[img maxheight=200 maxwidth=200 ]xq564-0.jpg;right;Nguyễn Vũ Quân vào giải với sự mệt mỏi sau trận “tử chiến” với Trương Á Minh – Ảnh: TR.D.[/img]Từ 1994-2004, cờ tướng nam VN đoạt năm HCB tại giải đồng đội châu Á (hai năm tổ chức một lần). Trong năm lần ấy, người dẫn dắt đội tuyển đều là HLV trưởng Lê Thiên Vị, một nhân vật rất nổi tiếng trong làng cờ tướng, được các kỳ thủ tin tưởng và nể phục.
Ở giải năm nay, vị trí HLV trưởng của ông Vị đã được Ủy ban TDTT giao cho ông Nguyễn Minh Thắng – người trước đây là HLV cờ vua của Ninh Bình, và vừa chuyển về công tác ở bộ môn cờ thuộc Ủy ban TDTT.
Ngay trong buổi họp báo giới thiệu về giải diễn ra vào sáng 25-10, HLV trưởng Minh Thắng đã làm mọi người bất ngờ khi cứ phát biểu là nói đến cờ vua. Vào thời điểm ấy, nhiều ý kiến từ các chuyên gia cờ tướng dự báo đội tuyển VN sẽ thất bại ngay trên sân nhà bởi cờ vua và cờ tướng có rất nhiều điểm khác biệt.
Mặt khác, các kỳ thủ cờ tướng hầu hết là những người tự mình đi lên, không được đào tạo bài bản như cờ vua, nên việc đặt một HLV không am hiểu ngồi trên họ là rất khó được chấp nhận.
Và dự báo đó đã chính xác khi giải kết thúc vào lúc 0 giờ ngày 7-11 với kết quả đội nam VN rơi xuống hạng tư, sau khi thua Philippines, Hong Kong và Trung Quốc đại lục. Trong đó, hai trận thua Philippines và Hong Kong là không thể chấp nhận được.
Giờ đây, những cái sai của nhà cầm quân đã được giới chuyên môn dự báo cần được công khai với dư luận:
1 – Để chọn suất thứ tư của đội tuyển giữa Trương Á Minh (hạng 4 giải VĐQG) với Nguyễn Vũ Quân (hạng 7 giải VĐQG), HLV Minh Thắng đã đưa ra phương án là cho hai kỳ thủ này đấu trực tiếp với nhau. Cách làm này đúng, với điều kiện phải diễn ra sớm, nhưng khi giải chỉ còn không đầy một tuần là vào cuộc thì cách làm này không ổn do làm mất sức VĐV. Thật vậy, sau khi Minh và Quân bất phân thắng bại sau bốn ván, HLV Thắng quyết định chơi theo kiểu cờ vua: đánh hai ván cờ nhanh. Tuy chiến thắng, nhưng Vũ Quân đã vào giải trong tình trạng sức tàn lực kiệt.
2 – Trong cờ vua, do các kỳ thủ đều có hệ số Elo của FIDE nên khi hai đội gặp nhau, người có hệ số cao nhất ngồi bàn một và thấp hơn thì theo thứ tự ngồi bàn hai, bàn ba… Nhưng với cờ tướng thì không như thế nên vai trò người HLV rất quan trọng, phải biết nhắm đối thủ để sắp xếp như phép đua ngựa của Tôn Tẫn (lấy ngựa yếu nhất của mình đấu với ngựa mạnh nhất của đối thủ, lấy hạng hai của mình đấu với hạng ba, và hạng nhất đấu với hạng nhì…).
Ngay như đội Trung Quốc có không ít trận họ sắp kỳ thủ số 1 của mình là Lữ Khâm – năm lần vô địch thế giới – xuống ngồi bàn ba. Đã vậy, ưu tiên cho đội chủ nhà là được đưa đội hình sau đội khách. Nhưng đáng tiếc, ông HLV trưởng Minh Thắng không biết điều đó, làm như cờ vua, ai mạnh nhất thì ngồi bàn cao.
Hai sai lầm đó đã dẫn đến thất bại của đội nam VN. Thua vì thầy, điều đó đã rõ. Nhưng lỗi trong chuyện bố trí thầy không đúng là của Ủy ban TDTT.