẻ thích thú lắm, người tới trước kẻ tới sau nhưng ít ai bỏ về giữa chừng.

Hai đấu thủ công đài thì ngồi phía sau “sân khấu”. Còn ở phía ngoài ban tổ chức công bố tên người thủ đài và công đài. Nếu ai trong số họ đến trễ thì người tiếp theo sẽ vào thay. Các đối thủ bắt tay nhau một cách lịch sự rồi nhập cuộc dưới sự giám sát nghiêm túc của trọng tài. Các nước đi được ghi bằng văn bản rồi chuyển ra phía trước để xếp quân đi và bình luận. Trần Hoàng Lâm, một tay cờ gạo cội từng nhiều năm lăn lóc trong làng cờ, là một nhà bình luận sành sỏi, một người đầy nhiệt tâm đối với thú trí tuệ chơi này, từng bình cờ ở các giải lớn cũng như ở kỳ đài Vọng Các làm người bình cờ. Anh con là người chịu khó sưu tầm các loại sách, báo, tạp chí về cờ tướng để cung cấp cho các bạn yêu thích cờ nên được nhiều người biết tới. Ván cờ diễn ra mỗi lúc càng thêm sôi nổi: khán giả bắt đầu tham gia tranh luận, mỗi người thưởng thức theo kiểu của mình, phán đoán những nước sắp tới và hồi hộp chờ đợi. Người ta hể hả, người ta thất vọng, người ta ngạc nhiên, người ta thán phục, người ta cười, người ta chạc lưỡi tiếc nuối… ái, ố, hỷ, nộ đủ kiểu, cờ tướng mà! Cờ tướng là như thế đấy! Đây là sân chơi, vừa giao lưu bạn bè, vừa nâng cao kỳ nghệ, vừa khám phá những thế cờ mới lạ, vừa giải tri tiêu sầu, vừa nhấm nháp vị đắng, vị ngọt, thật là đời…

Rốt cuộc thì ván cờ cũng có kẻ thắng người thua chứ không hoà. Người thắng thì tươi cười vui vẻ, vừa được nhận tiền thưởng vừa được ghi tên vào “bảng vàng”, kẻ rớt đài tuy có hơi buồn một chút nhưng cũng rút ra được nhiều kinh nghiệm “xương máu”, vẫn còn đấy hy vọng ở những trận “phục thù” nay mai. Cả hai có thể cùng nhau ngồi lại bên ly cà phê phân tích lại ván cờ để rồi bắt tay nhau hẹn ngày tái ngộ.

Từ Nam tới Bắc, trên đất nước ta có tới hàng vạn hàng triệu người chơi cờ tướng, sự say mê này chứng tỏ cờ tướng là thú chơi nghệ thuật thật sự thu hút con người từ cổ chí kim, nhưng để tổ chức được một kỳ đài như Kỳ Ngộ đây không phải dễ dàng. Trước tiên là phải có những con người có văn hóa, yêu nghệ thuật, am hiểu cờ và nhất là giàu tâm huyết, mặt khác lại phải có đầu óc khoáng đạt, quan hệ cởi mở, tấm lòng nhân hậu thì mới “dám” mở kỳ đài. Những kỳ đài bé nhỏ như thế nhưng nó lại tượng trưng cho nhiều điều. Trong.lịch sử cờ tướng nước nhà đã có những kỳ đài mà tên tuổi đã đi vào lịch sử như kỳ đài “Đại thế giới” của Chợ Lớn, Hội quán cờ Sùng Chính… năm xưa, hay những địa danh mà Trần Quới, Hứa Văn Hải… đã từng thi đấu. Đó là những địa danh mà không chỉ làng cờ tướng Sài Gòn mà cả nước cũng như các quốc gia lân cận biết tới. Những trận tỷ thí của các “thí sinh” hiện nay tuy còn chưa phải là những tên tuổi lớn, nhưng chỉ ít năm sau trong số họ thể nào cũng có những người trở thành những bậc đại cao thủ của cờ tướng nước nhà.

Kỳ đài chính là bệ phóng, là bàn đạp để họ tiến lên, chính kỳ đài mới là nơi thi đấu những ván cờ có chất lượng cao, loại bỏ được hàng loạt những yếu tố rủi ro như những trò tiểu xảo, móc ngoặc hoặc những cảnh tượng xô bồ chụp giựt. ở kỳ đài chơi cờ cũng có tiền nhưng là những đồng tiền thưởng đàng hoàng, xửng đáng. Tóm lại kỳ đài là một địa điểm sinh hoạt văn hóa văn minh và lành mạnh. Kỳ Ngộ giống như một vườn hoa thu nhỏ, thanh nhã. Tới đây cả người chơi và người xem đều cảm thấy mình được tôn trọng, tìm được những người bạn đồng cảm. Trên đời còn gì thú bằng tri kỷ, tri âm!

Kỳ Ngộ tuy là một kỳ đài nhỏ, sinh sau đẻ muộn so với những lớp đàn anh hùng vĩ xưa kia, nhưng đã có đầy đủ nhưng mầm mống của những chuẩn mực nói trên. Tới dự kỳ đài gồm đủ các lứa tuổi, nhưng điều đáng mừng là trong số họ không ít thuộc lớp người trẻ, những học sinh, sinh viên đại học có học thức, có phương pháp tự học, tự nghiên cứu và thật sự cầu thị đối với môn chơi, môn thể thao đầy chất trí tuệ mà mình yêu thích. Chắc chắn không chỉ đơn thuần để giải trí mà với năng lực thật sự của mình họ sẽ còn tiến xa trên con đường kỳ nghệ. Hy vọng rằng tên tuổi của họ sẽ dần dần sáng lên tại các giải của nhà trường, giải cấp quận. giải toàn thành phố để rồi đến những ngày đẹp trai họ sẽ bước chân tới các giải cấp toàn quốc và cũng rất có thề sẽ tới được các giải cờ tướng khu vực và quốc tế.

Chắc chắn tới khi ấy họ vẫn nhớ rằng vào thuở thanh xuân của mình đã tăng tới công đài hay tới thưởng thức những ván đấu nảy lửa tại một quán cà phê xinh xắn, bé nhỏ dễ thương, khiêm nhường nằm cuối đường An Dương Vương, lọt thỏm giữa các trường đại học, đối diện với một nhà sách to tướng bên kia đường. Vâng đó chính là quán “cà phê – kỳ đài” mang một cái tên có thể hiểu.theo cả hai nghĩa: chốn gặp gỡ, tao ngộ bất ngờ hoặc theo nghĩa: cờ tướng cũng đầy những bất ngộ lý thú. Đó chính là Cà phê – kỳ đài [b]KỲ NGỘ[/b] hôm nay.

Chưa phân loại

Nguyễn Vũ Quân ở giải vô địch cờ Tướng toàn quốc 2004 (2)

Ván 2 Vũ Quân đi trước thắng Đặng Cửu Tùng Lân

[game boxcomment=0 header=0]
FORMAT WXF
GAME Nguyễn Vũ Quân(thắng)Đặng Cửu Tùng Lân
RED Nguyễn Vũ Quân
BLACK Đặng Cửu Tùng Lân
RESULT 1-0
START{
1. P2-4 B7.1 2. M2.1 M8.7
3. X1-2 X9-8 4. X2.6 P8-9
5. X2-3 T3.5
DIAG{ #6 RED POPUP }
/*Trắng sử dụng Sĩ giác Pháo là bố cục ít được dùng. Vì là bố cục ít dùng nên hiện chưa có những nghiên cứu sâu về bố cục này. Tuy nhiên các bố cục đã được Trung Quốc tượng kỳ phổ tổng kết và phổ biến đều nêu ra nước 5… T7.5. Ở đây Đen đi 5… T3.5, chúng tôi cho là một nước đi sai. Trắng đã thấy nước đi sai này làm quân Mã cánh phải bên Đen khó triển khai và tăng áp lực giành ưu thế.*/
6. M8.7 P2-3
7. P8-9 M2.4 8. T7.5 S4.5
9. S6.5 B3.1 10. X9-6 X1-4
/*Cần xem lại nước này. Chúng tôi cho rằng nên đi 10…M4.2, 11. X6-8 M2/3 giữ vững thế trận. Sau đấy có thể P9/1 vừa có khả năng đuổi Xe lộ 3 để làm Mã thoáng, vừa có khả năng X1.1 rồi bình Xe vào lộ 2 hoặc 4 đổi Xe chiếm vị, điều chỉnh lại bố trí lực lượng, không kém nhiều.*/
11. P9.4 B9.1 12. B9.1 B9.1
13. B1.1 X8.8 14. X3-2 M7.8
15. B1.1 P9.5 16. X2/1 X8/4
17. B1-2 P9-8 18. X6.4 P3.4
19. X6/1 P3/1 20. B2-3 X4-1
21. X6.3 P3-6 22. Bt.1 B5.1
23. P9/1 B3.1 }END[/game]

Trắng ưu thế và thắng.

Chưa phân loại

Trềnh A Sáng

[img]xq131-0.jpg;right;Quốc tế kỳ sư Trềnh A Sáng[/img]Trềnh A Sáng (tên thật là Trịnh A Sáng) đã 5 lần giành ngôi Vô địch Việt Nam: các năm 1996, 2000, 2001, 2002 và 2006. Cùng với Mai Thanh Minh, Trềnh A Sáng đang giữ kỷ lục về số lần Vô địch quốc gia. Về thành tích quốc tế, Trềnh A Sáng đã từng giành vị trí thứ 4 giải Vô địch thế giới ở Ma Cao 2001.

Trềnh A Sáng là người Việt Nam đầu tiên được phong danh hiệu Đặc cấp quốc tế đại sư và đến năm 2005 lại là người Việt Nam đầu tiên và duy nhất được phong danh hiệu: Quốc tế kỳ sư.

Chưa phân loại

Chú ý vai trò của Sĩ, Tượng

Nhiều bạn trẻ thường quên mất vai trò tiến công của Sĩ Tượng nên dễ mắc sai sót trong việc sử đụng hai quân này.

Các nhà nghiên cứu cờ Tướng đã tổng kết: giai đoạn khai cục phải chú ý nhiều đến Sĩ.

Câu nói của miệng của các danh thủ Trung Quốc là “dĩ sĩ lợi Xa”. Nếu lên Sĩ sớm thì có lợi cho Xe ra nhanh. Song điều đó cũng có mặt trái. Các quân khác nếu đi nhầm còn có thể đi lại nhưng Sĩ khó có thể đi lại. Vì vậy phải suy nghĩ kỹ trước khi lên Sĩ. Thời gian dành cho Sĩ phải gấp đôi quân khác. Vào giai đoạn trung, tàn vai trò tiến công của Sĩ Tượng ngày càng rõ. Nhất là khi đối phương ham tiến công đưa quân chiến chủ lực vào vị xấu ở bên ta. Các danh thủ thường phối hợp quân chiến với Sĩ Tượng để vây bắt quân đối phương. Lúc này nếu quên vai trò của Sĩ, Tượng thì chắc chắn phải trả giá đắt. Khi xem đối cuộc các bạn hãy tập trung chú ý nghiên cứu các danh thủ sử dụng Sĩ, Tượng như thế nào.

Thế cờ sau chọn từ giải tranh Cúp Hậu Tiếu năm 1991 ở Trung Quốc. Phát hiện thấy vị trí Xe bên hậu quá xấu, Vận động viên cầm quân bên tiên là Hồ Minh tìm cách dùng Sĩ phối hợp với Pháo vây bắt:

[game boxcomment=0 header=0]
FORMAT WXF
GAME Hồ Minh (vs) Đen
RED Hồ Minh
BLACK Đen
FEN 2eaka3/9/h3e1hc1/p1p1pR2p/6p2/P1P1P4/4H1c1P/C1H1E2C1/2r1A4/2E1KA3 w – – – 1
START{
DIAG{ #1 RED POPUP }
1. P2/1! X3.1 2. S5/6 X3/1
/*Bên hậu không thể X3-1 vì bên tiên sẽ: P2-9 bắt chết Xe.*/
3. S4.5 P7.2 4. X4/5 P7/2
5. X4.1 P7.2 6. X4-3 P7-6
/*Sau một loạt nước luân chuyển quân chiếm vị trí xuất sắc, Hồ Minh dồn Xe Pháo đối phương vào tử địa*/
7. S5.4 P6.1 8. S6.5 P6/1
9. S5/4 }END[/game]

Trong ván cờ với danh thủ Hồng Kông tại giải châu Á năm 1982, Hồ Vinh Hoa (Trung Quốc) gặp thế cờ sau, Hồ đi:

[game boxcomment=0 header=0]
FORMAT WXF
GAME Hồ Vinh Hoa vs Đen
RED Hồ Vinh Hoa
BLACK Đen
FEN 3ak4/4a4/1Ch1e1h2/p3p3p/2p3e2/PH1cP4/2c2r2P/3HEC3/4A4/2EAK1R2 w – – – 1
START{
DIAG{ #1 RED POPUP }
1. M8.6! M7.8
/*Mới nhìn thì thấy nếu bên hậu M3.4 bên tiên P8-3 đổi quân. Nhưng thật ra không phải thế. Hồ định X3.5 bắt đôi cây, ăn hơn Tượng. Bên hậu không thể T5.7 vì bên tiên có nước P8.2 chiếu bí*/
2. T5.7!
/*Hồ lên Tượng dùng Mã trước bắt Mã bên hậu, Mã sau hỏi Xe ở lộ 6.*/
P3-5
3. Tg5-4 X6/2 4. Mt.7 }END[/game]
Hơn quân, thắng.

Cục thế này nước đi quyết định chính là nước bay Tượng bắt hai cây. Các bạn thấy đấy, Sĩ, Tượng quan trọng biết bao.

Chưa phân loại

Cờ nhanh, cờ chớp – Những thể thức thi đấu thời hiện đại

Điều này cũng thật dễ hiểu vì trước đây mỗi ván cờ thi đấu khoảng 7 giờ là bình thường, ngoài ra còn có luật được hoãn đấu, nghĩa là nếu trong 4 giờ đầu mà mỗi đấu thủ đã đi đủ 40 nước thì có quyền hoãn đấu tới ngày hôm sau, hoặc ngày hôm sau mà đi đủ số nước trong thời.gian quy định thì được hoãn đấu tới ngày hôm sau nữa.

Chưa hết, trong thời gian được hoãn đấu, kỳ thủ tha hồ về nhà phân tích ván cờ cùng với cả một ê kíp cố vấn đông đảo của mình. Như thế một ván cờ tưởng là của cá nhân, hoá ra là một ván cờ tập thể. Bên nào có các chuyên gia giỏi hơn, bên đó sẽ chiếm lợi thế lớn. Thậm chỉ đấu thủ có thể hoàn toàn nghỉ ngơi để chờ các chuyên gia làm việc xong, chỉ cần tới lĩnh hội những phương án do các chuyên gia chuẩn bị sẵn, nhất là ở các giải đỉnh cao như các giải siêu hạng, giải vô địch thế giới…

Thế nhưng bước sang thập kỷ 80 (thế kỷ trước) người ta đã kịp thời phát hiện ra những khiếm khuyết của hệ thi đấu cũ và từng bước một quy định lại thời gian của mỗi ván đấu, một mặt nhằm tránh sự can thiệp “bên ngoài” quá sâu vào ván cờ, mặt khác để đảm bảo cho thời gian thi đấu của mỗi giải không bị kéo dài hay một đấu thủ phải đấu chồng chất mấy ván liền trong cùng thời gian. Thời gian được rút xuống còn 5 giờ mỗi ván, như vậy mỗi ngày thi đấu dứt điểm một ván.

Tuy nhiên, qua thực tế, nhiều kỳ thủ có đẳng cấp đã đề nghị có một kiểu chơi mới, nhanh hơn bởi theo họ thời đại khoa học kỹ thuật, nhịp sống và tốc độ suy nghĩ của con người đã khác hẳn thời xưa. Thế là những giải cờ nhanh đầu tiên ra đời, số người tham gia chơi ngày càng đông và hoàn toàn không thấy có điều gì tác hại cả. Chính liên đoàn cờ vua thế giới FIDE đã sớm nhận ra điều này, nhưng còn hơn thế nữa, họ khám phá ra rằng nhờ cờ nhanh mà số khán giả tăng nhanh và các nhà tài trợ đến với cờ vua đông hơn, mà tài trợ lại là nguồn sống cực kỳ quan trọng cho các giải cờ. Thế là các giải cờ nhanh của FIDE ra đời, trong đó phải kể tới giải Amber Melodi nổi tiếng.

Thế rồi như một phản ứng dây chuyền, sau đó không lâu, nhiều người nghĩ “30 phút 1 ván liệu đã là nhanh nhất chưa, có thể rút ngắn hơn nữa không?”. Thế là cờ chớp (blitz) ra đời: mỗi bên chỉ vỏn vẹn có 5 phút. Những tưởng nó sẽ bị tấy chay, ai ngờ giới trẻ lại tỏ ra hết sức hâm mộ. Và ngay cả tại giải vô địch thế giới của FIDE thể loại cờ chớp đã được dùng để phân định thắng bại cho những trận đối kháng. Ngày nay Việt Nam ta ngày càng có nhiều giải cờ nhanh cờ chớp, đó cũng là sự hoà nhập theo trào lưu chung của thế thao thế giới và đã đem lại những trận đấu sôi nổi, gọn nhẹ, vui tươi, phù hợp với thế giới ngày càng trẻ trung, năng động!

Chưa phân loại

Cuộc cờ tuổi trẻ

Lần này các bô lão như Trần Đình Thủy cùng các lão thủ lẫy lừng như Mai Thanh Minh, Trịnh A Sáng, Mong Nhi, Trần Văn Ninh… xem chừng sức đang đuối dần, chỉ còn gắng gỏi để trụ hạng mà thôi.

Chính vì vậy cả một lớp trẻ đoạt hầu như toàn bộ các ngôi thứ cao là điều hoàn toàn dễ hiểu. Các tên tuổi như Nguyễn Vũ Quân, Đào Cao Khoa, Nguyễn Hoàng Lâm, Hoàng Hải Bình, Ngô Lan Hương… toả sáng rực rỡ trên kỳ đài lần này đã chứng minh sự hơn hẳn của lớp trẻ về nhiều phương diện: sức tiếp thu những trào lưu lý thuyết mới, sức tính toán sâu, sức bền, sức chịu đựng cao và nhất là biết tiếp cận những phương tiện kỹ thuật tân tiến để đến với nền cờ tướng hiện đại thế giới, nhất là cờ tướng Trung Hoa qua những trận đấu sôi động, quyết liệt, chất lượng cao và đầy tính tư duy nghệ thuật trên mạng lnternet toàn cầu.

Đó là điều hết sức đáng mừng cho nền cờ tướng nước nhà và thực ra cũng chỉ có nhưng vậy mới có thể từng bước vươn lên chiếm lĩnh những đỉnh cao của cờ tướng thế giới.

Bản đồ cờ tướng nước nhà vài năm lại đây cũng có những chuyển động tạo ra những hình thế mới, những thích ửng mới với thời cuộc. Hoàng Hải Bình của Bình Định xưa đã về đầu quân cho đất cờ Sài Gòn và thêm một lần nữa giành được ngôi vô địch quốc gia một cách xứng đáng. Đào Cao Khoa cũng đã rời bỏ đội Công An để đầu quân cho Bà Ria Vũng Tàu và đã chiếm được ngôi Á quân của giải 2004. Còn Nguyễn Thành Bảo thì sau khi chạy tứ tung khắp nơi nay lại khăng khăng về lại đơn vị cũ, tự mình làm khó cho mình, bị văng khỏi giải, chưa có được thêm thành công nào trong hơn 3 năm qua…

Tất cả những điều đó cho thấy trong xu thế mới, mỗi kỳ thủ, mỗi nhà cầm quân đều có những lựa chọn thích hợp cho chính mình nhằm phát huy tốt nhất những lợi thế mà mình có. Đất lành chim đậu, quy luật thị trường là một quy luật muôn đời. Chúc cho họ tìm được con đường đi đúng đắn để sớm có được thành công, góp phần đưa cờ tướng nước nhà tiến lên.

Tuy nhiên cũng phải nói rằng lớp trẻ tuy có nhiều tiềm năng nhưng độ ổn định vẫn còn thiếu, vẫn còn có sự lên xuống thất thường và tâm lý cũng chưa thật sự vững vàng. Ai cũng hy vọng Đặng Hùng Việt ít ra cũng còn ở ngôi á quân hay quý quân nhưng anh lại bị tụt quá xa, cả Phạm Thu Hà, Hà Mai Hoa… cũng vậy. Người ta còn kể rằng trước khi vào đầu giải 2004, Nguyễn Vũ Quân tỏ vẻ e dè và đề nghị Nguyễn Hoàng Lâm hoà hoãn. Lâm “tưởng bở” mất cảnh giác, thế là “lãnh đủ” chỉ sau có 20 nước ngắn ngủi, đây là ván đánh được coi là lạ kỳ nhất trong giải cờ này, bởi nếu Lâm chơi cẩn trọng mà thắng ván này thì biết đâu cả hai sẽ phải hoán đổi vị trí cho nhau trong bảng thành tích cuối cùng!

Chưa phân loại

Giao lưu bạn đọc ngày 31/10 Màu quân cờ

[i]Thân chào,
Xin được có ý kiến là:
Ngày xưa khi bàn cờ Tướng được dùng với quân ĐEN và quân TRẮNG, nhưng bây giờ đã đổi thành quân XANH và ĐỎ, nhưng các bạn vẫn quen gọi theo kiểu cũ là quân ĐEN và TRẮNG, điều này làm cho chúng tôi (những người đang học cờ) lẫn lộn và khó theo dõi, vậy các bạn có thể vui lòng gọi là quân XANH và Đỏ được không? Rất cám ơn qúi bạn?
CAO Thân[/i]

Xin cám ơn bạn đã góp ý.

Thật ra “ngày xưa” không có qui định bắt buộc nào về mầu, phân biệt bên, bên đi trước của cờ Tướng. Có chăng chỉ là các qui ước mang tính chất cục bộ đối với làng, vùng hoặc dùng trong một số sách cờ. Do vậy các qui định đó khá nhiều, khác nhau và gây nhiều hiểu nhầm. Ta thử điểm qua một vài qui định:
– Đen/Trắng với bên đi trước là đen (theo luật “hắc giả tiên hành): hay gặp trong các sách cờ ở miền nam. Đôi khi gây sự hiểu nhầm: đây là mầu chữ hay mầu nền? (quân trắng có chữ trắng hay mầu nền trắng?). Một số sách cờ Trung quốc cũng dùng như vậy.
– Đen/đỏ: Theo sự tìm hiểu của tôi, hay được dùng trong sách cờ ở miền bắc. Một số sách cờ Trung quốc cũng dùng như vậy.
– Xanh/đỏ: Tôi ít thấy sách báo dùng cặp mầu này, đơn giản là khi in đen trắng dễ gây ngộ nhận. Thường các chương trình cờ máy tính lại dễ dùng hơn. Khi xuất bản lại quyển sách “Cờ Tướng nhập môn” với chương trình CCW chúng tôi đã chủ động dùng cặp mầu này. Ưu điểm của cặp mầu này là đẹp, không sợ nhầm trên máy tính, nhược là chẳng giống ai và khó đưa trở lại in ấn.

Tuy nhiên, hiện nay chúng ta đã ban hành Luật cờ tướng, trong đó qui định rõ ràng về tên gọi, mầu quân cờ, bên đi trước và thậm chí in hình quân cờ nên không thể nhầm lẫn và ngộ nhận nữa. Luật này cũng tương đối giống Luật cờ Tướng Châu Á. Chúng tôi quyết định theo triệt để bộ luật này. Có thể bạn và một vài người khác quen kiểu khác lúc đầu sẽ cảm thấy bất tiện. Nhưng chúng tôi tin rằng các bất tiện đó có thể dễ dàng vượt qua, và việc tuân thủ qui định này ít ra cũng tốt cho những người mới bắt đầu chơi cũng như tương lai con em chúng ta.

Chưa phân loại

Luật cờ Tướng: Chương I Các luật cơ bản

CHƯƠNG I CÁC LUẬT CƠ BẢN

[b]Điều 1: MỤC ĐÍCH CỦA MỘT VÁN CỜ[/b]
Ván cờ được tiến hành giữa hai đấu thủ, một người cầm quân Trắng, một người cầm quân Đen. Mục đích của mỗi đấu thủ là tìm mọi cách đi quân trên bàn cờ theo đúng luật để chiếu bí Tướng (hay Soái) của đối phương, giành thắng lợi.

[b]Điều 2: BÀN CỜ VÀ QUÂN CỜ[/b]
[b]2.1 Bàn cờ:[/b]
Bàn cờ là một hình chữ nhật do 9 đường dọc và 10 đường ngang cắt vuông góc tạ 90 điểm hợp thành. Một khoảng trống gọi là sông (hay hà) nằm ngang giữa bàn cờ, chia bàn cờ thành hai phần đối xứng bằng nhau. Mỗi bên có một cung Tướng hình vuông so 4 ô hợp thành tại các đường dọc 4, 5, 6 kể từ đường ngang cuối của mỗi bên, trong 4 ô này có vẽ 2 đường chéo xuyên qua (hình a).

[img]xq174-0.x-png;center;Hình a: Bàn cờ và các khu vực trên bàn cờ[/img]

Theo quy ước về in ấn, bàn cờ được đặt đứng. Bên dưới là bên Trắng (đi tiên), bên trên là ben Đen (đi hậu). Các đường dọc bên Trắng được đánh số từ 1 đến 9 từ phải qua trái. Các đường dọc bên Đen được đánh số từ 9 tới 1 từ phải qua trái.

[b]2.2. Quân cờ:[/b]
Mỗi ván cờ lúc bắt đầu phải có đủ 32 quân, gồm 7 loại chia đều cho mỗi bên gồm 16 quân Trắng và 16 quân Đen. 7 loại quân có ký hiệu và số lượng như sau (hình b):

[img]xq174-1.x-png;center;Hình b: Quân cờ[/img]

Giá trị và hoạt động cảu Tướng và Soái, của Binh và Tốt là như nhau, tuy ký tự khác nhau như Tượng, Sĩ , … (hình b).
Quy định quân cờ Tướng chỉ có hai màu là Trắng và Đen. Các văn bản ghi chép đều thống nhất dùng hai màu này. Các loại quân cờ hiện nay được chơi có nhiều màu. Nếu là 2 màu Đỏ và Xanh thì Đỏ được coi là Trắng, Xanh là Đen. Còn với các màu khác thì quy ước màu nhạt là Trắng, màu sẫm là Đen.
Trên sách báo, quân nào chữ đen trên nền trắng được gọi là quân Trắng, quân nào có chữ trắng trên nền đên được gọi là quân Đen.
Đấu thủ cầm quân Trắng được đi trước

[b]Điều 3: XẾP QUÂN KHI BẮT ĐẦU VÁN ĐẤU[/b]
Khi bắt đầu ván đấu, mỗi bên phải xếp quân của mình theo quy định trên các giao điểm như hình c

[img]xq174-2.x-png;center;Hình c: Vị trí xếp quân ban đầu trên bàn cờ[/img]

Trong sách báo, phải trình bày bàn cờ thống nhất như ở điều 2.1.

[b]Điều 4: ĐI QUÂN[/b]
4.1. Quân cờ được xếp tại các giao điểm và di chuyển từ giao điểm này sang giao điểm khác theo đúng quy định cho từng loại quân.

4.2. Nước đi dầu tiên của ván cờ thuộc bên Trắng, sau đó đến bên Đen và luân phiên thứ tự đó cho đến khi kết thúc ván cờ.
4.2.1. Mỗi nước đi, mỗi bên chỉ được di chuyển một quân đúng theo quy định.
4.2.2. Nếu đấu trực tiếp một ván thì phải bốc thăm chọn người đi trước. Nếu đấu hai hoặc nhiều ván thì bốc thăm quyết định người đi trước ván đầu, sau đó thay phiên nhau cầm quân Trắng, Đen. Thi đấu theo hệ vòng tròn, mỗi ván căn cứ vào số (còn lại là mã số, ấn định cho mỗi đấu thủ trước khi bắt thăm) cảu đấu thủ trong bảng để xác định ai là người được đi trước.
Thi đấu theo hệ Thụy Sĩ thì mỗi vòng đấu đều phải sắp xếp lại theo nhóm điểm, màu quân và bốc thăm theo quy định (xem chương VI)

4.3. Cách đi từng loại quân quy định như sau.
a) Tướng (hay Soái): mỗi nước được đi một bước ngang dọc tùy ý nhưng chỉ trong cung Tướng. Hai Tướng (Soái) không được đối mặt nhau trực tiếp trên cùng một đường thẳng. Nếu đối mặt, bắt buộc phải có quân cảu bất kỳ bên nào đứng che mặt.
b) Sĩ: Mỗi nước đi từng bước một theo đường chéo trong cung Tướng.
c) Tượng: Mỗi nước đi chéo hai bước tại trận địa bên mình, không được qua sông. Nếu ở giữa đường chéo đó có quân khác đứng thì quân Tượng bị cản, không đi được (xem hình d)

[img]xq174-3.x-png;center;Hình d: Minh họa nước cản Tượng: Tượng Đen bị Pháo Trắng cản nên không đi tới được điểm 4 mà chỉ có thể tới vị trí 1, 2, 3[/img]

d) Xe: Mỗi nước được đi dọc hoặc đi ngang, không hạn chế số bước đi nếu không có quân khác đứng cản đường.
e) Mã: Đi theo đường chéo hình chữ nhật của hai ô vuông liền nhau. Nếu ở giao điểm liền kề bước thẳng dọc ngang có một quân khác đứng thì Mã bị cản, không đi được (hình e)

[img]xq174-4.x-png;center;Hình e: Minh họa nước cản Mã: Mã Trắng bị Pháo Đen cản nên tới được các vị trí 1, 2, 3, 6, 7, 8 nhưng không thể tới vị trí 4 và 5[/img]

g) Pháo: Khi không bắt quân, mỗi nước đi ngang, dọc giống Xe; khi bắt quân đối phương thì trên đường đi giữa Pháo và quân bị bắt buộc phải có một quân khác bất kỳ đứng làm “ngòi”. Pháo không có ngòi hay có hai ngòi trở lên thì không được quyền bắt quân đối phương.
h) Tốt (Binh): Mỗi nước đi một bước. Khi chưa qua sông Tốt chỉ được tiến. Khi Tốt đã qua sông được quyền đi tiến và đi ngang, không được phép lùi.

[b]Điều 5: BẮT QUÂN[/b]
5.1. Khi một quân đi tới một giao điểm khác đã có quân đối phương đứng thì được quyền bắt quân đó, đồng thời chiếm giữ vị trí quân bị bắt.
5.2. Không được bắt quân bên mình. Được phép cho đối phương bắt đầu quân mình hay chủ động hiến quân mình cho đối phương, trừ Tướng (Soái).
5.3. Quân bị bắt phải bị loại và bị nhấc ra khỏi bàn cờ.

[b]Điều 6: CHIẾU TƯỚNG[/b]
6.1. Quân của một bên đi một nước uy hiếp để nước tiếp theo chính quân đó hoặc quân khác bắt được Tướng (Soái) của đối phương thì gọi đó là nước chiếu tướng. Bên bị chiếu Tướng phải tìm cách chống đỡ ứng phó, tránh nước chiếu Tướng. Nếu không sẽ bị thua ván cờ. Khi đi nước chiếu Tướng, bên đi có thể hô “chiếu Tướng!”hay không cần hô cũng được. Tướng bị chiếu từ cả bốn hướng (bị chiếu cả từ phía sau)
6.2. Ứng phí với nước chiếu Tướng.
Để không thua cờ, bên bị chiếu Tướng phải ứng phó theo các cách sau:
a) Di chuyển Tướng sang vị trí khác để tránh nước chiếu.
b) Bắt quân đang chiếu.
c) Dùng quân khác cản quân chiếu, đi quân che đỡ cho Tướng

[b]Điều 7: THẮNG CỜ, HÒA CỜ VÀ THUA CỜ[/b]
7.1. Thắng cờ: Trong một ván cờ, đấu thủ thắng cờ nếu:
a) Chiếu bí được Tướng đối phương.
b) Khi Tướng (hay Soái) của đối phương bị vây chặt hết nước đi và các quân khác của đối phương cũng không thể di chuyển được thì tuy chưa bị chiếu hết, đối phương vẫn bị tuyên bộ thua cờ.
c) Chiếu Tướng đối phương mà đối phương không chống đỡ cho Tướng mình được.
d) Đối phương không đi đủ số nước quy định trong thời gian quy định.
e) Đối phương tới chậm quá thời gian quy định để bắt đầu ván đấu.
g) Bất kể tình huống nào, đối phương dùng một quân chiếu mãi hoặc dùng nhiều quân thay nhau chiếu mãi, thì phải thay đổi nước di, nếu không bị xử thua.
h) Đối phương phạm luật cấm, còn bên này không phạm luật, bên phạm luật không chịu thay đổi nước đi.
i) Khi mở niêm phong tiếp tục ván hoãn, nếu bênh niêm phong ghi sai nước đi mà không giải thích được thì bị xử thua. Nếu đấu thủ có lượt đi ghi sai nươc đi trong niêm phong nhưng đối phương bỏ cuộc thì cả hai đều bnị xử thua.
k) Đối phương tự tuyên bố xin thua.
l) Đối phương vi phạm luật bị xử thua.
m) Đối phương không ghi 3 lần biên bản mỗi lần gồm 4 nước liên tục.
n) Đối phương mắc lỗi kỹ thuật 3 lần, mắc lỗi tác phong 3 lần.
o) Đối phương vi phạm các trường hợp bị xử thua cụ thể trên các thế cờ (xem chương V)
7.2. Hòa cờ khi gặp các tình huống sau đây:
a) Trọng tài xét thấy ván cờ mà hai bên không thể bên nào thắng, tức là cả hai bên không còn quân nào có thể tấn công đối phương để chiếu bí được Tướng đối phương.
b) Hai bên đều không phạm luật cấm và đều không chịu thay đổi nước đi.
c) Hai bên cùng một lúc phạm cùng một điều luật cấm (như đuổi bắt quân nhau…)
d) Một bên đề nghị hòa, bên đối phương đồng ý thì ván cờ mặc nhiên được công nhận là hòa.
e) Một bên đề nghị hòa, sau khi trọng tài kiểm tra mỗi bên đi đủ 60 nước mà không có một nước bắt quan nào thì ván cờ được xử hòa.
f) Khi một bên đang vào thế bị chiếu hết, bị vây chặt không còn nước đi thì không được phép đề nghị hòa.
g) Các trường hợp cụ thể về hòa cờ, thể thức hòa cờ và các thế cờ hòa xem Điều 24 ở chương V của luật này.

Chưa phân loại

Luật cờ Tướng

[img]xq172-0.jpg;right;[/img]Quyển Luật Cờ Tướng này do Liên đoàn cờ và ủy ban TDTT ban hành. Tất cả đều đã được luật quy định rõ ràng và chi tiết, kèm theo những giải thích minh bạch. Trong luật còn hướng dẫn cách ghi biên bản, cách chơi có đồng hồ đo thời gian, hướng dẫn làm điều lệ của một giải cờ như thế nào…

[i](Đã đăng trọn quyển)[/i]

Chưa phân loại

Giai thoại làng cờ: Sao không đầu hàng?

Trong một ván cờ, kiện tướng Blumenfeld đi đến một thế trận mà trong đó ông cần phải đi nước thứ 40 trước khi kiểm tra thời gian và đó cũng là nước chiếu hết đối phương. Tuy nhiên, ông vẫn ngồi trên bàn cờ mà đắm chìm trong những suy nghĩ, không đi nước cờ. Còn khoảng 10 phút là đến thời hạn kiểm tra thời gian. Đối thủ của ông có vẻ chịu thua rồi. Nhưng sau năm, bảy,… chín… phút trôi qua, đồng hồ vẫn chạy và Blumenfeld vẫn chưa đi nước quyết định cuối cùng đó. Lá cờ trên đồng hồ của ông đã bắt đầu treo, khiến đối thủ lóe lên một chút hi vọng mong manh: Blumenfeld rất có thể bị thua vì hết thời gian. Khi chỉ còn vài giây nữa thì lá cờ sẽ rơi xuống, Blumenfeld mới đưa tay ra và đi nước chiếu hết.
– Tại sao ông suy nghĩ lâu đến thế cơ chứ? Đối thủ của ông ngạc nhiên kêu lên – Ông không thấy nước chiếu hết này hay sao?
– Tất nhiên là thấy chứ – Blumenfeld trả lời. Chỉ có điều là tôi không thể hiểu tại sao anh chưa chịu đầu hàng?