Cờ Tướng Khai cuộc cẩm nang: Chương IV Pháo đầu đối với phản công Mã

Đối diện với Đại học sư phạm TPHCM, Kỳ Ngộ quán là một quán cà phê nhìn từ ngoài nhỏ tí xíu với chiều rộng chưa được 2 mét, không thể gọi là xứng với tầm vóc và sự nổi tiếng của nó. Hơi ngạc nhiên, tôi vẫn vào gửi xe, mới dắt xe vào tôi đã nghe một giọng nói rất ấm và hài hước vọng xuống, một phong cách nói rất…cờ tướng: nhảy con Mã bên này thì xấu quá, đánh đấm gì nữa,…bỏ con tốt đầu thì chết chắc,… đi như dzậy thì tiêu rồi,… Vốn mê cờ tướng nên chỉ nghe như thế là máu chảy rần rần trong người rồi, muốn gửi xe thật mau mà lên xem.

Hóa ra, cái cửa quán bé tí xíu thế mà bên trong rộng rãi thật nhưng bố trí rất bề bộn và khách vào uống cà phê cũng ngồi rất lộn xộn. Hỏi ra thì biết hôm nay 2 người đấu trên Kỳ Đài là ông Võ Hồng Châu tiếng tăm lừng lẫy – đài chủ 12 tuần liền, gặp Nguyễn Hoàng Lâm – kỳ thủ có đẳng cấp A1 quốc gia. Ván cờ vừa bước vào giai đoạn trung cuộc rất căng thẳng nhưng người bình cờ là ông Lâm đầu bạc vẫn luôn miệng cười và bình phẩm các nước đi và các nước biến rất sâu sắc, rất sách vở(tôi đoán thế vì nghe mấy cụm từ lạ quá: Tả Mã Bàn Hà, Cao Tả Pháo,…). Ông Lâm cũng bình luận những điều liên quan đến cờ và Xã Hội bên ngoài rất hay, rất triết lý trong khi chờ đợi các đấu thủ đi thêm vài nước. Tôi ngồi xem và nghe say sưa. Ở dưới là các Kỳ thủ cũng đang chăm chú vào các ván cờ độ của mình, người thường xuyên đến Kỳ đài xem và công đài nhất theo tôi được biết là danh thủ Đinh Tiến Lộc (tôi biết được đương nhiên là vì tuần nào tôi cũng đi kể từ khi biết đến quán). Ván cờ Lộc đánh với một vị khách chấp 2 tiên và đánh độ, hôm đó Lộc thua liền 2 ván nhưng sắc khí của một đại cao thủ có khác, vẫn nghiễm nhiên như không có chuyện gì xảy ra. Xung quanh bàn cờ của Lộc lúc nào cũng đông đúc người xem.
Trở lại với ván cờ Võ Hồng Châu và Nguyễn Hoàng Lâm, sau 12 tuần liên tiếp ngồi ở ngôi vị đài chủ, ông Châu đã nhường cho kỳ thủ tuổi trẻ tài cao Nguyễn Hoàng Lâm. Sau này rồi cũng bị cao thủ khác chiếm ngôi. Từ dạo đó đến nay, ngôi vị đài chủ không ai có thể giữ lâu như ông Châu dù đã rất nhiều danh thủ khác tiếng tăm lừng lẫy lên ngôi như: Nguyễn Hoàng Lâm, Đinh Tiến Lộc, Võ Minh Nhất, Ngô Quang Phẩm,… và cả ông Châu lại công đài nhưng cũng không lấy lại được thành tích năm xưa. Theo ông Lâm, người đang giữ kỷ lục bảo vệ ngôi đài chủ lâu nhất là danh thủ Trương Á Minh với… 37 tuần liên tiếp.

Đến Kỳ Ngộ quán do ông Lâm bình cờ, chúng ta cũng có thể được cập nhật rất chi tiết những thông tin mới nhất về cờ tướng, biết thêm nhiều tin tức xảy ra không chỉ ở TPHCM. Chẳng hạn như giải đấu cờ tướng thế giới vừa rồi, giải hạng nhất quốc gia tại Vũng tàu, tin buồn về kỳ thủ vang bóng Đặng Hùng Việt (khi đó chưa có một tờ báo nào đăng tải), tin tức về giải đấu lớn nhất quốc gia năm nay đang tổ chức ở TPHCM,… Ngoài ra, các bạn yêu cờ có thể hỏi bất cứ thông tin gì về cờ, ông Lâm rất nhiệt tình chỉ bảo nếu biết, nhất là những biến hóa trên ván cờ công đài. Thêm nữa, Kỳ Ngộ quán có đội ngũ tiếp viên gồm các cô bé rất xinh tươi và hay trêu đùa, dường như làm cho không khí ở quán cờ bớt ngột ngạt hơn!?

Tôi là Kỹ sư tin học, đam mê cờ tướng, đến một lần và “bị nghiện” từ dạo ấy. Chỉ đơn giản thấy Kỳ Ngộ quán rất hay và giới thiệu với các bạn yêu cờ như tôi thôi chứ không có mục đích quảng cáo gì cho ai ở đây hết. Sáng thứ 7, Kỳ Ngộ quán là món ăn tinh thần không thể thiếu được của tôi, có bận mấy cũng ráng sắp xếp ghé qua, đôi khi chỉ tranh thủ ngồi được có nửa tiếng nhưng cũng thấy tạm thỏa mãn, có còn hơn không mà.

Bài này sẽ điểm lại một số ván đấu của Nguyễn Vũ Quân để phục vụ bạn hâm mộ cờ.

Sau khi thắng Lưu Văn Nghĩa (Malaysia), Nhi Đồng Hòa Thanh (Nhật Bản) và Đặng Thanh Trung (Pháp) thì Vũ Quân gặp Lý Cẩm Hoan (Ma Cao) là một đại cao thủ được coi là ứng cử viên cho ngôi vô địch. Nguyễn Vũ Quân đi tiên và ván cờ diễn ra như sau:

[b]Vũ Quân gặp Lý Cẩm Hoan (Lei Kam Fun)[/b]
[game]
FORMAT WXF
GAME NGUYEN Vu Quan(W)LEI Kam Fun
RED NGUYEN Vu Quan
BLACK LEI Kam Fun
RESULT 1-0
PLACE Paris France
EVENT World Xiangqi Championships; 2005
ROUND MR4T01
START{
1. P2-5 M8.7 2. M2.3 X9-8
3. X1-2 P2-5
DIAG{ #4 RED }
/*Lý dùng bố cục Bán đồ liệt Pháo chơi đối công. Thông thường sẽ tiếp diễn [b]M8.7 M2.3, X9-8 P9.4[/b] (hoặc [b]X1.1[/b]). Theo lý thuyết có một cách chơi Trắng tiến Tốt 3 sớm như sau: [b]P2-5 M8.7, B3.1 X9-8, M3.3 P2-5, X1-2 M2.3, M8.7 X1-2, X9-8 X2.5, P5/1 P8.4, T7.5 P8-3, X2.9 M7/8[/b] Trắng tiên*/
4. M8.7 B3.1?
/*Tiến Tốt 3 là nước yếu, vi phạm nguyên tắc khai cuộc vì đó là nước “định hình”, đã đi rồi thì không thể đi lại được nữa. Thực chất là Đen nhường cho Trắng quyền chủ động trên chiến trường. Có thể là do Lý thấy Vũ Quân vừa mới vừa trẻ quá nên có coi thường chăng?*/
5. X2.5 M2.3 6. P8.4 P5/1
7. P8-3 T7.5
/*Ba nước đi này cho thấy Lý sử dụng bài bản để chống nước Xe tiến hà bắt Tốt của Vũ Quân. Nhưng bài bản là để cho bên Trắng chống Đen nhưng giờ đây lại là bên Đen chống Trắng nên rõ ràng bên Đen đã bị chậm lại thêm một tiên, khó mà giữ được cân bằng.

Có lẽ đúng hơn thì nếu đã trót tiến Tốt 3 sớm thì phải quyết tâm đối công mạnh tới cùng, nghĩa là nên đi [b]6… B5.1 7. B3.1 X1.1[/b], lúc đó tuy Trắng còn giữ nước tiên nhưng bên Đen cũng vừa ý.*/
8. X9.1 P5-7
9. X2.1 X1.1 10. X9-4 M3.4
11. B3.1 M4.3 12. P3-1 X1-4
13. P1.1 M3.5 14. T7.5 X4.6
15. P1-3 X4-5 16. M3/5 }END[/game]
Trắng hơn quân, hơn thế, khống chế tàn cục, thắng cuộc.

Ván 5 Vũ Quân thắng danh thủ Đới Vinh Quang (Hạ Môn), sang ván 6 gặp Lưu Điện Trung (Liu DianZhong), thuộc hàng danh tướng bậc nhất Trung Hoa, hiện là Á quân thế giới.

[img]xq18-4.jpg;center;Trận Vũ Quân – Lưu Điện Trung (Liu DianZhong), ảnh Peter Sung[/img]

[b]Ván này Lưu Điện Trung (Liu DianZhong) đi tiên, ván cờ diễn ra như sau:[/b]
[game]
FORMAT WXF
GAME LIU DianZhong(W)NGUYEN Vu Quan
RED LIU DianZhong
BLACK NGUYEN Vu Quan
RESULT 1-0
PLACE Paris France
EVENT World Xiangqi Championships; 2005
ROUND MR6T01
START{
1. P2-5 M8.7 2. M2.3 B7.1
3. X1-2 X9-8 4. X2.6 M2.3
5. B7.1 P8-9 6. X2-3 P9/1
7. M8.7 S4.5 8. P8-9 X1-2
9. X9-8 P9-7 10. X3-4 M7.8
11. X4.2 P7.5 12. T3.1 P2.4
13. B5.1 P7-3
DIAG{ #14 RED }
/*Hai bên chơi bố cục Ngũ Cửu Pháo đối Bình phong Mã bình Pháo đoái Xa. Theo lý thuyết thì Trắng sẽ đi [b]14. M3.4[/b] Tuy nhiên, Lưu đưa ra một nước mới:*/
14. P9.4 B3.1
/*Khi tham khảo ý kiến của các kiện tướng hàng đầu ở nước ta phải làm gì khi Trắng đi [b]P9.4[/b] thì thảy đều trả lời: phải đi [b]B3.1[/b].

Nhưng liệu [b]B3.1[/b] có phải là nước đi tốt nhất hay không thì còn phải bàn. Có ý kiến cho rằng nên đi [b]14… M8.7[/b] bởi nước này có tác dụng: có thể dùng Pháo 3 ăn xuống Tượng rồi [b]M7.5[/b] ăn lợi quân. Có thể mở thông mặt Xe 8, có thể dùng Mã ăn Tốt đầu. Tuy nhiên theo ông Bùi Khắc Hưởng (đồng tác giả của bài này) thì [b]M8.7[/b] là nước đã cũ bởi cách nay 10 năm, tạp chí Bắc phương Kỳ nghệ của Trung Quốc đã khảo sát khá kỹ nước này cho thấy dùng chưa chắc đã có lợi. Nên cứ đi [b]B3.1[/b] như Vũ Quân vẫn hay hơn.*/
15. P9.3 X2-1 16. X8.3 P3.3
17. S6.5 P3/4 18. M7.5 X1.3
19. B5.1 B5.1 20. P5.3 T3.5
21. M5.7 B3.1 22. M3.4 X8.3
/*Bỏ Mã không hợp lý, nên đi: [b]B7.1, T1.3 M8/6, P5/3 X8.4[/b] đối công, Đen vừa ý.*/
23. M4.2 }END[/game]
Trắng ưu và thắng cuộc.

Ván 7 Vũ Quân gặp Ngô Quý Lâm, Đặc cấp quốc tế đại sư của Đài Loan, người vẫn chơi ngang ngửa với Lữ Khâm, Lưu Điện Trung và được đánh giá cũng là một ứng viên cho giải vô địch lần này.

[b]Ngô Quý Lâm (WU Kui Lin) đi tiên, ván cờ diễn biến như sau:[/b]
[game]
FORMAT WXF
GAME WU Kui Lin – NGUYEN Vu Quan
RED WU Kui Lin (Chinese Taipei)
BLACK NGUYEN Vu Quan (Vietnam)
PLACE Paris France
EVENT World Xiangqi Championships; 2005
ROUND MR7T01
RESULT 0-1
START{
1. P2-5 M8.7 2. M2.3 B7.1
3. X1-2 X9-8 4. X2.6 M2.3
5. M8.7 B3.1 6. X9.1 P2.1
7. X2/2 T3.5
DIAG{ #8 RED }
/*Hai bên chơi theo bố cục Trung Pháo trực hoành Xa đối Bình phong Mã lưỡng đầu xà.*/
8. B7.1 P8.2
9. X9-6 S4.5 10. X6.7
/*Trên Tạp chí Người Chơi cờ (tháng 6/2003) đã nêu [b]X6.7[/b] là nước yếu, không nên đi. Tại giải vô địch đồng đội toàn quốc 2001 các tuyển thủ Việt Nam đã thử nghiệm nước đi này khá nhiều nhưng ít hiệu quả. Các nhà nghiên cứu cờ Tướng Trung Quốc cũng không khuyến khích nước [b]X6.7[/b]*/
10. … X1-3
/*Nước bình Xe chân Tượng là sáng tạp của các kỳ thủ Việt Nam trong giải vô địch đồng đội cờ Tướng năm 2001, rất hiệu quả khi cản phá nước [b]X6.7[/b]*/
11. B3.1 B3.1 12. B3.1 B3.1
13. M7/5 T5.7 14. X2-7 T7/5
15. M3.4
/*Cũng tại giải trên khi gặp Tôn Thất Nhật Tân, Vũ Quân đã đi [b]15. X7/1 M3/1 16. X7.6 M1/3, X6-7 P8/3, 18. X7/4 P8-7 19. M3.2 X8.4[/b] hoà cờ.

Còn Đào Cao Khoa gặp Võ Văn hoàng Tùng thì đi: [b]14. X2-7 M3/1 15. X6-7 T7/5 16. Xs/1 P9/3 17. X1.1 M1/3 18. M3.4 M3.4 19. M4.5 M7.5 20. P5.4 P8-9[/b] hòa cờ*/
15. … P8-3 16. X6/2 M3/1
17. P5-4 X8.5 18. T7.5 P2.3
19. X7/1 P2-5 20. M4/3
/*Nên X7-5 X8-6 M5.3 cờ cân bằng.*/
20. … X8.1
21. P4.6 M7.6 22. X6/1 P5/2
23. X6-5 X8-3 24. X5-4 M1.2
25. P4-2 Xs-4 }END[/game]
Đen ưu và thắng cuộc.

Ván 8 Vũ Quân hòa Triệu Như Quyền và ván 9 gặp Lữ Khâm là đương kim vô địch thế giới.

[b]Lữ Khâm (Lv Qin) đi tiên, ván cờ diễn biến như sau:[/b]
[game]
FORMAT WXF
GAME Lv Qin(W)NGUYEN Vu Quan
RED Lv Qin
BLACK NGUYEN Vu Quan
DATE 08-05-2005
RESULT 1-0
PLACE Paris France
EVENT World Xiangqi Championships; 2005
ROUND MR9T01
START{
1. P2-5 M8.7 2. B3.1 X9-8
3. M2.3 B3.1 4. X1-2 M2.3
5. M8.9 B1.1 6. P8-7 M3.2
7. X9.1 T7.5 8. M3.4 B1.1
9. B9.1 X1.5 10. X9-4
DIAG{ #10 BLUE }
/*Hai bên chơi bố cục Trung Pháo tiến tam binh đối Bình phong Mã (đã có nghiên cứ trong Tạp chí Người Chơi cờ số 5/2003)*/
10. … M2/3
11. X2.6 P2.1
/*Theo lý thuyết [b]11… S6.5[/b] và Trắng tiên.

Theo Trình Minh Tùng và Đương Điển (Trung Quốc) thì nên đi [b]11… P8/1[/b] rồi bình Pháo đổi Xe để giữ cân bằng. Ở đây Vũ Quân đi [b]P2.1[/b] là nước mới, cần được nghiên cứu thêm.*/
12. B7.1 B7.1
13. X2/2 B7.1
/*Nên đi [b]X1-3, P7.1 P2.4, X4-8 X3.1, X8.1 B7.1, X2-3 M7.6[/b] Đen hoàn toàn thoả mãn.*/
14. X2-3 M7.6
15. B7.1 X1-3 16. X4-7 S6.5
17. P7.1 P2.4 18. B7.1 X3/2
19. M4.6 M3.1 20. X3-4 X8-6
21. X7-8 P2/5 22. P5-7 }END[/game]
Trắng ưu thế và thắng cuộc.

Qua các ván cờ trên đây cho thấy trình độ chung của các kỳ thủ Việt Nam đã có những bước tiến đáng kể. Vũ Quân đã đem nước biến được kiểm tra, thử thách trong các giải cờ Tướng toàn quốc đến giải Thế giới và giành điểm quan trọng trước các đấu thủ mạnh, góp sức đưa thể thao trí tuệ nước nhà chinh phục những đỉnh cao mới.

[b]Bình chú của Bạn cờ:[/b]
*Bạn có thể xem trọn vẹn các ván trên trong CSDL của Bạn cờ.

– Anh A: Sao lấy được cô vợ tuyệt vời thế? Có “thủ thuật” gì không?
– Anh B: à chỉ là rủ cô ấy chơi cờ, khi thấy tôi – một cao thủ trong làng cờ – phải đầu hàng thua cờ và rơm rớm nước mắt. Cô ấy xúc động và ngồi an ủi tôi.
– Chắc cậu giả bộ thua cờ phải không – Anh A tinh quái hỏi.
– Ừ phải rồi! Nhưng mãi sau này tôi mới biết cô ấy rất ghét chơi cờ – Anh B buồn bã trả lời.