Giải cờ năm 2003: Tân vô địch Đặng Hùng Việt – Vững vàng và biến hóa (1)

Tới năm 1998 thì Hải Bình trở thành nữ vô địch quốc gia sau khi đối đầu thành công với các nữ kiện tướng hàng đầu đất Sài Gòn.

Tiếp theo là những năm tháng theo các giải quốc tế, rèn luyện bản lĩnh và kinh nghiệm thi đấu, làm quen với môi trường và đẳng cấp cờ cao hơn.

Sau đó Hoàng Hải Bình vào chốn đô thành Sài Gòn lắm anh tài, rộng đường lập nghiệp, phát triển. Với tính cách mạnh mẽ, cam đảm, ham học hỏi, với lối chơi lấy công làm thủ, dũng mãnh, kiên quyết không kém các tay cờ nam, chỉ trong mấy năm thôi, Hải Bình đã nổi lên như một ngôi sao sáng chói trong làng cờ nữ nước nhà. Liên tiếp đoạt ngôi nữ vô địch quốc gia, song song với tay cờ nữ bậc nhất là Ngô Lan Hương, đã tạo lập cho Thành phố HCM một đội có nữ có đẳng cấp cao, là địch thủ đáng gờm cho bất cứ đội nào muốn tranh đoạt ngôi quán quân.

Là một nữ kỳ thủ toàn tâm toàn ý với cờ, Hải Bình cũng đã trải qua con đường khó khăn và gian khổ, một mặt Hải Bình phải lo mưu sinh, lo nơi ăn chốn ở tại miền đất còn mới mẻ, nhưng bao giờ cô cũng tới với những kỳ đài, những lớp học, những trung tâm cờ Tướng. Ờ đó cô chăm chỉ làm việc và tập luyện, với một nghị lực và chí hướng rõ rệt, tự lập vươn lên, cô đã chinh phục được cảm tình của những huấn luyện viên, của những người thầy, của kỳ hữu chung quanh. Đất Sài Gòn cũng đã tạo điều kiện để cánh chim mạnh mẽ này ngày càng bay cao.

Giải vô địch cá nhân châu Á 2005, Hoàng Hải Bình là đại diện nữ duy nhất của Việt Nam, những đối thủ của Hải Bình phần đông là những tên tuổi đã vang danh quốc tế, như Kim Hải Anh từng vô địch cờ tướng nữ Trung Hoa, là Chiêm Mẫn Châu có đến hơn 10 năm vùng vẫy trên kỳ đài thế giới và châu lục và một loạt các nữ danh thủ khác.

Trong một giải gặp 6 nữ danh thủ như thế mà Hoàng Hải Bình có 5 trận thắng và chỉ một trận thua duy nhất đủ cho thấy lực cờ của cô rất mạnh mẽ, phong thái chơi của cô khá sung mãn, tâm lý của cô khá vững vàng và tự tin. Đó là những đức tính rất quý hiếm ở một nữ đấu thủ. Chiếc cúp bạc mà cô đem về lần này có lẽ là phần thưởng vào loại cao nhất mà các nữ kỳ thủ Viết Nam đoạt được trong hệ thống giải này. Nó đánh dấu sự hơn hẳn của cờ Tướng nữ Việt Nam trên đấu trường châu lục, trừ Trung Quốc.

Tuy Hải Bình thua ván cờ duy nhất trước Kim Hải Anh, nhưng cũng phải thấy rằng để vượt qua được Hải Bình, Kim Hải Anh cũng đã phải cố gắng tới mức cao nhất, đã phải vận hết công lực và cũng đã phải đề phòng từ trước, nghĩa là ở một góc độ nào đó thì có thể nói đây là trận “một chín một mười” chứ không phải chênh lệch về đẳng cấp. Trong một thế trận quyết liệt và nảy lửa như thế, chuyện thắng thua chỉ trong gang tấc.

Nhưng nó đã cho thấy một Hoàng Hải Bình có bản lĩnh và đã vươn được lên một tầm cao mới, từ nền tảng hôm nay với sự chăm chỉ học hỏi, tập luyện, nghiên cứu và nhất là giữ được lòng khát khao giành chiến thắng, tâm lý tự tin và thoải mái trong thi đấu thì Hải Bình còn tiến xa. Và khi đó hy vọng của làng cờ Việt Nam về vai trò thủ lĩnh cờ Tướng nữ nước nhà đối với Hoàng Hải Bình sẽ là điều chắc chắn và đương nhiên!

Hồ Vinh Hoa sinh ở Thượng Hải tháng 11/1945. Năm 8 tuổi chơi cờ, 15 tuổi đạt danh hiệu quán quân Trung Quốc và giữ vững danh hiệu này mười lần liên tục. Sau này Hồ lại đoạt danh hiệu quán quân vào năm 1983 và 1985.

Ở Trung Quốc có giải cờ Tướng bằng tiền lớn nhất là giải tranh [topic id=366]Cúp Ngũ Dương[/topic]. Chỉ những danh thủ hàng đầu mới được tham dự giải. Hồ đã đi thi đấu và 5 lần đoạt Cúp Ngũ Dương, trong đó có 3 lần liên tục. Ủy ban TDTT Trung Quốc phong cho Hồ danh hiệu Đặc cấp đại sư, danh hiệu cao nhất cho VĐV cờ Tướng. Liên hiệp hội cớ Tướng châu Á cũng phong cho Hồ danh hiệu cao nhất: Đặc cấp quốc tế đại sư.

Dương Quan Lân sinh năm 1925 ở Quảng Đông. Dương chơi cờ từ năm 6 tuổi, đã từng 4 lần giành danh hiệu quán quân Trung Quốc vào các năm 1956, 1957, 1959, 1962 (cùng với Hồ Vinh Hoa). Ủy ban TDTT TQ phong Dương danh hiệu cao nhất: Đặc cấp đại sư.

Người ta đã thống kê các ván đấu của cặp địch thủ Hồ-Dương từ năm 50 trở lại đây và có con số thống kê như sau:

*60% số ván cờ hòa
*25% Hồ thắng
*15% Hồ thua

Hồ và Dương là hai kỳ thủ có nhiều kỷ niệm với Việt Nam. Năm 1966, Việt Nam mời đoàn VĐV Trung Quốc sang thi đấu hữu nghị. Đoàn Trung Quốc gồm Hồ Vinh Hoa, Dương Quan Lân và Sái Phúc Như đến thi đấu ở Hà Nội, Hải Phòng (Bạn cờ đã đăng bài giới thiệu về các trận đấu này).

Để các bạn hâm mộ có nhận xét đúng về cặp đối thủ này, chúng tôi X1n giới thiệu một ván đấu của Hồ Vinh Hoa và Dương Quan Lân trong giải tranh Cúp Ngũ Dương lần thứ nhất. Ván cờ này được Hội đồng biên tập trực thuộc Hiệp hội cờ tướng Trung Quốc do ông Trình Minh Tùng giới thiệu và bình luận.

[b]Dương Quan Lân (đi trước thắng ) Hồ Vinh Hoa thi đấu tại Quảng Châu[/b]
[i]Bố cục: Đương đầu Pháo trực xa đối liệt thủ Pháo.[/i]

[game]
FORMAT WXF
RED Dương Quan Lân
BLUE Hồ Vinh Hoa
RESULT 1-0
START{
1. P2-5 P8-5 2. M2.3 M8.7
3. X1-2 M2.3 4. B7.1 B7.1
5. M8.7 P2.4 6. M7.6 P2-7
7. X9-8 X1-2 8. P8.4 X9.1
9. M6.5 X2.3
/*Dùng Xe ăn Pháo là nước tranh tiên xuất sắc. Thông thường bên Đen đi: M7.5, P8-5, S4.5, X8.9, M3/2, T3.1. Bên Trắng linh hoạt cả hai cánh, bên Đen bị khống chế toàn toàn.*/

10. X8.6 M3.5
11. B5.1 M5.6
12. P5.5 T7.5
13. M3.5
DIAG{ #13 BLUE }
/*Nước cờ này có nguyên do từ một ván đấu của Hồ Vinh Hoa với Lã Khâm tại giải cờ tướng toàn quốc 1980. Khi Hồ dùng Xe ăn Pháo rồi bị Lã Khâm dùng đòn M3/5 dẫn đến tình thế sau:

M3/5, P7/1, B5.1, X9-4, X2.6, P7.1, X8/3, B7.1, T3.1, S4.5, X2-7, X4.7, X8-4, Tg5-4 (ông Lưu Kiếm Thanh, ủy viên Hội đồng biên tập nói có người cho rằng đi P7-1 thì thắng.

Qua nghiên cứu thấy khi đó M5/3, M6.4,M3.4 giải nguy) M5.6, P7-4, X7-6, Tg4-5, R1.3, M7.8, X6-2, P4/4, X2/1, M6.4, S4.5, M4.3, Tg5-4, T5/7, B5.1… Lã chiếm ưu thế.

Không khó gì khi giả sử Hồ thay T5/7 bằng nước T5.7, ngăn chặn làm chậm Xe đang kỳ hà một nước. Lã có thể đi B5.1, X2-3, X2.1, B7.1. Bên Hồ có nước Pháo bình 6 chiếu Tướng, còn có nước ẩn Pháo bình 3 bắt Tượng.

Sau Trắng kịp thời X4/3, phối hợp với M3/4 đảo ngược tình thế hơn kém. Từ đó có thể thấy Hồ không thua vì tính toán chiến lược, chỉ đơn thuần thua về chiến thuật. Dương Quan Lân dày dạn kinh nghiệm, tương kế tựu kế, không đi Mã hồi cung mà lại nhảy lên chiếm trung lộ tìm đường tấn công.*/

13. … X9-4 14. X2.4 X4.5
15. M5/4 P7/1 16. X8-7 M6.7
17. X2/2 P7.4 18. S4.5 Mt/6
19. X2-4 M6/8

/*Nếu M6.8 thì X4-3 bắt Pháo lại tiến X3.1 đổi quân.*/
20. M4.2 P7-8
21. X4.1 X4/1 22. B5.1 X4-5
23. B5-6 X5-8 24. X4/1 X8.1
25. X7-3 P8/1 26. T7.5 P8-7
27. X3-9 M8.7 28. M2/1 P7-9

/*Nên đi P7-6, nếu X9-3 đè Mã thì X8.3, S5/4, P6-7, bên Trắng không kịp đối phó.*/

29. X9-3 Ms/9 30. X3-4 S4.5
31. Xs-3 M9.7 32. X4-3 Ms/9
33. Xt-4 B9.1 34. X4/3 B7.1
35. X4/2 P9-8 36. T5.3 M9.7
37. X4.2 Ms.8 38. X3-2 X8-9
39. M1.3 X9.3 40. S5/4 M7.6
41. X4/2 }END[/game]

Bên Trắng nhất định thắng.

Sau đây là các ván điển hình:

[b]Ván 1: Trắng đi trước, thắng.[/b]
Trắng còn Mã, hai Tốt trong lúc Đen lại có đến hai Pháo, Tốt chỉ khuyết 1 Tượng. Trong tình hình hiện nay nếu như Trắng không tận dựng được vị thế bất ổn trong hệ thống phòng thủ của Đen để tấn công kịp thời tất nhiên sẽ phải thất trận. Yếu tố cần thiết là làm thế nào để tạo thuận lợi cho sự phối hợp lực lượng tấn công.
Sau đây là diễn biến cụ thể:

[game]
FORMAT WXF
GAME Dựa thế tạo hình để liên tục công sát – ván 1
RED Trắng
BLACK Đen
FEN 3P1ae2/5k3/5a3/6P1H/9/9/9/9/5p3/c3K1c2 w – – – 1
START{
DIAG{ #1 RED }
1. B3.1
}END[/game]
/*Trắng tấn tốt dọa chiếu bí buộc Đen phải chọn các đối sách sau đây:
A) 1… B6-7 (nếu S6.5, B6-5 còn S6/5, B3.1, Tg6.1, M1/3 Trắng thắng nhanh) 2. M1/3! S6.5 3. B3.1 Tg6/1 4. B3.1 Tg6.1 5.M3.5 1-0.
B) 1… P1/8 2. M1.2! P7-6
Đen còn hai khả năng chống đỡ khác đều thua
+ Nếu S6.5, B3.1 (cũng có thể C3-4, S5.6, M2/3, Tg6/1, C6-5: 1-O) Tg6/1, C3.1, Tg6.1, M2/3: 1-0
+ Nếu S6/5, C3-4, S5.6, M2/3 Trắng thắng.
3. M2/3 S6/5 4. M3/5! S5/4 5. M5.6 1-0

[b]Ván 2: Trắng đi trước, thắng.[/b]
[game]
FORMAT WXF
GAME Dựa thế tạo hình để liên tục công sát – ván 2
RED Trắng
BLACK Đen
FEN 6C2/9/3k5/4P4/9/9/1p7/4K3E/9/5C2r w – – – 1
START{
DIAG{ #1 RED }
1. B5-6!
/*Tấn công chính xác tạo thế trận thuận lợi cho cuộc tấn công liên tục. Nếu sai lấm, Trắng chơi:
a) – T1/3? X9/6, Đen thắng.
b) – P3/9, X9/2, P4.2, Tg4/1, B5-6, X9-6, Tg5-4, Tg5-4: Đen có điếu kiện thủ hòa bằng cuộc cờ tàn đơn Tốt hòa Pháo Tốt.*/
1… Tg4/1 2. T1/3!
/*Nếu P3/8, X9/2, P4.2, X9-6 Hòa như ghi chú (b).*/
2… X9-7 3. P3/8!! X7/1 4. P4-6 X7-4 5. B6.1 Tg4/1 6. B6.1
}END[/game]
(1-0)

[b]Ván 3: Trắng đi trước, thắng.[/b]
Mặc dù lực lượng rất hùng hậu, tuy nhiên để đối phó với mối đe dọa chiếu hết của bên Đen, Trắng cần phải biết tạo hình thế thuận lợi để kết hợp lực lượng tấn công một cách hiệu quả mới giành được thắng lợi.
[game]
FORMAT WXF
GAME Dựa thế tạo hình để liên tục công sát – ván 3
RED Trắng
BLACK Đen
FEN 2e1k4/2P6/7H1/4p4/3R2e2/9/C8/6p2/2r1p4/5K3 w – – – 1
START{
DIAG{ #1 RED }
1. X6.4!! Tg5-4
/*Nếu Tg5.1, M2.3, Tg5.1, P9-5 (1-0)*/
2. M2.4 Tg4-5 3. M4/6 Tg5.1 4. M6/4! Tg5.1
/*Tất nhiên Đen không thể chơi Tg5-6 được vì sẽ bị P9-4 chiếu bí, còn nếu như Tg5/1, P9/5, T3.1, B7.1 Trắng cũng thắng.*/
5. M4.3 Tg5-4 6. M3.5! Tg4-5 7. P9-5
}END[/game]
(1-0)

[b]Ván 4: Trắng đi trước, thắng.[/b]
Ta theo dõi tiếp một trường hợp tương tự với cách bố trí khác đi một chút như hình trên:
[game]
FORMAT WXF
GAME Dựa thế tạo hình để liên tục công sát – ván 4
RED Trắng
BLACK Đen
FEN 5R1H1/3k5/9/4p4/6e2/9/9/8C/1r2p2p1/5K3 w – – – 1
START{
DIAG{ #1 RED }
1. X4/1 Tg4.1 2. X4/1 Tg4/1
/*Nếu T7/5, M2/4, Tg4/1, P1.6 1-0*/
3. X4-6! Tg4-5
/*Nếu Tg4. 1, M2/4, giờ thì nếu Đen chơi Tg4/1 sẽ bị P1.6 chiếu bí, còn Tg4-5 tất nhiên P1 -5 Trắng cũng thắng.*/
4. P1-5 T7/5 5. M2/3 Tg5/1 6. X6-5 Tg5-4 7. X5-6
}END[/game]
(1-0)

[b]Ván 5: Trắng đi trước, thắng.[/b]
[game]
FORMAT WXF
GAME Dựa thế tạo hình để liên tục công sát – ván 5
RED Trắng
BLACK Đen
FEN 3a1a3/9/3k3C1/4P2c1/9/9/9/8C/3r5/2E1K1E2 w – – – 1
START{
DIAG{ #1 RED }
1. P1.6!!
}END[/game]
Trong tỉnh hình trước mắt, bên Trắng rất dễ phạm sai lấm đánh mất cơ hội giành thắng lợi nếu chơi B5.1, khi ấy Đen sẽ đối phó bằng Tg4/1, P1.6, P8.6!, (Nếu X4-9, T3.1! X9/1, P1-3, X9/6, B5.1 Tg4.1, P3/1 Trắng thắng) T3.1, P8-9, T1.3, X4-9, P1-3, X9-8, P2-4, P9-7!, T3/1!, X8-7!, P3/7, X7/2. Hòa.

Còn bây giờ, Trắng không vội vã đưa Tốt xuống tấn công mà tấn Pháo tạo nên 1 tình thế tấn công đa dạng và sa sắc hơn buộc Đen phải chọn 2 cách chống đỡ sau đây nhưng đều không thành công:
A) 1… X4-9 2. T3.1!
Nếu P1-3(!) P8.6, T3.1, X9-8, P2-4, X8-7, B5-6, Tg4/1, P4/3, P8/7. Hòa.
2… X9/1 3. P1-3 X9/6 4. B5.1 Tg4/1 5. B5.1 Tg4.1 6. P3/1 (1-0)
B) 1… P8.6 2. T3.1! P8-9 3. T1.3! Trắng cũng có thể đánh thắng bằng P1-3. X4-8 P2-4, X8-7, B5-6, Tg4/1, P4/3!, X7/4, P4-6, X7-4, B6.1 (1-0)
3… X4-9 4. B5-6 Tg4/1 5. P2/5! X9/4 6. P2-6 X9-4 7. B6.1 (1-0)