Giai thoại làng cờ: Sao không đầu hàng?

[img]xq267-0.jpg;right;Vua Tự Đức[/img]Chơi được một lúc, thấy cờ mình đang lợi thế, cặp Mã của mình đang tung hoành trên bàn cờ, tưởng như chắc thắng, Tự Đức bèn cao hứng đọc:

[i]”Lưỡng Mã trì khu thiên lý địa”
(Hai quân Mã đang phi nhanh trên ngàn dặm đất)[/i]

Cao Bá Quát bèn nhìn vào hai quân Xe của mình đang nhằm vào cung tướng của vua, thủng thẳng đối luôn:

[i]”Song Xa truy kích cửu thiên trùng”
(Song xe rượt đánh lên tận chín Tầng trời)[/i]

[img]xq267-1.jpg;right;Lăng Tự Đức, một trong những công trình đẹp nhất của triều đình Huế[/img]Tự Đức nghe xong giận tím mặt, không ngờ Cao lại dám qua câu đối mà tỏ thái độ ngạo mạn, thách thức triều đình đến như thế. Tuy nhiên cứ xét theo thế trận trên bàn cờ thì câu đối quá chỉnh, không làm sao có thể bắt bẻ hay ghép tội Cao được. Vả lại Tự Đức là ông vua có học thức, thừa khôn ngoan để tự kìm chế, không để lộ ra nét mặt sự giận dữ của mình.

Một lát bất chợt Tự Đức làm ra vẻ vô tình hỏi Cao:
– Này, ta nghe nói kẻ nào cao cờ cũng đều có cái u lớn sau gáy, có phải vậy không, ta xem nào?

Nếu Cao Bá Quát quay đấu lại cho vua xem thì sẽ phạm tội khi quân vì dám quay lưng lại trước mặt vua, có thể bị đem chém ngay. Tuy nhiên, rất khôn ngoan và nhanh trí. Cao bèn gục ngay đầu xuống bàn, để lộ gáy mình cho vua nhìn. Tự Đức rất phục tri thông minh của Cao, bèn ạm ờ cho qua chuyện. Nhờ thế Cao Bá Quát tuy vẫn biểu lộ được chí khí của mình nhưng rốt cục lại không bị làm sao.

[img]xq161-0.jpg;right;Đèo An Khê, Bình Định[/img]Từ một món chơi giải trí rất gần gũi với đời sống con người, cờ tướng đã bước vào lĩnh vực thể thao và trở thành một bộ môn chính danh ngày càng được nhiều người ưa chuộng. Ở An Nhơn, những người thuộc thế hệ trước hẳn có ít ai không từng được xem những trận cờ tướng quân người của những bậc kỳ thủ nức danh ở khắp nơi tụ về vào những dịp lễ hội và nổi bật lên trên trí nhớ của nhiều người là lão kiện tướng Minh Trưng, người thủ đài. Bằng những “chiêu độc” đầy ngoạn mục, lão kiện tướng Minh Trưng đã từng làm nên những cuộc thắng bất ngờ không chỉ ở An Nhơn mà khắp làng cờ miền Trung. Còn với thế hệ trẻ hiện nay, có lẽ không ai từng một lần nghe đến cái tên Châu Thị Ngọc Giao, con chim đã cất cánh từ làng cờ An Nhơn, bay khắp đất nước, sang đến Pháp, mang về trên đôi cánh tài năng của mình sự vinh quang làm nên niềm tự hào cho tuổi trẻ quê nhà.

Từ những chất “men” ấy, huyện An Nhơn đã dậy lên phong trào chơi cờ tướng sôi nổi. Những cuộc cờ mang tính “cá độ” hoặc giải khây trước đây dần được những người hâm mộ chuyển thành những cuộc giao đấu trí tuệ và lành mạnh. Họ tìm đến với nhau, hình thành lên những CLB cờ tướng tự phát. Có mặt sớm nhất ở An Nhơn là CLB cờ thị trấn Bình Định được thành lập từ năm 1995 và nay đã được trung tâm văn hoá và thể thao huyện quyết định phát triển thành CLB cờ tướng huyện An Nhơn. Sau gần 2 năm hoạt động, những sinh hoạt mang đầy tính lành mạnh và khoa học đã thu hút được đông đảo người ham mê của mọi lứa tuổi ở khắp nơi tụ về. Hiện nay, số thành viên của CLB đã lên đến 45 người. Người cao tuổi nhất là trên 70, người nhỏ nhất là 18 tuổi. Cứ mỗi ngày chủ nhật, các thành viên trong CLB gặp nhau một lần để giao đấu, trau luyện theo luật cờ mới của Liên đoàn cờ VN hoặc để cùng nhau học tập những ván cờ hay được công bố trên báo, trong sách. Thỉnh thoảng, để mở rộng “tầm nhìn” cho các thành viên, ban chủ nhiệm CLB chọn quân “mang chuông đi gióng xứ người” hoặc mời những CLB các huyện khác đến giao hữu. Mới đây nhất, nhân ngày Quốc tế thiếu nhi (1-6), CLB đã tổ chức một giải cờ tướng thiếu niên, nhi đồng toàn huyện. Về tham gia tranh giải có tất cả 17 kỳ thủ nam và 5 kỳ thủ nữ. Qua những cuộc so tài của các tay cờ “nhí”, những người hâm mộ đã nhìn ra trong đám đàn em của kiện tướng Châu Thị Ngọc Giao đã loé ra những mầm xanh đầy triển vọng như Lê Thị Thanh Nhàn (Đập Đá), Lê Minh Hạnh (thị trấn Bình Định). Mặc dù giải thưởng và tặng phẩm không lớn, nhưng đây là một sự cố gắng lớn của CLB. Qua tìm hiểu, tôi được biết: bởi là một CLB “tự phát” nên mọi chi phí cho hoạt động cũng phải “tự lực”, phải dựa vào số tiền hội phí 2.000đ/người/tháng và tiền quyên góp từ những người hảo tâm và hâm mộ.

Điều đáng nói ở đây là: tất cả những gì đã có kể trên được bắt đầu từ lòng đam mê của anh Chí Thành, chủ nhiệm một hiệu vẽ có danh ở thị trấn Bình Định và nay chủ nhiệm của CLB. Ngồi nói chuyện với anh mà tôi, một kẻ “ngoại đạo”, như bị cuốn vào niềm say sưa của anh về cờ tướng. “Tôi mê cờ tướng từ hồi còn nhỏ lắm anh à ! Không có tiền mua cờ để tập, tôi tìm những con bài “tứ sắc” cắt dán lên những chiếc “nắp ken” làm quân cờ tập chơi. Nỗi mê này đeo đuổi tôi đến lớn, tôi mua mọi thứ sách nói về cờ tướng. Những cuốn sách này theo tôi vào bộ đội để tôi “giải lao” giữa những chặng dừng quân. Ra quân, tôi mở hiệu vẽ. Vừa vẽ, vừa chơi cờ. Chơi ít người buồn, tôi rũ nhiều người cũng chơi rồi hình thành nên CLB cờ tướng thị trấn Bình Định. Càng về sau người tham gia càng đông và trở nên như bây giờ…”. Và theo tôi được biết, nỗi mê ấy của anh cho đến bay giờ vẫn chưa dịu đi, mà dường như có lên “đô” hơn ! Trong suốt mấy năm làm chủ nhiệm CLB, anh dốc toàn tâm, toàn lực, dốc cả… đãy để chăm lo phát triển và cho các hoạt động của CLB. Ngoài thời gian làm nghề sinh nhai là vẽ, là khắc bia mộ, thời gian rỗi anh dành cho cờ tướng. Anh đi liên hệ giao đấu, lục lọi sách báo tìm những ván, những thế cờ hay, cấp quốc gia, quốc tế để cùng những thành viên trong CLB tham khảo, học hỏi và hiện nay anh còn dành thời gian về đêm cho một lớp cờ tướng thiếu nhi miễn phí với 12 em trong dịp hè này. Vẫn chưa chịu dừng ở đấy, trong niềm hưng phấn, anh dự định sắp tới sẽ phát triển thêm nhiều CLB cấp xã, trước mắt là ở thị tứ Đập Đá.

Trong không khí đầy hào hứng của làng cờ An Nhơn hiện nay và với sự nhiệt tâm của những người anh như Chí Thành, chúng ta có quyền tin là quê hương của Châu Thị Ngọc Giao sẽ còn sinh ra nhiều kiện tướng khác cho làng cờ đất nước.

[b]1. Tạo bàn cờ [/b]
Mở Excel, chọn khối từ dòng 1 đến 10, vào menu Format\ Row\ Height, gõ 40, nhấn OK. Mục đích khi làm điều này là tạo cho ô bàn cờ có dạng hình vuông (ở đây dùng chiều cao của dòng là 40 để khỏi phải chỉnh lại chiều rộng của cột). Nhìn vào vùng bảng tính, nếu bạn thấy được đủ 10 dòng là ổn, nếu không, bạn có thể tắt bớt các thanh công cụ, thanh trạng thái, thanh công thức, giảm chiều cao và chiều rộng của dòng, cột hoặc chuyển qua kiểu xem toàn màn hình (menu View\ Full Screen).

[img]xq86-0.jpg;center;[/img]

Kế tiếp, bạn tiến hành kẻ khung cho bàn cờ. Chọn khối từ ô B2 đến I10. Vào menu Format\ Cells > chọn thẻ Border > chọn kiểu Outline và Inside > nhấn OK. Chọn các ô E2, F3, E9 và F10 (dùng phím Ctrl để chọn từng ô) > vào menu Format\ Cells > chọn thẻ Border > nhấn nút OK. Tương tự, chọn các ô E3, F2, E10 và F9, chọn nút > OK. Chọn khối từ ô B6 đến I6, vào thẻ Border, nhấn nút [img]xq86-1.jpg;right;[/img] để xóa đường kẻ dọc giữa. Làm xong, bạn sẽ có một bàn cờ như hình dưới đây (bạn cũng có thể tắt đường kẻ bảng tính để nhìn bàn cờ rõ hơn bằng cách vào menu Tools\ Options > chọn thẻ View > bỏ đánh dấu Gridlines).

[img]xq86-2.jpg;center;[/img]

[b]2. Tạo con cờ[/b]
Chọn Text box trên thanh Drawing. Giữ phím Shift trong khi vẽ ra một hộp Text box để tạo hình vuông (bạn nên tạo hộp có kích cỡ vừa đủ để đặt trên bàn cờ), gõ tên con cờ vào (ví dụ: Xe). Chọn hộp textbox này, vào menu Format\ Text Box > chọn thẻ Alignment > chọn Center trong 2 hộp Horizontal và Vertical > OK. Nhấn nút Draw trên thanh Drawing, chọn Change AutoShape\ Basic Shapes > chọn Change Shape to Oval (hình vòng tròn). Bạn sẽ có hình con cờ như sau:

[img]xq86-3.jpg;center;[/img]

Bạn có thể sửa đổi hình con cờ theo ý thích, chẳng hạn cho chữ đậm lên, chọn màu, tạo kiểu 2D hoặc 3D… hay nếu bạn có hình con cờ thật thì chèn vào cho hấp dẫn hơn. Làm tương tự để tạo các con cờ khác (hoặc chép thành từng con cờ mới rồi sửa lại cho dễ). Xong xuôi, đặt chúng vào bàn cờ ở những vị trí thích hợp.

Nếu thấy di chuyển các con cờ hơi khó vì phải nhấn vào khung hình mới kéo đi được, bạn hãy dùng mẹo nhỏ sau: chọn con cờ > nhấn Ctrl+X > vào menu Edit\ Paste Special > chọn Picture (Enhanced Metafile) > OK. Bạn thử kéo con cờ đi xem, rất dễ dàng.

Khi đã tạo xong bàn cờ, bạn lưu lại làm mẫu để sau này đánh tiếp mà không cần phải sắp xếp lại các con cờ.
[img]xq86-4.jpg;center;[/img]
[b]3. Cách đánh cờ[/b]
Mở bàn cờ mẫu ra, sau đó lưu lại với tên khác (ví dụ đặt tên là “van1.xls”). Bạn và người bạn của mình cùng “chiến đấu” y như đánh trên một bàn cờ thật. Dùng chuột kéo từng con cờ để đi, khi thắng, bạn kéo cờ đối phương ra ngoài bàn và đặt cờ mình thắng vào. Nếu hai bên đánh hoài không thắng thì có thể lưu bàn cờ lại, ăn uống, nghỉ ngơi rồi… đánh tiếp.