Tác giả: Amin

[img]xq27-0.jpg;left;[/img]Quân kể lại: “Lúc ấy gia đình và bản thân tôi vẫn chưa định hướng theo cờ tướng. Năm cấp 2, quá nghịch ngợm, tôi bị phạt làm bản kiểm điểm. Đi ngang phòng hội đồng, thấy thầy giáo đánh cờ, tôi sà vào chơi và thắng. Thế là thầy cho vào đội tuyển của trường”. Ngẫu nhiên, Quân tìm được cho mình một hướng đi.

Thời gian đầu vào đội tuyển, Quân nỗ lực rất nhiều vì thấy mình hơi đuối so với đồng đội.

Thiếu tài liệu và kinh nghiệm, Quân lao vào tìm hiểu và nghiên cứu các nước cờ mới. Nhờ thế anh không bị lạc khi vào trận với các đối thủ lạ.

[b]Mất “vàng” nhưng được kinh nghiệm[/b]

Trong Quân hội tụ gần như đầy đủ các tố chất cần thiết của người chơi cờ: mạnh mẽ, cầu tiến, tập trung trí lực cao độ…

Điều còn thiếu được gói gọn trong một chữ “Nhẫn”.

Quân tự nhận: “Tôi rất hiếu thắng, thường nôn nóng, quá ham tấn công mà chểnh mảng phòng thủ nên lộ sơ hở”.

Lần đầu tiên tham dự giải toàn quốc năm 2000, để mất HCV là vì điều ấy. Bài học đó khiến anh thận trọng hơn rất nhiều.

Chiếc HCV giải hạng nhất năm 2004 là do học được chữ nhẫn đó. Hiện nay, Quân tự luyện tập từ 1 đến 3 tiếng mỗi buổi tối để chuẩn bị cho những giải đấu tới.

Khi rảnh, Quân lang thang trên mạng tán gẫu bằng 20 nickname khác nhau để thay đổi không khí luyện cờ căng thẳng, cũng như tìm tòi các nước cờ mới.

Quân hóm hỉnh: “Chát với mỗi người như đánh cờ, phải có chiến thuật khác nhau”.

[img]xq16-0.jpg;left;[/img]Một nhóm khảo cổ học Anh đã khai quật được một quân cờ bằng ngà voi ở Butrint, miền nam Albania. Nó có niên đại rất sớm, sớm hơn niên đại của những mẫu vật trước đó khoảng 500 năm.

Quân cờ mới được khai quật chỉ bị xước nhẹ vài chỗ. “Chúng tôi không biết đó là quân Vua hay Hoàng hậu, vì nó có một chữ thập nhỏ ở đầu, nhưng không rõ rệt lắm như ở quân Vua hiện nay”, Giáo sư Richard Hodges, Đại học Anglia (Anh), trưởng nhóm nghiên cứu, nói. Những phân tích tiếp theo cho thấy, quân cờ này đã được đẽo gọt từ đầu thế kỷ thứ 6. Như vậy, cờ vua đã đến châu Âu rất sớm, có thể là ngay sau khi nó được phát minh ra ở châu Á.

Cùng với quân cờ này, nhóm khoa học còn tìm thấy nhiều đồng tiền cổ làm bằng đồng, mang đậm dấu ấn văn hóa Byzane hồi thế kỷ 4-5 ở khu vực Địa Trung Hải.

Cờ vua trở thành trò chơi ưa thích của giới quý tộc Anh, Pháp và Tây Ban Nha từ thế kỷ thứ 12. Lâu nay người ta cho rằng, nó được du nhập vào châu Âu từ thế kỷ 11.

Cờ vua có xuất sứ Ấn Độ. Rồi nó được du nhập qua Trung Quốc và Ba Tư hồi thế kỷ thứ 5. Tuy nhiên ở Trung Quốc, trò chơi này dần dần đã không được ưa chuộng bằng cờ Tướng.

Bạn có thể download chúng tại đường link dưới. Để xem các ván cờ này tại máy PC nhà bạn có thể dùng chương trình Saola hoặc XB (XB là chương trình miễn phí).

Giải này có sự góp mặt của các kỳ thủ Việt Nam Nguyễn Vũ Quân (thứ 3), Trềnh A Sáng (thứ 7) và Ngô Lan Hương (thứ 5 bảng nữ).

[img]xq9-0.jpg;right;Nguyễn Vũ Quân tại giải VĐTG 2005 (ảnh Claus)[/img]Sự xuất hiện và thành công của Nguyễn Vũ Quân thời gian gần đây đã tôn vinh một trường phái mới. Khi phong trào chơi cờ tướng trên mạng bắt đầu phát triển, kỳ thủ Hà Nội gồm Nguyễn Vũ Quân, Lại Việt Trường, Đào Cao Khoa… là những người tiên phong. Họ nhanh chóng tiếp cận với những trang web nổi tiếng của Trung Quốc để rồi dễ dàng so đọ tài năng với các kỳ thủ bạn. Trong giới kháo nhau: “Thằng Quân đánh hay nhờ khiêm tốn. Nó thường xuyên đổi nick trên mạng, chẳng ai biết nó là nick nào, so đọ cùng biết bao nhiêu cao thủ. Chỉ biết trong thời gian ngắn, nó lên quá nhanh…”.

Thành tích tốt của Quân ở giải thế giới năm nay cũng có phần lớn sự đầu tư, chăm sóc của ngành thể thao Hà Nội. Năm ngoái, Quân và các đồng đội được cử đi tập huấn dài hạn tại Quang Tô và Hà Bắc kỳ viện. Được gặp các cao thủ Trung Quốc, sức cờ của Quân được nâng lên rõ rệt. Nhưng quan trọng hơn, anh không còn bị “khớp” tâm lý trước những đối thủ lớn nữa. Ngoài ra, Nguyễn Vũ Quân đã âm thầm vào TP HCM ròng rã luyện công. Anh nương nhờ tại nhà người thân, đến các kỳ đài theo dõi, ghi chép cẩn thận các ván đánh, mời các cao thủ đọ sức cùng mình để tích luỹ kinh nghiệm.

Tấm HC đồng ở giải vô địch thế giới năm nay là một sự tưởng thưởng cho những nỗ lực vươn lên trong cuộc sống của Nguyễn Vũ Quân. Ba anh em Quân phải sống xa bố mẹ từ nhỏ, ở với bà nội. Trong bối cảnh ấy, Quân lớn lên như một ngọn cỏ và từng có cuộc sống khá phóng túng. Biệt danh Quân “nghiện” ra đời trong thời gian ấy bởi sự hoài nghi của dư luận.

Khi nổi danh trong làng cờ tướng Việt Nam, các kỳ thủ khác luôn nhìn anh bằng ánh mắt nghi ngại. Điều ấy suýt nữa là rào cản ngăn Quân trong chuyến đi Pháp lần này và các thày dạy cờ ở Hà Nội phải đứng ra bảo lãnh cho anh. 10 ngày trước khi lên đường, HLV Trần Viết Bảo đã bắt Quân về với mình để giám sát. Quân cười và bảo: “Người ta không tin con đã đành, thày cũng không tin con nốt sao? Con hỏi thật, nếu đúng như vậy thì 10 ngày ở Pháp mà thiếu thuốc, liệu có thi đấu được không? Đây cũng sẽ là khoảng thời gian để con chứng minh những lời đồn sai về mình”.

Ngày đăng quang ngôi vô địch toàn quốc năm 2005, Quân từng nắm tay HLV Viết Bảo nói rằng: “Con cám ơn thày, cám ơn cờ tướng. Thày và cờ tướng đã giúp con nên người”. Ưu điểm của Quân là có thể ngồi lỳ nhiều ngày để nghiên cứu các thế cờ. Nó giúp anh xa dần với môi trường cũ, sống lành mạnh hơn. Cũng nhờ cờ tướng, Quân sống bớt bản năng hơn và hiểu lẽ đời hơn. Đấy là những gì mà Quân từng tâm sự với người bạn thân ở cùng đội cờ tướng Hà Nội trước khi lên đường sang Paris. Ngành thể thao đang dự định đưa tên anh vào danh sách VĐV nhận bằng khen của Chính phủ trong năm nay.

[img]xq8-0.jpg;right;[/img]Trịnh A Sáng sinh năm 1962 (cầm tinh con cọp) tại Chợ Lớn trong một gia đình công nhân người Việt gốc Hoa. Cũng giống như nhiều kỳ thủ khác, A Sáng đến với cờ tướng từ sự tò mò. Anh kể lại: “Khoảng năm 16 – 17 tuổi, tôi ra quán trong xóm uống cà phê, thấy mấy người lớn tuổi đánh cờ, tôi cũng ngồi xem rồi tập chơi”…

Mãi đến năm 1990, A Sáng mới bắt đầu tham gia thi đấu. Trước tiên, anh đoạt hạng nhất giải Sùng Chính rồi chiếm huy chương vàng (HCV) giải vô địch toàn thành. Hai năm sau, anh góp mặt tại giải vô địch quốc gia và xếp hạng 4. Từ đó đến nay, tuy cũng có những lúc thăng trầm, nhưng anh đã 4 lần đoạt ngôi vô địch toàn quốc vào các năm 1996, 2000, 2001, 2002.

Trên đấu trường quốc tế, A Sáng cũng lưu lại nhiều chiến tích như: HCV Đông Nam Á tại Philippines năm 1996, hạng 10 cá nhân và hạng 4 đồng đội giải vô địch thế giới năm 1997 tại Hồng Công, hạng 6 cá nhân và hạng 4 đồng đội giải vô địch thế giới năm 1999 ở Thượng Hải, hạng 2 đồng đội giải vô địch châu Á năm 2000 tại Malaysia, hạng 4 cá nhân và hạng 3 đồng đội giải vô địch thế giới năm 2001 tại Ma Cao, hạng 2 đồng đội giải vô địch châu Á năm 2002 ở Malaysia…

Với những thành tích trên, Trịnh A Sáng đã được phong “Đặc cấp quốc tế Đại sư” (tương đương đại kiện tướng quốc tế ở môn cờ vua) năm 2000.

Nói về cuộc đời mình, A Sáng tâm sự: “Từ năm 1978 đến 1982, tôi đạp xe đi giao giày dép cho các bạn hàng ở chợ Trương Minh Giảng, Nhật Tảo, An Đông, Nguyễn Tri Phương, Ông Tạ, Tân Bình… Cũng vì mải mê chơi cờ tướng nên giao hàng chậm trễ và mất mối. Sau đó, tôi chuyển sang làm nghề tiện được vài tháng rồi nghỉ và chuyên chú luyện cờ”. Thông thường, mỗi ngày anh đều dành thời gian nghiên cứu tài liệu và tập luyện cùng người bạn thân là danh thủ Trương Á Minh.

Theo anh, muốn thành công trong thi đấu, kỳ thủ phải có bước chuẩn bị chu đáo: “Trước khi vào giải vài tháng, tôi thường nghiên cứu để gài đối thủ vào một thế trận nào đó. Chẳng hạn như thế trận Pháo đầu hoành xa do người Trung Quốc sáng tạo, tôi nghiên cứu và sửa chữa để thi đấu và đã đạt kết quả tốt. Tuy nhiên, mỗi thế trận chỉ gây bất ngờ cho đối thủ tại giải đó mà thôi. Kết thúc giải phải bỏ thế trận đó vì đối phương thường tìm được cách hóa giải và tôi lại phải nghiên cứu, tìm tòi thế trận mới. Đặc biệt, khi thi đấu không bao giờ được phép chủ quan, xem thường đối thủ” – A Sáng nhấn mạnh.

Trả lời câu hỏi của chúng tôi về biệt hiệu “Túy kỳ tiên” mà làng cờ thường gọi, Trịnh A Sáng vui vẻ nói: “Thật tình tôi chẳng biết uống rượu mà chỉ thỉnh thoảng uống bia với bạn bè. Thấy vậy, anh Lê Thiên Vị mới đặt biệt hiệu trên cho vui trong bài viết “Túy kỳ tiên danh chấn Đông Nam Á” đăng trên báo Thể Thao TP Hồ Chí Minh nhân dịp tôi chiếm huy chương vàng Đông Nam Á 1966”.

Theo huấn luyện viên Hoàng Đình Hồng, danh thủ Trịnh A Sáng có lối chơi cẩn thận và công thủ toàn diện. Lúc bị tấn công, anh kiên trì chống đỡ rất dẻo dai còn khi nắm ưu thế thì rất hiếm khi anh bỏ lỡ thời cơ để giành chiến thắng. Sau khi thất bại tại giải vô địch toàn quốc năm 2004 (xếp hạng 16), A Sáng như chợt tỉnh và đã vươn lên vị trí á quân (thua Nguyễn Vũ Quân của Hà Nội trong trận đấu đối kháng thứ 2) ở giải vô địch cờ tướng hạng nhất toàn quốc năm 2005.

[b]Ghi chú của ban biên tập:[/b] Tên chính xác của kỳ thủ trong bài là Trềnh A Sáng

Các vòng đấu cuối cùng của giải đã đem lại những kết quả bất ngờ ở cả hai bảng nam và nữ. Luôn dẫn đầu ở những vòng đấu đầu nhưng lại ngã ngựa trên chặng đường cuối, kỳ thủ Nguyễn Vũ Quân đành ngậm ngùi nhìn ngôi trạng nguyên lẫn bảng nhãn về tay kỳ thủ Trung Quốc, Macao để nhận ngôi thám hoa.

Tấm HCV đã dần tuột khỏi tay Nguyễn Vũ Quân từ ván thứ 9 khi gặp Lu Qin (Trung Quốc), ứng cử viên của ngôi vô địch. Với bản lĩnh thi đấu hết sức lão luyện, tâm lý vững vàng trong mọi hoàn cảnh và cả lợi thế được đi trước, Lu Qin đã đưa Vũ Quân vào một “bát quái trận đồ” của những quân cờ. Tuy chống trả hết sức quyết liệt nhưng Vũ Quân đã không đảo ngược được tình thế. Trong khi đó, Trềnh A Sáng thắng Luan Minhthao, có thêm 1 điểm. Bước sang ván thứ 10, hai kỳ thủ Việt Nam Nguyễn Vũ Quân, Trềnh A Sáng gặp nhau. Và một ván hòa chiến lược đã diễn ra khi ở bàn bên, đối thủ chính của Vũ Quân là Lu Qin lẫn Lei Kam Fun (Macao) đều giành được chiến thắng.

Do ở thế thượng phong, Lu Qin nhẹ nhàng thủ hòa Lee Michael ở ván 11 để làm tròn số điểm của mình tại giải (9 điểm), đăng quang ngôi vô địch. Tương tự, Lei Kam Fun cũng có thêm 0,5 điểm sau trận hòa Chiu Yukuen và giành HCB với 8,5 điểm. Vì vậy, dẫu Vũ Quân có cố gắng đánh bại Lu George trong ván cuối cùng này thì vị trí của Quân tại bảng xếp hạng chung cuộc cũng không thể cải thiện. Với tổng số điểm là 8 sau 11 ván, Nguyễn Vũ Quân nhận HCĐ. Tuy không có cơ giành huy chương cá nhân nhưng lão tướng Trềnh A Sáng vẫn cặm cụi thi đấu để giành thêm 0,5 điểm ở ván 11, xếp hạng 7 cá nhân nam. Với tổng số điểm của Vũ Quân và Trềnh A Sáng, đội tuyển Việt Nam đã về đích thứ nhì sau Trung Quốc ở giải đồng đội nam. Đây là kết quả hợp lý, phản ánh đúng trình độ chuyên môn lẫn tương quan lực lượng của Trung Quốc, Việt Nam.

Do hai đội Trung – Việt quá mạnh, BTC còn tổ chức thêm một giải đấu không có mặt kỳ thủ hai đội và giải nhất thuộc về Kon Island (Hồng Công). Tại bảng nữ, liên tiếp thi đấu không thành công ở các ván cuối, kỳ thủ Ngô Lan Hương chỉ xếp hạng 5 chung cuộc.

Giải vô địch thế giới năm nay kết thúc tại Paris, Pháp, đồng thời cũng khép lại một năm thi đấu quốc tế của cờ Tướng Việt Nam. Với thành tích 1 HCB – 1 HCĐ, cờ Tướng Việt Nam tiếp tục đặt thêm nhiều hy vọng cho mùa thi đấu mới vào năm 2006.

[img]xq6-0.jpg;right;Nguyễn Vũ Quân (phải) tại giải vô địch cờ tướng thế giới 2005.[/img]Khi phong trào chơi cờ tướng trên mạng bắt đầu phát triển, kỳ thủ Hà Nội gồm Nguyễn Vũ Quân, Lại Việt Trường, Đào Cao Khoa… là những người tiên phong. Họ nhanh chóng tiếp cận với những trang web nổi tiếng của Trung Quốc để rồi dễ dàng so đọ tài năng với các kỳ thủ bạn. Trong giới kháo nhau: ”Thằng Quân đánh hay nhờ khiêm tốn. Nó thường xuyên đổi nick trên mạng, chẳng ai biết nó là nick nào, so đọ cùng biết bao nhiêu cao thủ. Chỉ biết trong thời gian ngắn, nó lên quá nhanh…”.

Thành tích tốt của Quân ở giải thế giới năm nay cũng có phần lớn sự đầu tư, chăm sóc của ngành thể thao Hà Nội.

Năm ngoái, Quân và các đồng đội được cử đi tập huấn dài hạn tại Quang Tô và Hà Bắc kỳ viện. Được gặp các cao thủ Trung Quốc, sức cờ của Quân được nâng lên rõ rệt. Nhưng quan trọng hơn, anh không còn bị ”khớp” tâm lý trước những đối thủ lớn nữa. Ngoài ra, Nguyễn Vũ Quân đã âm thầm vào TP HCM ròng rã luyện công. Anh nương nhờ tại nhà người thân, đến các kỳ đài theo dõi, ghi chép cẩn thận các ván đánh, mời các cao thủ đọ sức cùng mình để tích luỹ kinh nghiệm.

Tấm HC đồng ở giải vô địch thế giới năm nay là một sự tưởng thưởng cho những nỗ lực vươn lên trong cuộc sống của Nguyễn Vũ Quân. Ba anh em Quân phải sống xa bố mẹ từ nhỏ, ở với bà nội. Trong bối cảnh ấy, Quân lớn lên như một ngọn cỏ và từng có cuộc sống khá phóng túng. Biệt danh Quân ”nghiện” ra đời trong thời gian ấy bởi sự hoài nghi của dư luận.

Khi nổi danh trong làng cờ tướng Việt Nam, các kỳ thủ khác luôn nhìn anh bằng ánh mắt nghi ngại. Điều ấy suýt nữa là rào cản ngăn Quân trong chuyến đi Pháp lần này và các thày dạy cờ ở Hà Nội phải đứng ra bảo lãnh cho anh. 10 ngày trước khi lên đường, HLV Trần Viết Bảo đã bắt Quân về với mình để giám sát. Quân cười và bảo: ”Người ta không tin con đã đành, thày cũng không tin con nốt sao? Con hỏi thật, nếu đúng như vậy thì 10 ngày ở Pháp mà thiếu thuốc, liệu có thi đấu được không? Đây cũng sẽ là khoảng thời gian để con chứng minh những lời đồn sai về mình”.

Ngày đăng quang ngôi vô địch toàn quốc năm 2005, Quân từng nắm tay HLV Viết Bảo nói rằng: ”Con cám ơn thày, cám ơn cờ tướng. Thày và cờ tướng đã giúp con nên người”.

Ưu điểm của Quân là có thể ngồi lỳ nhiều ngày để nghiên cứu các thế cờ. Nó giúp anh xa dần với môi trường cũ, sống lành mạnh hơn. Cũng nhờ cờ tướng, Quân sống bớt bản năng hơn và hiểu lẽ đời hơn. Đấy là những gì mà Quân từng tâm sự với người bạn thân ở cùng đội cờ tướng Hà Nội trước khi lên đường sang Paris.

Ngành thể thao đang dự định đưa tên anh vào danh sách VĐV nhận bằng khen của Chính phủ trong năm nay.