Cờ Vua bắt nguồn từ Ai Cập?

[img]xq520-0.jpg;right;Đồng Đăng có phố Kỳ Lừa, Có nàng Tô Thị có chùa Tam Thanh[/img]Vào những lúc rảnh rỗi anh thường bầy bàn cờ chơi một mình đề tìm nước đi hay. Ở huyện bên có một ông già cao cờ. Anh hay sang thăm và thi đấu với ông. Anh thua nhiều hơn được. Càng thua càng ham, anh bỏ bễ cả việc nhà để đi đánh cờ. Người vợ khuyên bảo chôgng không được giận lắm, một hôm ôm con mấy tháng tuổi bỏ về nhà mẹ đẻ. Chị muốn chồng phải đến tìm mình xin lỗi, hứa không còn chơi cờ nữa rồi mới về với chổng. Đợi cả tuần không thấy chồng đến chị bắt đầu lo. Chị thắc thỏm định ôm con về tìm chồng thì thấy anh đến. Chị làm mặt giận bỏ vào nhà trong. Anh chổng xách theo con gà, làm cơm thết đãi cả nhà. Đoạn anh nói xin nhờ bố mẹ vợ trông nom giúp vợ và con, anh sẽ lên đường đi học cờ ở nơi xa. Bao giờ thành tài anh mới về. Chị vợ nghe càng giận, không cho anh gặp mặt.

Ngày hôm sau, anh từ biệt gia đình, hàng xóm, xuống thuyền đi theo sông Kỳ Cùng và từ đó không thấy anh về nữa. Chị vợ đợi chồng một tuần, ba tuần, một năm, ba năm. Chị càng đợi càng bồn chồn nhớ anh da diết. Chiều chiều, chị trèo lên đỉnh núi, mắt dõi về phương xa, hướng anh đi khuất nẻo chân trời. Đứa con chị bồng trên tay nhớ bố khóc thút thít. Tiếng trẻ con khóc vọng xuống chân núi làm rừng núi buồn lây. Các chú chim non ở các tổ chim rải rác quanh chân núi ngóng lên đỉnh chiêm chiếp như muốn gọi người chồng trở về. Một hôm, người ta không nghe thấy tiếng khóc và tiếng chim kêu nữa. Chị vợ bồng con đã hóa đá trên đỉnh núi.

Bảy năm sau, người chồng bỗng trở về. Bà con làng xóm gặp anh thì mừng lắm. Trông anh rắn rỏi, cương nghị hơn ngày ở nhà. Nghe bà con kể lại vợ đã hóa thành đá trên đỉnh núi anh đau đớn nghẹn ngào. Anh leo lên đỉnh núi, thắp cho chị một nén hương và rút trong túi bên mình ra một quân cờ. Những năm lưu lạc bên Tầu anh đã trở thành cao thủ trong làng cờ. Vua nước Tầu mời anh vào cung. Các cao thủ của Vua nước Tầu lần lượt bị anh đánh bại. Vua nước Tầu muốn gả công chúa cho anh. Anh nhớ người vợ ở quê nhớ đến con còn bé, anh xin cáo từ. Ngày chia tay nhà vua tặng anh bộ quân cờ bằng ngọc. Ai để bộ quân cờ này trong người vào mùa đông thì ấm, mùa hè thì mát. Đêm đêm, bộ quân cờ phát ra ánh sáng xanh biếc.

Anh muốn cho vợ xem nhưng vợ anh không còn nữa. Anh muốn dạy con anh chơi cờ nhưng con anh đã là vật vô tri, hình như mi mắt còn vương ngấn lệ. Anh đặt quân Tướng dưới chân người vợ hiền thảo chờ chồng.

Kể từ ấy, không ai biết anh đi đâu.

Bà con gọi đấy là hòn Vọng Phu. Ở dưới chân bức tượng đá có một hòn đá nhỏ xanh biếc, mặt phẳng lý, người ta bảo đấy là quân Tướng trong bộ quân cờ bằng ngọc. Vào những đêm trăng tròn, gió mát, ở chân núi thường nghe thấy tiếng chan chát từ đỉnh núi vọng xuống, người ta lại bảo đấy là người chồng đang chơi cờ quanh đây.

Anh vẫn kiên trì chờ vợ con tỉnh giấc để đến với anh, cả nhà sẽ sống trong hạnh phúc.
[b]Nguyễn Đắc Phong[/b]

Bổ xung của Bạn cờ

[b]Chuyện cổ tích “mới” về hòn Vọng Phu – phiên bản thật[/b]

Hòn Vọng Phu ở Đồng Đăng, Lạng Sơn là một thắng cảnh nổi tiếng, gắn liền với câu chuyện cổ tích vợ đợi chồng. Tuy nhiên nó đã bị một số người dùnh mìn phá sập, lấy đá nung vôi. Chính quyền Lạng Sơn buộc phải giải quyết hậu quả bằng cách đắp lại nàng Tô Thị (hòn Vọng Phu) bằng xi măng. Còn câu ca dao nổi tiếng được người dân sửa lại thành:

[i]Đồng Đăng có phố Kỳ Lừa,
Có nàng Tô Thị nó vừa nung vôi[/i]

Thiết nghĩ đây cũng là một chuyện cổ tích được viết lại không kém bi kịch với câu chuyện chính.

Đó là lời “đúc kết lại” của đại KTQT BORIS GULKO (người hai lần vô địch Mỹ, năm 1975 vô địch Nga, năm 1994 là ứng của viên sáng giá của giải VĐTG, từng chiến thắng nhiều cao thủ thế giới) sau thất bại 3-5 trong 2 vòng đấu với 4 máy tính được xem là mạnh nhất hiện nay: DEEP JUNIOR, DEEP SHREDDER, DEEP FRITZ, HIARCS.

Tuy phát biểu với một giọng nói và khuôn mặt buồn bã, nhưng ông vẫn khẳng định sự tự tin của mình khi tìm ra những mấu chốt để mang lại thắng lợi cho con người khi đấu với máy tính. Ông đã “gói gọn” những kinh nghiệm đó trong ba ý chính:

[b]Điều thứ nhất[/b]: Tôi đã không tìm được cách chơi thích hợp để chống lại chương trình đánh cờ hiện đại. Những kinh nghiệm của tôi với những thắng lợi ở thập niên 90 đã không còn phù hợp ở hiện tại. Tôi nhận ra rằng, một đại kiện tướng muốn thành công phải có sự chuẩn bị toàn diện với nhiều cách thức để chống lại máy tính- một sản phẩm bằng máy hoàn hảo đến mức được mệnh danh là “người cờ” (chứ không phải là “máy cờ”)!

[b]Điều thứ hai[/b]: Bạn không chỉ phải tìm ra được khuyết điểm của máy tính mà còn phải “giải thoát” cho mình tránh xa những cách ứng xử thông thường khi đấu cờ với một con người. Đồng thời, bạn phải “kiêng khem” tất cả những vấn đề liên quan đến tâm lý, bởi vì máy không thể có tâm lý! Hơn nữa bạn phải “kềm chế” việc tìm kiếm những lỗi lầm trong tính toán nước đi của máy vi tính, đơn giản cũng bởi vì đối thủ của bạn gần như không bao giờ có lỗi trong tính toán!

[b]Điều thứ ba[/b]: Chương trình đánh cờ tốt nhất – một trong những chương trình tôi đã từng chơi – có nhiều sức mạnh khác nhau và cũng nhiều khuyết điểm khác nhau. Nếu bạn tìm kiếm được phương pháp để chống lại một chương trình, bạn có thể gặp khó khăn khi đối mặt với các chương trình khác. Do vậy bạn phải tìm kiếm những lối đánh khác nhau để chống lại nhiều chương trình khác nhau.

Suốt giải đấu tôi đã nhìn ra được cách chơi của những máy tính. Vòng thứ nhất tôi thua với tỉ số 1-3, vòng thứ hai hoà với kết quả 2-2, và tôi nghĩ rằng tôi sẽ thắng ở vòng đấu thứ ba. Đó là điều chắc chắn!”

Thật đáng tiếc giải đấu giữa người và máy tính chỉ diễn ra trong hai vòng đấu! Chúng ta không được biết đến vòng đấu thứ ba để biết được lời phát biểu của đại kiện tướng Boris Gulko có độ chính xác bao nhiêu phần trăm!? Dù sao thì tỉ số 3-5 là rất đáng trân trọng vì 4 máy tính chơi cờ mạnh nhất có khả năng tính toán hàng triệu nước đi trong 1 giây, trong khi “lão tướng” Gulko đã “tròm trèm” ở độ tuổi …U.60.

Xem ra chưa biết ai mạnh hơn ai!

Nhà nghiên cứu Australia Bruce Burns, giáo sư triết học tại Đại học Michigan, Mỹ, đã so sánh thứ hạng của các kỳ thủ trong các giải đấu cờ thường và vị trí của họ trong những ván cờ chớp nhoáng – có tốc độ di chuyển là 7,5 giây/nước.

Ông tìm thấy thứ tự của người chơi cờ thường cũng phản ánh chính xác thứ hạng của họ tại giải cờ nhanh, đặc biệt ở cấp độ siêu sao. “Kết quả cho thấy điều khiến cho người chơi trở thành bậc thầy là do họ có bản năng tốt hơn. Các kỳ thủ thường rất nhanh để chọn lọc các nước đi. Với những người chơi giỏi hơn thì những chọn lọc đó thường chứa nước đi tốt nhất”.

Nhà tâm lý học người Australia Stewart Einfeld tại Đại học New South Wales, cũng là một kỳ thủ, cho biết trực giác của kiện tướng cờ vua liên quan tới khả năng nhận thức các mô hình, có được sau nhiều năm luyện tập.

“Họ đã nhìn thấy kiểu đi này quá nhiều lần và ngay lập tức có thể biết được nước tiếp theo sẽ là A hay B. Bạn sẽ cho rằng đó là trực giác, bởi nó diễn ra quá nhanh. Thực ra nó đã được học và dần trở thành trực giác”.

Nhưng nếu bạn không phải là Kasparov hay Karpov thì cũng không thể tạo lợi thế cho mình bằng cách rút ngắn ván đấu. Bằng cách dành thời gian rà soát tất cả các nước đi và tiến triển của nó, có thể bù lại cho việc thiếu trực giác. Tìm kiếm tất cả các lựa chọn cũng giúp tránh sai lầm và nhận ra được nước đi tốt nhất. Điều này giải thích vì sao các đại kiện tướng vẫn mất thời gian trong những giải đấu thường, cho dù họ nhìn thấy nước tốt nhất chỉ trong vài giây.

“Nghiên cứu của chúng tôi cho thấy, trực giác nhanh có thể rất tốt, nhưng tốt như thế nào thì còn phụ thuộc vào kinh nghiệm tương xứng”, Burns nói.
[img]xq92-0.jpg;left;[/img]