Hai ông bạn đang chơi cờ tướng, bỗng cậu con chạy vào:
– Bố ơi, mất xe rồi!
– Sợ gì, mất xe thì tao đi pháo! Nói rồi tiếp tục gõ quân cờ đánh “Cốp”…
Con: !?!
Trăng Cờ – trang chuyên về cờ
Hai ông bạn đang chơi cờ tướng, bỗng cậu con chạy vào:
– Bố ơi, mất xe rồi!
– Sợ gì, mất xe thì tao đi pháo! Nói rồi tiếp tục gõ quân cờ đánh “Cốp”…
Con: !?!
[img]xq233-0.jpg;right;Nhà hát Sydney (ảnh N)[/img]… Không dấu gì chú, tôi sinh ra từ một vùng quê xứ Đoài, chắc chú biết “Khoai Tăng Cấu, dưa hấu Yên Bố, rượu làng Mơ, cờ Mông Phụ…(1)”. Ở quê tôi, cứ sau ba ngày Tết Nguyên đán cả mùa xuân làng xã nào cũng mở hội, rước kiệu, tế thần, hát chèo, đấu vật và đấu cờ người, cờ bỏi. Tôi biết và rất ham thích chơi cờ Tướng từ năm 12, 13 tuổi, rồi sau đó cũng được liệt vào hàng “sạch nước cản”.
Rời làng đi làm ăn nhiều năm, rồi lưu lạc xứ người tới nay tôi rất nhớ quê, nhớ hội cờ làng mùa xuân. Ở thành phố Sydney người Việt ta, người Hoa, người Thái sống với người bản xứ nhưng hàng năm đầu xuân người ta vẫn tổ chức hội xuân riêng (theo âm lịch) của chủ yếu cộng đồng người châu Á, trong đó có thi đấu cờ tướng. Nhớ quê, nhớ hội lại ham thích đánh cờ, tôi tham gia và chơi ngày một tiến bộ và dần sau đó mấy năm liền tôi giữ giải nhất. Xuân đến, xuân qua, rồi một năm trong hội cờ xuất hiện một kỳ thủ trẻ người Hoa. Chúng tôi gặp nhau trong trận chung kết, giải năm đó chung kết chỉ có một ván và tôi đã thua. Từ năm đó giải quán quân cờ Tướng vùng Sydney thuộc về tay anh bạn người Hoa đây.
Nhấp ly cà phê, cụ trầm ngâm kể tiếp:
Lúc đầu tôi rất buồn, nghĩ tiếc một nước đi, tiếc một ván cờ và tiếc cả một thời vang bóng. Tuy vậy thời gian cũng giúp tôi nguôi ngoa dần và tôi tự nghĩ rằng tôi sẽ làm lại được, trên đời này người ta chẳng đã làm lại nhiều việc và đã thành công đó sao? Nhưng làm lại thế nào đây? Tiếc nỗi tuổi đã ngoài sáu mươi, sức đâu còn dẻo dai, suy nghĩ đâu còn sâu, tư duy đã kém mà nước cờ thì phải chịu nghĩ và nghĩ thấu đáo mới cao được. Bất chợt tôi nghĩ tới ông cha đã dạy “tre già thì măng mọc” và như bừng tỉnh… Trong các cháu nội của mình tôi để ý tới cháu Tuấn, cháu có những đức tính hợp với môn thể thao trí tuệ – cờ Tướng này. Suy nghĩ và tôi quyết trí truyền thụ tất cả những kinh nghiệm, kiến thức cũng như sở trường của tôi cho cháu. Ở nước bạn, sách vở hay tài liệu hướng dẫn chơi cờ Tướng hầu như không có, tôi chỉ dậy được cho cháu bằng những kinh nghiệm mà năm mươi năm qua tôi đúc kết. Tôi nói với cháu: trên cơ sở cách bố trí quân của đối phương, ta phải suy nghĩ để tìm ra được những nước đi của họ và từ đó có nước công, nước thủ thích hợp, nghĩa là đánh cờ bên quân người. Núi cao nào cũng có đường lên đỉnh, đánh cờ chịu nghĩ thì nước cờ mới cao.
[img]xq233-1.jpg;center;Chơi cờ ở công viên Sydney (ảnh N)[/img]
Miệt mài ông cháu tôi tập luyện và năm năm sau trong hội cờ xuân, cháu Tuấn đã gặp lại anh bạn người Hoa ở trận chung kết. Bằng kiến thức, kinh nghiệm mà ông nội truyền thụ, bằng sức trẻ, sức sáng tạo cháu đã đoạt giải và thay ông giữ ngôi vị quán quân cờ Tướng hội xuân vùng Sydney, nước Úc. Cháu tôi đã đoạt giải, tôi vui mừng như chính mình đoạt giải, mừng vì tre già nhưng măng đã mọc, mừng vì từ nay cứ mỗi độ xuân tới ông cháu tôi cũng giống như bao kỳ thủ ở quê nhà lại cùng chuẩn bị tham dự hội cờ.
[i]Mười lăm năm kể từ dạo ấy, câu chuyện của cụ, một Việt kiều, tôi vẫn nhớ mãi như cái đẹp trong truyền thống, trong tinh thần, cốt cách của người Việt Nam.[/i]
[b]Chú thích:[/b]
(1) Những tên làng Mơ, Mông Phụ, Tăng Cấu, Yên Bố đều là những địa danh ở vùng quê Quảng Oai, Bất Bạt (Ba Vì) thuộc xứ Đoài – Sơn Tây.
[i]Ngày 14/11/1994 ông Phạm Văn Chút, công tác ở Tổng lãnh sự quán Việt Nam tại Quảng Châu, Trung Quốc đã gửi về Liên Đoàn Cờ Việt Nam hai bài viết của ông Trần Hạnh, phóng viên báo Dương Thành Vãn bình luận về trình độ cờ Tướng của kỳ thủ nước ta qua thi đấu tại giải vô địch cờ Tướng thế giới lần thứ 3 (4-1993) tại Bắc Kinh, Trung Quốc và giải cờ Tướng châu Á lần thứ 8 (11-1994) tại Ma Cao.
Chúng tôi xin lược dịch giới thiệu với bạn đọc:[/i]
[b]Việt Nam lần đầu tham gia thi đấu tranh cúp cờ Tướng châu Á đã đạt ba hạng Á Quân.[/b]
[img]xq141-0.jpg;right;[/img]Theo chuyên điện của phóng viên bản báo Trần Hạnh, đội Trung Quốc lần thứ 8 giành được quán quân. Đội Việt nam lần đầu tiên tham dự đoạt tất cả ba giải á quân về đồng đội, nữ và trẻ.
Trong trận chung kết giữa Trung Quốc và Việt Nam, ván thứ nhất Hứa Ngân Xuyên của đội Trung Quốc đi tiên, vì không nắm vững đấu pháp của đối phương, nên bị hãm vào thế phải khổ chiến. Khai cục, Hứa Ngân Xuyên đi trước vào Pháo đầu, Mai Thanh Minh tiến bằng “phản cung Mã”. Vào trung cục, chớp được thời cơ Mai Thanh Minh ngang nhiên thí Mã ăn Tượng, phối hợp bằng “trầm để Pháo” tập trung hai Xe vào một bên ra sức bắn phá. Hứa còn quân nằm nhà, không chi viện tuyến trước được nên lâm vào cảnh bị chiếu Tướng nguy khốn.
Trong lúc này, ở bàn cờ khác, Lữ Khâm đã thắng đối thủ Trần Văn Ninh, nhưng thế trận của Liễu Đại Hoa với Trương A Minh chưa rõ ràng.
Hứa Ngân Xuyên vẫn quần nhau với đối thủ đến phút chót, hai bên bắt tay hòa.
Ván thứ hai trong cuộc thi đấu buổi tối, Hứa Ngân Xuyên đi sau, lại hòa. Lữ Khâm lại thắng thêm một trận. Đội Trung Quốc mới thắng đội Việt Nam với tỷ số hai thắng, một hòa.
Một vị trưởng đoàn giầu kinh nghiệm cho rằng sự trỗi dậy của cờ Tướng Việt Nam đã trở thành một uy hiếp đối với các nước Đông Nam Á.
Đội Việt Nam đã dành được Á quân (thứ nhì) cả ba hạng giải của cuộc thi tranh Cúp cờ Tướng Châu Á lần thứ 8 tháng 11/1994. Ngoài sự kinh ngạc và thán phục mọi người không khỏi thốt lên câu hỏi, vì sao họ lợi hại như vậy?
Thật thế, đội Việt Nam mới xuất hiện lần đầu trên kỳ đài đã để lại cho ta hình ảnh của đàn “ngựa ô”.
Tại giải vô địch thế giới năm ngoái (tức năm 1993), đội Việt Nam lần đầu tiên có mặt, Mai Thanh Minh cầm quân đi sau đã bức hòa Triệu Quốc Vinh, Từ Thiên Hồng, giành được vô địch bảng “không phải người gốc Hoa”. Thực ra, nếu không vì cuối đợt Mai Thanh Minh thua một ván trước đấu thủ Đài Bắc thì ngay cả bảng người Hoa cũng được xếp trong số đầu.
Trưởng đoàn Nguyễn Minh Quang trả lời phỏng vấn chúng tôi cho biết cờ Tướng rất thịnh hành ở Việt Nam. Theo thống kê chưa đầy đủ thì có khoảng 300 đấu thủ và khoảng vài nghìn người thường hay chơi cờ. Mỗi năm Việt Nam mở ba giải cấp toàn quốc: Thí dụ năm 1994 tháng 6 giải trẻ có hơn 80 người dự thi, tháng 8 giải vô địch quốc gia có 94 người dự thi đại diện cho 23 tỉnh thành và hai ngành nông nghiệp và quân đội, tháng 12 sẽ còn mở giải cho các vận động viên mạnh đọ sức.
Cờ Tướng Việt Nam có một quá trình lịch sử lâu đời, mỗi làng, thị xã, thị trấn đều có người chơi cờ. Chính phủ Việt nam cũng cho rằng nó có thể bồi dưỡng được tư duy và đức tính cho thanh thiếu niên học sinh nên phải ủng hộ và giúp đỡ. Lần tham dự giải châu Á này, kinh phí của 16 ngày tập huấn và đi thi đấu của các thành viên trong đội Việt Nam được Tổng cục thể dục thể thao và địa phương đài thọ.
Về kỹ thuật, các kỳ thủ Trung Quốc Hứa Ngân Xuyên, Liễu Đại Hoa đều cho rằng kỳ thủ Việt Nam tuy bố cục có yếu một chút, nhưng lực lượng trung cục cực mạnh, công phu tàn cục cũng không kém gì, nếu gặp phải lối chơi cờ của họ thì quả cũng khó đối phó.
Về điều này, vị trưởng đoàn cho biết đấu thủ Việt Nam còn tương đối thiếu tư liệu cờ Tướng, một phần vì sách cờ Trung văn khó kiếm, phần thứ hai vì đấu thủ nói chung không biết Trung văn. Ông hy vọng phóng viên hỗ trợ kêu gọi, ít nhất cũng xuất bản cho một số sách cờ Tướng tiếng Anh.
Trả lời câu hỏi [i]”vì sao đấu thủ Việt Nam đánh cờ giỏi như vậy”[/i] ông cho rằng thứ nhất là tổ chức tập huấn tốt trước khi thi đấu, thứ hai là được Tổng cục TDTT quan tâm ủng hộ và anh chị em đã thi đấu cố gắng theo một kế hoạch thích hợp. Ông còn cho biết thực ra sinh hoạt vật chất của đấu thủ chưa tốt, họ có say mê chơi cờ nhưng còn những điểm yếu về thể lực, huấn luyện. Ông hi vọng có thể trao đổi nhiều với kỳ thủ Trung Quốc để thắt chặt tình hữu nghị và học hỏi lẫn nhau.
[i]Lược dịch theo bài của Trần Hạnh, phóng viên báo Dương Thành Vãn (Trung Quốc).[/i]
Giải Vô địch cá nhân cờ Tướng châu Á (Asian Xiangqi Individual Championships – AXIC; trước đây có tên là Các danh thủ cờ Tướng châu Á – Asian Xiangqi Masters Invitation Tournament) năm 2005 đã diễn ra từ ngày 12/10/2005 đến ngày 18/10/2005, tại khách sạn Century Park, thủ đô Manila của Philippines. Tham dự bao gồm 18 kỳ thủ nam và 7 nữ, đến từ các nước Úc, Brunei, Burma, Trung Quốc, Hồng Kông, Indonesia, Nhật Bản, Macao, Mayalsia(Đông), Malaysia(Tây), Singapore, Đài Loan, Thái land, Việt Nam và nước chủ nhà Philippines
Việt Nam tham gia giải với ba kỳ thủ bao gồm Võ Văn Hoàng Tùng, Trần Văn Ninh (bảng nam) và Hoàng Thị Hải Bình (bảng nữ). Kết thúc giải, ở bảng nam Trần Văn Ninh đứng thứ tư, Võ Văn Hoàng Tùng đứng thứ năm. Trong khi đó bên bảng nữ Hoàng Thị Hải Bình đứng thứ hai giành cúp bạc.
Việt Nam sẽ đăng cai tổ chức giải này vào năm 2006.
Dưới đây là một số hình ảnh các kỳ thủ Việt nam tại giải (ảnh của Felix Tan):
[img]xq155-0.jpg;center;Một công viên của Manila[/img]
[img]xq155-1.jpg;center;Trần Văn Ninh (trái) đấu với Jiang Chuan trận tứ kết[/img]
[img]xq155-2.jpg;center;Lei Kum Fun và Võ Văn Hoàng Tùng (phải)[/img]
[img]xq155-3.jpg;center;Trần Văn Ninh nhận giải tư[/img]
[img]xq155-4.jpg;center;Võ Văn Hoàng Tùng nhận giải năm[/img]
[img]xq155-5.jpg;center;Hoàng Thị Hải Bình nhận cúp bạc[/img]