Du hí văn chương: Song lăng trận

[img maxheight=200 maxwidth=200]xq4-0.jpg;right;Hai kỳ thủ “Bạch mi ưng vương” Trương Á Minh (trái) và “Túy kỳ tiên” Trềnh A Sáng nhận cúp lưu niệm từ ban tổ chức Sports Gala 2005[/img]Tuy nhiên, chiếm số lượng áp đảo nhất vẫn là ở môn cờ tướng khi chỉ cần… xuất hiện trên đấu trường là đã có biệt danh.

[b]Mộc Thanh Cốc” của Võ Đang thất hiệp[/b]

Trong nhóm bảy anh hào của “Võ Đang thất hiệp” tại Sài Gòn trước năm 1975, tuy là em út nhưng thất đệ “Mộc Thanh Cốc” – Lê Thiên Vị (L.T.V.) nhờ có ưu thế hoạt bát và “nội công” thâm hậu nên rất được dân làng cờ nể trọng.

So với đàn anh đại ca Tống Viễn Kiều – nhà giáo Lê Văn Đặng hay nhị ca Nguyễn Hữu Quang, tam ca Nguyễn Minh Nhật, tứ ca Châu Diễm Diệu, lão ngũ Quách Anh Tú và lục huynh Tô Hòa Dương, L.T.V. thành công hơn cả về nghiệp cờ tướng khi hiện là ủy viên ban chấp hành Hiệp hội Cờ tướng châu Á, HLV trưởng đội tuyển cờ tướng VN.

Tuy nhiên, cũng như nhiều “hiệp khách” cờ tướng lúc bấy giờ, thời trai trẻ của L.T.V. cũng không thể tránh khỏi chuyện cơm áo gạo tiền. Được xem là thất đệ của Võ Đang chính phái với bảng thành tích: vô địch Sài Gòn năm 1970, đạt đẳng cấp quốc tế đại sư tại giải vô địch thế giới lần 4-1995 với tấm HCB Phi Hoa Duệ; ấy vậy mà đôi khi vì hết tiền, L.T.V. đã phải “xé rào” kiếm tiền ở các bàn cờ độ.

[img]xq4-1.jpg;right;Đông đảo bạn trẻ theo dõi đấu cờ và chiêm ngưỡng “Độc cô cửu kiếm”[/img]Với nội công thâm hậu được tôi luyện tại môi trường chính phái của Võ Đang thất hiệp, nhờ vậy mà khi “xuống núi” tìm kế sinh nhai, L.T.V. có thành tích bất khả chiến bại với trăm trận trăm thắng.

Lúc đó, khi gặp ông người ta thường hỏi hôm nay thắng được bao nhiêu, chứ ít ai hỏi thắng thua thế nào. Vì thường xuyên triệt hạ đối thủ bằng các chiêu độc nên L.T.V. còn có biệt danh khác là “Thiên hạ đệ nhất sát”. Cùng với nhị sát Trần Quới và tam sát Lê Nhị Trí, bộ ba này được xem là “giang hồ tam ác” ở các bàn cờ độ lúc bấy giờ.

Những ngày lui về “ẩn dật”, L.T.V. bắt đầu nghĩ đến chuyện phải làm một cái gì đó cho môn thể thao đã làm nên tên tuổi của mình và ông đã làm HLV cho đội tuyển TP.HCM. Theo ông, biệt danh là một trong những cách dễ đi vào lòng người nhất bởi nó giúp dân mê cờ dễ nhớ và chỉ cần nghe qua là nhớ liền đến sở trường, sở đoản quái chiêu, tuyệt kỹ… của từng thần tượng của mình!

Và bằng kinh nghiệm tích lũy được của những ngày hành hiệp giang hồ cộng với cặp mắt tinh tường của mình, nên các biệt danh mà tiền bối L.T.V. đặt đều được dân làng cờ chấp nhận.

[b]1.001 biệt danh trong làng cờ![/b]

[img]xq4-2.jpg;right;Lê Thiên Vị (trái) nhận kỷ niệm chương do Ban biên tập báo Tuổi Trẻ trao tặng tại Sports Gala 200[/img]Có thể nói nếu nhà văn Kim Dung đã có công xây dựng các nhân vật trong tiểu thuyết của mình đến với đông đảo công chúng, thì ở góc độ nào đó L.T.V. đã làm cho các nhân vật của Kim Dung gần gũi hơn, đặc biệt là với người mê cờ tại VN.

Những biệt danh mà L.T.V. đặt cho các kỳ thủ trong làng cờ tướng không chỉ là tên gọi cho vui mà đã phản ánh một phần ngoại hình, tính cách của nhân vật. Chẳng hạn như quốc tế đại sư Trềnh A Sáng được đặt cho tên gọi “Túy kỳ tiên” bởi anh uống rượu chẳng thua gì nhân vật Tiêu Phong trong Thiên long bát bộ – Lục mạch thần kiếm.

Dân làng cờ có truyền nhau một câu chuyện vui là tại một giải đấu, vì cả nể bằng hữu mà “Túy kỳ tiên” uống say bí tỉ đến nỗi ban tổ chức không cho vào bàn thi đấu! Tuy nhiên, đây cũng là một kỳ thủ đặc biệt bởi khi tửu vào càng nhiều thì anh chơi cờ càng hay! Cùng đẳng cấp với Trềnh A Sáng còn có “Độc cô cửu kiếm” Mai Thanh Minh, bởi anh này có tuyệt kỹ là dùng chiêu độc “vô chiêu thắng hữu chiêu” giống Lệnh Hồ Xung trong Tiếu ngạo giang hồ.

Còn nhớ vào đầu những năm 2000, làng cờ VN xuất hiện bốn anh em của gia đình họ Diệp: Khai Nguyên, Khai Dương, Khai Hằng và Khai Hồng thi đấu khá ấn tượng, liền sau đó xuất hiện biệt danh “Diệp gia tứ hổ”! Tương tự, trong giới nữ, VN cũng có lắm hảo thủ mà mỗi khi nghe đến tên cánh mày râu cũng rùng mình, và dĩ nhiên L.T.V. cũng tìm cho họ một biệt danh thật xứng đáng!

Nổi bật trong số đó là quốc tế đại sư Lê Thị Hương với biệt danh “Diệt tuyệt Sư Thái”! Cũng như chưởng môn phái Nga Mi trong Ỷ Thiên Đồ Long ký, Lê Thị Hương rất thích đi “giang hồ”… gài độ! Và mỗi lần Lê Thị Hương xuất chiêu được ví như Diệt tuyệt Sư Thái rút Ỷ Thiên kiếm khiến không biết bao phen làm đối thủ ôm hận.

Có thể nói trong làng cờ tướng, mỗi biệt danh là một tính cách, mỗi tên gọi là một giai thoại. Một ngày nào đó nếu tình cờ nghe được những tên gọi mang đậm màu sắc kiếm hiệp như “Đông phương bất bại” Trần Văn Minh, “Bạch mi ưng vương” Trương Á Minh, “Sát nhân vô ảnh” Trần Quốc Việt, “Khô Mộc thiền sư” Dương Thanh Danh, “Tía Sam long vương” Trần Thị Ngọc Thơ, “Thiết chưởng lão nhân” Trịnh Mỹ Linh, “Thiếu Lâm Không Kiến thần tăng” Phạm Tấn Hòa, “Phong trần quái khách” Hoàng Đình Hồng…, dù chưa phải là tín đồ của cờ tướng chắc bạn cũng vui vui.

Sự phát triển của phong trào cờ tại thành phố có thể phân ra 5 mốc thời gian như sau
*Từ 1975 đến 1985: định hướng phát triển và hình thành bộ môn cờ thành phố
*Từ 1986 đến 1989: phát triển mạnh phong trào cờ vua, cờ tướng. Xây dựng lực lượng đội tuyển cờ vua có thành tích cao trong cả nước.
*Từ 1990 đến 1995: cờ tướng bắt đầu được tập trung xây dựng lực lượng và cùng cờ vua khởi đầu tiến trình hội nhập quốc tế.
*Từ 1996 đến 2000: phát triển đa dạng các thể loại cờ và các hình thức thi đấu; mở rộng giao lưu và vươn đến các thành tích quốc tế.
*Từ 2001 đến nay: nâng chất phong trào, giữ vững thành tích chuyên môn, tăng cường hội nhập theo xu thế toàn cầu hóa.

[b]1975 – 1985. Định hướng phát triển và hình thành bộ môn cờ thành phố[/b]

Được công nhận là một môn thể thao vào năm 1978, cờ vua có điều kiện thuận lợi hơn để phát triển và nhanh chóng nhận được sự ủng hộ từ các ban ngành, đoàn thể của thành phố. Những lớp học, những giải cờ vua đầu tiên được tổ chức ở Nhà Thiếu nhi và Nhà Văn hóa thanh niên vào các năm 1980 – 1981 đã thu hút khá đông số người tham dự, phần lớn là sinh viên, học sinh.

Do cờ tướng chỉ phát triển ở cấp độ phong trào, chưa có các giải thi đấu chính thức nên trong giai đoạn này nhiều danh thủ cờ tướng như Trần Qưới, Phạm Tấn Hòa, Lê Thiên Vị, Dương Thanh Danh, Quách Anh Tú v. v … đã chuyển sang thi đấu cờ vua.

Giải cờ vua toàn quốc lần thứ nhất được tổ chức vào năm 1980, các VĐV của thành phố đã tham dự giải này và đạt những thành tích khá thuyết phục trong đó VĐV Lê Hồng Đức đã xuất sắc giành huy chương bạc.

Ngay từ khi mới phát triển, cờ vua đã được lực lượng trẻ hưởng ứng. Trong quá trình tìm hiểu và thi đấu, họ đã nhanh chóng lĩnh hội được các phương pháp thi đấu có bài bản, chiến lược và đã đạt được những thành tích đáng khích lệ. Nhiều tài năng trẻ xuất hiện trong giai đoạn này như Từ Hoàng Thông, Từ Hoàng Thái, Trịnh Thanh Bình, Ngô Huyền Châu, Lê Thị Phương Ngọc v. V … đây cũng là những VĐV cờ vua đầu tiên của thành phố được vào đội tuyển năng khiếu tập trung vào năm 1984 do 2 HLV Lê Hồng Đức và Nguyễn Phước Hạnh dẫn dắt.

[img]xq262-0.jpg;right;Đội tuyển Thành Phố HCM tại giải vô địch toàn quốc năm 1984[/img]Từ năm 1982 đội tuyển thành phố đã tham dự các giải chính như: các Giải cờ vua trẻ toàn quốc từ 1982 đến 1985. Giải Hội khỏe Phù Đổng toàn quốc lần I -1983 (đạt 2 vàng, 1 bạc), Giải vô địch quốc gia các năm 1984, 1985 (VĐV Lê Thị Phương Ngọc của thành phố đoạt chức vô địch), Đại hội TDTT toàn quốc lần I – 1985

Dù chỉ mới hình thành trong thời gian ngắn, cờ vua của thành phố đã có những bước tiến dài và đạt những thành quả đáng trân trọng, từ đó nhận được sự quan tâm đầu tư của Sở TDTT và sự ủng hộ của các ban ngành trong thành phố. Chính từ sự quan tâm này, bộ môn đã nhận được những điều kiện tốt để phát triển, trong đó có việc tăng cường quan hệ quốc tế, tiếp cận trình độ của các nước trong khu vực. Năm 1983 thanh niên thành phố được biết đến phong cách thi đấu của nhà nữ vô địch thế giới Maia Chiburdanidze khi Liên hoan hữu nghị thanh niên Việt – Xô lần thứ 5 được tổ chức tại Nhà Văn hóa Thanh niên. Đội tuyển thành phố còn được sự hỗ trợ của các chuyên gia cờ vua Liên xô Popov và Lepeshkin, góp phần không nhỏ vào thắng lợi rực rỡ của cờ vua thành phố trong các giai đoạn tiếp theo.

[b]1986 – 1989. Phát triển mạnh phong trào cờ vua, cờ tướng xây dựng lực lượng đội tuyển cờ vua có thành tích cao trong cả nước[/b]

Phong trào chơi cờ trong giai đoạn này phần lớn tập trung ở các quận có truyền thống thể thao mạnh như quận 1, 3, 5, 11, Tân Bình và Bình Thạnh, thậm chí có ở đơn vị xa như huyện Cần Giờ. Ngoài việc chăm lo phát triển phong trào, các đơn vị này còn hỗ trợ cho thành phố trong công tác tập huấn và xây dựng lực lượng đội tuyển.

[img]xq262-1.jpg;right;Từ trái sang phải VĐV Lê Hoàng Thái, Từ Hoàng Thông, Giám Đốc Sở TDTT Lê Bửu, VĐV Lê Huyền Châu, Ngô Huyền Chân[/img]Môn cờ tướng xuất hiện các hội quán, kỳ đài, tụ điểm ở các quận Bình Thạnh, quận 5, quận 10… một đặc thù riêng của cờ tướng và cũng là một hình thái phát triển tất yếu sau nhiều năm phát triển phong trào cờ tại thành phố. Các địa điểm này đã trở thành nơi lý tưởng để các kỳ thủ có điều kiện trao đổi những bài bọc kinh nghiệm và nâng cao sức cờ. Một số cao thủ đã nổi lên từ loại hình chơi cờ này như Mai Thanh Minh, Trềnh A Sáng, Trương A Minh, Diệp Khai Nguyên, Lê Thị Hương v. V … đây cũng là những kỳ thủ đầu tiên trở thành VĐV và tham gia đội tuyển cờ tướng thành phố trong các năm sau.

Nối tiếp thành quả đạt được, giai đoạn này cờ vua thành phố tiếp tục phát triển mạnh, một số VĐV đã có thành tích và đẳng cấp quốc gia, từng bước khẳng định là một trong những trung tâm cờ vua mạnh của cả nước.

Giải vô địch toàn quốc năm 1986 tại Huế là một điểm son cho lịch sử đội tuyển thành phố khi giành chiến thắng kép ở cả 2 vị trí vô địch nam và vô địch nữ. Hai vận động viên của thành phố đoạt cúp vô địch quốc gia ở tuổi còn rất trẻ, Từ Hoàng Thông (sinh năm 1972) và Ngô Huyền Châu (sinh năm 1971). Thắng lợi đạt được vào thời điểm kỷ niệm sinh nhật Bác Hồ nên mang nhiều ý nghĩa quan trọng về chính trị lẫn chuyên môn do đó Sở TDTT thành phố quyết định chọn ngày 19/5 là “ngày truyền thống của Bộ môn Cờ thành phố” và cho phép tổ chức các chương trình hoạt động giao lưu, thi đấu môn cờ vào ngày này hàng năm.

Năm 1987 Hội cờ thành phố được thành lập do ông Quách Anh Tú làm Chủ tịch. Đây là tổ chức xã hội về thể thao đầu tiên của thành phố, đánh dấu một chặng đường phát triển của phong trào và sự lớn mạnh về lực lượng của cả 2 môn cờ. Hội cờ đã trở thành cầu nối giữa các nhà quản lý thể thao và những người yêu thích bộ môn này của thành phố. Trong công tác chuyên môn, Hội đã tham mưu cho ngành TDTT về các biện pháp xây dựng phong trào cũng như xây dựng lực lượng VĐV đội tuyển thành phố.

[img]xq262-2.jpg;right;Đoàn Thành Phố HCM tại hội khỏe Phù Đổng toàn quốc lần II 1987[/img]Từ năm 1987 đến 1989, đội tuyển cờ vua thành phố đã liên tục chiếm thứ hạng đầu của các giải vô địch, giải A2, các giải thanh thiếu niên, Hội khỏe Phù Đổng toàn quốc v. V … VĐV Lê Thị Phương Ngọc và Ngô Huyền Châu liên tục thay nhau mỗi người đoạt chức vô địch quốc gia 3 lần, Từ Hoàng Thông bảo vệ chức vô địch vào năm 1987 và đoạt cúp ngoại hạng 1989.

Trong quan hệ quốc tế, được sự giúp đỡ của Tổng cục TDTT, đội tuyển thành phố đã có những chuyến xuất ngoại đầu tiên như: tham dự giải tưởng niệm Petrosian vào tháng 1/1989 tại Liên xô, cử VĐV Võ Đại Hoài Đức học chuyên sâu cờ tại Ucraina (1988), cử HLV Nguyễn Phước Hạnh tham dự lớp đào tạo ngắn hạn tại Moscow (1989).

Ở trong nước, các VĐV đội tuyển được tập huấn với chuyên gia cờ vua Nga Schachman, thi đấu hữu nghị với đội Ucraina v. V … Đội tuyển thành phố còn mở rộng giao lưu với các tỉnh, thành lân cận, tổ chức các cuộc thi đấu giao lưu với các chuyên gia dầu khí VietSopetro, với đội tuyển các tỉnh Đồng Nai, Vũng Tàu – Côn đảo, Đồng Tháp, Cần Thơ v.V… góp phần vào việc phát triển chung của phong trào cờ vua ở khu vực miền đông nam bộ và đồng bằng sông Cửu Long.

[b]1990 – 1995. Cờ tướng bắt đầu được tập trung xây dựng lực lượng và cùng cờ vua khởi đầu tiến trình hội nhập quốc tế.[/b]

Chuyến đi tập huấn nước ngoài đầu tiên của đội tuyển thành phố được thực hiện từ sự giúp đỡ của học viện cờ vua Ucraina vào năm 1990, đoàn do ông Trần Tấn Mỹ phụ trách cùng các VĐV Từ Hoàng Thông, Trần Chí Thành, Trần Đức Hòa Khánh, Mai Thanh Hương và Ngô Huyền Châu. Trở về sau đợt tập huấn, đội tuyển cờ vua thành phố đã xuất sắc đoạt ngôi vị hạng nhất toàn đoàn tại Đại hội TDTT toàn quốc lần thứ 2 năm 1990 với 3 huy chương vàng, trong đó VĐV Từ Hoàng Thông và Mai Thanh Hương đoạt huy chương vàng cá nhân.

[img]xq262-3.jpg;left;Đội TP Hồ Chí Minh cùng các VĐV cờ vua Ucraina trong chuyến tập huấn nước ngoài đầu tiên tại Liên Xô năm 1990[/img]VĐV Từ Hoàng Thông sau khi đoạt chức vô địch quốc gia vào năm 1991 đã được cử tham dự giải U20 Châu Á tại Dubai – Các Tiểu Vương quốc Ả Rập và đã đoạt luôn huy chương bạc; Cũng tại giải U20 châu Á vào năm sau ở Quatar – 1992, Thông cũng tiếp tục đoạt huy chương bạc. Đây là những tấm huy chương quốc tế chính thức đầu tiên của làng cờ thành phố, một thành quả rực rỡ của những bước đi đầu tiên trong quá trình hội nhập quốc tế.

Từ những năm 1990 đến 1995, các VĐV của đội tuyển thành phố đã cùng đội tuyển Việt Nam liên tục tham dự các giải quốc tế lớn nhỏ trong khu vực và trên thế giới, có thể kể đến một số giải quan trọng như: Giải cờ vua Olympic thế giới năm 1990 tại Nam Tư, năm 1992 tại Philippines, năm 1994 tại Nga; Giải cờ vua Olympic Châu Á năm 1991 và 1993 cùng tại Malaysia, năm 1995 tại Singapore; Giải U16 châu Á tại Hải Phòng năm 1993; Giải cờ nhanh đồng đội châu Á năm 1995 tại Hongkong; Các giải khu vực 3.2a, các giải quốc tế mở rộng, các giải tranh điểm chuẩn ở các nước như Úc, Nga, Indonesia v. V.. Tuy thành tích tại các giải thi đấu này còn khiêm tốn nhưng môn cờ thành phố đã xây dựng được một đội tuyển mạnh, có trình độ và đẳng cấp chuyên môn cao, đặc biệt là vào năm 1993, Từ Hoàng Thông là VĐV Việt Nam đầu tiên được Liên đoàn Cờ vua thế giới phong đẳng cấp Kiện tướng quốc tế.

Năm 1991, Hội cờ thành phố tổ chức Đại hội đại biểu và chuyển thành Liên đoàn Cờ thành phố Hồ Chí Minh. Trong suốt nhiệm kỳ này, Liên đoàn đã thực hiện nhiều chương trình hành động nhằm phát triển hơn nữa phong trào quần chúng và xây dựng lực lượng đội tuyển các cấp. Một trong những hoạt động nổi bật nhất của Liên đoàn là góp phần cùng Liên đoàn cờ Việt Nam đưa phong trào cờ tướng phát triển nhanh trên bình diện quốc gia và từng bước hội nhập vào làng cờ tướng thế giới.

Phong trào cờ tướng bấy giờ như được tăng thêm sức mạnh và nhận được sự ủng hộ của đông đảo quần chúng, của các cấp, các ngành. Báo Thể thao thành phố mở chuyên mục đố vui có thưởng trên mỗi số phát hành; nhiều cơ quan tổ chức giải phong trào cho các cán bộ, công nhân viên; kỳ đài vẫn được duy trì ở các quận 10, 11, Bình Thạnh; các địa điểm sinh hoạt của quần chúng như Nhà văn hóa Thanh Niên, Cung văn hóa Lao động, Công viên Văn hóa Đầm Sen đã phối hợp với một số môn võ dân tộc tổ chức biểu diễn cờ người vào các dịp lễ, tết…

Đội tuyển cờ tướng được hình thành theo từng đợt giải toàn quốc từ năm 1992 nhưng đến năm 1995 mới chính thức được tập trung vào đội dự tuyển của thành phố. Từ năm 1992 đến nay các VĐV của thành phố liên tục giữ các vị trí hạng nhất tại các giải vô địch quốc gia, các Đại hội thể thao toàn quốc và do đó luôn đóng góp lực lượng nòng cốt trong thành phần đội tuyển quốc gia khi tham dự các giải quốc tế.

Năm 1993, đội tuyển Việt Nam với thành phần chính là lực lượng của thành phố đã thực hiện chuyến du đấu quốc tế đầu tiên do ông Quách Anh Tú làm Trưởng đoàn, Giải vô địch cờ tướng thế giới lần thứ 3 tại Bắc Kinh. Tại giải này VĐV Mai Thanh Minh đoạt giải nhất “Phi Hoa Duệ”, một loại giải thưởng dành cho những kỳ thủ không phải là người Hoa. Lần đầu tiên tham dự quốc tế nên còn bỡ ngỡ và thiếu kinh nghiệm thi đấu nên đội tuyển chưa đạt thành tích cao, thế nhưng chỉ ngay trong những năm sau, các VĐV đã thi đấu khởi sắc và đạt được những thành tích khá cao như: huy chương bạc đồng đội nam và huy chương bạc cá nhân nữ Lê Thị Hương tại Giải vô địch cờ tướng Châu Á năm 1994 ở Macau; VĐV Lê Thị Hương còn đoạt huy chương bạc, Trương A Minh đoạt huy chương đồng Giải các Kiện tướng châu Á năm 1995 tại Malaysia. Qua đó có thể thấy rằng dù chỉ mới được đưa vào hệ thống nhưng môn cờ tướng đã có những bước tiến nhảy vọt, từng bước vươn lên các vị trí đỉnh cao của thế giới, cùng với cờ vua xứng đáng là một trong những môn thể thao mũi nhọn của thành phố.

1996 – 2000. Phát triển đa dạng các thể loại cờ và các hình thức thi đấu; mở rộng giao lưu và vươn đến các thành tích quốc tế.

Trong tiến trình mở cửa của ngành thể dục thể thao, nhiều môn chơi mới được các tổ chức thể thao trên thế giới đem đến phổ biến tại Việt Nam và trở thành môn thi đấu chính thức, một trong những môn thể thao mới được phổ biến là cờ vây. Môn cờ vây được phổ biến lần đầu tiên tại Việt Nam vào năm 1993 xuất phát từ chủ trương của ngành TDTT Hà Nội với một lớp học đầu tiên do chuyên gia Trung quốc giảng dạy.

Được sự ủng hộ của các ban ngành tại quận 3 và Liên đoàn cờ thành phố, năm 1994 các kỳ thủ cờ vua Lê Mai Duy và Nguyễn Đăng Khương đã thử chuyển sang nghiên cứu môn chơi này, sau đó phổ biến cho các VĐV thuộc CLB cờ quận 3 – 107 Trương Định, từ đó cờ vây mới có điều kiện phát triển. Đến năm 1996, kỳ thủ Hàn quốc Ki Young Kim đầu tư mở một CLB quốc tế tại thành phố thì cờ vây được biết đến nhiều hơn, các kỳ thủ cờ vây của thành phố cũng có dịp để nâng cao trình độ chuyên môn và hình thành một lớp VĐV trẻ.

Căn cứ vào tình hình phát triển phong trào, năm 1996 Liên đoàn cờ thành phố đã quyết định đưa cờ vây vào hệ thống chính thức và tổ chức giải vô địch hàng năm.

[img]xq262-4.jpg;left;Giao lưu cờ vây với cao thủ Nhật Bản năm 1998 tại Quận 3[/img]Trong giao lưu quốc tế, cờ vây được thuận lợi nhiều hơn nhờ 2 cường quốc kinh tế của Châu Á là Nhật bản và Hàn quốc vì cờ vây được phát triển khá mạnh ở đất nước họ và những cao thủ rất được xã hội trân trọng. Các danh thủ Nhật đến thành phố theo chương trình giao lưu văn hóa Việt – Nhật từ năm 1998 và hỗ trợ toàn bộ chi phí cho các VĐV từ năm 2000 khi tham dự các giải vô địch thế giới tại Tokyo, hiện nay người Nhật đang mở CLB tại khu vực trung tâm thành phố do chuyên gia Nhật Koren Ogura phụ trách; Các tổ chức Hàn quốc thì tài trợ hàng năm cho đội tuyển tham dự Giải đồng đội Châu Á tại Seoul.

Nhìn chung cờ vây còn đang phát triển ở mức độ phong trào nhưng có những thuận lợi nhất định trong việc nâng cao trình độ chuyên môn do thường xuyên được tổ chức thi đấu giao lưu với các VĐV quốc tế có trình độ cao.

[img]xq262-5.jpg;left;Giải cờ vua nhanh toàn quốc được tổ chức vào dịp kỷ niệm truyền thống môn cờ thành phố hàng năm vào ngày 19/5 tại khách sạn Đệ Nhất Quận Tân Bình[/img]Song song với cờ vây, cờ vua và cờ tướng vẫn từng bước phát huy thế mạnh của một thành phố có phong trào mạnh nhất nước. Trong công tác tổ chức thi đấu, thành phố đã cùng với quốc gia xây dựng một hệ thống thi đấu đa dạng và phong phú. Thành phố Hồ Chí Minh cũng là đơn vị đi đầu thực hiện ứng dụng kỹ thuật tin học cho việc huấn luyện, tổ chức thi đấu và thông tin tuyên truyền trên hệ thống mạng toàn cầu internet, góp phần không nhỏ vào việc nâng cao vị trí của làng cờ Việt Nam đối với khu vực.

Khởi đầu tiến trình này, từ năm 1996 thành phố đã có sáng kiến tổ chức thi đấu cờ vua nhanh cấp quốc gia tại Khách sạn Đệ Nhất, quận Tân Bình nhân dịp kỷ niệm 10 năm ngày truyền thống của bộ môn cờ thành phố. Giải ban đầu được mở rộng cho các VĐV quốc tế trong khu vực, đến năm 2000 được công nhận là giải chính thức trong hệ thống các giải vô địch quốc gia và đã trở thành ngày hội truyền thống hàng năm của làng cờ cả nước.

Năm 1999 môn cờ vua tổ chức Giải khu vực nữ 3.2a cũng tại Khách sạn Đệ Nhất, VĐV của thành phố là Nguyễn Thị Thanh An đoạt chức vô địch.

[img]xq262-6.jpg;left;Đội cờ tướng TP.HCM tại giải Vô Địch Đông Nam Á tổ chức tại TP.HCM năm 1998[/img]Môn cờ tướng cũng tổ chức giải quốc tế đầu tiên vào năm 1998 tại Công viên văn hóa Đầm Sen, Giải vô địch Đông Nam Á. Đội tuyển Việt Nam 1 và 2 đã xuất sắc giành huy chương vàng và bạc, VĐV trẻ Trương Lê Hoàng đoạt huy chương vàng nhóm tuổi trẻ.

Các VĐV thành phố trong giai đoạn này đã có nhiều đóng góp tích cực vào thành tích chung, đạt nhiều huy chương vàng, bạc cấp châu lục và đóng góp lực lượng nhiều nhất cho đội tuyển quốc gia.

[b]Từ 2001 đến nay. Nâng chất phong trào, giữ vững thành tích chuyên môn, tăng cường hội nhập theo xu thế toàn cầu hóa.[/b]

Bước vào thế kỷ 21, thế kỷ của sự hợp tác quốc tế, của sự phát triển toàn cầu, phong trào cờ của thành phố vì vậy cũng phải phát triển theo những quy luật nhất định của xã hội hiện tại. Với phương châm “lấy cờ tướng để phát triển phong trào, lấy cờ vua để xây dựng và giáo dục trí lực cho lực lượng trẻ”, môn cờ đã thực hiện những điều chỉnh thích hợp để có thể phát triển vững chắc.

[img]xq262-7.jpg;left;Giải vô địch cờ tướng toàn quốc năm 2004 tại Trung Tâm TDTT Quận 1[/img]Cờ tướng được ưu tiên hàng đầu trong phát triển phong trào, nhiều kỳ đài được lập ra tại các khu văn hóa như Nhà văn hóa Thanh niên, Cung Văn Hóa Lao động, Nhà văn hóa quận 11… tại các cơ sở tư nhân như CLB Vọng Các, cà phê Tao Ngộ, cà phê Hoàng Hạc. Trong tổ chức thi đấu, cờ tướng được đưa vào hệ thống các giải học sinh, các giải truyền thống 19/5.

Giải Cờ vây toàn quốc đầu tiên được tổ chức vào năm 2001 tại trường THCS Lê Quý Đôn, quận 3. Từ đó cờ vây được chính thức đưa vào hệ thống thi đấu của quốc gia.

Cờ vua được tập trung nhiều vào lực lượng trẻ với hệ thống các giải thi đấu chia theo lứa tuổi và nhiều loại hình thi đấu cờ nhanh, cờ chớp, cờ tiêu chuẩn, từ đó tuyển chọn VĐV vào đội tuyển thành phố tham dự các giải quốc gia, quốc tế và đã đạt nhiều thành tích ở lứa tuổi trẻ khu vực và thế giới. Giai đoạn này đã xuất hiện các tài năng trẻ như Lê Quang Liêm, Phạm Chương, Lý Hồng Nguyên, các VĐV có trình độ cao như Nguyễn Thị Thanh An, Lê Kiều Thiên Kim.

[img]xq262-8.jpg;left;Giải vô địch cờ vây toàn quốc năm 2002 – tại quận 3[/img]Năm 2003 cờ vua thành phố được tin tưởng ủy nhiệm đăng cai tổ chức Đại hội thể thao Đông Nam Á lần thứ 22 (SEA Games) tại nhà thi đấu Vân Đồn, quận 4. Lần đầu tiên được đưa vào một Đại hội thể thao lớn của khu vực, được sự hỗ trợ của nhiều cấp, nhiều ngành, nhiều giới quan tâm, cùng với sự nỗ lực của những người làm công tác tổ chức, Đại hội đã đạt sự thành công ngoài mong đợi, gây tiếng vang lớn với bạn bè quốc tế và góp tiếng nói cùng Liên đoàn Cờ thế giới phấn đấu đưa cờ vua vào một trong những môn thi của Đại hội thể thao Olympic.

Trong công tác xây dựng lực lượng, từ năm 2000 môn cờ đã vạch ra mục tiêu của vươn tới các thành tích đỉnh cao của khu vực với nhiều biện pháp cụ thể như liên kết giao lưu với đội tuyển cờ tướng Trung quốc,

tham gia các đợt tập huấn cờ vua ở các nước như Hungary và Singapore, ứng dụng kỹ thuật tin học vào công tác tập luyện v. V … từ đó đạt được những thành tích cao như huy chương bạc đồng đội cờ tướng Châu Á (chỉ sau Trung quốc), huy chương vàng cờ vua trẻ Châu Á, huy chương bạc cờ vua trẻ thế giới và nhiều tấm huy chương vàng, bạc, đồng tại các giải Đông Nam Á.

[img]xq262-9.jpg;left;Thi đấu cờ vua tại SeaGame 22 nhà thi đấu Vân Đồn – Quận 4[/img]Với những đóng góp tích cực vào bảng thành tích chung của quốc gia và khu vực cùng sự hợp tác trong công tác xây dựng hệ thống thi đấu quốc tế, hiện nay môn cờ thành phố đang sở hữu phần lớn các danh hiệu, đẳng cấp quốc tế của Việt Nam:

*Trọng tài có đẳng cấp quốc tế và tham gia vào Liên đoàn Đông Nam Á: Nguyễn Phước Trung – FA (cờ vua) – Lê Thiên Vị (cờ tướng)
*Vận động viên đẳng cấp đại kiện tướng, đặc cấp đại sư: Từ Hoàng Thông, Nguyễn Thị Thanh An (cờ vua) – Trềnh A Sáng, Lê Thị Hương (cờ tướng).
*Vận động viên đẳng cấp kiện tướng quốc tế, kiện tướng FIDE, quốc tế đại sư: Môn cờ vua: (IM) Lê Kiều Thiên Kim, Phạm Minh Hoàng, Mai Thanh Hương; (FM) Lê Quang Liêm, Phạm Chương – Môn cờ tướng: (IM) Mai Thanh Minh, Diệp Khai Nguyên, Trương A Minh, Mong Nhi, Hoàng Hải Bình, Lê Thiên Vị.
*20 VĐV cờ vua có hệ số ElO quốc tế/ 85 VĐV Việt Nam.

[img]xq262-10.jpg;left;Cùng đội tuyển Việt Nam chiến thắng tại SeaGame 22 môn cờ vua[/img]Nhìn lại trong 30 năm qua, có thể thấy rằng sự phát triển của môn cờ đãể hiện tính tất yếu của một thành phố đông dân, năng động và sáng tạo, một nét đặc trưng riêng của thành phố Hồ Chí Minh. Các môn cờ là những môn thể thao phù hợp với thể chất của người Việt Nam, đáp ứng nhu cầu tư duy, sáng tạo nên được đông đảo thanh thiếu niên hâm mộ, tham gia học tập và thi đấu, từ đó vươn lên giành được thành tích tốt và các vị trí cao của khu vực.

Để đạt được những thành quả trên phải kể đến sự cống hiến công sức của hàng ngàn cán bộ, huấn luyện viên và vận động viên, sự hỗ trợ của các vị Mạnh Thường Quân, của những người hâm mộ đến với môn cờ vì một mục đích chung. Bước đầu như vậy đã là thực hiện được một phần của công tác xã hội hóa, tuy nhiên phần lớn các hoạt động hiện nay vẫn còn mang tính nghiệp dư, kinh phí còn nhờ vào sự hỗ trợ của nhà nước, VĐV chưa thật sự coi cờ là một nghề có thể kiếm sống nghiêm túc do đó mục tiêu phát triển của môn cờ vẫn còn nhiều thách thức. Để có thể tiên phong trong mọi lĩnh vực, góp phần vào việc phát triển và nâng cao vị thế của thể thao thành phố Hồ Chí Minh, làng cờ thành phố cần có nhiều nỗ lực hơn nữa trên bước đường sắp tới.

Điều đó cho thấy cờ Tướng nước nhà đã có sự trỗi dậy rõ rệt, sự tranh đua quyết liệt và trình độ ngày càng tương đương nhau.

Những tay cờ cự phách không chỉ còn tập trung ở những đô thành lớn mà ở các địa phương nhỏ cũng xuất hiện những anh tài.

Thử điểm qua một số tên tuổi tại giải đồng đội lần này:

Trước tiên đã xuất hiện một tài năng mới khiến mọi người hết sức chú ý: đó là kỳ thủ 15 tuổi đến từ Cà Mau tên là Lý Lại Huynh, không những thắng Trịnh A Sáng mà còn thắng một loạt các danh thủ hàng đầu khác để từ chỗ vô danh đã vươn lên xếp hạng thứ 5 toàn giải với 7,5 điểm, ngang bằng với Trương Á Minh, Trịnh A Sáng, Tôn Thất Nhật Tân… Mấy năm gần đây Lý Lại Huynh chơi khá thành công ở các giải trẻ toàn quốc mà đáng lưu ý là tấm huy chương vàng U15 tại giải trẻ năm nay. Đến giải này Huynh thuộc loại trẻ nhất nên không mấy ai để ý, tuy nhiên sau trận thắng Uông Dương Bắc và Mông Nhi, thì khán giả bắt đầu để mắt tới. Nhưng ấn tượng mạnh nhất là khi thắng được đại cao thủ Trịnh A Sáng ở ván thứ 8. Trong toàn bộ 11 ván đấu của giải, Lại Lý Huynh không để thua ván nào, đó được xem là một kỳ tích.

Thế nhưng người làm cho giải xôn xao hơn cả Lý Lại Huynh là một cái tên khá quen thuộc: Nguyễn Thành Bảo.

Đã 5 năm Thành Bảo hoàn toàn vắng mặt trên kỳ đài. Lần này Bảo chơi với sắc áo của Bà Rịa Vũng Tàu. Bắt đầu vào giải không ít người cho rằng sau nhiều năm vắng bóng như thế chắc hẳn sức cờ của Bảo sa sút nhiều, giỏi lắm cũng cố gắng để được một suất đánh giải A1.

Thế nhưng trong từng ấy năm đi nhiều, chơi giang hồ nhiều, tiếp xúc nhiều phong cách khác nhau đã làm cho Bảo thêm nhiều kinh nghiệm. Bằng chứng là ngay từ đầu Bảo đã chơi khá ấn tượng, và nhất là về cuối giải thì chơi cực kỳ xuất sắc: hạ cả Trương Á Minh lẫn Trịnh A Sáng, vươn lên chiếm ngôi vô địch giải một các xứng đáng.

Suốt giải Bảo không thua ván nào, với 5 ván hòa, còn lại là 6 ván thắng trước các cao thủ là: Trần Văn Ninh, Nguyễn Anh Quân, Trần Đình Thủy, Bùi Dương Trân, Trịnh A Sáng và Trương Á Minh đủ cho thấy lực cờ sung mãn như thế nào!

Với ngôi vị số 1 Bảo đã kéo được đội Bà Rịa Vũng Tàu vào nhóm tranh huy chương.

Thực ra với 2 đồng đội còn lại là Đặng Hùng Việt và Đào Cao Khoa (cả hai đều từng vô địch quốc gia mấy năm trước đây) chơi khá hơn một chút thì Bà Rịa Vũng Tàu hoàn toàn có khả năng tranh chấp huy chương vàng với đội Thành phố HCM.

Tất nhiên đây mới là trận đầu “tái xuất giang hồ” của Thành Bảo, muốn biết thực lực, phong độ thế nào phải đợi tới giải vô địch cá nhân đầu năm tới!

Cuối cùng xin nhắc tới một chi tiết thú vị: ở ván cuối cùng, ván thứ 11, Nguyễn Thành Bảo gặp Lý Lại Huynh thì ván này trở thành ván quan trọng nhất, nhiều bàn khác trông ngóng vào kết quả bàn này. Đúng vào lúc hai tay cờ ấn tượng nhất giải này hòa nhau thì một loạt các bàn khác liền đồng loạt đứng dậy ký biên bản rẹt rẹt!