Năm: 2006

[img maxheight=200 maxwidth=200]xq565-0.jpg;right;Hồ Vinh Hoa (trái) và Lữ Khâm – kỳ thủ năm lần vô địch thế giới – tại lễ khai mạc giải châu Á ở Vũng Tàu – Ảnh: Tr.Dân[/img][b]”Thập liên bá”[/b]

Cờ tướng là môn thể thao trí tuệ đặc trưng của Trung Quốc. Đoạt được danh hiệu vô địch cờ tướng Trung Quốc là một điều hết sức vinh hạnh, và làm được điều đó là vô cùng cam go.

Tên quốc tế của Hồ Vinh Hoa là Hu Rong Hua. Ông sinh năm 1945 tại Thượng Hải, Trung Quốc. Ông là con thứ hai trong gia đình năm anh chị em, có bố là tiểu thương, mẹ làm công nhân dệt. Hồ Vinh Hoa bắt đầu làm quen với cờ tướng từ năm 8 tuổi, và bảy năm sau trở thành kỳ thủ trẻ tuổi nhất Trung Quốc đoạt chức vô địch quốc gia. “Gia tài” của Hồ Vinh Hoa không chỉ là đoạt hàng loạt danh hiệu vô địch mà còn đào tạo nên hàng trăm học trò giỏi, nghiên cứu các thế cờ hay, các nước đi độc để viết thành sách. Những tập sách của ông như Song hành xa, Phản cung mã… được xem là tài liệu gối đầu giường cho dân chơi cờ tướng chuyên nghiệp.

Thế mà vào năm 1960, “vua cờ” của Trung Quốc lại thuộc về một cậu bé mới 15 tuổi, có tên là Hồ Vinh Hoa. Khỏi phải nói, đó thật sự là một sự kiện làm náo động làng cờ Trung Quốc năm ấy. Người ta kể rằng các cao thủ cờ tướng Trung Quốc đã muốn “nổi điên” vì chuyện này. Vì vậy, tất cả đều ôn luyện ngày đêm để “trị” cái cậu bé họ Hồ ấy. Nhưng “mãnh hổ” đã không sợ “quần hồ”! Hồ Vinh Hoa vẫn đứng vững ở ngôi số 1 cờ tướng Trung Quốc mười năm liền, và đã được xưng tặng biệt hiệu “Thập liên bá” (bá chủ mười năm liên tiếp).

Sau đó, làng cờ tướng Trung Quốc tạm ngưng hoạt động một thời gian khá dài. Mãi đến đầu thập niên 1980 mới hoạt động trở lại, và Hồ Vinh Hoa tiếp tục vô địch thêm bốn lần nữa vào các năm 1983, 1985, 1997 và năm 2000. 14 lần vô địch Trung Quốc là một kỳ tích đến giờ chưa ai chạm đến được, và ông có vô số mỹ hiệu như “Hồ tư lệnh”, “Phượng hoàng tái sinh”, “Thiên niên trường thanh thọ”…

Để ghi nhận công trạng của ông, năm 2001 tại Thượng Hải đã thành lập một trường dạy cờ mang tên “Hồ Vinh Hoa tượng kỳ học viện” và mời ông làm viện trưởng.

[b]Ước mơ của kỳ tiên…[/b]

Năm nay ông đã 61 tuổi, có hơn 50 năm chơi cờ. Ở lứa tuổi ấy, trong lúc hầu hết những đồng nghiệp của ông đã mỏi gối chồn chân dừng bước giang hồ, thì riêng Hồ Vinh Hoa vẫn là trụ cột của đội tuyển Thượng Hải, sát cánh cùng đàn em, đàn cháu tham dự các giải đấu quốc gia và khu vực.

Nhưng tại Giải vô địch cờ tướng châu Á đang diễn ra ở Vũng Tàu, ông chỉ có mặt với tư cách là phó chủ tịch thường trực Hiệp hội Cờ tướng châu Á. Sự có mặt của ông là sự kiện đặc biệt đối với làng cờ tướng VN. Ai cũng muốn trò chuyện, bắt tay với nhân vật mà làng cờ tướng gọi là hàng vài trăm năm mới có một người.

Ấn tượng lớn nhất của chúng tôi trong 30 phút trò chuyện với “kỳ tiên” Hồ Vinh Hoa là sự khiêm tốn. Ông rất ít nói về mình, mà luôn dành những lời lẽ tốt đẹp nhất để nói đến người đàn anh – người đồng môn Hoắc Anh Đông – cố chủ tịch danh dự Hiệp hội Cờ tướng châu Á vừa mới qua đời. Ông nói: “Ôn cố tri tân – đó là bài học mà những người chơi cờ tướng phải nằm lòng”.

Ông là một người có nhiều kỷ niệm với VN. Năm 1966, ông đã từng đến miền Bắc để thi đấu cờ tướng. Năm 2001, ông cũng đã từng quay lại, và đây là lần thứ ba ông đến VN. Ông nói: “Đất nước VN đã có những đổi thay đáng kể. Tôi thấy được điều đó khi đi ngoài đường phố. Xin chúc mừng sự thành công của các bạn…”.

Trăn trở lớn nhất của ông hiện nay là làm sao để cờ tướng phát triển mạnh mẽ trên toàn thế giới như môn cờ vua. Và ông hi vọng VN sẽ giúp ông làm được điều này vì cờ tướng là một môn rất phổ biến ở VN.

[img maxheight=200 maxwidth=200 ]xq564-0.jpg;right;Nguyễn Vũ Quân vào giải với sự mệt mỏi sau trận “tử chiến” với Trương Á Minh – Ảnh: TR.D.[/img]Từ 1994-2004, cờ tướng nam VN đoạt năm HCB tại giải đồng đội châu Á (hai năm tổ chức một lần). Trong năm lần ấy, người dẫn dắt đội tuyển đều là HLV trưởng Lê Thiên Vị, một nhân vật rất nổi tiếng trong làng cờ tướng, được các kỳ thủ tin tưởng và nể phục.

Ở giải năm nay, vị trí HLV trưởng của ông Vị đã được Ủy ban TDTT giao cho ông Nguyễn Minh Thắng – người trước đây là HLV cờ vua của Ninh Bình, và vừa chuyển về công tác ở bộ môn cờ thuộc Ủy ban TDTT.

Ngay trong buổi họp báo giới thiệu về giải diễn ra vào sáng 25-10, HLV trưởng Minh Thắng đã làm mọi người bất ngờ khi cứ phát biểu là nói đến cờ vua. Vào thời điểm ấy, nhiều ý kiến từ các chuyên gia cờ tướng dự báo đội tuyển VN sẽ thất bại ngay trên sân nhà bởi cờ vua và cờ tướng có rất nhiều điểm khác biệt.

Mặt khác, các kỳ thủ cờ tướng hầu hết là những người tự mình đi lên, không được đào tạo bài bản như cờ vua, nên việc đặt một HLV không am hiểu ngồi trên họ là rất khó được chấp nhận.

Và dự báo đó đã chính xác khi giải kết thúc vào lúc 0 giờ ngày 7-11 với kết quả đội nam VN rơi xuống hạng tư, sau khi thua Philippines, Hong Kong và Trung Quốc đại lục. Trong đó, hai trận thua Philippines và Hong Kong là không thể chấp nhận được.

Giờ đây, những cái sai của nhà cầm quân đã được giới chuyên môn dự báo cần được công khai với dư luận:

1 – Để chọn suất thứ tư của đội tuyển giữa Trương Á Minh (hạng 4 giải VĐQG) với Nguyễn Vũ Quân (hạng 7 giải VĐQG), HLV Minh Thắng đã đưa ra phương án là cho hai kỳ thủ này đấu trực tiếp với nhau. Cách làm này đúng, với điều kiện phải diễn ra sớm, nhưng khi giải chỉ còn không đầy một tuần là vào cuộc thì cách làm này không ổn do làm mất sức VĐV. Thật vậy, sau khi Minh và Quân bất phân thắng bại sau bốn ván, HLV Thắng quyết định chơi theo kiểu cờ vua: đánh hai ván cờ nhanh. Tuy chiến thắng, nhưng Vũ Quân đã vào giải trong tình trạng sức tàn lực kiệt.

2 – Trong cờ vua, do các kỳ thủ đều có hệ số Elo của FIDE nên khi hai đội gặp nhau, người có hệ số cao nhất ngồi bàn một và thấp hơn thì theo thứ tự ngồi bàn hai, bàn ba… Nhưng với cờ tướng thì không như thế nên vai trò người HLV rất quan trọng, phải biết nhắm đối thủ để sắp xếp như phép đua ngựa của Tôn Tẫn (lấy ngựa yếu nhất của mình đấu với ngựa mạnh nhất của đối thủ, lấy hạng hai của mình đấu với hạng ba, và hạng nhất đấu với hạng nhì…).

Ngay như đội Trung Quốc có không ít trận họ sắp kỳ thủ số 1 của mình là Lữ Khâm – năm lần vô địch thế giới – xuống ngồi bàn ba. Đã vậy, ưu tiên cho đội chủ nhà là được đưa đội hình sau đội khách. Nhưng đáng tiếc, ông HLV trưởng Minh Thắng không biết điều đó, làm như cờ vua, ai mạnh nhất thì ngồi bàn cao.

Hai sai lầm đó đã dẫn đến thất bại của đội nam VN. Thua vì thầy, điều đó đã rõ. Nhưng lỗi trong chuyện bố trí thầy không đúng là của Ủy ban TDTT.

[b]3. PHÁO ĐẦU ĐỐI BÌNH PHONG MÃ HIỆN ĐẠI
(Hệ thống bình Pháo đổi Xe, thoái Pháo hãm bắt Xe)[/b]

[b]Biến chung:[/b]
[game]
FORMAT WXF
GAME Pháo đầu đối bình phong mã hiện đại – Biến chung
RED Trắng
BLACK Đen
START{
1. P2-5 M8.7
2. M2.3 X9-8
3. X1-2 B7.1
4. X2.6 M2.3
5. B7.1 P8-9
6. X2-3
/*Nếu Trắng đổi Xe thì thế trận cân bằng, Đen dễ đối phó. Có thời kỳ các danh thủ cũng thường chơi đổi Xe nhưng không thú vị hấp dẫn nên sau này người ta thường bình Xe đè Mã*/
6. … P9/1
DIAG{ #7 RED }
}END[/game]
 

[b]Biến 1:[/b]
[game]
FORMAT WXF
GAME Pháo đầu đối bình phong mã hiện đại – Biến 1
RED Trắng
BLACK Đen
START{
1. P2-5 M8.7 2. M2.3 X9-8
3. X1-2 B7.1 4. X2.6 M2.3
5. B7.1 P8-9 6. X2-3 P9/1
7. M8.7 S4.5
DIAG{ #8 RED }
/*Đen cũng thường chơi 7…X1.1 8. P8-9 X1-6 9. M7.5 P9-7 10. M6.5 M7.5 11. X9-8 S6.5 12. P5.4 M3.5 13. X3-5 X8.2, đối công*/
8. M7.6 P9-7
9. X3-4 T3.5
/*Đen có thể chơi 9… X8.5 hoặc 9… M7.8 tạo thế đối công căng thẳng.*/
10. P8-7 X8.5
/*Nếu như 10… P2.4 11. B5.1 X1-4 12. M6.7 P2-3 13. X4.2 P3/3 14. P7.4 P7-8 15. X9-8, Trắng còn chủ động.*/
11. B3.1 X8-7 12. M3.4 P2.3
13. T3.1 X7-8 14. P5-3 M7.8
15. P3.6 B7.1 16. X4-2 M8.6
}END[/game]
[b]+=[/b]

[b]Biến 2:[/b]
[game]
FORMAT WXF
GAME Pháo đầu đối bình phong mã hiện đại – Biến 2
RED Trắng
BLACK Đen
START{
1. P2-5 M8.7 2. M2.3 X9-8
3. X1-2 B7.1 4. X2.6 M2.3
5. B7.1 P8-9 6. X2-3 P9/1
7. M8.7 S4.5 8. P8-9 P9-7
9. X3-4 P2.4 10. B5.1 B7.1
DIAG{ #11 RED }
/*Đen có thể chơi l0… T7.5 11. X9-8 X1-2 12. X4/3 P2.2 13. P9-8 X8.8 14. S6.5 X8-6, Đen hơi ưu hơn.*/
11. B3.1 M7.8 12. B3.1 M8.9
13. X9-8 X1-2 14. X4/3 M9.8
15. S4.5 P2.2 16. S5.4 T7.5
}END[/game]
[b]∞[/b]

[b]Biến 3:[/b]
[game]
FORMAT WXF
GAME Pháo đầu đối bình phong mã hiện đại – Biến 3
RED Trắng
BLACK Đen
START{
1. P2-5 M8.7 2. M2.3 X9-8
3. X1-2 B7.1 4. X2.6 M2.3
5. B7.1 P8-9 6. X2-3 P9/1
7. B5.1 S4.5 8. B5.1
DIAG{ #8 BLUE }
/*Trắng cũng thường chơi 8. P8-7 P9-7 9. X3-4 M7.8 10. X4/3 X8.2 11. M8.9 M8.7 12. B7.1 B3.1 13. X9-8 X8-6 14. X8.3 M3.2, thế còn phức tạp*/
8. … P9-7
9. X3-4 T3.5
10. B5-6
/*Nếu như 10. M3.5 B5.1 11. P5.3 B7.1 12. P8-4 M3.5 13. M8.7 B7.1 14. T3.l X8.4, hai bên đối công.*/
10. … B7.1
11. X4.2 B7.1 12. X4-3 X8.2
13. X3-4 B7.1 14. P8-3 M7.8
15. M8.7 X8-7 16. X9-8 }END[/game]
[b]+=[/b]

[b]Biến 4:[/b]
[game]
FORMAT WXF
GAME Pháo đầu đối bình phong mã hiện đại – Biến 4
RED Trắng
BLACK Đen
START{
1. P2-5 M8.7 2. M2.3 X9-8
3. X1-2 B7.1 4. X2.6 M2.3
5. B7.1 P8-9 6. X2-3 P9/1
7. M8.9 X8.5 8. B5.1 S4.5
DIAG{ #9 RED }
/*Nếu Đen đi 8…M3.5 9. B3.1 X8.1 10. P8.4 P9-7 11. P8-5 M5.3 12. B5.1 P7.2 13. B5-4 X8-5 14. Pt/1, Trắng ưu.*/
9. P8-7 P9-7 10. X3-4 M3/4
/*Nếu Đen chơi 10…B7.1 11. X9-8 X1-2 12. X4.2 P2/1 13. X8.8 X2.1 14. X4-3 M7.6 15. B3.1, Trắng ưu.*/
11. X9-8 P2-5 12. M9.7 X8.1
13. X4.2 X8-7 14. X4-3 M7.6
15. M7/9 P5.3 16. S6.5 X1.2
}END[/game]
[b]∞[/b]

Hai ông già nghễnh ngãng là hàng xóm của nhau. Buổi sáng, thấy một ông đang đi sang nhà mình, ông kia đứng ở hiên nhà hỏi:

– Ông sang nhà tôi chơi nốt ván cờ tối qua à?

– Không, tôi sang chơi cờ đây!

– Thế mà tôi tưởng ông sang chơi cờ.

[i](Bạn cờ phỏng tác)[/i]

[b]2. PHÁO ĐẦU ĐỐI BÌNH PHONG MÃ HIỆN ĐẠI[/b]
(Hệ thống Mã nhảy lên hà và lên Xe giữ Mã)[/b]

[b]Biến chung:[/b]
[game]
FORMAT WXF
GAME Pháo đầu đối bình phong mã hiện đại – Biến chung
RED Trắng
BLACK Đen
START{
1. P2-5 M8.7 2. M2.3 B7.1
3. X1-2 X9-8 4. X2.6 M2.3
DIAG{ #5 RED }
}END[/game]
 

[b]Biến 1:[/b]
[game]
FORMAT WXF
GAME Pháo đầu đối bình phong mã hiện đại – Biến 1
RED Trắng
BLACK Đen
START{
1. P2-5 M8.7 2. M2.3 B7.1
3. X1-2 X9-8 4. X2.6 M2.3
5. B7.1 M7.6
DIAG{ #6 RED }
6. M8.7 T3.5
/*Các danh thủ cũng thường lên Tượng trái: 6. T7.5 bây giờ Trắng có hai khả năng:
-Một là 7. X9.1 B7.1 8. X2/1 M6/7 9. X2.1 M7.6 10. X2-4 M5.7 11. X9-2 X1.l 12. P5.4 M3.5 13. X4-5 P8.2 14. T7-5 X1-7, đối công.
-Hai là 7. B5.1 B7.1 8. X2-4 M6.7 9. B5.1 S4.5 10. M3.5 P8.5 11. X4/4 M7-8 12. X4-3 B7.1 13. X3/1 P8-3 14. X9.1 Trắng ưu.*/
7. X9.1 B7.1
/*Đen có thể đi 7… S4.5 8. X9-6 P2.2 9. B5.1 B7.1 10. X2-4 M6.7 11. M3.5 P2-7 12. X6.4 M4/2 13. T7.5 X1-2 14. X6-3 X2.7 15. X3-2, Trắng ưu.*/
8. X2-4 M6.7
9. P5-4 S4.5 10. X9-6 P2.2
11. X4-2 B7-8 12. P8.1 M7/6
13. X2-4 B8-7 14. X4/1 B3.1
15. X4/2 B3.1 16. B5.1 P8-7
}END[/game]
[b]-+[/b]

[b]Biến 2:[/b]
[game]
FORMAT WXF
GAME Pháo đầu đối bình phong mã hiện đại – Biến 2
RED Trắng
BLACK Đen
START{
1. P2-5 M8.7 2. M2.3 B7.1
3. X1-2 X9-8 4. X2.6 M2.3
5. B7.1 M7.6 6. M8.7 T3.5
7. P8.1
DIAG{ #7 BLUE }
/*Ngoài nước “cao Pháo” này Trắng cũng thường chọn các phương án khác như 7. P8-9 hoặc 7. B5.1 tạo thế đối công sôi nổi.*/
7. … S4.5
8. X2-4 P8.2
9. B3.1 P2.2
10. P8-7
/*Trường hợp Trắng chơi 10. B3.1 P2-7 11. M3.4 P8.5 12. X4/1 X8.7 13. M4.6 X8-7 14. M7/5 P7.5 15. M5/3 X7.2 16. X4-2 P8-6, hai bên đôi công căng thẳng.*/
10. … P2-4
11. B7.1 T5.3 12. X9-8 M6.4
13. B3.1 M4.3 14. X8.7 P8.2
15. X4/3 P4.2 16. B5.1 P4-1
}END[/game]
[b]+-[/b]

[b]Biến 3:[/b]
[game]
FORMAT WXF
GAME Pháo đầu đối bình phong mã hiện đại – Biến 3
RED Trắng
BLACK Đen
START{
1. P2-5 M8.7 2. M2.3 B7.1
3. X1-2 X9-8 4. X2.6 M2.3
5. B7.1 T3.5 6. M8.7 P8-9
7. X2-3 X8.2
DIAG{ #8 RED }
/*Lên Xe giữ Mã là một hệ thống trước kia các danh thu thường sử dụng nhưng từ mấy thập niên gần đây các danh thủ thích chơi P9/1 tạo thế đối công sôi nổi hơn. Xem phần dưới.*/
8. X9.1 S4.5
/*Đen còn hai khả năng khác là 8…P2.4 9. B5.1 P2-3 10. T7.9 X1-2, hai bên đối công, Trắng còn chủ động. Hoặc 8…P2/1 9. X9-6 P2-7 10. X3-4 M7.8 l1. X4.2 P7.5 12. T3.1, Trắng ưu.*/
9. X9-6 P2.1 10. B5.1 X1-4
11. X6.8 Tg5-4 12. M7.6 B3.1
13. M6.7 B3.1 14. M3.5 B3-4
15. B5.1 B5.1 16. P8-6 Tg4-5
}END[/game]
[b]+=[/b]

[b]Biến 4:[/b]
[game]
FORMAT WXF
GAME Pháo đầu đối bình phong mã hiện đại – Biến 4
RED Trắng
BLACK Đen
START{
1. P2-5 M8.7 2. M2.3 B7.1
3. X1-2 X9-8 4. X2.6 M2.3
5. B7.1 T3.5 6. M8.7 P8-9
7. X2-3 X8.2 8. M7.6 X1.1
DIAG{ #9 RED }
/*Đen có thể chơi 8… S4.5 9. P8-9 P2.4 10. M6.4 X1-4 11. X9-8 P2-4 12. X8.7 X4.4 13. X8-7 X4-6 14. P5.4 M7.5, cân bằng. Trường hợp Đen chơi 8…P2.1 9. P8.4 P2-4 10. X9-8 X1.1 11. M6.5 M7.5 12. P5.4 P4-5 13. P5.2 S4.5 14. X3-7, Trắng hơi ưu.*/
9. P8-7 P2.4 10. B5.1 X1-4
11. X9-8 P2-3 12. M6.5 M7.5
13. B5.1 M5/7 14. X8.7 X4.5
15. X8-7 P3-7 16. B5-4 S6.5
}END
[b]+-[/b]

[b]1. PHÁO ĐẦU ĐỐI BÌNH PHONG MÃ CỔ ĐIỂN[/b]

[b]Biến chung:[/b]
[game]
FORMAT WXF
GAME Pháo đầu đối bình phong mã cổ điển – Biến chung
RED Trắng
BLACK Đen
START{
1. P2-5 M8.7
2. M2.3 M2.3
3. X1-2 X9-8
DIAG{ #4 RED }
}END[/game]
 

[b]Biến 1:[/b]
[game]
FORMAT WXF
GAME Pháo đầu đối bình phong mã cổ điển – Biến 1
RED Trắng
BLACK Đen
START{
1. P2-5 M8.7
2. M2.3 M2.3
3. X1-2 X9-8
4. X2.6
DIAG{ #4 BLUE }
/*Trước kia Trắng thường chơi 4. X2.4 M2.3 5. B7.1 B3.1 5. X2-7 B7.1 7. M8.7 (như 7. B5.1 P2/1 8. B5.1 Trắng cũng chủ động) 7…M3.4 8. B3.1 T3.5 9. B3.1 Trắng ưu.*/
4. … B3.1
5. M8.9 T3.5
/*Nếu chơi tích cực hơn, Đen nên chơi 5…P8-9 hoặc 5…M3.4 hoặc 5…P2.1, tất cả các phương án nấy đều đối công phức tạp.*/
6. X9.1 B7.1
7. X2-3 M3.4 8. X9-6 P8.2
9. X6.3 S4.5 10. B9.1 X1-4
11. S6.5 X8.2 12. X3-1 M7.6
13. X6-2 M4.3 14. P8-7 M3.1
15. T7.9 B7.1 16. X2-3 M6.4
}END[/game]
[b][/b]

[b]Biến 2:[/b]
[game]
FORMAT WXF
GAME Pháo đầu đối bình phong mã cổ điển – Biến 2
RED Trắng
BLACK Đen
START{
1. P2-5 M8.7 2. M2.3 M2.3
3. X1-2 X9-8 4. M8.9 B3.1
5. P8-7
DIAG{ #5 BLUE }
5. … M3.2 6. X2.6 T3.5
7. X9.1 S4.5 8. X9-6 B1.1
/*Nếu Đen chơi 8…X1-4 hoặc 8. B7.1 đều dễ bị Trắng uy hiếp. Chẳng hạn: 8… X1-4 9. X6.8 S5/4 10. B9.1 P8/1 11. B3.1 P8-5 12. X2.3 M7/8 13. M3.4 B7.1 14. B3.1 T5.7 15. P5.4 P2-5 16. P7-5, Trắng ưu.*/
9. X6.5 P2-3 10. X6-8 M2.1
11. P7/1 B7.1 12. B5.1 M7.6
13. P5.4 B7.1 14. X2-4 M6.4
15. M3.5 M4/5 16. B5.1 P8.7
}END[/game]
[b]∞[/b]

[b]Biến 3:[/b]
[game]
FORMAT WXF
GAME Pháo đầu đối bình phong mã cổ điển – Biến 3
RED Trắng
BLACK Đen
START{
1. P2-5 M8.7 2. M2.3 M2.3
3. X1-2 X9-8 4. B3.1 B3.1
5. M8.9 T3.5
DIAG{ #6 RED }
/*Sau này ngươi ta thường đi 5…T7.5 phòng thủ tích cực hơn. Còn nếu Đen đi 5. S4.5 6. P8.4 M3.2 7. X9.1 T3.5 8. X9-6 cũng dẫn về tình thế tương tự và Trắng ưu.*/
6. P8.4 M3.2
/*Các phương án khác như 8… M3.4 hoặc 5. B7.1 đều không hứa hẹn gì tình hình sáng sủa hơn.*/
7. P8-3 B1.1 8. X2.4 S6.5
9. X9.1 P8-9 10. B3.1 X8.5
11. M3.2 B1.1 12. B9.1 X1.5
13. M2.4 M2.3 14. X9-2 M3.5
15. T3.5 P9.4 16. S4.5 P9/2
}END[/game]
[b]+-[/b]

[b]Biến 4:[/b]
[game]
FORMAT WXF
GAME Pháo đầu đối bình phong mã cổ điển – Biến 4
RED Trắng
BLACK Đen
START{
1. P2-5 M8.7 2. M2.3 M2.3
3. X1-2 X9-8 4. M8.7 B3.1
5. B5.1 P8.4
6. B5.1
/*Trắng nên đi 6. X9.1 S4.5 7. X9-6 T3.5 8. B3.1 P2.4 9. X6.5 X1-4 10. X6-7 X4.2 11. B5.1 B5.1 12. B7.1 B5.1 13. M7.8 P2-7, hai bên đối công.*/
6. … S4.5
7. B5-4
DIAG{ #7 BLUE }
/*Nếu như 7. B5.1 M3.5 8. M7.5 P8-5 9. P5.4 M7.5 10. X2.9 P5/1 11. Tg.1 P2-5 12. Tg-4 M5.6 13. X2/7 X1-2 14. X9.2 X2.3, Đen ưu.*/
7. … T3.5 8. P8-9 P2.2
9. B4.1 P2/1 10. B4-5 M3.5
11. X9-8 P2-3 12. X8.4 X1-4
13. P9.4 M5.4 14. P9.3 X4-1
15. X8-6 X1-4 16. X6-8 P3-5
}END
[b]-+[/b]

[b]II. THẾ TRẬN PHÁO ĐẦU VỚI CÁC THẾ TRẬN PHÒNG NGỰ[/b]

Để đối phó với Pháo đầu của bên tiên, bên đi hậu có nhiều thế trận phòng ngự, như Bình Phong Mã, Phản Công Mã, Đơn Đề Mã, Xuyên Cung Mã, Tam Bộ Hổ và Uyên Ương Pháo. Chúng ta lần lượt xem qua các thế trận này.

[b]A. PHÁO ĐẦU ĐỐI VỚI BÌNH PHONG MÃ[/b]

Theo các nhà nghiên cứu thì thế trận này xuất hiện khá sớm sau các thế trận đấu Pháo. Có thể từ thế kỷ 14 người ta đã biết kiểu chơi này, nhưng phải từ thế kỷ 16, 17 trở đi nó mới thực sự thịnh hành.

[FEN]r1eakae1r/9/1ch3hc1/p1p1p1p1p/9/9/P1P1P1P1P/1C2C1H2/9/RHEAKAE1R w – – – 17[/FEN]Sở dĩ gọi là Bình Phong Mã vì bên đi hậu nhảy cả hai Mã vào trong để bảo vệ Tốt đầu, hình dáng như một bức bình phong che chắn trung lộ rất vững. Thế nhưng nó không phòng thủ thụ động mà rất tích cực trả đòn (xem hình). Để dễ phân biệt người ta chia Bình Phong Mã ra hai loại: cổ điển và hiện đại, căn cứ vào việc tiến Tốt 3 hay Tốt 7 với tư tưởng chiến lược khác nhau.

[b]2. SAU BA NƯỚC VÀO NGHỊCH PHÁO[/b]

[b]Biến chung:[/b]
[game]
FORMAT WXF
GAME Sau Ba Nước Vào Nghịch Pháo – Biến chung
RED Trắng
BLACK Đen
START{
1. P2-5 M8.7 2. M2.3 X9-8
DIAG{ #3 RED }
}END[/game]
 

[b]Biến 1:[/b]
[game]
FORMAT WXF
GAME Sau Ba Nước Vào Nghịch Pháo – Biến 1
RED Trắng
BLACK Đen
START{
1. P2-5 M8.7 2. M2.3 X9-8
3. X1-2 P8.4
/*Đây là phương án phi Pháo phong Xe được các danh thủ sử dụng thịnh hành hồi thập niên 60.*/
4. B3.1
/*Trắng cũng thường chơi 4. M8.7 P2-5 5. B7.1 B7.1 6. X9.l M2.3. Đến đây Trắng có thể chơi 7. X1-2 hoặc 7. S6.5 đều đối công phức tạp. */
4. … P2-5
5. B7.1
/*Trắng còn các phương án khác là 5. M8.7 hoặc là 5. M3.4 hoặc 5. X9.1 tất cả đều diễn biến phức tạp.*/
5. … X1.1 6. M8.7 X1-8
7. M3.4 P8.1 8. M4.5 P8-3
9. X2.8 X8.1 10. M5.3 S6.5
11. P5.5 T7.5 12. M3/5 X8.5
13. T7.5 X8-5 14. M5/6 P3/1
15. B1.1 X5/1 16. M6/7 M2.3
}END[/game]
[b]=[/b]

[b]Biến 2:[/b]
[game]
FORMAT WXF
GAME Sau Ba Nước Vào Nghịch Pháo – Biến 2
RED Trắng
BLACK Đen
START{
1. P2-5 M8.7 2. M2.3 X9-8
3. B7.1 P8-9
/*Đen sớm bình Pháo biên, hình thành kiểu phòng thủ “Tam bộ hổ”; nếu nước sau Trắng không vào Nghịch Pháo mà đi M2.3 cũng đủ sức chống lại Pháo đầu.*/
4. M8.7 P2-5
/*Đen có thể chậm vào Nghịch Pháo bằng cách đi:
*Một là 4… X8.5 5. T7.9 P2-5 6. B3.1 X8-7 7. X1.2 X1.1 (như 7…M2.3 8. P8/1 X7/1 9. P7-3, Trắng ưu) 8. P8/1 X7/1 9. P8-3 X7-8 10. S6.5 X1-6 11. X9-6, cân bằng.
*Hai là 4…B7.1 5. X1.1 X8.5 6. B5.1 P2-5 7. X1-4 M2.3. Bây giờ Trắng có thể 8. X4.5, hoặc 8. M7.5 hoặc 8. X9-8 và 8. P8.2, tất cả đều diễn biến phức tạp. */
5. X9-8
/*Trắng cũng thường chơi 5. B3.1 hoặc 5. M7.6 và Đen đáp lại bằng các phương án 5… X8.4 hoặc 5… X1.1 hoặc 5…M2.3, đối công. */
5. … M2.3
6. B3.1
/*Trắng có thể đi sớm 6. X1.1 X1-2, bây giờ Trắng đi X1-4 hoặc X1-6 hoặc 7. P8.4 đều có thế công. */
6. … X1.1
7. X1.1
/*Trắng còn nhiều nước khác như 7. P8-9 hoặc 7. M3.4 hoặc 7. M7.6 hoặc 7. M7.8 hoặc 7. P8.1 hoặc 7. S4.5 hay 7. S6.5 đều đối công căng thẳng.*/
7. … X8.4 8. X1-4 B3.1
9. M7.6 X8-4 10. X4.3 B3.1
11. M6.4 M7/9 12. P8-7 B3.1
13. P7.5 P9-3 14. P5-4 S4.5
15. X4-7 P3.2 16. M4.5 T7.5
}END[/game]
[b]+=[/b]

[b]Biến 3:[/b]
[game]
FORMAT WXF
GAME Sau Ba Nước Vào Nghịch Pháo – Biến 3
RED Trắng
BLACK Đen
START{
1. P2-5 M8.7 2. M2.3 X9-8
3. B3.1 P8-9 4. M8.7 P2-5
5. X9-8 M2.3 6. X1.1 X1.1
7. M3.4 X1-4
/*Đen có thể chơi 7…B3.1 8. M4.3 X8.8 9. B3.1 P9.4 10. P8.1 P5/1 11. B7.1 P9-5 12. M7.5 P5.5 13. S6.5 X1-2 14. B7.1 X2.4 15. B7.1 M3/5 16. X1-3 P5/1 17. X3.3 X8-3 18. T7.9 X3/3 19. X8-6, cân bằng.*/
8. X8.1 X4.4
9. M4.3 X8.6 10. B3.1 B3.1
11. P5-3 X8-7 12. X1-3 M3.4
13. B7.1 X4-3 14. T7.5 X3.1
15. P8.5 P5.4 16. M7.5 M4.5
}END[/game]
[b]=[/b]

[b]Biến 4:[/b]
[game]
FORMAT WXF
GAME Sau Ba Nước Vào Nghịch Pháo – Biến 4
RED Trắng
BLACK Đen
START{
1. P2-5 M8.7 2. M2.3 X9-8
3. M8.9
/*Trắng cũng thường chơi 3. X1.1 P8-9 4. M8.7 P2-5 diễn biến như các phương án trên.*/
3. … P8-9 4. B3.1 P2-5
5. X9.1
/*Trắng nên chơi 5. X9-8 M2.3 6. P8-7 X8.6 7. X1-2 X8-7 8.X8.6 B5.1 9. X2.2 M7.5 10. P7/1 B5.1 11. P7-3 X7-5 12. P3-5, Trắng chủ động.*/
5. … M2.3 6. X9-4 X1-2
7. P8-7 X2.5 8. T3.1 X8.6
9. X4.7 S4.5 10. S4.5 P5-4
11. P5-6 B3.1 12. P6.1 X8/2
13. X1-4 X2-4 14. P6.4 P9-4
15. Xt/3 X8-6 16. X4.5 T3.5
}END[/game]
[b]+=[/b]

[b]1. SAU HAI NƯỚC VÀO NGHỊCH PHÁO[/b]

[b]Biến chung:[/b]
[game]
FORMAT WXF
GAME Sau Hai Nước Vào Nghịch Pháo – Biến chung
RED Trắng
BLACK Đen
START{
1. P2-5 M8.7
2. M2.3 X9-8
3. X1-2 P2-5
DIAG{ #4 RED }
}END[/game]
 

[b]Biến 1:[/b]
[game]
FORMAT WXF
GAME Sau Hai Nước Vào Nghịch Pháo – Biến 1
RED Trắng
BLACK Đen
START{
1. P2-5 M8.7 2. M2.3 X9-8
3. X1-2 P2-5 4. X2.6 P8-9
5. X2-3
DIAG{ #5 BLUE }
/*Nếu Trắng đổi Xe thì mất quyển chủ động : 5. X2.3 M7/8 5. X9.1 M2.3 7. X9-2 X1-2 8. M8.7 M8.7 9. X2.5 P5-4 10. B7.l T3.5 11. P8-9 X2.4 12. X2/2 S4.5 13. X2-5 B7.1 14. B5.l M7.6 15. X6/1 P4/2, Đen ưu.*/
5. … X8.2
6. X9.1
/*Trắng còn có các phương án quan trọng khác là: 6. M8.7; hoặc 6. M8.9; hoặc 6. P8.2; hoặc 6. P8-6. Tất cả đều đưa đến tình huống đôi công phức tạp.*/
6. … M2.3
7. P8.2 X1-2
/*Đen có thể chơi 7… P9/1 8. P8-3 P9-7 9. X3-4 M7.8 10. P3.5 S6.5 l1. X4.2 P7.1, tình thế còn phức tạp.

Đen cũng có thể 7…B3.1 8. P8-3 X1-2 9. M8.9 M3.4 10. X9-4 X2.5 11. X4.7 X2-5, còn phức tạp.*/
8. P8-7 M3/5
9. M8.9 P9/1 10. X9-4 P9-7
11. X3-4 P5.4 12. M3.5 M5.6
13. M5.3 M6/5 14. M3.4 X8/1
15. X4-8 X2-1 16. P7-9 T3.1
}END[/game]
[b]+-[/b]

[b]Biến 2:[/b]
[game]
FORMAT WXF
GAME Sau Hai Nước Vào Nghịch Pháo – Biến 2
RED Trắng
BLACK Đen
START{
1. P2-5 M8.7 2. M2.3 X9-8
3. X1-2 P2-5 4. M8.7 X1.1
/*Đen còn có các phương án 4… X1-2 hoặc 4… M2.3; hoặc 4…P8.4, tất cả đều đưa đến tình thế đối công căng thẳng.*/
5. X9-8 M2.3 6. B7.1 P8.4
7. B3.1
DIAG{ #7 BLUE }
/*Nếu như Trắng đi 6. P8-9 X1-4 7. B7.1 X4.3 8. X8.8 B7.1 9. X2.8 M7.8 10. X8-4 S4.5 11. X2/2 P5-5 12. B5.1, Trắng vẫn còn chủ động.*/
7. … X1-8 8. P8.1 P8-2
9. X2.8 X8.1 10. X8.3 X8.5
11. M3.4 X8/2 12. M4.3 B3.1
13. X8.3 P5-6 14. X8-7 T3.5
15. B7.1 X8-3 16. X7/1 T5.3
}END[/game]
[b]+-[/b]

[b]Biến 3:[/b]
[game]
FORMAT WXF
GAME Sau Hai Nước Vào Nghịch Pháo – Biến 3
RED Trắng
BLACK Đen
START{
1. P2-5 M8.7 2. M2.3 X9-8
3. X1-2 P2-5 4. M8.9 M2.3
5. P8-7
DIAG{ #5 BLUE }
/*Trắng còn có các phương án khác là: 5. P8-6 B3.1 6. P6.5; hoặc 5. P8.2 B7.1 6. X2.4 P8-9 7. X2.5; hoặc 5. X9-8 X1-2 6. X2.4 P8-9 7. X2-5, các phương án này đều đối công.*/
5. … P8.4 6. B3.1 X1-2
7. P7.4 X8.4 8. X9-8 B7.1
9. X8.9 M3/2 10. M3/1 P5.4
11. S6.5 P8-7 12. X2.5 M7.8
13. B3.1 M8.9 14. Tg5-6 T3.5
15. B9.1 M2.4 16. P7-1 T5.7
}END[/game]
[b]+=[/b]

[b]Biến 4:[/b]
[game]
FORMAT WXF
GAME Sau Hai Nước Vào Nghịch Pháo – Biến 4
RED Trắng
BLACK Đen
START{
1. P2-5 M8.7 2. M2.3 X9-8
3. X1-2 P2-5 4. P8-6 X1.2
5. M8.7 X1-4 6. S6.5 M2.3
7. X9-8 X4.4
DIAG{ #8 RED }
/*Nếu Đen đi 7…P8.4 8. B7.1 B7.1 9. P6.2 P5/1 10. P5-6 X4-6 11. T7.5 P8/2 12. X8.8 P5.8 13. P6-2 Pt.5 14. P2.5 M3/5 15. P6.6 M5.8 16. P6/2 S4.5, tình thế còn phức tạp*/
8. X8.8 P8.4
9. X8-3 M3/5 10. T3.1 B7.1
11. X3-4 X8.4 12. B7.1 P5.4
13. P6/2 P5/2 14. M7.8 P8.1
15. M8.7 M5.4 16. X4-6 P8-5
}END
[b]-+[/b]

Thanh tra Y tế đến kiểm tra bệnh viện tâm thần. Trong vườn, các bệnh nhân đang chơi cờ. Người thì làm bàn cờ, cứ chống tay chống chân xuống đất và để sỏi lên lưng làm xe, pháo, mã. Người thì nghĩ mình là cái đèn nên trèo lên cây, quắc mắt soi xuống bàn cho mấy người khác chơi. Thấy vậy, thanh tra nói với giám đốc bệnh viện:

– Những người chơi dưới đất thì mặc họ. Nhưng phải bảo mấy người ở trên cây xuống đi, không họ ngã thì rách việc!

Giám đốc nhíu mày băn khoăn:

– Tôi sợ hơi tối…

….. Đúng là tâm thần