Hỏi-Đáp 15/10: Các giải thi đấu cờ chính thức ở Việt Nam

[img]xq29-0.jpg;left;Người hâm mộ nghe thuyết trình ở kỳ đài.[/img]Kỳ đài cờ tướng là một ván đấu giữa một đài chủ – một danh thủ nổi tiếng, và người thách đấu gọi là công đài. Mọi đối tượng đều có thể ghi tên thách đấu với đài chủ. Nếu chiến thắng được đài chủ, người công đài sẽ trở thành đài chủ kế tiếp. Các ván đấu sẽ do một cao thủ thuyết trình, thông qua một bàn cờ lớn đặt bên ngoài cho người hâm mộ đến xem.

Đây là mô hình không mới, nhưng ở TP HCM, kỳ đài mới chỉ phát huy hết khả năng thu hút người yêu thích cờ tướng trong thời gian gần đây. Hiện nay, thành phố có 3 địa điểm mà những người yêu thích cờ có thể đến tham dự kỳ đài vào dịp cuối tuần: Nhà văn hóa Thanh Niên, Cung văn hóa Lao Động, Trung tâm văn hóa Quận 11. Đây là ba địa điểm thu hút rất nhiều sinh viên, học sinh đến tham gia. Và kỳ đài Vọng Cát ở số 30 Nguyễn Biểu (quận 5) dành cho các vận động viên có đẳng cấp tham gia công đài. Người giữ kỷ lục về thời gian làm đài chủ ở TP HCM hiện nay là đại kiện tướng quốc tế Trương Á Minh, với 55 tuần làm đài chủ. Các kỳ đài còn có sự tham dự của các vận động viên nữ nổi tiếng như Lê Thị Hương, Ngô Lan Hưong…

[img]xq29-1.jpg;left;Đài chủ và công đài tranh tài.[/img]Đến nay, kỳ đài cờ tướng đã phát triển mạnh mẽ, thu hút rất đông người hâm mộ, trong đó phần lớn là giới sinh viên, học sinh. Ông Hoàng Đình Hồng – phụ trách kỳ đài Nhà văn hóa Thanh Niên – cho biết: “Kỳ đài đã phục vụ rất tốt trong việc phát triển phong trào cờ tướng. Ngày càng nhiều các bạn trẻ đã đến với cờ tướng thông qua Kỳ đài.”
Sắp tới, giải cờ tướng các danh thủ TP HCM sẽ diễn ra từ ngày 8 đến 16/11, tại công viên văn hóa Tao Đàn. Trong dịp này sẽ có một kỳ đài diễn ra tại đây, do nữ kiện tướng quốc tế Ngô Lan Hương làm đài chủ.

Sau 53 nước đối đáp, bên tiên còn Xe, Mã và hai Tốt đối bên hậu còn Xe, Pháo, Tốt và Sĩ Tượng toàn. Bên tiên tuy hơn một Tốt nhưng khuyết một Tượng, muốn thắng cũng khó khăn. Nhưng trong thực tế chiến đấu bên hậu tùy tiện đi sai nước tiến Tốt, thành thử bên tiên khéo tranh thủ lấn tới diệt Sĩ, tạo thế thắng. Bây giờ đến lượt bên hậu đi:

[game boxcomment=0 header=0]
FORMAT WXF
GAME Lữ Khâm thắng Vạn Xuân Lâm
RED Lữ Khâm
BLACK Vạn Xuân Lâm
FEN 2e1ka3/4a4/1c2e4/1H1R2P2/4r4/P8/6p2/9/4A4/2EAK4 b – – – 0
START{
DIAG{ #1 RED POPUP }
53. … B7.1?
/*Tiện tay đấm Tốt chẳng xét kỹ, tạo cơ hội thuận lợi cho bên tiên đi một nước cờ quyết định. Đúng ra phải chơi 53. X5-3 thì ổn*/
54. X6.1!
/*Lợi dụng thế đứng sẵn sàng chiếu hết Tướng đối phương, bắt chết Pháo đang chôn chân cản Mã, Lữ Khâm tiến Xe vào mồm Sĩ, đi nước cờ quyết định tạo thế thắng rõ. Không còn cách nào khác tốt hơn, bên hậu đành phải tiến Sĩ đổi Xe, mất Sĩ chỉ còn Pháo và Tốt đã lụt và hai Tượng một Sĩ khó chống đỡ được đối phương còn Mã hai Tốt tự do và một Tượng hai Sĩ*/
54. … X5.4
55. S6.5 S5.4 56. M8.6 Tg5-4
57. B9.1 P2-3 58. B9-8 P3/1
59. B3-4 B7.1 60. M6.8 B7-6
61. T7.5 Tg4-5 62. M8/7 P3-5
63. M7/6! P5-4 64. B8.1 S6.5
65. B8-7 P4.3 66. S5.4 Tg5-4
67. B7-6 P4-5 68. T5/7 P5-9
69. M6.4 P9/4 70. B4-5 P9-6
71. S4/5 P6-9 72. T7.5 P9-6
73. M4/3 B6-7 74. B5-4 P6-9
75. B4-3 P9.4 76. M3.2! P9/1
77. B3.1! T5.7 78. B3.1 P9-6
79. M2.3 P6/1 80. B3-4 Tg4.1
81. T5/7 B7-6 82. S5.4!
/*Đến đây tuy là một tàn cuộc tất thắng, nhưng Lữ Khâm cũng phải vận dụng Mã Tốt vô cùng xuất sắc. Bây giờ để lộ Tướng trợ công, cục diện thắng đã thành.*/
82. … T7/5
83. B6-5 T5.3 84. B5-4 T3/5
85. Bt-5!
}END[/game]

Đến đây bên hậu mất Pháo, bên tiên tất thắng.

(theo Dương Điện)

Đó là:
*Bộ “Tâm vu tân biên ” ra đời năm 1800
*Bộ “Bách cục tượng kỳ phổ” ra đời năm 1801
*Bộ “Trúc hương trai tượng kỳ phổ” ra đời năm 1804
*Bộ “Uyên thâm hải khoát tượng kỳ phổ” viết năm 1808

Ra đời vào những năm ấy nhưng thông thường các tác giả biên soạn đã lượm lặt trong kho tàng văn hiến tứ thời xa xưa để lại các thế cờ hay và độc đáo, đồng thời cũng bỏ công phu lượm lặt trong dân gian và các giới giang hồ nhiều thế cớ hiểm hóc.

Tiếc thay sử liệu ghi chép như vậy nhưng các sách trên đã thất lạc từ lâu.

Vào năm 1933 Tiền Mộng Ngộ người Thiên Tân – một kỳ thủ lừng danh đương thời – phát hiện có một bản sao chép công phu cuốn Uyên thâm ở một nhà khách thương có lên Lý Mưu. Họ Lý kêu giá 8000 lạng bạc. Họ Tiền không có nổi tiền, qua thương thảo họ Lý chấp nhận sẽ để các kỳ thủ đương thời được thưởng lãm qua ít thế trên hai tờ báo hôm ấy là “Thương báo” và “Hoa Bắc nhật báo”.

Thế rồi thời cuộc đổi thay, sách cờ mất hút. Phải 30 năm sau, mãi đến năm 1964, trong một dịp triển lãm nội bộ kho tàng văn hiến cũ người ta lại phát hiện ra một bản khác của Uyên thâm và hội cờ tướng Trung Quốc cùng nhiều nhà nghiên cứu đã hoạch định chương trình sưu tầm, đối chiếu, chỉnh lý cho bộ Uyên thâm này. Lại phải mất 30 năm nữa, mới đây xuất hiện bộ “Uyên thâm hải khoát tượng kỳ phổ”, sách cờ cổ biên soạn vào đời nhà Thanh do Trần Văn Căn chủ biên, Chu Hạc Châu chỉnh lý.

Sách dẫn ra 371 thế cờ cơ bản và những thế cục biến đổi khôn lường của chiến trận.