XqMoon

[img maxheight=100 maxwidth=100]xq50-0.jpg;right;Trần Quới[/img]Tháng 4/1988 hai danh thủ Hà Nội là Nguyễn Tấn Thọ và Đinh Trường Sơn vào thăm thành phố HCM. Liên đoàn cờ tp HCM phối hợp với Phòng TDTT Quận 1 (nay là Trung tâm TDTT quận 1) tổ chức một cuộc thi đấu giao hữu tại Câu lạc bộ 116 Nguyễn Du quận 1. TpHCM đưa ra bốn danh thủ lừng lẫy nhất là Phạm Nam Đài, Trần Quới, Mai Thanh Minh và Nguyễn Văn Xuân. Cuộc so tài không chính thức đã được giới hâm mộ chờ đón từ lâu, nhất là các kỳ thủ ở Sài Gòn trước đây vốn được nghe tiếng tăm lừng lẫy của danh thủ Nguyễn Tấn Thọ nổi tiếng từ những năm 1954 và lại đứng đầu nhóm “Hà Nội ngũ Tốt” nên lần thi đấu này được giới hâm mộ chào đón một cách nhiệt liệt. Mỗi đêm thi đấu đều có diễn lại trên hai bàn cờ lớn để khán giả thưởng thức. Trận cờ giữa danh thủ Nguyễn Tấn Thọ và Trần Quới được đặc biệt chú ý nhiều nhất vì đây là một cuộc so tài giữa hai kỳ vương của hai miền Nam, Bắc. Người hâm mộ muốn học hỏi những tuyệt chiêu sở trường của hai danh thủ này nên kéo đến xem rất đông. Bình luận viên lúc bấy giờ là anh Quách Anh Tú đã được Ban Tổ chức mời đến thuyết minh các nước cờ ảo diệu của hai danh thủ. Tuy nhiên các cuộc thi đấu giữa danh thủ Đinh Trường Sơn với các danh thủ TpHCM cũng không kém phần hấp dẫn. Đinh Trường Sơn với thành tích vô địch Hà Nội năm 1984 cũng đủ nói lên trình độ của một danh thủ ở đẳng cấp cao.

Nhắc lại trận cờ giữa danh thủ Nguyễn Tấn Thọ và Trần Quới diễn ra hết sức sôi nổi, mọi người hồi hộp theo dõi từng nước đi diễn ra trên bàn cờ và những tiếng bình luận, cãi vã lẫn phê bình theo suy nghĩ của mình râm ran trong các hàng ghế khán giả đã làm cho cuộc cờ vốn hấp dẫn càng hấp dẫn hơn.

Cuối cùng hai ván cờ giao hữu đều đưa đến kết quả hòa nhau, không ai dám mạo hiểm nên không bên nào mở được tỷ số.

Sau đó ít hôm anh Trần Hà, nguyên Hội trưởng Hội cờ Tướng quận 5 có mời hai danh thủ Nguyễn Tấn Thọ và Đinh Trường Sơn đến CLB cờ Tướng quận 5 để thi đấu biểu diễn tiếp phục vụ khách hâm mộ. Một số kỳ thủ mới được mời tham dự trong đó có Diệp Khai Dương và Lại Cẩm Kỳ… Tuy nhiên ván cờ mà mọi người chờ đợi nhất vẫn là ván đấu của hai danh thủ Nguyễn Tấn Thọ và Trần Quới. Lần này hai danh thủ biểu diễn đều bịt mắt, nghĩa là phải thi đấu “cờ tưởng”, một hình thức thi đấu mới lạ đã thu hút rất đông khán giả, nhất là các kỳ thủ người gốc Hoa. Rất nhiều ghế và băng để ngồi nhưng vẫn không đủ chỗ, số đến sau phải đứng chen chúc trong một chiếc sân khá rộng để theo dõi cuộc cờ mà mọi người cho là trận tranh tài giữa “Bắc Vương, Nam Đế”. Hai ván cờ kéo dài đến khuya và kết quả cũng lại hòa nhau. Đến bây giờ mọi người mới thỏa mãn ra về và thầm bảo nhau: “Kỳ Vương Nguyễn Tấn Thọ lợi hại thật, quả là danh bất hư truyền!”.

Một câu chuyện khác về Trần Quới cũng không kém phần hấp dẫn đã được chính danh thủ Đỗ Minh Nhật (Phan Thiết) kể lại như sau:

Khoảng năm 1982 danh thủ Đỗ Minh Nhật đến tạm cư tại thành phố Biên Hòa, người ta thường gọi anh là Bảy Cảnh. Khi đến Biên Hòa anh đã giao hữu với nhiều danh thủ tại đây như Phạm Quốc Bình, anh Cẩu… đều đem lại cho anh thắng lợi vẻ vang.
Hôm ấy có người giới thiệu anh với một kỳ thủ trẻ tướng mạo ra dáng thư sinh, người hơi thấp. Đương nhiên là hai người chơi một ván cờ phải cá cược một số tiền nào đó mới hào hứng và hấp dẫn. Tay cờ trẻ này có dáng cũng rất tự tin. Tuy nhiên so với Bảy Cảnh thì anh ta còn thiếu nhiều kinh nghiệm giang hồ nên thi đấu đến quá trưa thì tiền trong túi của hắn ta đã sạch nhẵng. Cầm cả đồng hồ đang đeo cũng thua nốt.

Hai ngày sau kỳ thủ trẻ này trở lại chuộc đồng hồ và xin tái chiến. Lúc này Bảy Cảnh đã chấp hắn ta đến một tiên rưỡi. Đồng thời trong thời gian này Bảy Cảnh cũng điều tra lý lịch của hắn ta. Được biết đây là một kỳ thủ chưa có tên tuổi trong làng cờ Thành phố Hồ Chí Minh, tên hắn ta là Bùi Văn Phương tự là Phương chuồng bò. Lần tái đấu này đấu tại nhà anh Tài và anh Tài cũng quen biết Bảy Cảnh.

Qua các ván đấu Bảy Cảnh thua liên tục cuối cùng Bảy Cảnh phải cầm cả xe máy 87 của mình để chung độ. Bảy Cảnh nhớ lại có một ván cờ Cảnh sắp thắng đến nơi thì bất ngờ tên Phương đi một nước bỏ Xe thủ hòa! Vì nước cờ này quá hay, ngoài sức tưởng tượng của anh nên người anh toát mồ hôi ướt đẫm, anh ngồi bất động gần 30 phút để trầm ngâm…

Khi thua hết tiền thì anh đi thất thểu về nhà, qua một căn phố trên đường Phan Đình Phùng anh thoán thấy Trần Quới được một người bạn chở trên một chiếc xe máy tình cờ lướt qua…

Với linh tính cộng với kinh nghiệm giang hồ, Bảy Cảnh chợt hiểu ra… vừa đi anh vừa nhẩm lại câu thơ:

[i]”Lỡ tay trót đã nhúng chàm
Dại rồi còn biết khôn làm sao đây”.[/i]

Thiên phong Pháo là một bố cục cổ, rất ít dùng. Do có nước hoành Xa và thoái Pháo nên có tác giả xếp vào loại Quy bối Pháo. Nhưng theo nhiều nhà nghiên cứu, biến hóa của Thiên phong Pháo khác nhiều so với Quy bối Pháo nên việc xếp như vậy không thỏa đáng.

Danh thủ Trần Hiếu Khôn và Hà Liên Sinh đề nghị gọi theo sách cổ là Thiên phong Pháo. Trong Tượng kỳ bố cục nhất lãm (Một vài bố cục trong cờ Tướng) hai ông trình bày bố cục Thiên phong Pháo độc lập với Quy bối Pháo. Vì hai bố cục này giống nhau ở khai cục nên Phạm Quốc Hương đã nhầm lẫn rằng “Trưởng thôn Gián đất” đang dùng Quy bối Pháo. Nếu là Quy bối Pháo chắc chắn Hương sẽ “đè bẹp” đối phương ngay trong trung cục. Anh phạm sai sót và bị “trưởng thôn” đẩy vào thế thua, buộc phải cầu hòa. Mấy ngày sau, hai đấu thủ gặp nhau lần thứ hai. Lần này hòa nhưng Hương chiếm ưu thế. Đến lần thứ ba “trưởng thôn” vẫn dùng Thiên phong Pháo. Đi được 9 nước “trưởng thôn” buôn cờ xin thua, vì Hương khai cục… đúng như sách. Phạm Quốc Hương nói anh không đọc sách nhưng đã để mấy ngày suy nghĩ cách phá bố cục này. Anh tự tin: từ nay ai dùng Thiên phong Pháo với anh thì… khổ đấy!

Ở Trung Quốc vào những năm 50 các kỳ thủ Quảng Đông hay dùng Thiên phong Pháo và có những nghiên cứu sâu. Bây giờ chúng ta xem Quy bối Pháo khác Thiên phong Pháo ở chỗ nào.

Ba nước đầu tiên của Quy bối Pháo như sau:

[game boxcomment=0 header=0]
FORMAT WXF
GAME Quy bối Pháo
RED Trắng;;;
BLACK Đen;;;
START{
1. P2-5 M8.7 2. M2.3 X9.1
3. X1-2 P8/1
DIAG{ #4 RED POPUP }
}END
[/game]

Đến đây bên Trắng có 5 phương án: [b]B7.1, B5.1, P8.2, M8.9[/b] và [b]M8.7[/b]. Tùy theo cách chơi của bên Trắng, bên Đen có thể đối phó bằng nước [b]P8-3, P8-5, P8-1, T3.5[/b]. Ngoài các phương án chính trên, cả hai bên còn có khá nhiều cách chơi, song điều đáng nói là [b]P8/1[/b] đã chặn đường của Xe ra nên bên Quy bối Pháo nhất định phải di chuyển Pháo thì Xe mới vào cuộc.

Khai cuộc Thiên phong Pháo như sau:

[game boxcomment=0 header=0]
FORMAT WXF
GAME Thiên phong Pháo
RED Trắng;;;
BLACK Đen;;;
START{
1. P2-5 M8.7 2. M2.3 X9.1
3. X1-2 X9-4 4. M8.7 P8/1
DIAG{ #5 RED POPUP }
}END
[/game]

Ở Thiên phong Pháo, bên Đen ra Xe lộ 4 rồi mới thoái Pháo. Vị trí của Xe và Pháo đã khác xa Quy bối Pháo. Trong trận đấu gặp “trưởng thôn Gián đất”, kiện tượng Phạm Quốc Hương reo to: “A! Quy bối Pháo!” và… dính đòn.

Bây giờ xin các bạn làm quen với Thiên phong Pháo theo tổng kết của Quốc tế Đại sư Trần Hiếu Khôn.

[game boxcomment=0 header=0]
FORMAT WXF
GAME Thiên phong Pháo
RED Trắng;;;
BLACK Đen;;;
START{
1. P2-5 M8.7 2. M2.3 X9.1
3. X1-2 X9-4 4. M8.7 P8/1
DIAG{ #5 RED POPUP }
[/game]
Theo hình, bên Trắng có ba phương án: [b]P8-9, P8.2, B7.1[/b]. Cách đi như sau:

[b]Phương án một: P8-9[/b]
[code tag=0]
5. P8-9 P8-5 6. X9-8 X4.1
7. X8.4 M2.1 8. X2.4 X1-2
9. X2-6 X4.3 10. X8-6 B3.1
11. P9.4 T7.5 12. X6.4 B7.1
13. B5.1 P2-3 14. M7.5 X2.3
15. P9/1 }END
[/code]

[i]Chú thích:[/i]
a) Nếu Đen đi: [b]5… M2.3[/b] thì [b]6. X9-8 X1-2 7. X8.6 P8-5 8. B5.1 P2-1 9. X8-7 X2.2[/b] (Nếu [b]X4.1 B5.1[/b] Trắng ưu) [b]10. B5.1 B5.1 11. M7.5[/b] hai bên tranh thắng.
b) Nếu [b]6… X1.2[/b] thì [b]7. B9.1 X4.5 8. X2.8 T3.5 9. B9.1 M2.4 10. X8.6[/b] bên Trắng chiếm ưu thế.
c) Nếu [b]7. X2.8[/b] thì [b]X1.1[/b]

[b]Phương án hai: P8.2[/b]
[code tag=0]
5. P8.2 P8-5 6. P8-3 M2.3
7. X9-8 X1-2 8. X2.5 T7.9
9. X2-4
[/code]
Bên Trắng ưu thế.

[i]Chú thích:[/i]
a) Nếu [b]5… B7.1[/b] thì [b]6. P8-9 M2.1 7. X9-8 X1-2 8. P9-7[/b] Trắng ưu

[b]Phương án ba: B7.1[/b]
[code tag=0]
5. B7.1 B7.1 6. X2.4(a)M2.3
7. P8.2(b)M7.6(c) 8. X2-4 X4.3
9. B5.1 P8-5 10. M3.5 M6/7
11. S6.5 X1.1
[/code]
Hai bên đối chọi nhau, đều có chỗ phải e dè.

[i]Chú thích:[/i]
a) Nếu [b]6. P8-9[/b] thì [b]M2.3 7. X9-8 X1-2 8. X2.4 P8-5 9. X2-6 X4.4 10. M7.6 P2.5[/b]
hai bên đều bình ổn
b) Nếu [b]7… P2.4[/b] thì [b]8. B3.1 B7.1 9. X2-3 X4.1 10. X3-6 X4.3 11. M7.6 X1-2[/b] bình ổn
c) Đổi là [b]7…. P8-5[/b] thì [b]8. X2-6 X1.1 9. P5-6[/b] bên Trắng chiếm tiên.

Chúng ta cùng xem khai cục thực chiến

[b]Ván 1:[/b]
Lý Quốc Huân đi trước thua Vương Ngọc Tài ngày 11/10/1985 tại Nam Kinh. Trung Pháo đối Thiên phong Pháo.

[game boxcomment=0 header=0]
FORMAT WXF
GAME Lý Quốc Huân(thua)Vương Ngọc Tài
RED Lý Quốc Huân;;;
BLACK Vương Ngọc Tài;;;
RESULT 0-1
START{
1. P2-5 M8.7 2. B3.1 X9.1
3. M2.3 X9-4 4. X1-2 P8/1
/*Thiên phong Pháo là bố cục rất ít được dùng trong các giải lớn. Nhưng Vương Ngọc Tài vốn có cách chơi quỷ dị, “bốc đồng” nên thích dùng khai cuộc này.*/
5. M8.9
/*Đen thoái Pháo nhằm đưa vào tâm. Bên Trắn có thể đi [b]M8-7[/b], sau đó [b]S6.5[/b]*/
5. … P8-5 6. X2.6
/*Vội! Nên [b]S6.5![/b] công thủ đều lợi.*/
6. … X4.6
7. P8/1
/*Nếu [b]P8.2, X4.2[/b] bên Đen có Xe kỵ hà tranh tiên, Trắng không lợi.*/
7. … X4.1 8. P8-7 X1.2
9. S4.5 P2.5 10. P7.1 P2-5
11. T3.5 B5.1 12. T5/3
/*Ở nước thứ 8, bên Đen tiến Xe biên, không để cho Trắng ra Xe thuận lợi là cách chơi “quái dị”. Hiện tại bên Trắng không thể [b]X9-8[/b] vì đắn đo nghĩ bên Đen [b]B5-1[/b] bỏ Mã tấn công trung lộ.*/
12. … X1-6
13. X9-8 M2.3 14. X8.7 B5.1
15. P7-5 T7.5
DIAG{ #16 RED POPUP }
}END
[/game]

Bạn xem hình, có thể thấy ý đồ bên Đen liều lĩnh bỏ Mã, bố trận linh hoạt, tấn công hung hãn vào trung lộ giành ưu thế.

[b]Ván 2:[/b]
Phạm Quốc Hương đi trước thua Dương Nghiệp Lương tại giải Toàn quốc năm 1999, Bà Rịa, Vũng Tàu.
[game boxcomment=0 header=0]
FORMAT WXF
GAME Phạm Quốc Hương (thua)Dương Nghiệp Lương
RED Phạm Quốc Hươn;;;
BLACK Dương Nghiệp Lương;;;
RESULT 0-1
START{
1. P2-5 M8.7 2. M2.3 X9.1
3. X1-2 X9-4 4. M8.7 P8/1
5. B3.1 P8-5
DIAG{ #6 RED POPUP }
/*Tiến Tốt 3 thật ra là nước yếu nhưng bên Trắng hay đi. Trong các ván đấu ở Trung Quốc, tỷ lệ ván thua của bên Trắng khi chọn [b]5. B3.1[/b] khá cao. Có thể vì sau 4 nước, các kỳ thủ “nhầm lẫn” rằng bên Đen đang dùng Quy bối Pháo nên sử dụng phương án [b]B3.1[/b] là phương án rất đắc dụng trong bố cục Trung Pháo đối Quy bối Pháo chăng?*/
6. S4.5 B3.1
7. P5-4 M2.3 8. T7.5 M3.4
9. X2.6 X4.1 10. X9.1 M4.5
11. M7.5 P5.5 12. X9-7 X1.1
13. B7.1 X1-6 14. X2/3 P5/2
15. X2-5 P2-3 }END
[/game]
Đến đây Phạm Quốc Hương kém phân. Ở nước thứ 5 có thể chọn B7.1 dẫn về phương án thứ ba đã nêu trên, tình thế sẽ khác.

Xin giới thiệu cùng các bạn đòn chiến thuật đó. Thế cờ này bên Trắng ưu thế hơn nhờ hơn một Sĩ và Tốt đã vào “cửu cung”. Song việc chiếu bí ở đây là chưa thể vì bên Đen có quân Pháo làm ngòi che Tướng. Chính vì vậy phải nhờ tới đòn gằng “lộ Tướng” để bắt bí đối phương như sau:

[game boxcomment=0 header=0]
FORMAT WXF
GAME Ném đá dò đường
RED Trắng;;;
BLACK Đen;;;
RESULT 1-0
FEN 9/5k3/4P4/9/9/2c3p2/9/5A3/2C6/4K4 w – – – 1
START{
DIAG{ #1 BLUE POPUP }
1. P7-4 P3-6 2. S4/5
/*Nếu đổi quân Pháo ngay sẽ hòa cờ. Vì vậy phải điều Tướng ra lộ 4 trước rồi mới đổi sau*/
2. … P6-2
3. Tg5-4 P2-5 4. S5.4 P5-6
5. P4.3 B7-6 6. S4/5 Tg6/1
7. B5.1 B6.1 8. Tg4.1 B6.1
9. S5.4 }END
[/game]
Bên Đen hết nước đi và Trắng thắng.

Các kỳ thủ có kinh nghiệm thường mở đầu bằng Tiến binh cục cũng ở lý do đó. Nước đầu đẩy Tốt, sau đó có thể đưa vào Pháo đầu, có thể lên Mã, có thể lên Tượng, tùy cách đối phó của đối phương mà biến hóa. Thế trận khởi mà cũng có nguyên lý như trên và đều là cách khai cục có tính linh hoạt rất cao.

Chúng ta xem một ván thực đấu để hình dung một cách “ném đá dò đường”:

[game boxcomment=0 header=0]
FORMAT WXF
GAME Ném đá dò đường
RED Trắng;;;
BLACK Đen;;;
RESULT 1-0
START{
1. B7.1 P2-3 2. P2-5 M8.7
3. M2.3 X9-8 4. M8.7
/*Bên tiên đi B7.1 để thăm dò. Bên hậu P2-3 gọi là Tốt để Pháo (Pháo dưới đáy Tốt). Nước thứ tư bên tiên lên Mã có ý bỏ Tốt tranh tiên.*/
4. … B3.1
/*Nếu P8-9 thì M7.6, T3.5, P8-6, X8.4, X9-8, Mã cánh phải bên hậu khó hoạt động.*/
5. M7.6 B3.1 6. M6.4
/*Chính xác! Nếu M6.5, T7.5, X1-2, M7.5, P5.4, S6.5, bên hậu có Tốt độ hà hơi ưu*/

6. … T3.5
7. P8.5
DIAG{ #7 BLUE POPUP }
/*Nước tranh tiên xuất sắc. Mã hậu khó đi. Nếu bên hậu M7/5 thì bên tiên P8-5, T7.5, M4.5, M5.7, M5.7 được quân ưu thế*/
7. … M2.4 8. M4.3 X8.1
/*Sai lầm! Nên đi X8-9, tiếp đó bên tiên X1-2, M4.2, M2.7, bên tiên được quân nhưng Xe Mã bị khống chế chặt.*/
9. P8.1 M4.3
/*Nếu M4.6 thì P5.4, T5/3, P8/1 bên tiên cũng ưu*/
10. P5.4 T5/3
11. Mt.5 Tg5.1 12. P8-2 }END
[/game]

Bên tiên ăn Xe thắng.

[b]Chú thích của Bạn cờ:[/b]
[img]xq57-0.jpg;right;[/img]Khai cuộc Tiến binh (lên Tốt) còn có tên gọi khác là Tiên nhân chỉ lộ (ông Tiên chỉ đường). Để hiểu vì sao có tên này, bạn hãy tưởng tượng 5 quân Tốt trên bàn cờ là 5 ngón tay. Tiến Tốt 3 tương đương với chìa ngón trỏ ra “chỉ đường”.

[img]xq91-0.jpg;right;Nữ kỳ thủ Bích Đào đang “tiếp chiêu” với khách tại quán Cầu Vồng, đường Lê Đức Thọ, quận Gò Vấp. Ảnh: C.LAN[/img]Chỉ với 64 ô vuông và 32 quân được bài binh bố trận cũng đủ để người chơi cờ tướng dù là bậc danh cờ hay anh tài xế xe ôm, những ông cụ về hưu… phải huy động tất cả “chất xám” vào cuộc mang theo vào đó cả những hỷ, nộ, ái, ố… Nhưng có lẽ thú vị nhất với dân chơi cờ TP hiện nay lại là được ngồi trong những căn phòng cà phê máy lạnh sang trọng, hòa với tiếng nhạc du dương, trầm bổng và sẽ có những nữ kỳ thủ xinh như mộng tiếp bạn vài ván cờ tài tình, kỳ ảo. Nghề… tiếp cờ, một công việc khá mới mẻ với nhiều cô gái trẻ ở đất Sài Gòn.

Những hảo thủ vô danh

Thú thật, tôi đánh cờ tướng thuộc hạng xoàng, mười lần như mười, đấu với bạn bè chỉ mới vài ba nước là xem như bị… chiếu tướng. Vậy mà chẳng hiểu sao lại đâm ra nghiện cờ từ ngày đấu thử vài ba ván với Nguyễn Thị Bích Thủy, cô kỳ thủ ở quán cà phê Bằng Lăng Tím tại một con hẻm nhỏ trên đường Lê Đại Hành, quận 11. Những chiêu thức mà Thủy đưa ra biến hóa thật khó lường, “nội công thâm hậu” chứng tỏ rằng cô gái trẻ này đã có bề dày kinh nghiệm “trận mạc”.

Lên một nước xe, Thủy triết lý thân phận con người đôi khi giống như những con “tốt” vô danh kia. Nếu muốn vươn lên thì phải biết khẳng định mình bằng cách “đứng chân” hợp lý. Quê ở Tuy Hòa, Phú Yên, năm nay cô vừa tròn 22 tuổi, Thủy biết chơi cờ từ năm 10 tuổi do cha “truyền” lại. Ba cô sống bằng nghề bán vé số dạo, cũng là một kỳ thủ có tiếng trong giới tượng kỳ vỉa hè đất Tuy Hòa. Học hết cấp 3, Thủy một thân một mình vào Sài Gòn lập nghiệp, ban đầu đi phụ làm bánh cho một cơ sở bánh ngọt bên quận Tân Phú, một năm trở lại đây chuyển sang làm công việc… tiếp cờ. Thủy đánh cờ và lo trà, nước, tiếp chuyện với khách. Đổi lại, trước khi chia tay, cô thường được không ít “kỳ khách” bồi dưỡng chút ít tiền gọi là…

Thú đánh cờ tướng của dân ghiền cờ đúng nghĩa thì bất kể thời gian nào. Có bữa từ sáng đến khuya, cô chỉ tiếp có 2 khách và đấu dăm ba ván mà đã hết thời gian. Nhưng thật ra, cũng có không ít khách dạng như tôi, đấu cờ dở nhưng chủ yếu đến để nhâm nhi cà phê, đấu vài ván, luận cờ và… ngắm cô kỳ thủ xinh đẹp cho đỡ buồn…

Ngoài Bích Thủy, ông Trần Văn Hùng, chủ quán cà phê tượng kỳ Bằng Lăng Tím còn giới thiệu, quán ông có 4 nữ kỳ thủ khác, đủ cả trường phái chính, tà sẵn sàng “lâm trận” với khách. Họ đều là những “cao thủ” có khả năng xoay chuyển thế cờ, chuyển bại thành thắng trong mọi tình huống…

“Công nghệ”… tượng kỳ

Không biết nghề tiếp… cờ xuất hiện lúc nào, nhưng ông Trà Đức Đạt, chủ quán cà phê tượng kỳ Hoàng Hạc ở đường Hậu Giang, quận 6, quả quyết rằng thời gian gần đây, cờ tướng đã được đưa vào “kinh doanh” hẳn hoi. Có quán như quán MiMi, đường Hùng Vương; quán Tuyệt Kỷ, đường Tô Ký… có hẳn từng phòng lạnh riêng biệt cho khách vào đây đấu trí, so “thần kinh thép” với các nữ kỳ thủ. Vào đây, khách và nhân viên mặc sức mà bàn luận, bình phẩm về những thế cờ tinh hoa, kỳ bí mà không sợ ai quấy rầy. Tất nhiên, hóa đơn tiền nước cũng kèm luôn khoản tiền… thời gian chơi cờ. Thật ra, với giá 30.000 – 50.000 đồng trong vòng 2 – 3 tiếng đồng hồ, gồm cả tiền nước và “cờ phí” lại được đấu cờ với người đẹp, kể ra cũng không mắc”.

Cái khó của nghề… tiếp cờ so với công việc của tiếp viên bình thường là phải ít nhiều có… trí tuệ, biết chơi cờ và cũng phải từ hạng bậc trung trở lên thì mới tạo được thú vị cho khách. Nhưng với trò chơi cân não, luyện trí này thì không phải ai cũng có thể học và chơi khá được. Giới chơi cờ thường truyền tụng với nhau rằng chơi cờ tướng phải có “tâm cơ”, có người mới học đã chơi nổi trội, còn dù học mấy nhưng không có “duyên” vẫn chỉ là hạng xoàng. Do vậy, tiêu chuẩn hàng đầu để các quán chọn nữ “kỳ thủ” phải là đánh cờ khá và tất nhiên có ngoại hình xinh xắn. Trên thực tế, những nữ kỳ thủ như Bích Thủy có thể bàn luận khá sâu về những “bí quyết”, những thế cờ truyền kỳ lâu năm như Thái Sơn bí cục, Dẫn xà xuất động… hay như Trần Thanh Lan, nữ kỳ thủ quán Cầu Vồng đường Lê Đức Thọ, với nước đi lúc cờ tàn có thể biến tốt thành… tướng không nhiều. Đáp ứng nhu cầu cung cấp các nữ kỳ thủ cho “công nghệ” cờ tướng, hiện nay đã xuất hiện một số lò chuyên dạy cờ tướng cấp tốc như lò của kỳ thủ Tám Bỉ ở quận 4, Hai Nhơn ở quận 10, Văn Hùng Linh ở chợ Xóm Mới, quận Gò Vấp… Những nơi này nhận “đào tạo” kỳ thủ trong vòng 3 – 5 ngày, gồm những thế cờ căn bản và một vài bí quyết “gia truyền” cho các cô gái muốn theo nghề… tiếp cờ với giá 150.000 – 200.000 đồng/khóa.

Nghề “ăn nên, làm ra”

Nghề… tiếp cờ xem ra dạo này đang “ăn nên, làm ra” do phong trào người đi chơi cờ giải trí ở các quán cà phê cờ tướng ngày càng nhiều. Một nữ kỳ thủ vừa mới đi đánh cờ thuê được 6 tháng ở một quán cà phê bên chợ An Đông, quận 5 khoe với tôi rằng, bình quân thu nhập cả lương và tiền bồi dưỡng hằng tháng của cô lên đến 3 – 4 triệu đồng. Không như các “cơ nữ” bida ở nhiều quán với lắm biến tướng tệ nạn xã hội, phần lớn những điểm tượng kỳ… máy lạnh với những nữ kỳ thủ đánh cờ… thuê ở TPHCM chỉ đơn thuần là một sinh hoạt văn hóa giải trí mang lại niềm vui lành mạnh cho nhiều người. Hồng Ánh, nữ kỳ thủ ở quán Hoàng Hạc, nhận xét đa số những “tín đồ” của bộ môn thể thao này đều là người đàng hoàng, khá nghiêm túc và say mê khi “giao đấu” nên ít khi nào xảy ra chuyện “lấn cấn” này, nọ ngoài bàn cờ. Dù đấu theo phái “chánh” hay “tà” thì họ vẫn tập trung vào việc đấu trí, tìm ra những thế cờ hoàn chỉnh…

Gần đây, một vài quán cũng đã xuất hiện việc đặt tiền giải cờ thế như một dạng cờ bạc trá hình giữa khách và các nữ kỳ thủ mà người thua bao giờ cũng là… khách. Chẳng biết do các nữ kỳ thủ thủ cao cờ hay có nhiều “chiêu thức” biến hóa, triệt hạ đối phương khiến các ông khách si tình… tình nguyện thua cuộc và “ngồi đồng” từ sáng đến tối để rồi “cháy túi” khi cờ tàn. Bích Thủy kể rằng cũng có một vài lần, có những nữ kỳ thủ giả danh xin vào làm để mà có cơ hội đấu… “cờ người” với khách nhưng bị chủ phát hiện nên cho nghỉ việc. “ Đây là một bộ môn thể thao giải trí trình độ và lành mạnh, đâu thể để những tệ nạn len lỏi vào được, đúng không anh?”, cô kết luận.

Có hôm cao hứng, Trưởng thôn tuyên bố tuần sau sẽ chấp kiện tướng Phạm Quốc Hương một tiên (cho đi trước một nước) và bắt “vịt Hương” làm bún xáo măng. Tưởng nói chơi thì thôi, biết đâu kiện tướng Hương đến đòi ngày thi đấu. Chối mãi không được, Trưởng thôn hẹn hai ngày sau ra Ngõ Trạm*.

Trưởng thôn bèn về đóng kín cửa, mở sách cờ ra nghiên cứu. Đúng ngày hẹn, Trưởng thôn ra giao hẹn: chơi hai ván, giải thưởng là một chầu côca côla… nhòe. Các bạn cờ xúm vào xem và hết thảy đều kinh ngạc: cả hai ván kiện tướng Phạm Quốc Hương đều phải cầu hòa trong thế kém tuyệt đối.

Trong bữa côca côla vui vẻ, Trưởng thôn tiết lộ bí mật. Anh về giở biên bản thi đấu trong giải toàn quốc ra xem thấy Hương chỉ bị thua có một ván trước Dương Nghiệp Lương. Ván này kỳ thủ họ Dương dùng cuộc Thiên phong Pháo, một bố cục lạ. Anh lục tung các sách cờ và hai ngày qua nghiền ngẫm cục Thiên phong Pháo đến thuộc lòng. Phạm Quốc Hương gật đầu công nhận hôm nay được một bài học vừa ngọt ngào vừa thú vị.

Trưởng thôn cũng là người hay chuyện. Bữa nọ nghe Bùi Khắc Hưởng kể: anh đến nhà Đinh Trường Sơn chơi. Thấy anh Sơn bầy la liệt ra sàn đến chục quyển sách cờ. Theo anh Sơn nếu ai chơi cục này thì… nhất định thua. Hưởng hỏi lại: thế nếu người ta không đi nước trong sách này thì sao? Và hai anh em mang bàn cờ ra thử, loay hoay mãi cũng chỉ… hòa. Trưởng thôn nghe nói thích lắm, lấy ngay giấy bút ra chép.

Mấy hôm sau Trưởng thôn qua nhà Đinh Trường Sơn chơi. Đinh Trường Sơn bảo học trò mình ra tập huấn với trưởng thôn. Ván cờ nhanh chóng kết thúc: cậu học trò mới lớn còn ít kinh nghiệm “làm thịt” ngay “ông bác”. Trưởng thôn tức mình gãi lưng nói với Đinh Trường Sơn: “Ông ra đây tôi cho đi Văn Điển ngay!”*.

Danh thủ họ Đinh cười ruồi, song cũng chiều ý “ông bạn vàng” mang bàn cờ ra thi đấu. Giải thưởng là hai chai bia. Chỉ đi trước một nước, song Trưởng thôn đè chặt từ khai cuộc và danh thủ họ Đinh buộc phải cầu hòa. Cả thầy lẫn trò Đinh Trường Sơn khen ngợi “Trưởng thôn hồi này chơi cao quá”. Chỉ có Trưởng thôn chép miệng cười thầm: may mà không quên nước nào của Bùi Khắc Hưởng bày cho.

Trưởng thôn Gián đất có lời nhắn nhủ với các bạn trẻ: cứ học kỹ lý thuyết và chịu đối luyện với các cao thủ, thế nào cũng có lúc các bạn cho cao thủ về nhì.

[b]Chú thích của Bạn cờ:[/b]
*Ngõ Trạm: một phố ngắn, nhỏ, nằm gần chợ Hàng Da, Hà Nội. Ở đây có một câu lạc bộ cờ Tướng lâu đời, nhiều kỳ thủ có tiếng thường đến chơi cờ ở đây.
*Văn Điển: nghĩa trang chính của Hà Nội. “Cho đi Văn Điển” là thành ngữ thường dùng với hàm ý sẽ “hạ gục” đối thủ.
*Phạm Quốc Hương, Bùi Khắc Hưởng, Đinh Trường Sơn (đề cập trong bài) đều là các kiện tướng có tiếng. Các bạn có thể tham khảo các ván cờ của các danh thủ này ở phần Cơ sở dữ liệu Cờ.

[img]xq2-0.jpg;left;[/img]Tại hội thảo của Hiệp hội Khoa học Nhận thức diễn ra ở Chicago, Mỹ, cuối tuần qua, các nhà khoa học đã công bố một bí quyết dành cho giới hâm mộ môn thể thao trí tuệ này. Đó là tìm cách bẻ gãy giả thuyết của chính mình, thay vì tìm ra những hướng nhằm hỗ trợ nó.

“Đó là một quan niệm mới mẻ trong tính triết lý của môn cờ vua”, nhà khoa học kiêm tay mê cờ Mark Orr tại Ireland nói. Theo ông, nghiên cứu có thể giúp những tân binh trong làng cờ vua trau dồi kỹ năng của mình.

Khi quyết định các nước đi, người chơi thường vẽ ra trong đầu một loạt cú chuyển quân sẽ xảy ra tiếp theo, thông thường họ có thể nhìn ra 8 nước đi trước mắt. Điểm khác biệt ở một người chơi cờ bình thường với một đại kiện tướng là ở chỗ, trong khi hầu hết mọi người tập trung nghĩ đến những nước đi của đối thủ mà sẽ có lợi cho hướng đi của mình, thì các ông vua cờ lại phỏng đoán chính xác những nước tiếp theo nào của đối phương có thể làm suy yếu vị trí của quân ta.

Nhà khoa học đam mê cờ vua Michelle Cowley tại Đại học Trinity ở Ireland, đã tiến hành nghiên cứu trên 20 kỳ thủ thuộc mọi đẳng cấp. Những người này được đối mặt với 6 thế cờ khác nhau, khi ván cờ đã đi được nửa chặng đường. Trong đó, cả quân trắng và đen đều có cơ hội chiến thắng ngang nhau, và không có một nước đi nào hiển hiện ngay trước mắt.

Mỗi người chơi phải nói lên suy nghĩ của mình khi quyết định các bước đi. Cowley sẽ đánh giá chất lượng của mỗi nước đi đó bằng cách so sánh với Fritz 8, một trong những chương trình chơi cờ mạnh nhất hiện nay.

Cô tìm thấy những tân binh thường tự thuyết phục mình rằng những nước xấu rồi cũng sẽ đi theo hướng có lợi cho mình, bởi họ tập trung nhiều hơn vào những nước đi của đối thủ có lợi cho chiến thuật của họ, trong khi đó lại bỏ qua những nước có thể dẫn tới làm thất bại giả thuyết của mình.

Ngược lại, các đại kiện tướng thường phỏng đoán một cách chính xác khi nào kết quả của một nước đi có thể làm ảnh hưởng tới vị trí của mình. “Các siêu kỳ thủ thường nghĩ nhiều hơn về những gì đối thủ sẽ làm. Họ thường tự công kích giả thuyết của chính mình”, Cowley nói.

Nhà triết học Karl Popper đã gọi quá trình thử nghiệm giả thuyết này là “chứng minh ngược”. Điều đó cũng góp phần miêu tả bản chất của khoa học vốn luôn tự đặt ra những nghi vấn rồi điều chỉnh lại quan niệm.

Tuy nhiên, thực tế đã cho thấy việc “chứng minh ngược” với nhiều người là rất khó. Cho đến gần đây, các nhà khoa học mới được chứng tỏ là nhóm duy nhất sử dụng nguyên tắc này.

Nhà khoa học Ruth Byrne cũng dự đoán rằng hành vi này có thể được phát triển rộng rãi, nhưng chỉ giới hạn trong những ai là chuyên gia trong lĩnh vực của mình. Khả năng phản biện có liên quan tới khối lượng kiến thức rộng lớn, mà chỉ các chuyên gia như kiện tướng cờ vua, hoặc các nhà khoa học, mới thu lượm được.

Byrne và Cowley hy vọng sẽ tiếp tục nghiên cứu trên những tài năng trẻ cờ vua để xem họ phát triển chiến thuật “chứng minh ngược” như thế nào và vào lúc nào. Họ cũng muốn tìm hiểu liệu các đại kiện tướng có áp dụng chiêu thức này trong những hoạt động khác. Với quan điểm này thì Mark Orr có vẻ hồ nghi: “Tôi không cho rằng các kỹ năng chơi cờ sẽ vượt xa như vậy, nó là một kỹ năng rất chuyên biệt”.

[img]xq75-0.jpg;right;[/img]Tiếng đồn vang khắp nước, sang đến tận Trung Quốc. Buổi ấy ở Trung Quốc có ông Kỵ Như cũng nổi tiếng cao cờ. Khi nghe tiếng Trương Ba, Kỵ Như liền xách khăn gói sang Nam tìm đến tận nhà tỷ thí. Hai người đọ tài nhau mấy ván liền không phân thua được. Nhưng đến ván thứ ba, Trương Ba dồn Kỵ Như vào thế bí. Thấy đối phương vò đầu suy nghĩ, Trương Ba kiêu hãnh bảo:
-Nước cờ này dù có Đế Thích xuống đây cũng đừng có hòng gỡ nổi.
Bấy giờ Đế Thích là thần cờ đang ngồi trên thiên đình, bỗng nghe câu nói hỗn xược của Trương Ba xúc phạm đến mình, liền cưỡi mây xuống trần định cho y biết tay. Trương Ba và Kỵ Như đang đánh, chợt có một ông cụ già đến ngồi cạnh bàn cờ. ông cụ thủng thỉnh mách cho Kỵ Như mấy nước. Phút chốc bên Kỵ Như chuyển bại thành thắng. Trương Ba cau có, trong bụng tức giận ông già ở đâu đến làm cho mình lâm vào thế bí. Nhưng nhìn thấy ông già râu tóc trắng xóa, mặt mũi không có vẻ là người trần chàng chợt hiểu, liền sụp xuống lạy mà rằng: “Ngài hẳn là thần Đế Thích đây rồi, tôi người trần mắt thịt không biết, xin thứ lỗi”. Đế Thích cười bảo: “Ta nghe nhà ngươi tự phụ là cao cờ nên xuống xem cho biết”. Trương Ba liền giữ Đế Thích lại mua rượu, giết gà khoản đãi rất chu tất. Đế Thích tuy mới gặp cũng rất yêu mến Trương Ba. Thấy anh chàng khẩn khoản muốn học nước cờ của mình, Đế Thích bảo: “Ta thấy nhà ngươi có bụng chân thành. Vậy ta cho một nén hương này, mỗi lần cần đến ta thì thắp lên một cây, ta sẽ xuống”. Nói đoạn, cưỡi mây bay về trời. Từ đó, Trương Ba thỉnh thoảng lại dọn cỗ mời thần Đế Thích xuống chơi. Hai bên rất tương đắc. Nhưng một hôm Trương Ba bị cái chết mang đi một cách đột ngột. Sau khi chôn cất chồng, người vợ dọn dẹp nhà cửa. Thấy có nén nhang giắt ở mái nhà, chị ta vô tình lấy xuống đốt lên cắm trước bàn thờ chồng. ở thiên đình, thần Đế Thích nhận được tin bằng mùi hương liền xuống ngay. Thấy vắng mặt Trương Ba, Đế Thích ngạc nhiên:
-Trương Ba đâu? Vợ Trương Ba sụt sùi:
-Nhà tôi chết đã gần một tháng nay rồi!
-Chết nỗi! Sao lúc mới tắt nghỉ không gọi ta xuống liền, để đến bây giờ còn làm thế nào được nữa. Suy nghĩ một chốc, Đế Thích lại hỏi thêm:
-Trong xóm hiện nay có ai mới chết không? Vợ Trương Ba đáp:
-Có một người hàng thịt mới chết tối hôm qua.
Thần Đế Thích bảo chị ta dẫn mình đến nhà người hàng thịt rồi bảo nhỏ với chị: “Ta sẽ kiếm cách làm cho chồng nhà ngươi sống lại”. Nói xong thần hóa phép rồi trở về trời. Nói chuyện trong nhà người hàng thịt lúc đó, mọi người đang xúm quanh linh sàng khóc lóc kể lể thì tự nhiên thấy người chết ngồi nhỏm dậy. Hắn ta vứt tất cả mọi đồ khâm liệm rồi chẳng nói chẳng rằng đi thẳng một mạch về nhà Trương Ba. Vợ Trương Ba thấy người hàng thịt biết là thần Đế Thích đã làm cho chồng mình sống lại, mừng rỡ đón vào. Giữa lúc đó thì vợ con người hàng thịt cũng chạy theo níu lấy chồng. Nhưng không những họ bị vợ Trương Ba giằng lại, mà ngay chính chồng họ cũng nhất định không chịu về. Đôi bên cãi cọ nhau cuối cùng biến thành một cuộc đấu khẩu rất kịch liệt. Xóm làng không biết phân xử ra sao, đành đem việc đó lên quan. Quan cho đòi các nhà hàng xóm tới hỏi cung thì ai cũng bảo người sống lại đó là anh hàng thịt. Nhưng chỉ có vợ Trương Ba thì nhất định nhận là chồng mình. Quan hỏi rằng : “Chồng chị ngày thường làm ghề gì?”. Đáp: “Chồng tôi chỉ thạo đánh cờ mà thôi”. Quan lại hỏi vợ người hàng thịt: “Chồng chị ngày thường làm nghề gì?”. Đáp: “Chồng tôi chỉ thạo nghề mổ lợn”. Nghe đoạn, quan sai đem một con lợn vào công đường cho anh hàng thịt mổ, nhưng anh ta lúng túng không biết làm thế nào cả. Quan lại sai mấy người giỏi cờ vào tỉ thí với người hàng thịt thì không ngờ con người đó đi những nước cờ rất cao không ai địch nổi. Quan bèn phán cho về nhà Trương Ba. Vì thế mới có câu “Hồn Trương ba, da hàng thịt.

[b]Lịch sử hình thành[/b]

[img maxheight=200 maxwidth=200]xq85-0.jpg;left;Cờ vua[/img]Cờ vua (hay còn gọi là cờ quốc tế) có nguồn gốc từ Ấn Độ vào thế kỷ thứ 6 hoặc sớm hơn và có tên là “Chaturanga”, ý nói đến bốn lực lượng chính của đội quân Ấn Độ thời bấy giờ gồm voi, kỵ binh, xe ngựa đánh trận và bộ binh. Sau khi phát triển sang phía Đông của Trung Quốc và sau đó là Triều Tiên và Nhật, cờ xuất hiện ở khu vực vịnh Persic và được đổi tên thành “shatranj”. Với sự thôn tính của người Arabia đối với Tây Ban Nha và việc đạo Islam được du nhập vào đảo Sicilia (Italia), môn chơi này có mặt ở Tây Âu. Cho đến thế kỷ thứ 10, chơi cờ đã trở nên phổ biến khắp châu Âu, thu hút sự quan tâm của các hoàng đế, giới quý tộc, các nhà triết học, thậm chí các nhà thơ.

Đến cuối thế kỷ 15, đã có một số thay đổi về luật chơi cùng với việc tạo nên hai quân cờ được coi là quan trọng nhất trên bàn cờ là Hậu và Tượng. Luật chơi này được giữ cho đến ngày hôm nay.

[b]Những điểm tương đồng[/b]

[img maxheight=200 maxwidth=200]xq85-1.jpg;right;Bàn cờ tướng[/img]Cờ tướng và cờ vua đều dành cho hai người chơi với số quân cờ bằng nhau. Cả hai đều có Xe, Mã, Tốt và những quân này di chuyển khá giống nhau trong hai môn. Luật chơi cũng giống nhau và mục tiêu cuối cùng là làm thế nào để ”chiếu” Tướng hoặc Vua của đối phương.

Cờ tướng còn có Tượng, Sỹ và Pháo. Điều thú vị là Tượng và Sỹ thì di chuyển không lạ lắm so với cờ vua nhưng Pháo là một sự sáng tạo độc đáo khác hẳn. Chính vì thế theo quan điểm phương Tây, pháo là quân cờ khó học nhất để chơi được. Để có thể ăn quân của đối phương, Pháo phải nhảy qua một quân nữa đứng giữa, đóng vai trò như ”cò súng” để phát hỏa.

Ở mỗi bên của bàn cờ Tướng, có bốn ô được coi như một cung điện. Tướng hoặc Sỹ không được phép dời khỏi “cung điện”. Tướng không được đối mặt trực diện với Tướng của phía bên kia. Nói một cách khác khi điều đó xảy ra thì Tướng có thể có chức năng như một quân Xe, và có thể “ăn” Tướng của phía bên kia, kết thúc ván đấu. Điều này cũng áp dụng cho Vua của cờ vua. Một điều khá thú vị là trong cờ tướng, mặc dù được đặt cho một cái tên rất mỹ miều là Sỹ và là quân có vị trí gần tướng nhất nhưng, quân cờ này về mặc “quyền” lại rất hạn chế và chỉ được di chuyển trong theo đường chéo trong khu vực “cung điện”.

[b]Nét khác biệt[/b]
[img maxheight=200 maxwidth=200]xq85-2.jpg;left;Trận cờ vua đỉnh cao giữa Kasparov và Kramnik[/img]Sự khác biệt lớn nhất giữa hai môn cờ là đối với cờ tướng có một “dòng sông” ngăn cách bàn cờ thành hai bên riêng biệt. Một khi một quân cờ vượt qua biên giới, các đấu thủ cần có những thay đổi hoặc thích nghi cần thiết trong lãnh địa của đối phương. Chính vì thế các quân cờ bắt buộc cần di chuyển theo các ô nằm ngang nhiều hơn, và thường có xu thế giảm tốc độ so với việc di chuyển trong lãnh địa của mình.

Địa hình mới khiến cho người chơi phải điều khiển các bước di chuyển của mình một cách khác đi, linh hoạt để đối phó với nhiều vật cản và khó khăn. Việc thích nghi với tình huống mới là cực kỳ cần thiết. Có thể có những những rủi ro xảy đến khiến cuộc chơi trở nên phức tạp hơn và đòi hỏi nhiều hơn sự tinh tế và khôn ngoan.

[b]Hiểu không gian và thời gian[/b]

Cờ vua tập chung tất cả các con Tốt cùng với nhau trong khi cờ Tướng có thể trải quân Tốt khắp bàn cờ. Phương Tây thì tìm kiếm việc quy định ranh giới cho lãnh địa của mình trong khi người châu Á mở rộng các cơ hội để đàm phán. Không gian có thể được di chuyển trong khi thời gian không phải là vấn đề.

Người Trung Hoa đã thích nghi với một tầm nhìn rộng bởi họ không đưa ra các quyết định một mình. Họ cân nhắc những quan điểm trong bản thân nhóm của họ cũng như động cơ gì thúc đẩy đối thủ. Trái lại, người phương Tây muốn “đi thẳng vào điểm chính”, họ muốn có được kết qủa nhanh chóng và không chú trọng nhiều đến mối quan tâm của đối tác. Được sự ganh đua thúc đẩy, người chơi mong muốn vượt qua tất cả các trở ngại, áp đặt luật lệ là kẻ mạnh nhất sẽ sống sót.

[b]”Chung” hay “chuyên”?[/b]

Trong môn cờ vua, tất cả các quân cờ được đặt nằm trong các ô vuông trên bàn cờ, điều đó cho thấy tôi đóng chặt lãnh địa của mình. Trong khi đó, đối với môn cờ Tướng, vị trí để đặt các quân cờ là các điểm giao nhau hoặc ngã tư đường, để có thể có một tầm nhìn toàn cảnh hơn.

[img]xq85-3.jpg;right;Chơi cờ tướng trên đường phố[/img]Trên thương trường, người Trung Hoa thích một cách tiếp cận mang tính hợp nhất hơn. Đối lại, người phương Tây thích trung vào các mục đích trước mắt hoặc các kết quả ngay lập tức, đòi hỏi phải có một cách tiếp cận liên tục và theo một đường hẹp hơn. Mặt khác, người phương Đông thường giới thiệu họ như là những người “chung” nghĩa là có thể làm bất cứ việc gì, mặc dù có thể thích những điểm thực tiễn của họ hơn nhưng cũng sẵn sàng trải nghiệm những quan niệm logic khác. Người phương Tây ngược lại cho họ là những người “chuyên”, những người cảm thấy thoải mái và an toàn hơn khi những lý do thuộc về lý trí an ủi cho những quyết định của họ.

Đối với cả cờ vua và cờ tướng, việc có những chiến lược vây hãm quân đối phương quan trọng hơn nhiều so với việc ăn quân hoặc chém tướng. Chúng ta sẽ không biết ai là người chiến thắng cho đến những phút cuối cùng. Chiến thắng phụ thuộc vào người chiếm giữ cả không gian và thời gian.

[b]Cục 1[/b]
[game boxcomment=0 header=0]
FORMAT WXF
GAME Pháo lăn
RED Trắng;;;
BLACK Đen;;;
RESULT 1-0
FEN 4ka1RC/4a3r/4e4/9/2e6/9/2p1r4/9/2p1A4/1R1AK1E2 w – – – 0
START{
DIAG{ #1 RED POPUP }
1. X8.9 S5/4 2. P1-4 X9-6
3. P4-6 X6/1 4. P6-4 T5/3
5. P4-7 Tg5.1 6. X8/1 Tg5.1
7. X2/2 }END
[/game]
 

[b]Cục 2[/b]
Cục này cũng là đòn Pháo lăn kết thúc bằng Pháo trùng.
[img]xq56-0.jpg;center;[/img]
[game boxcomment=0 header=0]
FORMAT WXF
GAME Pháo lăn
RED Trắng;;;
BLACK Đen;;;
RESULT 1-0
FEN 4kaeh1/c3a1C2/4e4/1RC3r2/9/9/9/5A3/5p3/3AK4 w – – – 0
START{
DIAG{ #1 RED POPUP }
1. X8.3 S5/4 2. P7.3 S4.5
3. P7-4 S5/4 4. P4-2 T7.9
5. P3.1 Tg5.1 6. X8/1 }END
[/game]
 

[b]Cục 3[/b]
Một Xe và hai Pháo có đòn Pháo song tiên (Trung Quốc gọi là cục Nhị lộ giáp Xa Pháo).

[game boxcomment=0 header=0]
FORMAT WXF
GAME Pháo song tiên
RED Trắng;;;
BLACK Đen;;;
RESULT 1-0
FEN 3ak2C1/8C/5a1R1/9/9/9/9/9/2r1r4/3K5 w – – – 0
START{
DIAG{ #1 RED POPUP }
1. P1.1 Tg5.1 2. X2.1 Tg5.1
3. P1/2 S6/5 4. X2/1 S5.6
5. X2/3 Tg5/1 6. X2.4 Tg5/1
7. P1.2 }END
[/game]
 

[b]Cục 4[/b]
Chúng ta lấy một thế cờ dưới đây từ giải toàn quốc Trung quốc để xem các danh thủ sử dụng Pháo song tiên như thế nào.

[game boxcomment=0 header=0]
FORMAT WXF
GAME Pháo song tiên trong thực tế
RED Trắng;;;
BLACK Đen;;;
RESULT 1-0
FEN 2e1ka1r1/4a4/4e4/C1p1p3p/6p2/9/PRP1h1c2/4C4/9/2EAKAE2 w – – – 0
START{
DIAG{ #1 RED POPUP }
1. P5.4 Tg5-4 2. P5.2 M5.7
/*Không thể S6.5 ăn Pháo vì P9.3 chiếu Tướng bắt Xe*/
3. X8.5 T5/7
/*Nếu T5.3 thì 4. P9.3 T3.5 5. P5-7 Tg4.1 6. P9-2 ăn Xe thắng*/
4. P9.3 T3.5
5. P5-7 Tg4.1 6. P7/1 Tg4.1
7. P9/2 }END
[/game]