Du hí văn chương: Trực tâm trận

[i]Trước giải này, anh có tin mình sẽ thi đấu tốt hơn lần trước không?[/i]
– Tôi đã nói trước với anh em trước lúc ra đi rằng tôi sẽ xếp thứ tư.

[i]Quyết tâm là một chuyện, còn thực tế lại là một chuyện, anh không nhớ là năm trước anh cũng thi đấu cật lực mà chỉ đạt hạng 10 thôi sao?[/i]

[img]xq58-0.jpg;right;Từ trái qua phải: Mai Thanh Minh, Đào Cao Khoa, một khán giả và Phạm Trường Lâm (HLV) tại cúp Phật Thừa, tổ chức tại Hawai, Mỹ, 1998[/img]- Năm nay trước tiên tôi biết các kỳ thủ Trung Quốc không tham gia thi đấu. Năm ngoái họ cũng bỏ cuộc nhưng là bỏ giữa chừng khiến cho những người được xếp gặp họ có lợi vì được “ăn không” một điểm, còn năm nay không ai được “ăn không” như thế nữa. Đó là một sự công bằng lợi thế cho mình. Thư hai là năm ngoái khi người ta công bố thể thức mình nghe không rõ nên khi vào đánh còn bỡ ngỡ, năm nay đi lần thứ hai thì mình thành “thổ công” rồi, chẳng còn phải e ngại gì, nhất là các đối thủ thì đã hiểu rõ nhau quá rồi.

[i]Thế nhưng trước khi đi giải này anh cũng đã kịp chuẩn bị gì đâu, nhất là thông báo chậm, phải ra Hà Nội làm visa gấp rồi chuẩn bị lên đường luôn?[/i]

– Thường thì ai cũng phải được chuẩn bị sớm, nhưng tình hình thực tế ở nước mình như thế thì cũng phải chấp nhận thôi. Tuy nhiên trong năm tôi cũng đã thi đấu nhiều, tích lũy được nhiều kinh nghiệm từ các trận thi đấu quốc tế trước cho nên khi lên máy bay vẫn vững tin ở mình.

[i]Điều gì ấn tượng nhất trong chuyến đi Hawai vừa rồi?[/i]

– Có lẽ là lúc xuống sân bay thấy nhiều bà con người Việt của mình ra đón. Người mình ở đâu tình quê hương cũng nặng. Bà con đưa chúng tôi về chỗ ở, hỏi thăm tin tức bên nhà. Ai cũng mừng vì các kỳ thủ ta đánh khá, làm bà con Việt kiều rất thích, rất hãnh diện. Anh Phạm Trường Lâm có đem khoảng một trăm số tạp chí “Người chơi cờ” sang tặng, mọi người đều rất sung sướng khen ngợi. Họi nói “Việt Nam mình cũng có tạp chí cờ như ai, làm gì mà chẳng tiến nhanh!”

[i]Đánh một giải quốc tế lớn như thế sức khỏe anh ra sao?[/i]

– Giải được tổ chức rất tốt, nơi ăn ngủ rất thoải mái dễ chịu, phong cảnh lại đẹp và yên tĩnh nên không ảnh hưởng nhiều tới sức khỏe.

[i]Theo anh thì trình độ cờ Tướng Việt Nam so với quốc tế ra sao?[/i]

-Theo tôi nghĩ và qua thực tế thi đấu, hiện Việt Nam chỉ kém Trung Quốc, còn với Đài Loan thì ngang ngửa.

[i]Còn trong tương lai?[/i]

– Rất có khả năng sẽ đuổi kịp Trung Quốc [i]nếu như[/i]…

[i]… được đầu tư tốt hơn chăng?[/i]

– Đúng như thế. Trong lúc cờ Tướng Trung Quốc được đầu tư toàn diện và rất tốt thì ở ta đầu tư cho môn cờ Tướng nói chung còn hạn chế.

[i]Anh nói ta ngang ngửa với Đài Loan, nhưng trong giải vừa rồi anh xếp thứ 3, sau hai kỳ thủ Đài Loan. Như vậy xem ra họ vẫn trên cơ chúng ta hay ít ra cũng là địch thủ đáng gờm chứ?[/i]

– Với Đài Loan thực tế ta chẳng kém gì. Ngay như Ngô Quý Lâm vô địch giải này cũng không thắng nổi Đào Cao Khoa, ông ta chỉ thoát hiểm sau một ván phụ đánh bằng cờ nhanh. Tôi không gặp Ngô Quý Lâm ở trận chung kết, nhưng nếu gặp tôi hoàn toàn không ngại ông ta.

[i]Nếu có Trung Quốc tham gia, liệu anh có đứng được ở vị trí thứ 3 không?[/i]

– Rất khó. Chỉ có thể xếp thứ 7 hay thứ 8.

[i]Họ mạnh như vậy sao?[/i]

– Đúng vậy. Đánh ngang bằng với họ thì còn có thể, nhưng thắng họ thì rất khó. Có đánh thực tế thì mới thấy, vì hệ thống đào tạo của họ rất hoàn hảo, đầu tư của họ cho cờ lớn.

[i]Nếu được sinh ra lần nữa, Minh vẫn chọn chơi cờ làm nghiệp của mình chứ?[/i]

– Làm sao mà sinh ra được lần nữa hả anh? Đời mình ham cờ, tư nay về sau cũng chỉ có đánh cờ mà thôi. Mỗi người có một sở thích, có một nghề, tôi nghĩ cờ cũng vậy.

[i]Nếu có ai bắt Minh thôi đánh cờ, Minh có chịu nổi không?[/i]

-Không ai có thể bắt mình thôi nổi. Còn sống thì còn đánh cờ hoài.

[i]Hiện nay phong độ cờ của Minh ra sao?[/i]

– Có thể nói là rất tốt. Đi thi đấu là đấu hết mình, không còn nghĩ tới chuyện gì khác.

[i]Trước kia chắc là còn phải lo chuyện mưu sinh, nhưng sau khi có tiền thưởng thì mọi sự đã đâu vào đấy phải không?[/i]

– Đúng thế. Đã ba chục năm có lẻ theo nghiệp cờ, bây giờ tôi mới thấy mình được an tâm, thư thả hơn. Như hoàn cảnh gia đình tôi thì anh biết rồi.

[i](Sau này khi có tiền Minh đã sửa sang lại nhà cửa khá hơn, còn mấy chục năm qua nhà anh trong xóm lao động, vách gỗ, che bằng những tấm tôn cũ người ta thải ra, nền nhà bằng đất. Cả mẹ già của anh cùng các anh chị chen chúc sống bữa đói bữa no trong căn nhà chật hẹp này. Trong có sáu năm một người anh và một người chị của Mai Thanh Minh đã qua đời trong ngôi nhà này – chú thích của người viết bài).[/i]

[i]Ngoài đánh cờ ra Minh còn làm gì nữa không?[/i]

– Đánh cờ là chính, ngoài ra còn đi dạy cờ. Hiện nay Minh dạy cờ ở Quận 3, mỗi tuần 3 buổi.

[i]Ngoài cờ ra Minh còn thích gì nữa không, thời gian rảnh của Minh làm gì?[/i]

– Thỉnh thoảng nghe nhạc, hát karaoke, thế thôi, vì Minh không có thì giờ.

[i]Gần đây cờ Tướng trẻ thành phố có vẻ xuống hơn các năm trước, giải trẻ vừa rồi không có huy chương nào. Theo Minh thì tại sao?[/i]

-Vì các em phải học nhiều quá, nhất là học thêm. Ngay những em thuộc diện năng khiếu được tuyển chọn mà mỗi tuần cũng chỉ có vài giờ tập cờ thì làm sao tiến bộ được.

[i]Nếu có con, Minh có muốn con sẽ nối nghiệp mình, như Minh đã nối nghiệp bố không?[/i]

– Không đâu anh!

[i]Cực khổ hay bạc bẽo quá chăng?[/i]

-Mình đã qua nghiệp cờ thì mình biết. Chơi cờ mà đam mê thì tốn thời gian lắm. Phải bỏ nhiều thứ. Mỗi thời mỗi khác, bây giờ con cái phải được học hành tới nơi tới chốn, làm công việc của thời đại mới. Không phải tôi mà phần lớn anh em theo nghiệp cờ đều nghĩ vậy.

[i]Minh là trường hợp đặc biệt đã thành công với nghề cờ?[/i]

– Xét cho cùng tôi vẫn là người may mắn nhất trong số anh em chơi cờ. Còn mọi người chơi cờ đều sống rất nghèo.

[i]Sắp tới Minh cũng sẽ tính có một gia đình, một tổ ấm cho mình chứ, nhất là khi có được một khoản tiền kha khá trong tay?[/i]

– Tôi tính cứ ở vậy thôi, không nghĩ tới chuyện vợ con gì nữa đâu anh ạ. Tôi còn mẹ, các em và các cháu, cũng coi như gia đình, là tổ ấm rồi. Hồi trước gia đình lo cho mình, nuôi mình để mình đánh cờ, giờ mình phải lo lại cho mọi người trong nhà.

[i]Những ai là những người thầy chính của Minh?[/i]

– Biết bao nhiêu mà kể cho hết anh. Tôi học ở mỗi người một ít. Ai mình học được mình đều coi là thầy.

[i]Nhưng Minh cũng là thầy của nhiều người chứ?[/i]

– Người ta biết thì bầy cho mình, mình bầy lại cho người khác. Đó cũng là điều tất nhiên thôi.

[i]Sau khi được giải thưởng về, nghe nói Minh tặng quà cho nhiều người lắm phải không?[/i]

– Có gì đâu anh. Bao nhiêu năm qua mình nhận được bao nhiêu là sự giúp đỡ của mọi người. Bây giờ là lúc vui vẻ, thư thả, ngồi nhâm nhi với nhau chút đỉnh hay có chút quà mọn cho mọi người, có gì đáng kể đâu.

[i]Nhiều bạn đọc đã có thư hay gọi điện tới tạp chí chúc mừng anh, hỏi thêm về kỳ nghệ của anh và xin địa chỉ của anh. Anh có nhắn gửi gì tới họ không?[/i]

– Tôi rất mừng là dù có nhiều khó khăn nhưng tạp chí vẫn duy trì được cho tới ngày nay. Một tạp chí là rất quan trọng về nhiều mặt đối với làng cờ nước ta. Nhân dịp này tôi xin nhờ tạp chí chuyển lời cảm ơn của tôi tới những người hâm mộ. Tôi sẽ cố gắng chơi cờ tốt hơn nữa để không phụ lòng trông mong của mọi người đối với tôi.

[img]xq103-0.jpg;right;[/img]1) [i]So vần dây vũ dây văn
Bốn dây to nhỏ theo vần cung thương[/i]

2) [i]Bốn dây như khóc như than
Kiến người trong cuộc cũng tan nát lòng[/i]

Việc chơi đàn hãy để làng Cầm kết luận, còn làng Kỳ (cờ) chúng ta cũng cần tìm hiểu xem Kiều chơi cờ gì.

Trong Truyện Kiều, Nguyễn Du tả Kiều chơi đàn 4 lần và chơi cờ 4 lần:

1) [i]Đôi phen nét vẽ câu thơ
Cung cầm trong nguyệt, nước cờ dưới hoa[/i]

2) [i]Khi hương sớm, khi trà trưa
Bàn vây điểm nước, đường tơ họa đàn[/i]

3) [i]Mảng vui rượu sớm cờ trưa
Đào đà phai thắm, sen vừa nẩy xanh[/i]

4) [i]Khi chén rượu, khi cuộc cờ
Khi xem hoa nở, khi chờ trăng lên[/i]

Theo một số tài liệu, Trung Quốc chơi cờ vây khoảng 3000 năm, chơi cờ Tướng hơn 1000 năm. Thời điểm sinh ra Kiều là thể kỷ thứ 16 (Gia Tĩnh, triều Minh 1522-1567). Lúc đó đã có cả hai loại cờ.

Căn cứ đoạn thơ thứ hai ở trên thì rõ ràng là nàng Kiều đã chơi cờ Vây, nhưng cờ Tướng thì vẫn không rõ có chơi hay không.

Một đêm đã khuya trong ngôi chùa cổ anh mịch vẳng ra tiếng “chát chát”. Quả nhiên có hai người còn thức ngồi bên bàn cờ tướng. Một người mặc cà sa, trạc sáu mươi là trụ trì ngôi chùa cổ, người kia tuổi trẻ, trông rất văn nhã , là danh thủ cờ Tướng Chu Tấn Trinh. Mỗi người đều đặt lên bàn 2 lạng bạc, nhưng mục đích chơi của họ lại khác xa: hoà thượng mong thắng để lấy bạc sung vào quỹ xây lại chùa, còn Chu thì muốn tìm cao thủ để nâng cao trình độ và sáng tạo chiến thuật mới. Tuy nhiên ván đầu sự sáng tạo của Chu chưa hoàn toàn thuần thục nên kém thế ở tàn cục, nhà sư thắng.

Đêm đến, Chu Tấn Trinh không sao ngủ được, vương vấn bởi câu hỏi: vì sao lại thua? Đánh cờ như Chu có tiếng cả một vùng, lại thường xuyên đi sâu lý giải đến tận cùng các thế cờ đã chơi. Chu bèn ngồi dậy, bày lại thế cờ, phân tích kỹ càng các biến, cuối cùng nhận ra nét cờ của đối phương trông thì có vẻ lơ là, mềm yếu nhưng thực tế lai ngắm chứa sát cơ, cực kỳ tinh vi vả chặt chẽ, không dễ phá được. Nhà sư này cũng nghiên cứu cờ không kém gì Chu, hơn nữa lại có công lực cao vì có phép ngồi thiền diệu ảo. Địch thủ quả là ghê gớm. Chu bèn pha trà, bày kỹ trận thế, chuẩn bị cho trận quyết đấu ngày mai.

Hôm sau, khi vào cuộc, sư trụ trì đột nhiên hỏi: “Hôm nay tôi định đặt 100 lạng bạc, xin cho biết ý thí chủ thế nào?” Chu nhận lời ngay. Nhà sư dùng Pháo đầu. Chu dùng Thuận Pháo đương cự và giành chủ động hoàn toàn. Cuối cùng nhà sư phải cầu hoà trong tình thế vô cùng khó khăn. Sau đỏ nhà sư cùng Chu phân tích lại ván cờ và hết lời khen ngợi nước đi cao của Chu. Chu ngắm nhìn cảnh chùa bắt đầu hoang phế, chợt hiểu ra rằng sư đặt tiền lớn và phải trổ hết đòn phép cũng vì mục đích tôn tạo chùa bèn rút ra 300 lạng hiến cho nhà chùa.

Thế mới hay: cờ là môn nghệ thuật, cần khổ công luyện tập, lý luận và thực tế cần kết hợp nhuần nhuyễn. Ngoài trình độ cờ, lại nên phối hợp chiến thuật tâm lý. Mặt khác, thông qua việc chơi cờ có thể kết giao bè bạn, làm những việc thiện, tạo phúc cho xã hội.