Cờ cười: Trói vợ

[b]II. Sự phối hợp tác chiến giữa các quân[/b]

Hiểu rõ đặc điểm, tính năng và tác dụng của từng loại binh chủng để sử dụng phát huy tốt vai trò của chúng. Thế nhưng trong ván cờ, các quân thường liên kết phối hợp tác chiến nên cần học tập những kiểu phối hợp này.

[b]1. Song Xe phối hợp[/b]

Song Xe phối hợp uy lực mạnh vô cùng. Nếu đối phương khuyết Sĩ thì song Xe càng lộ rõ uy lực. Ta xem các thế cờ sau:

[b]Thế 1: Hổ khẩu hiến Xe[/b]
[game]
FORMAT WXF
GAME Hổ khẩu hiến Xe
RED Trắng
BLACK Đen
FEN 9/5k3/3cra3/5R3/9/6R2/9/5K3/9/3h5 w – – – 1
START{
DIAG{ #1 RED }
1. X3.4 Tg6/1 2. X3-5 X5/1
3. X4.1 X5-6 4. X4.1 Tg6-5
5. X4-6 }END[/game]
Trắng hơn quân thắng.

[b]Thế 2: Tàng Xa giải sát[/b]
[game]
FORMAT WXF
GAME Tàng Xa giải sát
RED Trắng
BLACK Đen
FEN 3k5/9/8e/2R6/6e1r/9/9/4EA3/6r2/2R2K3 w – – – 1
START{
DIAG{ #1 RED }
1. Xt-6 Tg4-5 2. X7-5! X9.5
/*Trắng đi 2. X7-5 tưởng vụng về nhưng là một nước độc, quyết định thắng lợi.*/
3. T5/3 }END[/game]
phản chiếu, Trắng thắng.

Các bạn có thể xem lại phần nguyên lý chơi cờ trong các cuốn sách đã xuất bản như [i]Cẩm nang cờ Tướng[/i] (Trần Tấn Mỹ, Lê Thiên Vị, Phạm Tấn Hòa, Quách Anh Tú), [i]Cờ Tướng – Những vấn đề cơ bản[/i] (Lê Uy Vệ, Nguyễn Tấn Thọ) hoặc trong các bài đã đăng.

Để minh họa cho điều trên chúng tôi chọn ngẫu nhiên một ván thi đấu tại Giải vô địch cờ Tướng đồng đội toàn quốc 1998 tại Bà Rịa – Vũng Tàu. Ván cờ của Trịnh A Sáng (đi trước thắng) Trần Quang Nhật như sau:

[game boxcomment=0 header=0]
FORMAT WXF
GAME Trịnh A Sáng (thắng) Trần Quang Nhật
RED Trịnh A Sáng;;;
BLACK Trần Quang Nhật;;;
RESULT 1-0
START{
1. P2-5 M8.7 2. M2.3 X9-8
3. X1-2 B7.1 4. X2.6 M2.3
5. B7.1 S4.5 6. M8.7 M7.6
7. P8.2 B7.1 8. X2-4 B7.1
9. M3/5 M6/4 10. X4/2 P8.7?
DIAG{ #10 BLACK POPUP }
/*Sau 10 nước khai cục, Trần Quang Nhật thể hiện rõ là “không thuộc bài”. Nước thứ 5 cần đi [b]5… T3.5[/b], nước thứ 10 nhất thiết phải đi [b]10… P2.1[/b]

Ở nước thứ 5 nếu không lên Tượng thì khi [b]B7.1[/b] dù chơi cách nào bên Đen cũng kém phân. Nước thứ [b]10… P2.1[/b] được các tác giả Trình Minh Tùng, Đỗ Cảnh Minh, Cát Duy Bồ trong [i]Pháo loại bố cục đại toàn[/i] dành hẳn một lời bình: Đen lên Pháo bên phải phòng Trắng [b]P8.2[/b] bắt Mã là nước đi chính xác.*/
11. P8.2 M4/3 12. M7.6 Ms.5?
}END
[/game]

Lên Mã đầu làm tắc toàn bộ cánh phải, vi phạm nguyên tắc khai cục, dẫn đến thua cờ.

Vậy nên tính toán lựa chọn nước nào?

Cần khai triển thoáng các quân, liên tục tranh tiên. Có thể xét các phương án sau: [b]12… B3.1; 12… X8.2; 12… X8.8, 12… T3.5[/b].

Xét một cách sơ bộ thì [b]12… T3.5[/b] tuy mở thoáng cho Xe góc phải nhưng không hiệu quả vì Trắng còn nước [b]P5-6[/b] đuổi Xe, mặt khác [b]T3.5[/b] còn làm tắc hẳn Mã ở lộ 3. Nước [b]12… X8.8[/b] đợi [b]13. X9.1[/b] thì có thể tiến Tốt xuống, nhưng nếu [b]13. X9.2[/b] thì không tác dụng. Bây giờ chúng ta xét hai phương án đầu:

Nếu 12… B3.1 thì Trắng có hai cách đi:
*13. B7.1 Mt.4 14. B7-6 M3.2 đối công quyết liệt
*13. M6.7 X8.4 14. P8-5 Mt.5 15. P5.4 T3.5 16. X9-8 X8/1 17. X8.7 X8-5 đối công.

Nếu 12… X8.2 thì có thể:
13. M6.5 Mt.5 14. P8-5 T3.5
15. X9-8 X8-6 16. X4.3 P2-6
17. X8.8 P8/8
cờ chưa đến nỗi hỏng.

Trong thi đấu nhỡ gặp phải bài bản chưa thuộc thì phải tuân theo các nguyên tắc. Đã không thuộc bài lại không theo nguyên tắc thì dễ thua cờ. Cần rút kinh nghiệm cho các trận đấu sau này.

[b]Lưu ý của Bạn cờ:[/b]
*Cuốn sách đề cập trong bài [i]Cẩm nang cờ Tướng[/i] (Trần Tấn Mỹ, Lê Thiên Vị, Phạm Tấn Hòa, Quách Anh Tú) đã được chúng tôi phát hành (với sự cho phép của các tác giả) kèm với phần mềm CCW. Bạn có thể lấy trong phần download.
*Một số ván cờ thế trong cuốn [i]Cờ Tướng – Những vấn đề cơ bản[/i] (Lê Uy Vệ, Nguyễn Tấn Thọ) đã được đưa vào Cơ sở dữ liệu cờ thế (puzzle). Bạn có thể xem online hoặc download.

Theo tiếng Phạn tên Chaturanga nghĩa là “bốn bên” (chia thành bốn phần) và cũng là từ mô tả quân đội Ấn độ cổ đại với một trung đội có bốn thành phần:
*Voi
*Thuyền chiến (sau này được gọi là Xe)
*Lính kỵ (cưỡi ngựa)
*Lính bộ
Ngoài ra trên bàn cờ còn có quân Vua.
[img]xq361-0.jpg;center;Thủy tổ của cờ Tướng, cờ Vua…[/img]

Trò chơi được chơi trên bàn cờ có kích thước 8×8 ô (tổng cộng có 64 ô). Hai người chơi thuộc một phe. Người ta dùng xúc xắc để xác định phải đi quân như thế nào.

Người ta không rõ thời điểm trò chơi được phát sinh nhưng xác định nó bắt đầu được ghi chép trong các tài liệu tiếng Phạn từ năm 620 sau công nguyên.
[img]xq361-1.jpg;center;Trung Á là cái nôi của cờ[/img]
Ngay sau khi trò chơi này được phổ biến tới Ba Tư (các nước vùng vịnh Persic, Trung Á), nó được cải tiến và biến từ trò chơi có tính may rủi (dùng xúc xắc) của bốn người thành trò chơi đấu trí của hai người.
[img]xq361-2.gif;center;Chaturanga hai người chơi – rất gần với cờ Vua ngày nay[/img]
Khác với các loại cờ dạng khác như cờ Vây, cờ Checker (có các quân giống hệt nhau) thì Chaturanga và các hậu duệ của nó có các đặc trưng sau:
*Bàn cờ có nhiều loại quân khác nhau
*Quân khác nhau có sức mạnh và tính năng khác nhau
*Kết quả thắng thua chỉ căn cứ vào một quân duy nhất: Vua

[b]Lưu ý của Bạn cờ:[/b]
Mặc dù nhiều người Trung Quốc đã khẳng định hoặc tìm cách chứng minh cờ Tướng có nguồn gốc từ Trung Quốc thì lý thuyết cờ Tướng kế thừa và phát triển từ Chaturanga vẫn được các nhà nghiên cứu trên thế giới cho là đáng tin cậy hơn cả.

[i](Tổng hợp từ Internet)[/i]