Chiếu hết – Những cơ hội bị bỏ qua. Giải VĐQG2001-2002

[img]xq267-0.jpg;right;Vua Tự Đức[/img]Chơi được một lúc, thấy cờ mình đang lợi thế, cặp Mã của mình đang tung hoành trên bàn cờ, tưởng như chắc thắng, Tự Đức bèn cao hứng đọc:

[i]”Lưỡng Mã trì khu thiên lý địa”
(Hai quân Mã đang phi nhanh trên ngàn dặm đất)[/i]

Cao Bá Quát bèn nhìn vào hai quân Xe của mình đang nhằm vào cung tướng của vua, thủng thẳng đối luôn:

[i]”Song Xa truy kích cửu thiên trùng”
(Song xe rượt đánh lên tận chín Tầng trời)[/i]

[img]xq267-1.jpg;right;Lăng Tự Đức, một trong những công trình đẹp nhất của triều đình Huế[/img]Tự Đức nghe xong giận tím mặt, không ngờ Cao lại dám qua câu đối mà tỏ thái độ ngạo mạn, thách thức triều đình đến như thế. Tuy nhiên cứ xét theo thế trận trên bàn cờ thì câu đối quá chỉnh, không làm sao có thể bắt bẻ hay ghép tội Cao được. Vả lại Tự Đức là ông vua có học thức, thừa khôn ngoan để tự kìm chế, không để lộ ra nét mặt sự giận dữ của mình.

Một lát bất chợt Tự Đức làm ra vẻ vô tình hỏi Cao:
– Này, ta nghe nói kẻ nào cao cờ cũng đều có cái u lớn sau gáy, có phải vậy không, ta xem nào?

Nếu Cao Bá Quát quay đấu lại cho vua xem thì sẽ phạm tội khi quân vì dám quay lưng lại trước mặt vua, có thể bị đem chém ngay. Tuy nhiên, rất khôn ngoan và nhanh trí. Cao bèn gục ngay đầu xuống bàn, để lộ gáy mình cho vua nhìn. Tự Đức rất phục tri thông minh của Cao, bèn ạm ờ cho qua chuyện. Nhờ thế Cao Bá Quát tuy vẫn biểu lộ được chí khí của mình nhưng rốt cục lại không bị làm sao.

[b]2. PHƯƠNG ÁN PHÁO ĐẦU TIẾN TỐT 7 HOẶC XE HOÀNH[/b]
[b]Biến 1:[/b]
[game]
FORMAT WXF
GAME Phương án Pháo đầu tiến Tốt 7 hoặc Xe hoành – Biến 1
RED Trắng
BLACK Đen
START{
1. P2-5 M2.3
2. B7.1 P8-6
3. M2.3
/*Trắng có thể chơi 3. P8-6 P2.4 4. M8.7 P2-3 5. M2.3 M8.7 6. B3.1 X9.1 7. X1-2 X9-4 8. S6.5 X4.4 9. B5.1 P5-5, hai bên đối công.*/
3. … B7.1
4. P8.2
DIAG{ #4 BLUE }
/*Trắng còn các khả năng khác như 4. M8.7 hoặc 4. X1.1 hoặc 4. X1-2, tất cả các phương án này Trắng đều tạo thế đối công và hơi ưu thế.*/
4. … M8.7
5. X1-2 T7.5 6. X2.6 P2/1
7. M8.7 P2-7 8. M7.6 S6.5
9. P5-8 X1.1 10. T7.5 X1-4
11. X9-8 X9-7 12. Ps-6 X4-2
13. P8.2 B9.1 14. S4.5 X7-6
15. X2.2 X6-7 16. B9.1 M3/1
}END[/game]
[b]∞[/b]

[b]Biến 2:[/b]
[game]
FORMAT WXF
GAME Phương án Pháo đầu tiến Tốt 7 hoặc Xe hoành – Biến 2
RED Trắng
BLACK Đen
START{
1. P2-5 M2.3 2. B7.1 P8-6
3. M8.7 M8.7 4. M7.6 S4.5
DIAG{ #5 RED }
/*Nếu như 4…T3.5 5. M2.3 X9-8 6. P8-7 B7.1 7. X9-8 X8.5 8. M6.5 M3.5 9. P5.4 S4.5 10. T3.5 X8/2 11. P5/2 M7.6 12. S4.5 X1-4 13. X8.6, Trắng còn chủ động.*/
5. P8-7 T3.5 6. X9-8 P2-1
/*Nếu Đen đi 8…X1-2 7. M2.3 X9-8 8. X8.4 B7.1 9. X1.1 X8.5 10. M6.7 M7.6 11. Xl-6 P6-7 12. X5.4, Trắng hơi ưu.*/
7. M2.3 X9-8 8. P5-6 X8.5
9. M6.4 X8-3 10. M4.6 X3.2
11. M6.7 Tg5-4 12. M7.9 X3-4
13. T7.5 X4/6 14. M9/8 B7.1
15. X1.1 X4-2 16. X1-6 Tg4-5
}END[/game]
[b]=+[/b]

[b]Biến 3:[/b]
[game]
FORMAT WXF
GAME Phương án Pháo đầu tiến Tốt 7 hoặc Xe hoành – Biến 3
RED Trắng
BLACK Đen
START{
1. P2-5 M2.3 2. M2.3 P8-6
3. X1.1 M8.7 4. B7.1 B7.1
5. X1-4
DIAG{ #5 BLUE }
/*Nếu Trắng chơi 5. M8.7 S4.5 6. X1-6 P6.5 7. X5-7 X9-8 8. S6.5 P6.1 9. S5/6, hai bên đối công.*/
5. … S4.5 6. M8.7 T3.5
7. P8-9 P2.2
/*Nếu Đen đi 7…X1-4 8. X9-8 P2-1 9. X4.3 X9-8 l0. X8.7 P1/2 11. P5-4 P6.5 12. X4/2 X4-3 l3. M7.8, Trắng còn chủ động.*/
8. X4.5 M7.8
9. X9-8 P2-1 10. P9.3 B1.1
11. X4/2 M8.7 12. P5-6 X9-8
13. M7.6 X8.8 14. S6.5 B1.1
15. B9.1 X1.5 16. M6.7 X1/2
}END[/game]
[b]∞[/b]

[b]Biến 4:[/b]
[game]
FORMAT WXF
GAME Phương án Pháo đầu tiến Tốt 7 hoặc Xe hoành – Biến 4
RED Trắng
BLACK Đen
START{
1. P2-5 M2.3 2. M2.3 P8-6
3. X1.1 M8.7 4. X1-4 X9-8
5. M8.7 X8.4
DIAG{ #6 RED }
/*Nếu Đen đi 5…S4.5 thì Trắng có ba khả năng:
*Một là 6. P8.2 B3.1 7. P8-3 M7/9 8. X9-8 X1-2 9. X8.6 T7.5 10. B5.1 B7.1 11. P3-l, Trắng còn chủ động.
*Hai là 6. B5.1 X8.4 7. M7.5 T3.5 8. X4.5 X1-4 9. P8.4 X4.8 10. B5.1 B5.1 11. X4-7 B5.1, hai bên đốí công.
*Ba là 6. P8-9 X1-2 7. X9-8 P2.4 8. X4.5 B3.1 9. X4-3 X8.2 10. X3/2 P6/1 11. B7.1 P6-7 12. X3-4 X8.2, cân bằng.*/
6. B7.1 S4.5
7. M7.6 B3.1 8. X4.4 B7.1
9. X4-7 T3.5 10. X7.1 X1-3
11. P8-7 X8.1 12. M6.5 M3.5
13. X7.3 T5/3 14. P5.4 P6-5
15. P5/1 X8-3 16. P7-5 P2.5
}END[/game]
[b]∞[/b]

Tại giải vô địch đồng đội cờ tướng toàn quốc 2001 Đào Cao Khoa gặp Trương Lê Hoàng ở ván 11 đã sử dụng bố cục Pháo đầu lên Xe đối tiến hai Tốt (Trung Pháo trực hoành Xa đối Bình phong Mã lưỡng đầu xà).
Ván đấu như sau:

[game]
FORMAT WXF
GAME Đào Cao Khoa gặp Trương Lê Hoàng
RED Đào Cao Khoa
BLACK Trương Lê Hoàng
RESULT 0.5-0.5
EVENT Giải vô địch đồng đội cờ tướng toàn quốc 2001
START{
1. P2-5 M8.7 2. M2.3 B7.1
3. X1-2 X9-8 4. X2.6 M2.3
5. M8.7 B3.1 6. X9.1 P2.1
7. X2/2 T3.5 8. B7.1 B3.1
DIAG{ #9 RED }
/*Đến đây, hai bên hoàn tất khai cục.

Lý thuyết chỉ dẫn một cách chơi tiếp: 8. B7.1 P8.2; 9. X9-6 S4.5; 10. X6.5 P2/3. Có biến khác: 8. B7.1 B3.1; 9. X2-7 M3.4; 10. X9-6 P8.2, theo biến này Trắng khuyếch đại nước tiên. Đào Cao Khoa cầm Trắng đã đi:*/
9. X2-7 X1-3 }END[/game]
Nước bình Xe chân Tượng này khá “mới”, ít ra là đối với giải cờ tướng ở nước ta. Nước đi “không giống ai” này làm kiện tướng Đào Cao Khoa lúng túng, kết cuộc hoà cờ. Việc nghiên cứu lý thuyết ở nước ta cũng chưa được chú ý đúng mức nên nhiều người cho rằng nước 9… X1-3 là dùng được trong bố cục này.

Tuy nhiên, các nhà nghiên cứu Trung Quốc thì cho rằng Đen nhất thiết phải đi 8… P8.2. Nếu Đen: 8… B3.1; 9. X2-7 đến đây có 2 cách đi Đen đều kém phân như sau:

# M3.4, X9-6 (B3.1 B7.1, X7-3 X1-3, M7.8 P2.5, M8.6 P2.2, X3.3 X3.9, X9/1 P8.2, M3/5 X3/5, X9-8 X3-4 Trắng nhiều quân chiếm ưu) P8.2, B3.1 P2-4, X6-8 X1-2, B3.1 T5.7, P8.5 Trắng ưu.
# M7.6, X9-4 M6.7, X4.2 P8-7, M7.6 X8.5, B5.1 Trắng ưu.

Hóa ra là cả Đào Cao Khoa lẫn Trương Lê Hoàng đều chưa nghiên cửu thấu đáo bố cục này, chỉ chơi theo sức nghĩ.

Ở ván 5 giải cờ tướng toàn quốc 2003 Trần Văn Ninh gặp Đặng Hùng Việt đã đi:
[game]
FORMAT WXF
GAME Trần Văn Ninh gặp Đặng Hùng Việt
RED Trần Văn Ninh
BLACK Đặng Hùng Việt
DATE 28-02-2003
RESULT 0.5-0.5
EVENT Giải cờ tướng toàn quốc 2003
START{
1. P2-5 M2.3 2. M2.3 M8.7
3. X1-2 X9-8 4. B7.1 B7.1
5. X2.6 S4.5 6. P8-7 T3.5
DIAG{ #7 RED }
/*Đến đây quốc tế đại sư Trần Văn Ninh quyết định tấn công vào cánh phải đối phương:*/
7. B7.1 M7.6 8. B7.1 B7.1
9. X2/1 M6.4 10. B3.1 M4/3
}END[/game]
Cờ cân bằng và hòa.

Bố cục dạng này là khá “mới” ở giải toàn quốc nước ta. Trong bài [topic id=193]”Tân vô địch Đặng Hồng Việt: vững vàng và biến hóa”[/topic] chúng tôi cũng đã nhắc đến ván cờ trên với lời biểu dương trân trọng. Tiếc rằng cũng có những danh thủ không cập nhật thông tin. Đúng 9 tháng sau giải toàn quốc 2003, đến giải toàn quốc 2004 Quốc tế đại sư Mông Nhi gặp Đặng Hùng Việt đã chơi lại ván cờ trên.

QTĐS Mông Nhi thay đổi từ nước thứ 7:
[game]
FORMAT WXF
GAME Mông Nhi gặp Đặng Hùng Việt
RED Mông Nhi
BLACK Đặng Hùng Việt
DATE 25-03-2004
RESULT 0-1
EVENT Giải toàn quốc 2004
START{
1. P2-5 M8.7 2. M2.3 X9-8
3. X1-2 M2.3 4. B7.1 B7.1
5. X2.6 S4.5 6. P8-7 T3.5
DIAG{ #7 RED }
7. M8.9 M7.6 8. B7.1 B7.1
9. X2/1 M6.4 10. P7.1 B7.1
11. M3/1 P2.4 12. B7-6 P2-5 }END[/game]

Trắng kém dần và thua cuộc.
Bố cục này có đúng là mới không? Hóa ra cũng không mới! Bố cục trên được các nhà nghiên cứu Trung Quốc mổ xẻ khá kỹ từ những năm 80 (thế kỷ XX). Nó chính là bước phát triển của bố cục Trung Pháo đối Bình phong Mã khí Mã cục và có nhiều nước biến hóa phức tạp. Với thế biến như QTĐS Mông Nhi đã sử dụng, nước đi đúng theo Quốc tế đại sư Trần Hiếu Khôn và đại sư Hà Liên Sinh tổng kết như sau:

[b]7. M8.9 M7.6 8. X9-8 P2-1 9. B7-1 B7.1 10. X2/1 M6.4[/b]
Nếu M6/7 thì X2/2 B7.1, X2-3 M7.8 (M7.6, X3-2 Trắng ưu), X3.3 Trắng tiên.

[b]11. P7.1 B7.1 12. M3/1 T5.3 13. P7-3[/b] Trắng giữ nước tiên.