Trần Quới

[b]II. CÁCH ĐI HẬU[/b]

Đi sau nói chung là phải phòng ngự chống đỡ, nhưng có nhiều thế trận bên đi sau vừa phòng ngự nhưng cũng đồng thời sẵn sàng phản công nếu đối phương chơi sai lầm hay tấn công không tích cực. Đó là các trận Thuận Pháo, Nghịch Pháo, Bình Phong Mã, Phản Công Mã và Thiết Đơn Đề. Sau đây chúng ta xem xét những trường hợp bên đi trước có sai sót, vi phạm nguyên tắc cơ bản của khai cuộc đã bị bên đi sau phản đòn giành chiến thắng.

[b]1. Phản công trung lộ là mục đích của Đen[/b]

Nếu bên đi trước coi Tốt đầu là mục tiêu lớn trong khai cuộc thì bên đi sau cũng luôn quan tâm mục tiêu này để tranh giành với đối phương. Trong một số trường hợp bên đi sau đánh trả uy hiếp ngay trung lộ của đối phương. Các ván cờ sau đây minh họa cho điều này.

[b]Ván 36: Cuộc Đấu Tranh Giành Làm Chủ Trung Lộ[/b]
[game]
FORMAT WXF
GAME Cuộc Đấu Tranh Giành Làm Chủ Trung Lộ
RED Trắng
BLACK Đen
RESULT 0-1
START{
1. P2-5 P8-5 2. M2.3 M8.7
3. X1-2 X9.1 4. M8.9 B1.1
5. X2.6 X9-4 6. S4.5 M2.1
7. X2-3 X1.1 8. B3.1 X4.4!
/*Đen đưa Xe kỵ hà không cho Mã Trắng nhảy lên đồng thời nếu Trắng đi 9. B3.1 X4-7 sau đó đi T7.9 bắt chết Tốt đối phương, chiếm ưu.*/
9. P8-6 M1.2
10. X3/1 M2.1
11. X9-8 P2-3
DIAG{ #12 RED }
12. X8.6 T7.9
13. X3.1 X1-6 14. X8-7 M1/2
15. P5.4 M7.5 16. X3-5 X6.7
17. X5/1 P5/1!
/*Đen lui Pháo hi sinh Mã để phản đòn ngay trung lộ trong khi các Xe đã sẵn sàng phối hợp làm thua đối phương.*/
18. X5-8 X4.2
19. M3/4 P3-5 20. M9/7 Ps.5
21. M7.5 X4-5 }END[/game]
Trắng chịu thua vì không có gì cứu được.

[b]Ván 37: Đen Cũng Đặt Mục Tiêu Vào Tốt Đầu[/b]
[game]
FORMAT WXF
GAME Đen Cũng Đặt Mục Tiêu Vào Tốt Đầu
RED Trắng
BLACK Đen
RESULT 0-1
START{
1. P2-5 P8-5 2. M2.3 M8.7
3. X1-2 X9.1 4. M8.9 B1.1
5. X2.6 X9-4 6. S4.5 M2.1
7. X2-3 X1.1 8. B3.1 X4.7
9. B3.1 X1-6
DIAG{ #10 RED }
/*Trắng còn để một Xe trong góc, mới sử dụng Tốt 3 tấn công trong khi 2 Xe Đen đã giành các yếu lộ quan trọng chuẩn bị cuộc phản công quyết liệt:*/
10. M3.2 X6.7
11. M2.4 S4.5
12. M4.3 P2-7
/*Trắng cũng phải bảo vệ Tốt đầu, nếu tham bắt Mã đối phương bỏ Tốt đầu là sai lầm nghiêm trọng.*/
13. X3.1 P5.4
14. B3-2 M1.2
15. B7.1
/*Trắng không thể lui Xe về bắt Pháo đầu của Đen được, vì nếu 15. X3/4 P5-1, bắt hai Xe Trắng.*/
15. … M2.4 16. P8.7 T3.5
17. M9.7 M4.3 18. T7.9 M3.4
19. M7/6 X6-5 20. Tg5-4 X5-6
}END[/game]
Thắng.

[b]Ván 38: Trắng Sai Lầm Phải Trả Giá[/b]
Ván cờ này do Trương Tăng Hoa và Dương Quan Lân chơi ngày 15-12-56 một lần nữa cho thấy Trắng chơi không chính xác đã bị Đen phản công ngay trung lộ giành chiến thắng rất đẹp.

[game]
FORMAT WXF
GAME Trắng Sai Lầm Phải Trả Giá
RED Trương Tăng Hoa
BLACK Dương Quan Lân
RESULT 0-1
START{
1. P2-5 M8.7 2. M2.3 M2.3
3. B7.1 B7.1 4. M8.7 M7.6
5. X9.1 S4.5 6. X9-6 T3.5
7. B5.1? M6.7
/*Trắng vội tiến Tốt đầu, đáng lẽ phải ra Xe nhanh 7. X1-2 P8-7 8. B5.1 9. B5.1 B5.1 10. M3.5, Trắng vẫn ưu.*/
8. M3.5 X9-8
9. B5.1 B5.1 10. P5.3 P8.3
11. X6.5 P8-5 12. S4.5 X1-4
13. X6-7 P2.4 14. X7-8 P2-3
15. T7.5 X4.4 16. X8/3 X4-5
17. X8-7 X5-2 18. P8.1
DIAG{ #18 BLUE }
/*Trắng chậm ra Xe nên bị Đen phản công, các quân Trắng lúng túng. Bây giờ nếu Trắng đi 18. P8.9 X2.3 19. P9/1 M3.2, Trắng chạy Xe mất Mã. Đến đây Đen bắt đầu uy hiếp trung lộ mà mục tiêu là Tượng đầu.*/
18. … X8.7!
19. B7.1 T5.3 20. M5.7 M7.5
21. T3.5 X8-5 22. Tg5-4 M3.4
23. X7-4 X5-3 24. M7.5 X3/1
25. X4.1 X2.1 26. X1-3 T3/5
27. X3-2 B7.1 28. X4.1 P5-6
29. X2.6 X3-6 30. S5.4 X6.1
31. Tg4-5 X6-5 32. S6.5 X2.1
33. M5.6 S5.4 34. X4-6 P6.4
35. Tg5-4 X5.1 }END[/game]
Trắng chịu thua.

Giải có tổng số 84 kỳ thủ (70 nam, 14 nữ) đến từ 25 nước/vùng lãnh thổ. Các kỳ thủ đấu với nhau trong 11 vòng, tranh huy chương trong 4 bảng: nam đồng đội, nam cá nhân, nữ cá nhân và cá nhân không phải người Trung quốc/Việt Nam (Non-Chinese/Vietnamese Individual).
Việt Nam đã tham gia giải với ba kỳ thủ Nguyễn Vũ Quân (đứng thứ 3), Trềnh A Sáng (thứ 7) và Ngô Lan Hương (thứ 5 bảng nữ), giành một huy chương đồng cá nhân và một huy chương bạc toàn đoàn.

Dưới đây là một số hình ảnh chọn lọc của các danh thủ Việt Nam thi đấu tại giải này. Ảnh do Claus Tempelmann và Peter Sungchụp.

[b]Nguyễn Vũ Quân – Huy chương đồng[/b]

[b]Trềnh A Sáng[/b]

[b]Ngô Lan Hương[/b]

[b]Đoàn Việt Nam nhận huy chương bạc:[/b]
[img]xq18-15.jpg;center;Từ trái sang phải: Nguyễn Vũ Quân, Lê Thiên Vị (huấn luyện viên) và Trềnh A Sáng[/img]

Vấn đề là ở chỗ: luật chung thì ai cũng có thể dễ dàng hiểu được, nhưng đi vào các chi tiết, các trường hợp cụ thể thì vấn đề trở nên rắc rối hơn rất nhiều. Lấy ví dụ: Giữa luật chạm quân và sửa quân hầu như không có khoảng cách. Muốn phân biệt chỉ còn có một cách duy nhất là phải nói trước khi nhấc quân “Tôi sửa quân” hoặc gọn hơn “sửa quân”. Ấy thế mà không hiểu sao có đấu thủ khi thấy quân mình bị lệch khỏi ô cờ, cứ thò tay vào sửa mà không thể thốt ra lời nói cực kỳ ngắn gọn ấy. Thế là sinh sự, khiếu nại lôi thôi!

Lại có luật quy định [i]”nếu còn 5 phút thì đấu thủ được phép không ghi biên bản”[/i], nhưng trọng tài không được phép nhắc nhở điều này với bất cứ đấu thủ nào (kể cả khi đấu thủ quên bấm đồng hồ sau khi đi quân), vì vậy đấu thủ khi còn ít hơn 5 phút cứ tự động đi quân mà không ghi biên bản nữa. Thế nhưng đấu thủ cũng nên nhớ rằng Luật còn quy định [i]”khi đó trọng tài hay trợ lý trọng tài phải ghi chép thay”[/i]. Thế thì chỉ cần một sự ra hiệu (chỉ vào đồng hồ chẳng hạn) hay báo cho trọng tài (khi trọng tài phải làm nhiệm vụ ở nhiều bàn), thế nhưng do không có động tác rất “chi tiết” đó mà dẫn tới những hậu quả không đáng có.

Càng về cuối ván, thời gian càng cạn kiệt thì mới lắm vấn đề xảy ra. Ví dụ, làm sao đếm đủ 50 nước mà [i]”không có một Tốt nào di chuyển hay một quân nào bị bắt”[/i] như luật định trong lúc cả hai đấu tranh thủ gõ đồng hồ thật nhanh còn trọng tài thì chỉ kịp quẹt mỗi nước đi bằng một vạch ngang. Chỉ cần tinh ý một chút, các đấu thủ có thể đếm nhầm sau mỗi lần bấm đồng hồ để khi đủ 50 nước là có thể nắm chắc ván cờ hòa, chia đôi số điểm với đối thủ một cách chắc chắn. Ấy thế mà…

Cho nên khi thi đấu đừng coi thường những [i]”chi tiết nhỏ nhặt”[/i] mà lắm khi phải trả giả!