Đặng Hùng Việt

Thắng lợi này càng vang dội vì đối thủ đội tuyển Đức gồm nhiều kỳ thủ gốc Hoa, quê hương của môn cờ tướng. Riêng Nguyễn Thành Trung đã bảo vệ được chức vô địch cá nhân và đây là danh hiệu thứ bảy của anh kể từ khi thi đấu trong màu cờ sắc áo của Pháp. Cũng trong nội dung cá nhân, Huỳnh Vĩnh Tường về hạng 3 và Nguyễn Thái Đông hạng 4.
[img]xq591-0.jpg;right;Ba nhà vô địch Cờ Tướng Châu Âu ( từ trái sang phải ) Nguyễn Thái Đông, Đặng Thành Trung và Huỳnh Vĩnh Tường[/img]

Mặc dù cờ tướng có nguồn gốc từ châu Á, nhưng hiện nay đã có các liên đoàn và câu lạc bộ cờ tướng ở khắp thế giới. Cũng có cả Liên đoàn Cờ tướng châu Á và Liên đoàn Cờ tướng Thế giới. Ngoài ra, từ năm 2008, cờ tướng đã được Uỷ ban Thế vận quốc tế công nhận là một môn thể thao đấu trí và sau Thế vận hội Bắc Kinh 2008, Đại hội Thể thao Trí Tuệ Thế Giới lần thứ nhất đã được tổ chức trong tháng 10 năm đó.

Sau giải vô địch châu Âu vừa qua, các kỳ thủ đội tuyển Pháp bắt đầu chuẩn bị cho Đại hội Thể thao Trí tuệ lần tới, sẽ diễn ra trong khoảng thời gian Thế vận hội Luân Đôn 2010. Trước mắt, họ cũng sẽ tham gia một giải cờ tướng sẽ được tổ chức tại thành phố Mans, Pháp, trong hai ngày 28 và 29/12 tới.

Có thể nói là môn cờ tướng đã được du nhập vào Pháp qua các hội của người Triều Châu tại Paris và chính là qua hội này mà các kỳ thúc gốc Việt tại Pháp mới có đất dụng võ và dần dần đại diện cho Pháp tranh giải châu Âu. Để phổ biến hoạt động của hội Cờ tướng, các anh đã lập ra một trang web Xiang Qi France, nhưng mong muốn của họ đó là có sự tiếp nối của giới trẻ Việt Nam, cũng như sự trợ giúp về mặt vật chất của các mạnh thường quân để duy trì sự phát triển của môn này tại Pháp.
Vừa qua, RFI Việt ngữ đã có dịp tiếp vô địch Cờ tướng châu Âu Đặng Thành Trung và kỳ thủ Nguyễn Thái Đông cùng với Vuibert Jérôme, một thành viên khác trong đội tuyển cờ tướng Pháp.

[img]xq322-0.jpg;right;[/img]Bên bờ con sông đào phía bắc kinh thành Huế xưa có một ngôi biệt thự cổ kính. Mỗi lần đến độ đông cuối xuân về thì trên mái nhà, chung quanh sân như được phủ bằng những tấm thảm màu vàng sáng, trắng xóa, hổng phớt. Đó là màu của ngàn vạn cánh mai vàng, mai trắng, bịch đào rụng xuống.

Vì thế, ngôi biệt thự mới có tên Bích Mai Trang, chủ nhân biệt thự là cụ Cử Trinh.

Cụ Cử đỗ giải nguyên, được bổ làm quan trông coi việc khảo cứu văn sử dưới triều Nguyễn, cụ Cử còn đam mê sáng tác tuồng, viết lời cho những bài ca Huế. Vốn thích an nhàn lại mang tâm hồn nghệ sĩ, cụ xin cáo quan, về hưu lúc tuổi chưa đến năm mươi. Thú vui sớm chiều của cụ là chăm sóc cây cảnh, vẽ tranh thủy mạc và đánh cá. Cụ là một danh kỳ của chốn Kinh thành.

Ở Huế cũng có một người cao cờ, ngang tài ngang sức thường hay đến chơi cờ với cụ Cử, đó là cụ nghè Lê bạn cố tri, đồng khoa, đồng tuế. Cụ Nghè Lê chỉ sinh được một con gái, đặt tên là Giang Hương. Được nuôi dạy và trưởng thành trong một gia đình khoa bảng, Giang Hương ngày càng thông minh, tài sắc. Nàng cũng thích chơi cờ như thân phụ. Vì vậy cụ Nghè Lê hàng ngày bên cạnh việc dạy học, còn dạy cờ cho con gái. Chẳng bao lâu Giang Hương trở thành một kỳ nữ cao cờ hiếm thấy.

Chồng Giang Hương là một học trò nghèo. Sau khi sinh hạ được một bé gái thì Giang Hương chịu cái tang lớn. Người chồng bỗng bị bệnh, qua đời sớm. Thương chồng, thương cha, Giang Hương ở vậy nuôi con và chăm sóc cha già. Bé gái được mẹ và ông ngoại đặt tên là Trà Hương. Những khi ông ngoại và mẹ đánh cờ, bé xà vào, mải mê chăm chú theo dõi đến mãn cuộc, tỏ ra là một năng khiếu bẩm sinh. Đến tuổi lên mười năng khiếu cờ của Trà Hương càng bộc lộ kỳ lạ.

Một buổi chiều đầu xuân, chính tại Bích Mai Trang đã diễn ra một trận đấu cờ giữa cụ Cử Trinh, một lão danh kỳ và một nữ kỳ thủ trẻ tuổi mới lên mười, đó là Trà Hương.

Chuyện kể rằng: Khi cuộc chiến đã vào đoạn cờ tàn, thế trận hai bên diễn ra vô cùng căng thẳng. Tướng của cụ Cử đã lâm vào thế khốn cùng, bị Tốt của đối phương nhập cung. Nhưng thế cờ của Trà Hương cũng nguy kịch không kém bởi cùng một lúc bị cụ Cử đe dọa chiếu hết bằng Xe và Tốt. May thay lúc này đến lượt đi của Trà Hương, nhưng cô bé vẫn cắn ngón tay suy nghĩ, chưa chịu chạm quân.

[FEN]CRr1kc3/3P5/4P3e/9/8p/9/P6h1/E8/1H2p2C1/5K3 b – – – 1[/FEN]

Người mẹ đứng xem tỏ ra hết sức lo lắng, bỗng xin phép cụ Cử ra về rồi dặn với con gái:
– Con hầu cờ ông đến giờ phút này là giỏi lắm rồi, liệu kết thúc ván cờ đi kẻo ông mệt. Con nhớ là [i]”bốn giờ mạ về vì đã dặn xe lên đón”[/i].

Trà Hương mắt long lanh hết nhìn các quân của đối phương lại chú mục vào quân Mã của mình. Bỗng Trà Hương ngước mắt nhìn mẹ:
– Bốn giờ mạ về, có xe lên đón hả mạ?

Một cái gật đầu…

Nghe những lời đối thoại của hai mẹ con, cụ Cử thoáng mỉm cười.

Đến lúc này Trà Hương mới xuống tay, đi Mã chiếu “tiền Mã hậu Pháo”. Cụ Cử đưa Pháo vào độn, đỡ nước chiếu tướng.

Trà Hương lại hồi Mã tiếp tục chiếu. Cụ Cử buộc phải rút Pháo ra để khỏi bị chiếu. Cứ thế, Trà Hương hồi Mã chiếu liên tục. Đến nước thứ tư, Trà Hương rút Mã về chiếu, đồng thời lót quân Mã vào cạnh Tướng của mình để rút Xe ra đưa lên chiếu hết đối thủ.

Đến đây cụ Cử buông cờ chịu thua. Người mẹ thở phào nhẹ nhõm, nhìn con mỉm cười sung sướng rồi thưa với cụ Cử:
– Hôm nay ông đã cho cháu được cờ. Từ nay trở đi cho phép cháu được thường xuyên lên hầu cờ để ông chỉ vẽ thêm cho.

Cụ Cử nở một nụ cười kín đáo:
– Hậu sinh khả úy! Bác mừng lắm.

Nói xong cụ nhanh nhẹn bước vào thư phòng và sau đó quay ra tay cầm một phong bì màu hồng có in họa tiết mai vàng, trao cho Trà Hương:
– Ông thưởng tài cháu!

Trà Hương sung sướng, cảm động nhìn mẹ nhưng chưa đám nhận.
Người mẹ vội đỡ lời:
– Con xin ông đi con!

Cụ Cử hai tay dẫn hai mẹ con đến ngồi trước bàn cờ, bấy giờ cụ mới hóm hỉnh nói với người mẹ:
– Trước khi bước vào cuộc cờ, bác cháu ta đã có giao ước với nhau rằng nếu có người nào mách nước cho đối thủ của mình thì sẽ chịu phạt một số tiền tương đương với phần thưởng, có đúng thế không?

Người mẹ vội trả lời:
– Dạ thưa bác, đúng ạ!

Cụ Cử nói tiếp:
– Thế thì “bốn giờ mạ về” có phải là “Mã hồi bốn nước” để chiếu liên tục không nhỉ? Rồi sau đó “xe lên đón” tức là chọc Xe chiếu hết chứ gì?

Đến nước này thì Giang Hương chỉ còn biết xin chịu phạt mà thôi. Nhưng cụ Cừ liền mở phong bì và lấy ra đúng 10 đồng tiền thưởng của cụ (bấy giờ tương đương hai tạ rưỡi gạo).
– Cô chịu phạt chứ?
– Thưa vâng ạ!

Cụ Cử nói tiếp:
– Thế thì được, khỏi phải đưa. Số tiền phạt này bác tặng luôn cho cả hai mẹ con vì ván cờ hay đáng ghi vào sử sách này là một điểm son của cả hai người…

Mặt trời đã xế bóng.

Cụ Cử vui vẻ tiễn đưa cả hai mẹ con ra cổng. Ba ông cháu đi giữa hai hàng cây bạch mai đang nở trắng xóa tỏa hương dìu dịu.

Tại giải vô địch đồng đội cờ tướng toàn quốc 2001 Đào Cao Khoa gặp Trương Lê Hoàng ở ván 11 đã sử dụng bố cục Pháo đầu lên Xe đối tiến hai Tốt (Trung Pháo trực hoành Xa đối Bình phong Mã lưỡng đầu xà).
Ván đấu như sau:

[game]
FORMAT WXF
GAME Đào Cao Khoa gặp Trương Lê Hoàng
RED Đào Cao Khoa
BLACK Trương Lê Hoàng
RESULT 0.5-0.5
EVENT Giải vô địch đồng đội cờ tướng toàn quốc 2001
START{
1. P2-5 M8.7 2. M2.3 B7.1
3. X1-2 X9-8 4. X2.6 M2.3
5. M8.7 B3.1 6. X9.1 P2.1
7. X2/2 T3.5 8. B7.1 B3.1
DIAG{ #9 RED }
/*Đến đây, hai bên hoàn tất khai cục.

Lý thuyết chỉ dẫn một cách chơi tiếp: 8. B7.1 P8.2; 9. X9-6 S4.5; 10. X6.5 P2/3. Có biến khác: 8. B7.1 B3.1; 9. X2-7 M3.4; 10. X9-6 P8.2, theo biến này Trắng khuyếch đại nước tiên. Đào Cao Khoa cầm Trắng đã đi:*/
9. X2-7 X1-3 }END[/game]
Nước bình Xe chân Tượng này khá “mới”, ít ra là đối với giải cờ tướng ở nước ta. Nước đi “không giống ai” này làm kiện tướng Đào Cao Khoa lúng túng, kết cuộc hoà cờ. Việc nghiên cứu lý thuyết ở nước ta cũng chưa được chú ý đúng mức nên nhiều người cho rằng nước 9… X1-3 là dùng được trong bố cục này.

Tuy nhiên, các nhà nghiên cứu Trung Quốc thì cho rằng Đen nhất thiết phải đi 8… P8.2. Nếu Đen: 8… B3.1; 9. X2-7 đến đây có 2 cách đi Đen đều kém phân như sau:

# M3.4, X9-6 (B3.1 B7.1, X7-3 X1-3, M7.8 P2.5, M8.6 P2.2, X3.3 X3.9, X9/1 P8.2, M3/5 X3/5, X9-8 X3-4 Trắng nhiều quân chiếm ưu) P8.2, B3.1 P2-4, X6-8 X1-2, B3.1 T5.7, P8.5 Trắng ưu.
# M7.6, X9-4 M6.7, X4.2 P8-7, M7.6 X8.5, B5.1 Trắng ưu.

Hóa ra là cả Đào Cao Khoa lẫn Trương Lê Hoàng đều chưa nghiên cửu thấu đáo bố cục này, chỉ chơi theo sức nghĩ.

Ở ván 5 giải cờ tướng toàn quốc 2003 Trần Văn Ninh gặp Đặng Hùng Việt đã đi:
[game]
FORMAT WXF
GAME Trần Văn Ninh gặp Đặng Hùng Việt
RED Trần Văn Ninh
BLACK Đặng Hùng Việt
DATE 28-02-2003
RESULT 0.5-0.5
EVENT Giải cờ tướng toàn quốc 2003
START{
1. P2-5 M2.3 2. M2.3 M8.7
3. X1-2 X9-8 4. B7.1 B7.1
5. X2.6 S4.5 6. P8-7 T3.5
DIAG{ #7 RED }
/*Đến đây quốc tế đại sư Trần Văn Ninh quyết định tấn công vào cánh phải đối phương:*/
7. B7.1 M7.6 8. B7.1 B7.1
9. X2/1 M6.4 10. B3.1 M4/3
}END[/game]
Cờ cân bằng và hòa.

Bố cục dạng này là khá “mới” ở giải toàn quốc nước ta. Trong bài [topic id=193]”Tân vô địch Đặng Hồng Việt: vững vàng và biến hóa”[/topic] chúng tôi cũng đã nhắc đến ván cờ trên với lời biểu dương trân trọng. Tiếc rằng cũng có những danh thủ không cập nhật thông tin. Đúng 9 tháng sau giải toàn quốc 2003, đến giải toàn quốc 2004 Quốc tế đại sư Mông Nhi gặp Đặng Hùng Việt đã chơi lại ván cờ trên.

QTĐS Mông Nhi thay đổi từ nước thứ 7:
[game]
FORMAT WXF
GAME Mông Nhi gặp Đặng Hùng Việt
RED Mông Nhi
BLACK Đặng Hùng Việt
DATE 25-03-2004
RESULT 0-1
EVENT Giải toàn quốc 2004
START{
1. P2-5 M8.7 2. M2.3 X9-8
3. X1-2 M2.3 4. B7.1 B7.1
5. X2.6 S4.5 6. P8-7 T3.5
DIAG{ #7 RED }
7. M8.9 M7.6 8. B7.1 B7.1
9. X2/1 M6.4 10. P7.1 B7.1
11. M3/1 P2.4 12. B7-6 P2-5 }END[/game]

Trắng kém dần và thua cuộc.
Bố cục này có đúng là mới không? Hóa ra cũng không mới! Bố cục trên được các nhà nghiên cứu Trung Quốc mổ xẻ khá kỹ từ những năm 80 (thế kỷ XX). Nó chính là bước phát triển của bố cục Trung Pháo đối Bình phong Mã khí Mã cục và có nhiều nước biến hóa phức tạp. Với thế biến như QTĐS Mông Nhi đã sử dụng, nước đi đúng theo Quốc tế đại sư Trần Hiếu Khôn và đại sư Hà Liên Sinh tổng kết như sau:

[b]7. M8.9 M7.6 8. X9-8 P2-1 9. B7-1 B7.1 10. X2/1 M6.4[/b]
Nếu M6/7 thì X2/2 B7.1, X2-3 M7.8 (M7.6, X3-2 Trắng ưu), X3.3 Trắng tiên.

[b]11. P7.1 B7.1 12. M3/1 T5.3 13. P7-3[/b] Trắng giữ nước tiên.