Hai ông bạn đang chơi cờ tướng, bỗng cậu con chạy vào:
– Bố ơi, mất xe rồi!
– Sợ gì, mất xe thì tao đi pháo! Nói rồi tiếp tục gõ quân cờ đánh “Cốp”…
Con: !?!
Trăng Cờ – trang chuyên về cờ
Hai ông bạn đang chơi cờ tướng, bỗng cậu con chạy vào:
– Bố ơi, mất xe rồi!
– Sợ gì, mất xe thì tao đi pháo! Nói rồi tiếp tục gõ quân cờ đánh “Cốp”…
Con: !?!
Có đôi trường hợp đặc biệt được cử đi đào tạo ở nước ngoài tương đối dài hạn, nhưng khi về nước lại làm việc khác chứ không tham gia huấn luyện đào tạo cho các thế hệ kỳ thủ trẻ.
Có nhiều người được gọi là thầy cờ từ các ngành nghề khác chuyển sang, do say mê chơi cờ nên nhận làm “giáo viên cờ tình nguyện”. Lại cả những người lúc đầu thực ra được cử vào ” làng cờ” chỉ với nhiệm vụ “phụ trách, quản lý” sau đó mới học võ vẽ một tý chút cờ, sau đó cũng cho mình là huấn luyện viên cờ. Đó là chưa kể một số đối thủ chơi khá, có chút ít thành tích, được “đôn lên” là thầy cờ luôn mà không qua một trường lớp hay khóa huấn luyện nào.Trong khi trình đ ộ thế giới tiến nhanh,cả về lý thuyết lẫn thực hành , lẫn phương tiện thiết bị,thông tin…nhưng một số huấn luyện viên hoặc do tuổi tác đã cao, hoặc do điều kiện đã không bắt kịp hay cập nhật được các trào lưu và công nghệ mới…
Tất cả những điều đó cho thấy, để nền cờ nước nhà phát triển một cách liên tục, có chất lượng và bền vững thì vấn đề đội ngũ các thầy cờ, các hướng dẫn viên về cờ, các huấn luyện viên về cờ phải được liên tục nâng cao trình độ. Hiện nay việc đi tập huấn nước ngoài cho huấn luyện viên là một khó khăn, điều này là rất thực tế, bởI đưa được vận động viên đi thi đấu các giảI quốc tế không phải là một việc dễ dàng gì, huống hồ là thầy đi học, mà học chắc chắn phải dài hạn hơn thi đấu.
Vậy nên các vấn đề tự học của các huấn luyện viên hiện nay phải được đặt lên hàng đầu. Nó gồm có những bước cụ thể:
1) Cập nhật các tài liệu mớI: do hiện nay sách vở, tạp chí cũng như các phương tiện đa truyền thông cung cấp rất nhiều thông tin mớI về cờ trên hàng loạt websites, các loạI đĩa CD về cờ, cả cờ vua, cờ tướng, cờ vây. Nói cho đúng đó là cả một kho tàng khổng lồ, nếu chịu khó Dowload về và sắp xếp, phân loại ta sẽ có những tài liệu mới tinh, quý giá để tự học và giảng dạy.
2) Xem nghiên cứu và thi đấu thực hành : các trận đấu lớn từ khu vực cho tới thế giới hiện nay đều được đưa trực tiếp lên mạng đồng thời kèm theo luôn lời bình chú, phân tích của các kiện tướng . Điều này hết sức bổ ích cho các thầy cờ. Thêm vào đó các thầy cờ có thể vào mạng chơi trực tiếp để nâng cao trình độ của mình, đồng thời trao đổi trực tiếp với các đồng nghiệp thông qua hình thức “chat” ngay trong lúc chơi
3) Tự học thêm phương pháp giảng dạy. Nếu không có phương pháp thì hiệu quả truyền đạt sẽ rất thấp. Phương pháp giảng dạy không phải là chuyện dễ. Có một số thầy chỉ nói ra những cái mình biết mà không chú ý tới những cái học trò cần, có một số thầy cái gì mình thấy không hứng thú thì cho qua, có thầy giỏi khai cuộc thì chỉ lo dạy về khai cuộc mà không đ ể tâm tới trung cuộc, tàn cuộc… đó là chưa kể có một số khác thì rất ngại đọc sách. Các môn cờ đang phát triển mong rằng mỗi thầy phải hết sức coi trọng việc tự học nhằm nâng cao trình độ của mình
[b]II. CÁCH ĐI HẬU[/b]
Đi sau nói chung là phải phòng ngự chống đỡ, nhưng có nhiều thế trận bên đi sau vừa phòng ngự nhưng cũng đồng thời sẵn sàng phản công nếu đối phương chơi sai lầm hay tấn công không tích cực. Đó là các trận Thuận Pháo, Nghịch Pháo, Bình Phong Mã, Phản Công Mã và Thiết Đơn Đề. Sau đây chúng ta xem xét những trường hợp bên đi trước có sai sót, vi phạm nguyên tắc cơ bản của khai cuộc đã bị bên đi sau phản đòn giành chiến thắng.
[b]1. Phản công trung lộ là mục đích của Đen[/b]
Nếu bên đi trước coi Tốt đầu là mục tiêu lớn trong khai cuộc thì bên đi sau cũng luôn quan tâm mục tiêu này để tranh giành với đối phương. Trong một số trường hợp bên đi sau đánh trả uy hiếp ngay trung lộ của đối phương. Các ván cờ sau đây minh họa cho điều này.
[b]Ván 36: Cuộc Đấu Tranh Giành Làm Chủ Trung Lộ[/b]
[game]
FORMAT WXF
GAME Cuộc Đấu Tranh Giành Làm Chủ Trung Lộ
RED Trắng
BLACK Đen
RESULT 0-1
START{
1. P2-5 P8-5 2. M2.3 M8.7
3. X1-2 X9.1 4. M8.9 B1.1
5. X2.6 X9-4 6. S4.5 M2.1
7. X2-3 X1.1 8. B3.1 X4.4!
/*Đen đưa Xe kỵ hà không cho Mã Trắng nhảy lên đồng thời nếu Trắng đi 9. B3.1 X4-7 sau đó đi T7.9 bắt chết Tốt đối phương, chiếm ưu.*/
9. P8-6 M1.2
10. X3/1 M2.1
11. X9-8 P2-3
DIAG{ #12 RED }
12. X8.6 T7.9
13. X3.1 X1-6 14. X8-7 M1/2
15. P5.4 M7.5 16. X3-5 X6.7
17. X5/1 P5/1!
/*Đen lui Pháo hi sinh Mã để phản đòn ngay trung lộ trong khi các Xe đã sẵn sàng phối hợp làm thua đối phương.*/
18. X5-8 X4.2
19. M3/4 P3-5 20. M9/7 Ps.5
21. M7.5 X4-5 }END[/game]
Trắng chịu thua vì không có gì cứu được.
[b]Ván 37: Đen Cũng Đặt Mục Tiêu Vào Tốt Đầu[/b]
[game]
FORMAT WXF
GAME Đen Cũng Đặt Mục Tiêu Vào Tốt Đầu
RED Trắng
BLACK Đen
RESULT 0-1
START{
1. P2-5 P8-5 2. M2.3 M8.7
3. X1-2 X9.1 4. M8.9 B1.1
5. X2.6 X9-4 6. S4.5 M2.1
7. X2-3 X1.1 8. B3.1 X4.7
9. B3.1 X1-6
DIAG{ #10 RED }
/*Trắng còn để một Xe trong góc, mới sử dụng Tốt 3 tấn công trong khi 2 Xe Đen đã giành các yếu lộ quan trọng chuẩn bị cuộc phản công quyết liệt:*/
10. M3.2 X6.7
11. M2.4 S4.5
12. M4.3 P2-7
/*Trắng cũng phải bảo vệ Tốt đầu, nếu tham bắt Mã đối phương bỏ Tốt đầu là sai lầm nghiêm trọng.*/
13. X3.1 P5.4
14. B3-2 M1.2
15. B7.1
/*Trắng không thể lui Xe về bắt Pháo đầu của Đen được, vì nếu 15. X3/4 P5-1, bắt hai Xe Trắng.*/
15. … M2.4 16. P8.7 T3.5
17. M9.7 M4.3 18. T7.9 M3.4
19. M7/6 X6-5 20. Tg5-4 X5-6
}END[/game]
Thắng.
[b]Ván 38: Trắng Sai Lầm Phải Trả Giá[/b]
Ván cờ này do Trương Tăng Hoa và Dương Quan Lân chơi ngày 15-12-56 một lần nữa cho thấy Trắng chơi không chính xác đã bị Đen phản công ngay trung lộ giành chiến thắng rất đẹp.
[game]
FORMAT WXF
GAME Trắng Sai Lầm Phải Trả Giá
RED Trương Tăng Hoa
BLACK Dương Quan Lân
RESULT 0-1
START{
1. P2-5 M8.7 2. M2.3 M2.3
3. B7.1 B7.1 4. M8.7 M7.6
5. X9.1 S4.5 6. X9-6 T3.5
7. B5.1? M6.7
/*Trắng vội tiến Tốt đầu, đáng lẽ phải ra Xe nhanh 7. X1-2 P8-7 8. B5.1 9. B5.1 B5.1 10. M3.5, Trắng vẫn ưu.*/
8. M3.5 X9-8
9. B5.1 B5.1 10. P5.3 P8.3
11. X6.5 P8-5 12. S4.5 X1-4
13. X6-7 P2.4 14. X7-8 P2-3
15. T7.5 X4.4 16. X8/3 X4-5
17. X8-7 X5-2 18. P8.1
DIAG{ #18 BLUE }
/*Trắng chậm ra Xe nên bị Đen phản công, các quân Trắng lúng túng. Bây giờ nếu Trắng đi 18. P8.9 X2.3 19. P9/1 M3.2, Trắng chạy Xe mất Mã. Đến đây Đen bắt đầu uy hiếp trung lộ mà mục tiêu là Tượng đầu.*/
18. … X8.7!
19. B7.1 T5.3 20. M5.7 M7.5
21. T3.5 X8-5 22. Tg5-4 M3.4
23. X7-4 X5-3 24. M7.5 X3/1
25. X4.1 X2.1 26. X1-3 T3/5
27. X3-2 B7.1 28. X4.1 P5-6
29. X2.6 X3-6 30. S5.4 X6.1
31. Tg4-5 X6-5 32. S6.5 X2.1
33. M5.6 S5.4 34. X4-6 P6.4
35. Tg5-4 X5.1 }END[/game]
Trắng chịu thua.
[b]Ván 10: NGƯU ĐẦU HÌNH (Hình đầu trâu)[/b]
Trắng đi trước thắng.
[game solutionday=7]
FORMAT WXF
GAME NGƯU ĐẦU HÌNH (Hình đầu trâu)
RED Trắng
BLACK Đen
RESULT 1-0
FEN 1C5P1/R7P/1PPa1khH1/3c1c3/2P3r2/3H1p3/3p1h3/3p1K3/3rpp3/9 w – – – 1
START{
DIAG{ #1 RED }
1. M2.3 Tg6-5 2. Bt-6 Tg5-4
3. B8-7 Tg4-5 4. Bt-6 Tg5-4
5. X9/1 Tg4/1 6. M3/4 Tg4-5
7. M4/6 Tg5-4 8. Mt.8 Tg4-5
9. M8.7 Tg5-6 10. M7/6 Tg6-5
11. Mt/4 Tg5-6 12. M4.6 Tg6-5
13. X9.1 Tg5.1 14. Ms.7 Tg5-4
15. X9/1 }END[/game]