Cờ thế 6/9/2005

Trong cờ Tướng, thế đánh là điều trọng yếu. Khi có thế đánh thậm chí có thể bỏ Xe là quân mạnh nhất. Các bạn trẻ hay ham giữ quân, dễ mất thế, mất cơ hội tiến công. Tuy nhiên, khi bỏ quân giành thế phải tính toán kỹ. Không dám bỏ quân lấy thế là dở nhưng bỏ quân không đúng cũng không phải là điều hay.

Thế cờ dưới tuyển chọn từ giải đồng đội Trung Quốc năm 1985.

[game boxcomment=0 header=0]
FORMAT WXF
GAME Giải đồng đội Trung Quốc, 1985
RED Vu Ấu Hoa;;;
BLACK Quách Tường Thuận;;;
FEN 1r2kaer1/4a4/R3e3c/2p1p3p/5h3/2PH5/P3P3P/3CC1H2/5R3/1cEAKAE2 w – – – 1
START{
DIAG{ #1 RED POPUP }
/*Đến lượt Vu Ấu Hoa cầm quân Trắng. Lúc này Quách Tường Thuận cầm quân Đen đang có nước P9 bắt xe bên Trắng. Xử lý không tốt dễ mất quân, vì ở trung trường hai Mã đang nhìn nhau. Vu tính toán: [b]X9/2, M6.4, X4.3, M4.5, T3.5, X8.8, S4.5, P2-1[/b] Đen phản tiên. Do đó Vu không chọn cách này mà đi:*/
1. X4-8! X2-3
/*Vì sao Quách chạy Xe? Nếu như [b]P9-1[/b] ăn Xe thì [b]X8.8, S5/4, X8-6, Tg5.1, M6.4[/b] Đen kém thế; còn nếu như Đen [b]X2.8[/b] thì [b]X9.2[/b] chiếu Tướng, diễn biến tương tự trên.*/
2. M6.4 P9-1 3. X8/1
}END
[/game]

Vu đổi một Xe lấy Pháo, Mã, hơn thế nhất định thắng. Nhờ có thế đánh Vu bỏ Xe rồi lại lấy lại quân khác bù vào. Nếu không dám bỏ Xe đi theo tính toán ban đầu thì Quách lấy lại quân, hơn thế chắc chắn Vu thua cuộc.

[img]xq6-0.jpg;right;Nguyễn Vũ Quân (phải) tại giải vô địch cờ tướng thế giới 2005.[/img]Khi phong trào chơi cờ tướng trên mạng bắt đầu phát triển, kỳ thủ Hà Nội gồm Nguyễn Vũ Quân, Lại Việt Trường, Đào Cao Khoa… là những người tiên phong. Họ nhanh chóng tiếp cận với những trang web nổi tiếng của Trung Quốc để rồi dễ dàng so đọ tài năng với các kỳ thủ bạn. Trong giới kháo nhau: ”Thằng Quân đánh hay nhờ khiêm tốn. Nó thường xuyên đổi nick trên mạng, chẳng ai biết nó là nick nào, so đọ cùng biết bao nhiêu cao thủ. Chỉ biết trong thời gian ngắn, nó lên quá nhanh…”.

Thành tích tốt của Quân ở giải thế giới năm nay cũng có phần lớn sự đầu tư, chăm sóc của ngành thể thao Hà Nội.

Năm ngoái, Quân và các đồng đội được cử đi tập huấn dài hạn tại Quang Tô và Hà Bắc kỳ viện. Được gặp các cao thủ Trung Quốc, sức cờ của Quân được nâng lên rõ rệt. Nhưng quan trọng hơn, anh không còn bị ”khớp” tâm lý trước những đối thủ lớn nữa. Ngoài ra, Nguyễn Vũ Quân đã âm thầm vào TP HCM ròng rã luyện công. Anh nương nhờ tại nhà người thân, đến các kỳ đài theo dõi, ghi chép cẩn thận các ván đánh, mời các cao thủ đọ sức cùng mình để tích luỹ kinh nghiệm.

Tấm HC đồng ở giải vô địch thế giới năm nay là một sự tưởng thưởng cho những nỗ lực vươn lên trong cuộc sống của Nguyễn Vũ Quân. Ba anh em Quân phải sống xa bố mẹ từ nhỏ, ở với bà nội. Trong bối cảnh ấy, Quân lớn lên như một ngọn cỏ và từng có cuộc sống khá phóng túng. Biệt danh Quân ”nghiện” ra đời trong thời gian ấy bởi sự hoài nghi của dư luận.

Khi nổi danh trong làng cờ tướng Việt Nam, các kỳ thủ khác luôn nhìn anh bằng ánh mắt nghi ngại. Điều ấy suýt nữa là rào cản ngăn Quân trong chuyến đi Pháp lần này và các thày dạy cờ ở Hà Nội phải đứng ra bảo lãnh cho anh. 10 ngày trước khi lên đường, HLV Trần Viết Bảo đã bắt Quân về với mình để giám sát. Quân cười và bảo: ”Người ta không tin con đã đành, thày cũng không tin con nốt sao? Con hỏi thật, nếu đúng như vậy thì 10 ngày ở Pháp mà thiếu thuốc, liệu có thi đấu được không? Đây cũng sẽ là khoảng thời gian để con chứng minh những lời đồn sai về mình”.

Ngày đăng quang ngôi vô địch toàn quốc năm 2005, Quân từng nắm tay HLV Viết Bảo nói rằng: ”Con cám ơn thày, cám ơn cờ tướng. Thày và cờ tướng đã giúp con nên người”.

Ưu điểm của Quân là có thể ngồi lỳ nhiều ngày để nghiên cứu các thế cờ. Nó giúp anh xa dần với môi trường cũ, sống lành mạnh hơn. Cũng nhờ cờ tướng, Quân sống bớt bản năng hơn và hiểu lẽ đời hơn. Đấy là những gì mà Quân từng tâm sự với người bạn thân ở cùng đội cờ tướng Hà Nội trước khi lên đường sang Paris.

Ngành thể thao đang dự định đưa tên anh vào danh sách VĐV nhận bằng khen của Chính phủ trong năm nay.

Trong một buổi tập, danh thủ trẻ Nguyễn Tiến Cường hỏi cha mình là đại danh thủ Nguyễn Tấn Thọ: “Khi tiến công phải tính toán thế nào?” ông Thọ trả lời: “Phải tính cho ra đường cờ chủ yếu. Dù phải tốn bao nhiêu thời gian cũng được. Từ đó ước lượng khó khăn sẽ gặp và cách giải quyết. Trong quá trình thực hiện đường cờ thì có điều chỉnh lúc cần”. Tiến Cường chép miệng: “Tính như bố thí sốt ruột lắm, làm sao mà tính được”.

Ý tưởng của ông Thọ cũng như các nhà nghiên cứu cờ Trung Quốc, tóm tắt trong một câu: tiến công phải có kế hoạch.

Vấn đề không phải là tính được bao nhiêu nước trước khi đi mà là phải biết triển khai thực hiện kế hoạch và biết điều chỉnh kế hoạch. Các bạn nên nhớ: kế hoạch tốt đến mấy cũng chỉ để “dự báo thời tiết” trước khi có thể “làm ra thời tiết”.

Chúng ta xét một thế cờ trích từ giải cờ Tướng đồng đội Trung Quốc năm 1988 giữa Mạnh Lập Quốc và Diêm Văn Thanh để hiểu ra điều trên.

Bây giờ đến lượt Mạnh Lập Quốc đi. Mạnh đang ưu thế, đã đóng chặt Pháo đầu nhưng Mã trái bị Pháo Đen uy hiếp. Điều trước tiên là xác định nên công hay thủ? Nếu thủ thì cần thoái Mã để bảo toàn lực lượng. Nếu Mã thoái biên thì bên

Đen có thể tiến Xe bắt chết, hơn nữa khống chế Xe Trắng tiến 1 hoành xa lộ 4 trùng Xe. Nếu thoái Mã về tâm thì cờ bí, không lên Sĩ được, nước xuất Tướng trợ công phải bỏ. Vậy thủ nghĩa là cờ thua.

Như thế chỉ còn cách tiến công. Nước công mạnh nhất là dùng đòn Pháo đầu Tướng xuất Xe đâm thọc (Trung Quốc gọi thế này là đòn “then cửa sắt”). Mạnh xác định nước đi thứ nhất là X1.1. Đến đây phải ước lượng khó khăn sẽ gặp để có đổi sách đúng. Bên Đen có thể P3-4 rồi P4/4 phòng thủ. Cũng có thể M8.7 bảo vệ Sĩ đáy. Cần chú ý cả nước Pháo bình sang lộ 6 để ngăn ngừa trùng tam xa. Đối sách ở đây là P5/1 . Nước cờ này có tác dụng ngăn cản Pháo đen sang lộ 6, vừa là bắt Xe, lợi nước đi, vừa tránh nước M8.7 truy bắt. Ngoài ra còn có tác dụng mở thông cho Xe 4, khi cần có thể chiếm lộ 6 hoặc 7. Dù bên Đen đi nước nào thì Sĩ 6 cũng sẽ được bảo vệ. Do đó Trắng cần đi X1-6 để rồi lên Sĩ và xuất Tướng trợ công. Các nước đi được dự kiến như thế, hình thành một kể hoạch và Mạnh đã đi:

[game boxcomment=0 header=0]
FORMAT WXF
GAME Mạnh Lập Quốc và Diêm Văn Thanh
RED Mạnh Lập Quốc
BLACK Diêm Văn Thanh
FEN 2e1kaehr/4a4/4c4/p1p1CR2p/1rc6/6p2/P1P1P3P/2H1C4/9/2EAKAE1R w – – – 1
START{
DIAG{ #1 RED POPUP }
1. X1.1! M8.7 2. Pt/1 P3.3 3. X1-6 P5.1 4. X6.7!
/*Để tránh đòn “then cửa sắt”, bên Đen tiến Pháo rồi định T3.5. Phát hiện ý đồ này Mạnh tiến Xe khóa Tượng ngay.*/
4… X2/2 5. Ps-3 X2.2 6. P3-5 X2/2 7. S6.5 T7.5
/*Đây là những nước điều chỉnh kế hoạch, ứng phó với nước biến cụ thể. Bên Đen không thể đi X9-8 vì Trắng X4.2, T3.l , Tg5-6, X2/2, X4.1 sau đó trùng tam xa gọi hết.*/
8. Ps-3 P5.3 9. P3-5 M7.5 10. X4-5!
/*Bỏ Xe lấy Mã, kiên quyết giữ vững kế hoạch “then cửa sắt”*/
10… P5/3 11. Ps.4 P3-4 12. Tg5-6 X9.2 13. X6/6 }END[/game]
Vào đòn “then cửa sắt”, gọi hết.