Tháng: Tháng 12 2005

HƯỚNG DẪN SỬ DỤNG QUYỂN LUẬT CỜ TƯỚNG

Quyển Luật cờ Tướng tuy đã đề cập tới những vấn đề căn bản nhất của quá trình tổ chức và thi đấu, nhưng cũng như bất cứ luật nào, không thể đưa vào toàn bộ những vấn đề sẽ nảy sinh trong quá trình thi đấu.

Do cờ Tướng ở nước ta có truyền thống hàng trăm năm, nên các quan niệm, tập quán, thể lệ, ngôn ngữ, thói quen… ở các vùng địa phương cũng còn khác nhau. Các hình thức thi đấu cờ rất đa dạng, phong phú, nhất là đối với hình thức chơi cờ trong lễ hội, cờ người, cờ bỏi… có kết hợp với biểu diễn nghệ thuật, võ thuật.

Gần đây phong trào chơi cờ nhanh (từ 15 tới 30 phút mỗi ván), cờ chớp (5 phút một ván), chơi đồng loạt, chơi cờ tưởng (cờ mù), đấu cờ với máy vi tính… cũng phổ biến rộng rãi và phát triển mạnh.

Tất cả những vấn đề đó chưa thể đưa hết vào một quyển luật, mà luật chỉ định ra những vấn đề căn bản nhất, quan trọng nhất, làm nền tảng thống nhất cho môn cờ Tướng trong cả nước.

Các điều luật của quyển Luật cờ Tướng, dù đã được biên soạn kỹ càng, nhưng vẫn cần những chỉ dẫn. Vì vậy khi áp dụng quyển luật này đề nghị xem kỹ một số giải thích, hướng dẫn sau đây:

[b]1) Từ ngữ:[/b] Trong cờ Tướng, tuy trên bàn cờ cùng một thế cờ, cùng một nước đi nhưng mỗi miền, mỗi vùng có thể sử dụng các cách diễn đạt khác nhau, ngôn ngữ khác nhau. Trong quyển Luật này thống nhất chọn một. Là luật toàn quốc nên phải giảm bớt dùng ngôn ngữ của địa phương, chú trọng sử dụng các ngôn từ văn bản và chỉ sử dụng từ Hán – Việt khi nào không có ngôn từ Việt Nam thay thế.

[b]2) Thời gian ván đấu:[/b] Vì sao Luật chưa quy định dứt khoát thời gian mà dùng câu “đưa ra một số cách tính thời gian để ban tổ chức từng giải đấu lựa chọn”. Hiện nay ngoài các giải được đưa vào hệ thống thi đấu quốc gia, thời gian đấu được tính bằng đồng hồ đánh cờ một cách nghiêm ngặt thì còn nhiều giải đấu ở địa phương, làng xã,… do nhiều yếu tố khách quan nên chưa thể quy chuẩn thời gian mỗi ván đấu, mà chỉ đưa ra một số mẫu để ban tổ chức lựa chọn. Đó là chưa nói phần lớn các giải ở địa phương chưa có đồng hồ đánh cờ và cũng chưa có thói quen ghi chép biên bản, nên việc quy định quá chặt chẽ là chưa thích hợp. Tùy quá trình phát triển cao hơn và có được trang thiết bị đầy đủ thì sẽ có những bổ sung chặt chẽ hơn.

[b]3) Màu quân:[/b] Trong dân gian thường sử dụng hai màu là Đỏ (điều) và Đen. Trước đây, theo truyền thống, một số nơi quy ước Đen đi trước theo quan niệm “hắc giả tiên hành”. Nay dùng hai màu Trắng và Đen với quy định bên cầm quân Trắng đi trước nhằm đảm bảo sự tiện lợi, dễ xe, dễ in ấn và đúng theo luật cờ chung của châu Á và thế giới, nhất là khi Việt Nam đã là thành viên của các tổ chức này.

[b]4) Tổ chức thi đấu:[/b] Thành lập Ban kiểm tra tư cách đấu thủ, ban giải quyết khiếu nại, chủ yếu là ở các giải lớn, đông người tham dự. Ban kiểm tra tư cách đấu thủ ở các giải đánh theo hạng tuổi (Các giải trẻ, Hội khỏe Phù Đổng, thi đấu trong học sinh…) để thu nhận và kiểm tra hồ sơ, phát hiện sự gian lận ngày tháng năm sih, sửa chữa, tráo đổi hồ sơ, lý lịch, học bạ.

Ở các giải khác, tuy không thành lập các ban trên nhưng công việc kiểm tra và giải quyết khiếu nại này sẽ do ban tổ chức đảm trách.

Ở các giải quốc gia, cấp tỉnh thành, các giải lớn… bắt buộc phải cử tổng trọng tài. Nhưng các giải địa phương, giải nhỏ, người tham dự không đông thi chỉ cần cử ban trọng tài, trong đó có một trưởng ban, tránh cử quá nhiều chức danh, quá đông người vào công việc tổ chức.

[b]5) Phải hiểu thực chất[/b] tinh thần những điều luật cũng như mục đích cơ bản của nó chứ không phải chỉ theo hình thức. Ví dụ việc chạm quân, mục đích của điều luật này nhằm ngăn chặn việc đấu thủ cố tình hoãn nước đi, thay đổi ý định ban đầu của mình. Trước đây luật này được gọi nôm na là “hạ thủ bất hoàn”. Đây là một điều luật quan trọng nhằm dứt điểm từng nước đi một, cho nên việc xử phạt là đúng. Tuy nhiên không phải không có những kỳ thủ thiếu tư cách, khi bí cờ hay sắp thua, lợi dụng sự vô ý hay vô can của đối phương để “ăn vạ”, đổ lỗi cho đối phương chạm quân để cứu vãn tình thế của mình. Trọng tài phải tỉnh táo, phân biệt rõ, xem xét tình thế cụ thể, chứng lý rõ ràng để xử lý thật công minh trong những trường hợp như thế.

[b]6)[/b] Trong luật lần này quy định: ngoài trọng tài và đấu thủ đựoc quyền nêu ra và xử lý vụ việc trong quá trình tiến hành ván cờ, còn không ai khác được quyền đề đạt và khiếu nại. Quy định này xuất phát từ thực tế trong nhiều năm qua xảy ra tình trạng có quá nhiều ý kiến từ bên ngoài can thiệp vào ván đấu như lãnh đội, huấn luyện viên, thân nhân của đấu thủ, thậm chí các quan chức, đoàn thể… gợi ý hay yêu cầu phải xử lý theo cách của mình. Làm như vậy khiến luật cờ mất tác dụng và ảnh hưởng xấu tới tinh thần đấu thủ, làm mất uy tín và chất lượng của giải cờ.

[b]7)[/b] Về quy định trọng tài chỉ được phán xét hòa ở trường hợp “nếu cờ của cả hai đấu thủ không còn Xe, Pháo, Mã, Tốt tức không còn quân sang trận địa đối phương tấn công thì trọng tài có quyền tuyên bố ván cờ hòa” cũng có thể làm nảy sinh thắc mắc cho rằng còn nhiều trường hợp hòa khác sao trọng tài không được can thiệp. Thực ra thì trường hợp quy định trong luật nói trên là rõ ràng nhất mới được quy định , còn các trường hợp khác còn phụ thuộc vào trình độ đấu thủ. Có trường hợp đối với các cao thủ thì hòa là chắc chắn, nhưng do một bên trình độ cờ thấp nên vẫn để thua như thường. Quy định trên cũng nhằm hạn chế sự thiên vị hay trình độ yếu kém của trọng tài, khiến ván cờ còn chưa ngã ngũ thì trọng tài đã tự ý can thiệp. Nếu quả thật gặp trường hợp nhất định sẽ hòa thì sớm muộn cũng sẽ dẫn tới điều khoản hạn định “60 nước không bắt quân” lúc đo xử hòa cờ là tất yếu hay bên đều nhận thấy và tự nguyện thỏa thuận với nhau hòa cờ.

[b]8)[/b] Luật lần này được sửa đổi, bổ sung và chi tiết hóa nên phải phổ biến đầy đủ từng điều cho người chơi cờ, huấn luyện viên, ban tổ chức… Riêng trọng tài phải được tập huấn luật, được giải đáp tất cả các thắc mắc trước khi vào giải. Nếu bản thân trọng tài còn chưa nắm vững luật thì rất khó điều hành giải cờ có kết quả.

Khi đấu thủ yêu cầu thì trọng tài phải dẫn luật (chương nào, điều nào…) cho đấu thủ để phán xét của mình được đấu thủ chấp nhận. Vì vậy trước hết phải cho kỳ thủ học luật kỹ càng.

Có ý kiến cho rằng nên cộng lỗi tác phong và lỗi kỹ thuật, đủ 3 lỗi là xử thua cờ. Ở đây cần hiểu rõ: lỗi tác phong là một tên chung chỉ tư cách đạo đức cũng như tác hại mà nó gây ra, mức độ nặng nhẹ rất khác nhau, ví dụ khi thi đấu xảy ra ẩu đả thì ban tổ chức có thể truất ngay quyền thi đấu toàn giải của thủ phạm chứ khôg chờ tới 3 lần ẩu đả mới xử thua ván cờ. Trong luật không thể liệt kê hết các lỗi tác phong. Lỗi tác phong đề cập trong luật là những lỗi không gây tác hại nghiêm trọng. Vì vậy luật không có chỉ dẫn cộng lỗi tác phong và lỗi kỹ thuật. Cốt lõi của đánh cờ là đấu trí. Những quy định về bắt lỗi, xử phạt nhằm giữ khuôn phép và sự an toàn cho cuộc đấu trí chứ không phải chỉ là công cụ để định đoạt thắng thua.

Ở cơ sở ngoài việc phổ biến luật, cũng nên giao cho một số người nghiên cứu sâu về luật để gặp khi cần, mọi người có thể được giải đáp những thắc mắc của mình.

[b]9)[/b] Về cơ bản quyển luật này thống nhất với Luật cờ Tướng châu Á và Luật cờ Tướng thế giới. Nhưng có những điểm nhỏ khác biệt. Vì thế trước khi tham dự các giải đấu quốc tế hay tham dự giải quốc tế tổ chức tại Việt Nam, các đấu thủ, lãnh đội, huấn luyện viên, ban tổ chức cần tìm hiểu kỹ càng điều lệ giải và các điểm khác biệt đó để thông báo cho các đấu thủ và những người có trách nhiệm.

Nếu có những quy định mới ban hành lần đầu tiên hay bổ sung thì Liên đoàn Cờ cần thông báo kịp thời.

[b]10)[/b] Tập ghi biên bản: chỉ có biên bản mới giúp cho người chơi nghiên cứu lại các ván cờ của mình cũng như của đối thủ để tự sửa chữa sai sót, học tập nước hay, nâng cao trình độ. Cố gắng tập đánh bằng đồng hồ để làm chủ thời gian và biết cách phân phối thời gian hợp lý, khi tham gia các giải lớn có đồng hồ thì không bị bỡ ngỡ.

Trong quá trình tiến hành giải cờ, nếu có những tình huống phát sinh mà không có điều luật nào quy định rõ ràng, thì có thể nghiên cứu những tình huống tương tự được đề cập trong luật để tìm ra một giải pháp chính xác theo tinh thần chung là không trái với những điều được quy định trong luật. Luật cờ Tướng này được xây dựng trên quan điểm cho rằng các trọng tài đều có đủ trình độ cần thiết, khả năng xét đoán lành mạnh và tinh thần khách quan tuyệt đối.

Trong quá trình biên soạn quyển luật cờ Tướng lần này, Ban soạn thảo đã nhận được nhiều ý kiến đóng góp quý báu. Đứng đầu Ban biên soạn Luật là các ông Lê Uy Vệ, Phó chủ tịch LĐ, trưởng Ban chuyên môn cờ Tướng, ông Quách Anh Tú, Phó chủ tịch LĐ, phó Ban chuyên môn cờ Tướng cùng các thành viên. ông Đặng Tất Thắng, Phó chủ tịch kiêm Tổng thư ký LĐ đã xem và có những góp ý quý báu, ông Võ Tấn đã tổng hợp, biên tập và làm minh họa.

Ban soạn thảo trân trọng cảm ơn các nhà nghiên cứu: Tiến sĩ Phan Hồng Minh và cụ Ngô Linh Ngọc với trình độ học thuật và chuyên môn cao đã đòng góp rất lớn trong soạn thảo, dịch thuật, chỉnh lý và phân định các chương.

Nếu có ý kiến đóng góp với quyển Luật cờ Tướng này, xin mời các độc giả vui lòng liên hệ với:
Ban chuyên môn cờ Tướng – Liên đoàn Cờ Việt Nam, 36 Trần Phú – Hà Nội.
[b]BAN SOẠN THẢO LUẬT CỜ TƯỚNG VIỆT NAM[/b]

Tiếng ồn ào của nhóm người đánh cờ vang lên từng chập. Từ đàng xa du khách đến chơi khu Phước Lộc Thọ đã nghe thấy tiếng náo nhiệt, một số người không khỏi tò mò ghé lại thăm coị Từng cặp ngồi trước bàn cờ để dưới mặt đất, người thì đứng kẻ thì ngồi chồm hổm, ước ra cũng phải hơn sáu hay bảy bàn cờ, có nhiều người ngồi phía ngoài ngó vô hoặc ngứa tay chỉ trỏ.

– Đi pháo lên cha nội.

– Thôi đi cha biết mẹ gì mà xía cái họng vào, bộ hổng thấy con xa đứng rần rần trước mặt hay sao tía.

– Mẹ cha nội này suy nghĩ gì mà chậm rì đến phát tức.

– Kệ tía tui ông ui! Câm cái họng lại cho tui nhờ. Còn bàn cờ bên kia bỗng nhiên giọng hát oanh vàng the thé của ai đó vang lên từng hồi, lại còn điệu bộ ngân nga nữa chứ.

– Thôi nín đi cha, tướng hết quân rồi còn chơi nữa chi, tang tang tình tang. Ông già dựa theo âm điệu của bài hát “thôi nín đi em lệ đẫm vai rồi”. Sau đó đổi tông bài khác ngang xương như đâm vào lỗ tai người bên cạnh. Chỉ cần nghe ông già rình rang ca đã thấy ứa máu nóng lên mặt rồi, muốn xóa bàn cờ làm lại bàn mới trả thù.

– Ai đang đi trên cầu bông rớt xuống sông ướt cái quần ni lông. Dzô đây em rùi trời khuya tui sẽ đưa em dzề. Nghe ông già đổi tông ứa gan hết sức, chẳng lẽ lấy bàn cờ gỗ đập lên đầu ổng.

Bất thình lình giọng vọng cổ đâm hơi vang lên như muốn chọc quê kẻ bí nước cờ.

– Tôi đã bảo em đừng có tắm sông tắm suối mà em cứ tắm sông tắm suối để cho con cá lòng tong nó .ựựựự..

Đang hứng chí ca vọng cổ bỗng phụt một cái giọng tắt ngúm.

– Chiếu tướng.

– Đ.M. tướng hổng có đường chạy nữa rùi ngồi đó mà ca tía ơi

Người ca vọng cổ mặt xìu xuống như cái bánh bao chiều. Đủ thứ tạp âm vang lên. Thế giới của những tiên ông qui tụ lại sau một ngày làm việc cực nhọc như trâu bò ở xứ Mỹ này. Biu biếc ngập lên tới tận cổ thiếu điều muốn cắt lòi cái cuống họng. Nó không những là thế giới của những người trẻ hoặc sồn sồn, mà còn của các cụ già như ông Năm.

Ông Năm đứng chầu rìa bên ngoài coi các tiên ông thi thố tài năng, không phân biệt già trẻ lớn bé, từ chú nhỏ cho đến ông già 80 tuổi. Thỉnh thoảng có những bàn cờ chơi cá độ rất hấp dẫn, những người chầu rìa ở ngoài không được lên tiếng chỉ trỏ. Cờ tướng là môn giải trí nghệ thuật để tiêu khiển nhưng cũng đã làm phiền lòng không ít một số bà vợ, một số bà vợ có những đấng mày râu ham mê cờ tướng suốt ngày chỉ ở ngoài tiệm cà phê đánh cờ thì rầu muốn chết. Có một vài bà vợ rất dễ thương, tuần nào cũng theo chồng từ vùng xa nghe nói đâu tận mãi trên Los lái xe xuống để chồng đánh cờ còn bà thì thủng thẳng đi vào Phước Lộc Thọ ghé mắt coi nữ trang hột xoàn cho đã thèm, có những gần 200 tiệm vàng tha hồ cho bà ngó lác con mắt. Đi một vòng đã đời con mắt xong bà ngoe nguẩy trở lại.

– Anh đói không em mua thức ăn cho anh nghe.

Trời nghe sao mà lọt lỗ ráy mà mát cái ruột quá chừng chừng, anh chồng quay lại nựng yêu.

– Em mua cho anh ổ tay cầm với ly cà phê sữa đá. Họa hoằn lắm mới có bà chiều chồng như thế, có bà bị bắt buộc ngồi đợi ngoài xe cả mấy tiếng đồng hồ cho ông chồng chơi vài ván cờ, nếu không thì ông đánh cho bỏ mẹ, ông đang bực vì bị thua mấy ván cờ liên tiếp, ông có lẽ thuộc vào loại thích đánh võ mồm hơn đánh cờ. Ông ưa chửi thề liên tu bất tận, ông chửi nghe ngọt xớt như đường phèn, người khó tính đến mấy cũng phải bật ra cười.

– Ối giời ơi Đ.M. mày bố cho mày đi tầu suốt, con ơi.

– Con đánh như thế thì bố cho con khóc bằng tiếng Tây luôn.

– Đ.M. bố cho con mơ mơ màng màng, chết con ngựa rồi, thịt ngựa của con ăn sao mà béo bổ quá.

Ông đưa con ngựa lên mũi hít hà một cách khoái trá trông mặt ông lúc này không có cảm tình một chút nào hết, nhìn dễ mất lòng nhau hết sức. Ông lên tông xuống tông trầm bổng một hồi, bản nhạc không tên do ông sáng tác được ông lập đi lập lại nhiều lần địch thủ chỉ cần nghe mấy điệu ai oán này đã cảm thấy mất tinh thần thua ván cờ rồi còn sức đâu mà đánh.

Mỗi người mỗi tính và mỗi người một hoàn cảnh riêng biệt, ông Năm biết rất rõ từng người. Tính tình người thể hiện qua cách đánh cờ.

Ông Năm mắc cười nhất anh chàng “Tư Dế Cơm”, bàn cờ vừa bắt đầu là Tư Dế Cơm như con dế bị ngoáy lỗ mũi bởi sợi tóc xớt qua xớt lại, nhột quá cất tiếng “réc réc” nghe thánh thót xóc lên tới tận óc, tới cuối bàn thì Tư Dế Cơm mệt quá chỉ còn cất được tiếng gáy nhát gừng cầm chừng “rẹt… rẹt… rẹt…” sau đó tắt ngúm. Bởi vậy ông có biệt hiệu là “Tư Dế Cơm” cũng vì cái tật gáy không bỏ.

Có câu chuyện hơi lạ. Một bà vợ Mỹ trắng lái xe thả ông chồng ở khu chơi cờ rồi hẹn đúng 3 tiếng đồng hồ sau sẽ lại đón. Đúng là vợ Mỹ có khác đúng bong 3 giờ bà vợ đến đón, ông chồng dù đang dở đánh ván cờ cũng phải hậm hực bỏ đi về. Không về thì bà vợ tướng như Sumo sẽ đè ông bẹp dí trên giường, chắc ngạt thở quá không qua nổi 3 cái đập tay xuống sàn của trọng tài. Ông tâm sự, bà vợ Mỹ của ông vậy mà biết điều lâu lâu thả chuồng cho ông đi đánh cờ. Bởi vì mỗi lần đi đánh cờ về ông sung sức mạnh bạo hẳn ra, đánh cờ người ông khỏi cần uống thuốc Viagra.

Đánh cờ không chỉ có những người Việt mà còn cả anh chàng Mỹ trắng lạc loài không biết học được từ đâu tự nhiên đâm mê mẩn môn cờ tướng, thỉnh thoảng thấy lái xe từ trên Los xuống chơi Mỗi lần thấy anh chàng xuống là ông Năm vội vã kiếm người đánh cờ với anh chàng cho vuị Anh chàng đánh khá hay nhưng kẹt cái mỗi nước đi của anh chàng phải đợi đến chừng 5 phút.

Nhưng cũng không lâu bằng ông Hai Móm, nổi tiếng là đi cờ rất lâu chắc cũng phải mất cỡ chừng 10 phút ông mới nhắc được một con cờ, nhiều người đầu hàng và chịu thua cờ để cho mất quân vì bàn cờ kéo dài quá lâu tới hơn 2 tiếng đồng hồ, ngồi ê cả đít. Cái này thì hê hê đến tiên ông đánh cờ cũng phải bái phục, ông Năm hay đưa đón diễu cợt như thế.

Có anh chàng trẻ mê đánh cờ đến nỗi thay vì chở đồ đi giao bàn ghế cho khách hàng, ma dẫn lối quỉ đưa đường lại chạy ngay vào khu đánh cờ này làm vài bàn cho đến tối mịt mới trở lại tiệm. Mê cờ dữ à nghe. Vợ bíp lia lịa không thèm trả lời. Ván cờ đang gay cấn thì có dao kề cổ cũng coi như pha.

Ông Năm ở vùng này đã lâu nên nhiều chuyện xảy ra không biết cũng không được. Cặp vợ chồng trẻ ly dị vì ông chồng mê đánh cờ quá quên cả con cái quên cả những bữa ăn tối. Cờ tướng chẳng lẽ lại có ma lực dữ thần vậy sao khiến chàng mê cờ còn hơn mê gái. Thì cũng cậu trẻ khác nữa, ông Năm khuyên đi về ngay vì vợ ở nhà “bíp” quá trời, mới đầu anh chàng còn làm mặt dữ nhất định không về bà vợ ra tối hậu thư đòi ly dị, anh chàng mới chịu êm re hổng dám đánh cờ mỗi ngày nữa. Chính bản thân ông lúc trước cũng bị bà vợ cằn nhằn, nhiều lúc thấy nhớ bàn cờ, bèn nói với vợ đi ra ngoài mua đồ ăn cho vợ thay vì nửa tiếng ông kéo dài đến hơn 3 tiếng đồng hồ, thiệt tình ông đã già mà còn biết xạo quá chừng.

– Ở trong nhà người ông nó cứ rần rần nóng ran lên chịu hổng nổi như bị kiến cắn, ra ngoài một chút ngó bàn cờ rồi về nhà bị vợ chửi cũng thoải mái hết bịnh được một chút, nếu không chắc chết quá à nghe. Ông vừa cười hê hê vừa kể cho đám trẻ nghe.

– Con cũng vậy nghe bố. Ở nhà mà cứ nghĩ tới bàn cờ tướng, đi ra đi vô thấy thời gian sao ôi nó quá dài, con bèn nói bà xã anh đi ra tiệm sách nửa tiếng rồi về ngay, con nói xạo tỉnh queo, ra khỏi nhà là đến thẳng ngay bàn cờ tướng làm bốn năm ván đến hơn bốn tiếng đồng hồ, về đến nhà thấy bà xã mặt bí xị một đống, hỏi gì cũng không thèm nói.

– Chú dzậy mà giống tui ở cái nước xạo. Ha ha (tới đây ông Năm không nhịn được cười). Rồi sao nữa chú kể tiếp cho bà con nghe coi.

– Thì làm sao nữa bố, con thề thốt là lần sau không dám đi chơi nữa đâu. Vậy mà tháng sau lừa cho bà xã quên con lại mửng cũ soạn lại.

– Coi bộ hấp dẫn ta ơi Ông Năm thúc dục.

– Nhiều lần như thế bà xã không nói, cuối cùng một đêm nghe bà xã khóc thút thít.

– Anh ở lại với hai thằng con trai, còn em với đứa con gái út lên ở với ông bà ngoại.

-Tới đây con nghe chới với, bố biết con làm sao không.

– Chú làm sao, kể thì kể đại đi còn bầy đặt ngắt ngang hông tui nghe muốn ứ hơi

– Nói thật bố đừng cười nhé, con ngồi lên nắm tay bà xã xin lỗi thật lòng nước mắt rươm rướm, bởi vậy bố thấy dạo này con ít đến chơi cờ là vì vậy.

– Trời!!! tưởng chuyện gì gay cấn, làm tui mất công vạch lỗ tai lắng nghẹ Ông Năm lầm bầm chửi thề. Lâu lâu có mấy tay chuyên nghiên cứu cờ thế bầy bàn ra để dụ các con mồi ngây thơ tưởng dễ ăn, người phá có thể chọn đi trước hay đi sau. Một lần thử phá là 5 đồng. Nghề này làm ăn không khấm khá vì đa số bà con ra đây đánh cờ để giải sầu.

Ông Năm không nhớ đã biết đánh cờ tướng từ lúc nào, nhưng ông vẫn còn nhớ như in thời ông vào khoảng 9 hay 10 tuổi gì đó, mỗi lần ông muốn đánh cờ với đứa trẻ trong xóm bị nó ép phải đưa cho nó kẹo bánh trước thì nó mới chịu đánh gọi là tiền ra mắt sư phụ, nó chấp ông một con xe mà vẫn giết được ông như giết nhái. Càng thua thì càng hậm hực ông đã tốn khá bộn bánh kẹo cho nó. Ông hay ghé vào xóm lao động để xem những người chạy xe thổ mộ hoặc xe ba gác đánh cờ trong lúc họ rảnh rỗi không có khách. Ông chỉ có một thế ra quân bất kỳ là đi trước hay đi sau là vào pháo đầu, sau này khi đi sâu vào nghiên cứu cờ tướng ông mới biết thế này có rất nhiều cách biến hóa, như trực xa phá hoành xa, trực xa phá trực xa, vân vân, ôi thôi có đủ các thế kỳ bí của các danh thủ để lại đọc muốn điên cái đầu. Cái gì mà Quách Trung Bí kỳ thư! ông cũng đã từng ghé mắt qua.

Những năm đầu tiên đến Mỹ vì bận sinh kế nên ông cũng quên lãng cái thú đánh cờ tướng, cho đến mấy năm về trước ông đọc trên báo có đăng tờ thông cáo tranh giải vô địch cờ tướng của anh em sinh viên tổ chức, ông cũng tập tễnh ghi tên dự đấu, kết quả ông đã bị loại ngay ra khỏi vòng sơ kết, ông mới biết là có rất nhiều cao thủ cờ tướng ở bên Mỹ. Sau này cuối tuần ông thường đến tiệm cà phê Trang hay cà phê Tao Nhân để có bạn đánh cờ, đồng thời tìm tòi sách vở để học thêm các thế đánh, ông đã lên China Town vào các tiệm sách Tầu mua được cuốn bình phong mã phá pháo đầu của tác giả Vương Gia Lương, cuốn này dậy cách ra quân đi hậu với hai con mã dương lên ở đường 3 và 7 có thể phá được thế trận pháo đầu rất công hiệu.

Ông không dừng lại ở đây, cũng tìm tòi thêm các thế đánh khác như tiên ông chỉ lộ, mã đi tiên, mã quì lên tượng, pháo giác sĩ, pháo quá cung, qui bối pháo, sĩ đi tiên, nghịch pháo thủ, phản cung mã, pháo lên hà, pháo lui, tọa tầm pháo, đơn đề mã. Hiện tại ông sưu tập được hơn bốn chục cuốn sách viết bởi các Grand Master Việt Nam và Trung Hoa như Mai Thanh Minh, Lê Thiên Vị, Phạm Tấn Hòa, Lý Chí Hải, Lã Khâm, Dương Quan Lân. Học được thế nào ông lại ra Phước Lộc Thọ để áp dụng, ở đây nổi tiếng có ông Ba là cao thủ chấp ông một mã 3 tiên mà cũng giết ông như giết ngoé thật nhẹ nhàng, ông Ba còn có gan chấp một người thuộc loại trung bình một con xe, nhìn ông đi những quân cờ xuyên qua xuyên lại thấy chóng mặt. Ván đấu ngoạn mục nhất khi ông Ba chỉ còn một con mã, mà ông khéo dụ vẫn ăn bên đối phương xa pháo mã đầy đủ.

Bẵng đi một thời gian vì bị bệnh ông Năm tạm quên không đi ra ngoài đánh cờ nữa. Nếu ai mà thích đánh cờ sẽ thông cảm cho cái nỗi bức rức của ông Năm vì không còn được chơi cờ nữa. Trong một lúc dạo chơi trên mạng lưới ông tình cờ vào được một trang web có giới thiệu về cách chơi cờ trên mạng với bất cứ ai trên thế giới, ông tò mò ghé vào thì thấy từng bàn cờ được bầy ra trước mắt, nỗi vui của ông không biết kể sao cho hết, vậy là ông khỏi phải đi ra ngoài mà vẫn có thể rủ các tay đánh cờ khác. Kể ra mạng lưới này cũng hay. Cách đây mấy chục năm để thử nước cờ mới của mình các danh thủ đã phải mất rất nhiều thời gian có khi cả tháng hay cả năm. Nhờ sự tiến bộ của kỹ thuật ngày nay người ta không cần phải đi từ làng này qua làng khác để thách đấu, một ngón cờ hay và mới có thể truyền đi khắp thế giới trong vòng một ngày.

Dù có web đánh cờ tướng ông Năm vẫn thấy nhớ nhóm đánh cờ ở đàng sau chợ 99 Ranch Market bây giờ là Á Đông. Ngồi trước màn ảnh nhỏ không sao hưởng hết được cái thú đánh cờ có một đám đông người bu quanh để coi ké, nó sống động, nó ồn ào náo nhiệt, nó tạp nhạp đủ loại người, khiến cho tuổi già của ông bớt đi nỗi buồn nhớ quê hương, ngồi đây đánh cờ không khác chi được ở bên Việt Nam. Đánh cờ ngoài trời tiếp xúc với người bằng xương bằng thịt lại còn được thở không khí trong lành mát mẻ, còn chi thú vị bằng. Không biết ai là người đầu tiên bắt đầu chơi cờ ở trước cổng Phước Lộc Thọ, hình như khoảng vào năm 1996 hay 1997 chi đó, khi ông ra đây thấy đã có sẵn một đám đông tụ tập, mới đầu ít sau này số người ghé chơi cờ càng đông, sau đó người manager của Phước Lộc Thọ tìm cách đẩy nhóm này ra khỏi khu cổng Phước Lộc Thọ để khỏi làm cản trở công việc làm ăn, ông Năm dẫn dắt đám người qua khu nhà hàng Hải Dương, ở đây có sự than phiền của các chủ tiệm hàng vì sự ồn ào nên ông Năm lại tìm cách kéo nhóm vào khu thương mại New Saigon, để có nơi chơi cờ lâu dài ông Năm khuyên nhủ mọi người giữ gìn vệ sinh công cộng, bản thân ông Năm hàng ngày dùng chổi để quét rác rưởi.

Khu thương mại New Saigon vì ở vị trí thụt quá sâu bên trong không tiện đi lại, làm ăn thua lỗ nên người chủ bán cho hãng thầu xây cất để xây hơn bốn chục căn nhà. Nhưng nhóm đánh cờ vẫn bám trụ ở trong cái đình lục giác đàng sau sân đậu xe của chợ Á Đông, vẫn còn nhiều tượng hình nhân chung quanh đình. Có lẽ đây là chủ trương của người chủ mall cố tình để lại cái đình lục giác này cho dân đánh cờ có chỗ tụ tập chăng? Ông thường là người đến khu đánh cờ sớm nhất vào hai ngày thứ bảy và chủ nhật, ngồi chờ từng người đến để tán chuyện gẫu, rồi xem đánh cờ, cho đến tối mịt mới về nhà. Có người để nghe ông Năm giải bầy tâm sự, có một lon bia cầm tay đủ thấm men say ông nói chuyện rất tếu, đủ mọi thứ chuyện từ bên nhà qua đến bên Mỹ. Dân chơi cờ mặc nhiên coi ông là bố già và kính nể ông. Bởi vậy thỉnh thoảng có những vụ gây lộn do thua cờ ông đứng ra hòa giải ngay.

– Các chú biết hông, một hôm tui đi ngang qua cái thùng đựng rác bự ngơ ngơ ngác ngác, có một bà Mỹ đang chạy xe dừng lại dúi vào tay tui 5 đồng rồi bỏ đi một mạch hổng nói một tiếng, có lẽ bả tưởng tui là dân hôm-lét.

– Rồi bố dùng tiền đó làm gì.

– Còn làm gì nữa chẳng lẽ lại đem vụt đi, tui ghé dzô tiệm phở làm một bụng no, hê hệ

Nếu không có nhóm đánh cờ để ông giải khuây cuộc đời gần đất xa trời của ông Năm đã gần tám chục chắc hết sức buồn nản. Những ngày bình thường khoảng 3 giờ chiều ông đã bắt đầu trông ngóng các bạn trẻ đi làm về tụ tập lại đình đánh cờ, ông ngồi trông ngóng đám bạn trẻ quen thuộc đến nỗi ông tưởng chừng như những đứa con của ông trở về nhà sau những giờ làm việc mệt nhọc ở hãng. Vắng họ, vắng những tiếng ồn ào như chợ vỡ, thế nào đêm đó ông ngủ cũng không yên giấc, ông mua một số bàn cờ để sẵn, ai hỏi mượn là sẵn sàng đưa cho họ liền, ông thèm nhìn họ vui đánh cờ để ông giải sầu, thỉnh thoảng mách một vài nước cờ.

– Chào chú Tư, chú Bảy có bàn cờ nè đánh chơi vài ván cho vuị

– Anh Tư hơn cờ tui, chắc tui thua Bố ơi Chú Bảy lên tiếng.

– Thì chú Tư chấp chú Bảy hai nước tiên, đánh ly cà phê và bao thuốc lá cho nó có độ hấp dẫn.

– Chắc tui cũng thử chấp anh Bảy hai nước coi ra sao. Chú Tư hắng giọng nói.

Bàn cờ được xếp ra, ông Năm và mọi người bu lại coi đánh cờ, vì là cờ cá độ nên ở ngoài không được ai mách nước. Chú Bảy được đi hai nước tiên ra chiêu dồn dập pháo đầu mã đội xe đâm thọc đánh tan tành dàn phòng thủ Bình Phong Mã, thua hai bàn liên tiếp chú Tư đổi sang thế thủ Phản Cung Mã tạm thời có thể cầm cự được. Đang hăng máu chú Bảy có tiếng phôn reo . – Bà để tui đánh thêm vài bàn nữa rồi tui về ngay nghe. Muốn ăn chi hông tui mua chọ

– Hổng thèm.

– Hổng ăn hả! làm chi dữ dzậy bà.

Chú Bảy hậm hực tắt phôn, rồi từ đó quân cờ đi có vẻ lỏng lẻo tầm bậy tầm bạ, thua bốn bàn liên tiếp, bàn thứ tư bị chiếu tướng thay vì cầm con tướng lại cầm ngay con sĩ nên bị thua, vì luật đánh độ cầm quân cờ nào đi quân đó, móc túi giam tiền cà phê thuốc lá cho chú Tư, rồi đùng đùng ra xe rồ máy chạy xịt khói đến mù trời, tiếng bánh xe cán trên đường nghe rít đến khó chịu, miệng lẩm bẩm Đ.M. con mẻ làm mất toi 10 đồng.

Ông Năm trông ngóng thằng bé mà ông coi như cháu, vừa nhắc thì hai cha con xà đến. Thằng bé vừa xuống xe lập tức lên tiếng liền sợ ông già quên.

– Ba cho con tiền mua nước uống.

– Nè cầm lấy 5 đồng mua nước xong rồi về đây ngay nghen, hổng được đi đâu bậy bạ.

– Chú Tám “thợ sơn” có mối nào đánh độ hông.

– Nè chú Mười đánh với chú Tám cho vui. Chú Tám chấp chú Mười hai nước rưỡi coi bộ được đó.

– Cái gì mà hai nước rưỡi bố.

– Thì ván đầu chú đi hai nước ván kế chú đi 3 nước rồi ván thứ ba chú đi hai nước trở lại, đó gọi là hai nước rưỡi.

Có ra ngoài này ông Năm mới thấy có những bàn cờ đánh rất lạ, cao thủ vỏ lâm chấp tay cờ cũng thuộc loại khá tới 5 nước tiên. Tay cờ được chấp thủng thẳng đi 5 nước trước, vào pháo đầu lên hai mã tả hữu xuất trực xa phải lên hoành xa trái, tới đây là nắm phần chắc thắng rồi còn đâu nữa. Cao thủ chỉ có một đường chọn lựa lên tượng thủ pháo giăng, dùng nhu chế cương, đi mã hay vào pháo đầu là coi như từ chết cho đến bị thương, thua không kịp đỡ. Vậy mà có bàn thắng bàn thua, nhìn tay cao thủ đỡ những cú tấn công chết người rất ngoạn mục.

Ông Năm có cái thú cáp độ dùm cho các tay đánh cờ, ông Năm biết rất rõ từng trình độ cờ mỗi người. Bởi vậy những ngày mưa gió là những ngày lòng ông bứt rứt khó chịu nhất, vì không có ai đến để vui chơi. Cuộc đời ông có lẽ gắn bó với nơi giải trí này cho đến lúc ông qua đời. Ông cầu mong ông chủ mall đừng có nhẫn tâm dẹp bỏ khu giải trí bình dân này, nếu không ông không biết sẽ đi đâu. Cái đình lục giác trở thành nơi qui tụ các dân thích chơi cờ tướng, một nét quen thuộc của Little Saigon, nó mang một sắc thái riêng biệt trong vùng này. Ông đang tìm lại được quê hương ông trên xứ người qua những nhóm người đánh cờ này gồm đủ thành phần dân tứ xứ Bắc Trung Nam. Thỉnh thoảng ông Năm ngủ nằm mơ vỗ bàn tay cái đét vào mặt bà Năm miệng hô “chiếu tướng”. Bà Năm nằm cạnh bất thình lình bị tát một cú đau bực lắm nhưng ráng nhịn, miệng lẩm bẩm.

– Cái lão già mắc dịch.

[i]Irvine, tháng hai năm 2004[/i]

[b]Pháo[/b]

[b]Đặc điểm[/b]

Pháo hành động rất nhanh, giỏi công lẫn thủ. Do bắt quân phải có ngòi nên càng về cờ tàn, khả năng tấn công của Pháo giảm dần.

[b]Thực lực[/b]

Trên bàn cờ, Pháo khống chế tối đa là 15 điểm. Vì ăn quân phải có ngòi nên sức mạnh của Pháo kém hẳn Xe. So với Mã thì ngang nhau về ưu lẫn khuyết điểm. Khi khai cuộc, Pháo hoạt động mau lẹ, còn Mã hành động chậm chạp lại hạn chế ở một khu vực nhất định. Trong khi đó Pháo có thể di chuyển khắp chiến trường. Với giác độ này thì Pháo rõ ràng ưu thế hơn Mã. Đến giai đoạn cờ tàn, các quân giảm bớt, Mã xông xáo di chuyển thuận lợi, còn Pháo bị thiếu mất nhiều ngòi. Đến lúc này thì rõ rằng Mã mạnh hơn Pháo.

[b]Cách sử dụng[/b]

Pháo nên đánh tầm xa nhưng không nên tấn công vội. Nói chung không nên dùng Pháo đổi Mã. Lúc ở giai đoạn khai cuộc và trung cuộc, Pháo có thể uy hiếp Sĩ, Tượng đối phương, yểm trợ cho các quân khác tấn công. Nếu đối phương khuyết Tượng càng thuận lợi cho Pháo tấn công và lúc này chớ nên đổi Pháo. Trong giai đoạn cờ tàn, Pháo nên mau chóng lui về trận địa của mình dùng Sĩ, Tượng làm ngòi, công thủ lưỡng lợi. Tục ngữ có câu: “Cờ tàn, Pháo về làng” là muốn khuyên ta thực hiện kiểu chơi trên.

Bây giờ chúng ta xem 4 thế cờ sau.

Thế 1, dùng Pháo khống chế Sĩ, Tượng.

[game boxcomment=0 header=0]
FORMAT WXF
GAME Pháo khống chế Sĩ, Tượng
RED Trắng
BLACK Đen
FEN 2eak4/2c1a4/4e4/C6R1/1cp6/9/9/4E1rH1/9/2EAKA3 w – – – 1
START{
DIAG{ #1 RED POPUP }
1.P9-5! }END[/game]
Pháo Trắng vào đầu, khống chế Sĩ, Tượng Đen ở trung độ, tạo điều kiện để Xe, Mã Trắng tấn công.

Cũng thế cờ này, nếu Đen đi trước thì:
[game boxcomment=0 header=0]
FORMAT WXF
GAME Pháo khống chế Sĩ, Tượng
RED Trắng
BLACK Đen
FEN 2eak4/2c1a4/4e4/C6R1/1cp6/9/9/4E1rH1/9/2EAKA3 b – – – 1
START{
DIAG{ #1 RED POPUP }
1… P2.5! }END[/game]
Đen đánh Pháo giác, khống chế Sĩ, Tượng Trắng, khiến Tượng Trắng ở đầu Xe bị uy hiếp.

Thế 2, bắt Xe hơn quân.
[game boxcomment=0 header=0]
FORMAT WXF
GAME Pháo bắt Xe hơn quân
RED Trắng
BLACK Đen
FEN 2eak1e2/4a4/r1h6/p1p1p1p2/3H4p/2P3P2/P3P3P/4C4/H8/2EAKAE2 w – – – 1
START{
DIAG{ #1 RED POPUP }
1. B7.1 B3.1?
2. M6.7 X1-3?
3. P5-7! }END[/game]
Trắng dùng Pháo bắt chết Xe Đen. Đây là đòn tấn công xuyên táo rất lợi hại của Pháo, tức là Pháo tấn công Xe. Tượng hăm chiếu bí, buộc Đen phải mất Xe để khỏi thua ngay.

Thế 3, Pháo phối hợp với Tốt và Sĩ bắt chết Xe.
[game boxcomment=0 header=0]
FORMAT WXF
GAME Pháo phối hợp với Tốt và Sĩ bắt chết Xe
RED Trắng
BLACK Đen
FEN 9/4k4/9/4P4/3r5/9/9/3A5/4A4/1C3K3 w – – – 1
START{
DIAG{ #1 RED POPUP }
1. B5.1 Tg5/1 2. B5.1 Tg5.1
3. P8-5 Tg5-4 4. P5-6 X4/2
5. Tg4.1 Tg4/1 6. P6.7 }END[/game]
Trắng ăn Xe Đen.

Thế 4, dùng Pháo thủ vững, hoà.
[game boxcomment=0 header=0]
FORMAT WXF
GAME Pháo thủ vững
RED Trắng
BLACK Đen
FEN 5k3/9/9/9/9/9/5p3/6p2/3KAp3/2C2A3 w – – – 1
START{
DIAG{ #1 RED POPUP }
1. P7-5 Tg6.1 2. Tg6.1 B7-6
3. S5.4 B6.1 4. P5-8 Tg6-5
5. P8.2 }END[/game]
hoà.
Trắng dùng Sĩ và Tướng làm ngòi ngăn cản các Tốt sáp lại gần tấn công, nhờ đó ván cờ hoà.

Sự phát triển của phong trào cờ tại thành phố có thể phân ra 5 mốc thời gian như sau
*Từ 1975 đến 1985: định hướng phát triển và hình thành bộ môn cờ thành phố
*Từ 1986 đến 1989: phát triển mạnh phong trào cờ vua, cờ tướng. Xây dựng lực lượng đội tuyển cờ vua có thành tích cao trong cả nước.
*Từ 1990 đến 1995: cờ tướng bắt đầu được tập trung xây dựng lực lượng và cùng cờ vua khởi đầu tiến trình hội nhập quốc tế.
*Từ 1996 đến 2000: phát triển đa dạng các thể loại cờ và các hình thức thi đấu; mở rộng giao lưu và vươn đến các thành tích quốc tế.
*Từ 2001 đến nay: nâng chất phong trào, giữ vững thành tích chuyên môn, tăng cường hội nhập theo xu thế toàn cầu hóa.

[b]1975 – 1985. Định hướng phát triển và hình thành bộ môn cờ thành phố[/b]

Được công nhận là một môn thể thao vào năm 1978, cờ vua có điều kiện thuận lợi hơn để phát triển và nhanh chóng nhận được sự ủng hộ từ các ban ngành, đoàn thể của thành phố. Những lớp học, những giải cờ vua đầu tiên được tổ chức ở Nhà Thiếu nhi và Nhà Văn hóa thanh niên vào các năm 1980 – 1981 đã thu hút khá đông số người tham dự, phần lớn là sinh viên, học sinh.

Do cờ tướng chỉ phát triển ở cấp độ phong trào, chưa có các giải thi đấu chính thức nên trong giai đoạn này nhiều danh thủ cờ tướng như Trần Qưới, Phạm Tấn Hòa, Lê Thiên Vị, Dương Thanh Danh, Quách Anh Tú v. v … đã chuyển sang thi đấu cờ vua.

Giải cờ vua toàn quốc lần thứ nhất được tổ chức vào năm 1980, các VĐV của thành phố đã tham dự giải này và đạt những thành tích khá thuyết phục trong đó VĐV Lê Hồng Đức đã xuất sắc giành huy chương bạc.

Ngay từ khi mới phát triển, cờ vua đã được lực lượng trẻ hưởng ứng. Trong quá trình tìm hiểu và thi đấu, họ đã nhanh chóng lĩnh hội được các phương pháp thi đấu có bài bản, chiến lược và đã đạt được những thành tích đáng khích lệ. Nhiều tài năng trẻ xuất hiện trong giai đoạn này như Từ Hoàng Thông, Từ Hoàng Thái, Trịnh Thanh Bình, Ngô Huyền Châu, Lê Thị Phương Ngọc v. V … đây cũng là những VĐV cờ vua đầu tiên của thành phố được vào đội tuyển năng khiếu tập trung vào năm 1984 do 2 HLV Lê Hồng Đức và Nguyễn Phước Hạnh dẫn dắt.

[img]xq262-0.jpg;right;Đội tuyển Thành Phố HCM tại giải vô địch toàn quốc năm 1984[/img]Từ năm 1982 đội tuyển thành phố đã tham dự các giải chính như: các Giải cờ vua trẻ toàn quốc từ 1982 đến 1985. Giải Hội khỏe Phù Đổng toàn quốc lần I -1983 (đạt 2 vàng, 1 bạc), Giải vô địch quốc gia các năm 1984, 1985 (VĐV Lê Thị Phương Ngọc của thành phố đoạt chức vô địch), Đại hội TDTT toàn quốc lần I – 1985

Dù chỉ mới hình thành trong thời gian ngắn, cờ vua của thành phố đã có những bước tiến dài và đạt những thành quả đáng trân trọng, từ đó nhận được sự quan tâm đầu tư của Sở TDTT và sự ủng hộ của các ban ngành trong thành phố. Chính từ sự quan tâm này, bộ môn đã nhận được những điều kiện tốt để phát triển, trong đó có việc tăng cường quan hệ quốc tế, tiếp cận trình độ của các nước trong khu vực. Năm 1983 thanh niên thành phố được biết đến phong cách thi đấu của nhà nữ vô địch thế giới Maia Chiburdanidze khi Liên hoan hữu nghị thanh niên Việt – Xô lần thứ 5 được tổ chức tại Nhà Văn hóa Thanh niên. Đội tuyển thành phố còn được sự hỗ trợ của các chuyên gia cờ vua Liên xô Popov và Lepeshkin, góp phần không nhỏ vào thắng lợi rực rỡ của cờ vua thành phố trong các giai đoạn tiếp theo.

[b]1986 – 1989. Phát triển mạnh phong trào cờ vua, cờ tướng xây dựng lực lượng đội tuyển cờ vua có thành tích cao trong cả nước[/b]

Phong trào chơi cờ trong giai đoạn này phần lớn tập trung ở các quận có truyền thống thể thao mạnh như quận 1, 3, 5, 11, Tân Bình và Bình Thạnh, thậm chí có ở đơn vị xa như huyện Cần Giờ. Ngoài việc chăm lo phát triển phong trào, các đơn vị này còn hỗ trợ cho thành phố trong công tác tập huấn và xây dựng lực lượng đội tuyển.

[img]xq262-1.jpg;right;Từ trái sang phải VĐV Lê Hoàng Thái, Từ Hoàng Thông, Giám Đốc Sở TDTT Lê Bửu, VĐV Lê Huyền Châu, Ngô Huyền Chân[/img]Môn cờ tướng xuất hiện các hội quán, kỳ đài, tụ điểm ở các quận Bình Thạnh, quận 5, quận 10… một đặc thù riêng của cờ tướng và cũng là một hình thái phát triển tất yếu sau nhiều năm phát triển phong trào cờ tại thành phố. Các địa điểm này đã trở thành nơi lý tưởng để các kỳ thủ có điều kiện trao đổi những bài bọc kinh nghiệm và nâng cao sức cờ. Một số cao thủ đã nổi lên từ loại hình chơi cờ này như Mai Thanh Minh, Trềnh A Sáng, Trương A Minh, Diệp Khai Nguyên, Lê Thị Hương v. V … đây cũng là những kỳ thủ đầu tiên trở thành VĐV và tham gia đội tuyển cờ tướng thành phố trong các năm sau.

Nối tiếp thành quả đạt được, giai đoạn này cờ vua thành phố tiếp tục phát triển mạnh, một số VĐV đã có thành tích và đẳng cấp quốc gia, từng bước khẳng định là một trong những trung tâm cờ vua mạnh của cả nước.

Giải vô địch toàn quốc năm 1986 tại Huế là một điểm son cho lịch sử đội tuyển thành phố khi giành chiến thắng kép ở cả 2 vị trí vô địch nam và vô địch nữ. Hai vận động viên của thành phố đoạt cúp vô địch quốc gia ở tuổi còn rất trẻ, Từ Hoàng Thông (sinh năm 1972) và Ngô Huyền Châu (sinh năm 1971). Thắng lợi đạt được vào thời điểm kỷ niệm sinh nhật Bác Hồ nên mang nhiều ý nghĩa quan trọng về chính trị lẫn chuyên môn do đó Sở TDTT thành phố quyết định chọn ngày 19/5 là “ngày truyền thống của Bộ môn Cờ thành phố” và cho phép tổ chức các chương trình hoạt động giao lưu, thi đấu môn cờ vào ngày này hàng năm.

Năm 1987 Hội cờ thành phố được thành lập do ông Quách Anh Tú làm Chủ tịch. Đây là tổ chức xã hội về thể thao đầu tiên của thành phố, đánh dấu một chặng đường phát triển của phong trào và sự lớn mạnh về lực lượng của cả 2 môn cờ. Hội cờ đã trở thành cầu nối giữa các nhà quản lý thể thao và những người yêu thích bộ môn này của thành phố. Trong công tác chuyên môn, Hội đã tham mưu cho ngành TDTT về các biện pháp xây dựng phong trào cũng như xây dựng lực lượng VĐV đội tuyển thành phố.

[img]xq262-2.jpg;right;Đoàn Thành Phố HCM tại hội khỏe Phù Đổng toàn quốc lần II 1987[/img]Từ năm 1987 đến 1989, đội tuyển cờ vua thành phố đã liên tục chiếm thứ hạng đầu của các giải vô địch, giải A2, các giải thanh thiếu niên, Hội khỏe Phù Đổng toàn quốc v. V … VĐV Lê Thị Phương Ngọc và Ngô Huyền Châu liên tục thay nhau mỗi người đoạt chức vô địch quốc gia 3 lần, Từ Hoàng Thông bảo vệ chức vô địch vào năm 1987 và đoạt cúp ngoại hạng 1989.

Trong quan hệ quốc tế, được sự giúp đỡ của Tổng cục TDTT, đội tuyển thành phố đã có những chuyến xuất ngoại đầu tiên như: tham dự giải tưởng niệm Petrosian vào tháng 1/1989 tại Liên xô, cử VĐV Võ Đại Hoài Đức học chuyên sâu cờ tại Ucraina (1988), cử HLV Nguyễn Phước Hạnh tham dự lớp đào tạo ngắn hạn tại Moscow (1989).

Ở trong nước, các VĐV đội tuyển được tập huấn với chuyên gia cờ vua Nga Schachman, thi đấu hữu nghị với đội Ucraina v. V … Đội tuyển thành phố còn mở rộng giao lưu với các tỉnh, thành lân cận, tổ chức các cuộc thi đấu giao lưu với các chuyên gia dầu khí VietSopetro, với đội tuyển các tỉnh Đồng Nai, Vũng Tàu – Côn đảo, Đồng Tháp, Cần Thơ v.V… góp phần vào việc phát triển chung của phong trào cờ vua ở khu vực miền đông nam bộ và đồng bằng sông Cửu Long.

[b]1990 – 1995. Cờ tướng bắt đầu được tập trung xây dựng lực lượng và cùng cờ vua khởi đầu tiến trình hội nhập quốc tế.[/b]

Chuyến đi tập huấn nước ngoài đầu tiên của đội tuyển thành phố được thực hiện từ sự giúp đỡ của học viện cờ vua Ucraina vào năm 1990, đoàn do ông Trần Tấn Mỹ phụ trách cùng các VĐV Từ Hoàng Thông, Trần Chí Thành, Trần Đức Hòa Khánh, Mai Thanh Hương và Ngô Huyền Châu. Trở về sau đợt tập huấn, đội tuyển cờ vua thành phố đã xuất sắc đoạt ngôi vị hạng nhất toàn đoàn tại Đại hội TDTT toàn quốc lần thứ 2 năm 1990 với 3 huy chương vàng, trong đó VĐV Từ Hoàng Thông và Mai Thanh Hương đoạt huy chương vàng cá nhân.

[img]xq262-3.jpg;left;Đội TP Hồ Chí Minh cùng các VĐV cờ vua Ucraina trong chuyến tập huấn nước ngoài đầu tiên tại Liên Xô năm 1990[/img]VĐV Từ Hoàng Thông sau khi đoạt chức vô địch quốc gia vào năm 1991 đã được cử tham dự giải U20 Châu Á tại Dubai – Các Tiểu Vương quốc Ả Rập và đã đoạt luôn huy chương bạc; Cũng tại giải U20 châu Á vào năm sau ở Quatar – 1992, Thông cũng tiếp tục đoạt huy chương bạc. Đây là những tấm huy chương quốc tế chính thức đầu tiên của làng cờ thành phố, một thành quả rực rỡ của những bước đi đầu tiên trong quá trình hội nhập quốc tế.

Từ những năm 1990 đến 1995, các VĐV của đội tuyển thành phố đã cùng đội tuyển Việt Nam liên tục tham dự các giải quốc tế lớn nhỏ trong khu vực và trên thế giới, có thể kể đến một số giải quan trọng như: Giải cờ vua Olympic thế giới năm 1990 tại Nam Tư, năm 1992 tại Philippines, năm 1994 tại Nga; Giải cờ vua Olympic Châu Á năm 1991 và 1993 cùng tại Malaysia, năm 1995 tại Singapore; Giải U16 châu Á tại Hải Phòng năm 1993; Giải cờ nhanh đồng đội châu Á năm 1995 tại Hongkong; Các giải khu vực 3.2a, các giải quốc tế mở rộng, các giải tranh điểm chuẩn ở các nước như Úc, Nga, Indonesia v. V.. Tuy thành tích tại các giải thi đấu này còn khiêm tốn nhưng môn cờ thành phố đã xây dựng được một đội tuyển mạnh, có trình độ và đẳng cấp chuyên môn cao, đặc biệt là vào năm 1993, Từ Hoàng Thông là VĐV Việt Nam đầu tiên được Liên đoàn Cờ vua thế giới phong đẳng cấp Kiện tướng quốc tế.

Năm 1991, Hội cờ thành phố tổ chức Đại hội đại biểu và chuyển thành Liên đoàn Cờ thành phố Hồ Chí Minh. Trong suốt nhiệm kỳ này, Liên đoàn đã thực hiện nhiều chương trình hành động nhằm phát triển hơn nữa phong trào quần chúng và xây dựng lực lượng đội tuyển các cấp. Một trong những hoạt động nổi bật nhất của Liên đoàn là góp phần cùng Liên đoàn cờ Việt Nam đưa phong trào cờ tướng phát triển nhanh trên bình diện quốc gia và từng bước hội nhập vào làng cờ tướng thế giới.

Phong trào cờ tướng bấy giờ như được tăng thêm sức mạnh và nhận được sự ủng hộ của đông đảo quần chúng, của các cấp, các ngành. Báo Thể thao thành phố mở chuyên mục đố vui có thưởng trên mỗi số phát hành; nhiều cơ quan tổ chức giải phong trào cho các cán bộ, công nhân viên; kỳ đài vẫn được duy trì ở các quận 10, 11, Bình Thạnh; các địa điểm sinh hoạt của quần chúng như Nhà văn hóa Thanh Niên, Cung văn hóa Lao động, Công viên Văn hóa Đầm Sen đã phối hợp với một số môn võ dân tộc tổ chức biểu diễn cờ người vào các dịp lễ, tết…

Đội tuyển cờ tướng được hình thành theo từng đợt giải toàn quốc từ năm 1992 nhưng đến năm 1995 mới chính thức được tập trung vào đội dự tuyển của thành phố. Từ năm 1992 đến nay các VĐV của thành phố liên tục giữ các vị trí hạng nhất tại các giải vô địch quốc gia, các Đại hội thể thao toàn quốc và do đó luôn đóng góp lực lượng nòng cốt trong thành phần đội tuyển quốc gia khi tham dự các giải quốc tế.

Năm 1993, đội tuyển Việt Nam với thành phần chính là lực lượng của thành phố đã thực hiện chuyến du đấu quốc tế đầu tiên do ông Quách Anh Tú làm Trưởng đoàn, Giải vô địch cờ tướng thế giới lần thứ 3 tại Bắc Kinh. Tại giải này VĐV Mai Thanh Minh đoạt giải nhất “Phi Hoa Duệ”, một loại giải thưởng dành cho những kỳ thủ không phải là người Hoa. Lần đầu tiên tham dự quốc tế nên còn bỡ ngỡ và thiếu kinh nghiệm thi đấu nên đội tuyển chưa đạt thành tích cao, thế nhưng chỉ ngay trong những năm sau, các VĐV đã thi đấu khởi sắc và đạt được những thành tích khá cao như: huy chương bạc đồng đội nam và huy chương bạc cá nhân nữ Lê Thị Hương tại Giải vô địch cờ tướng Châu Á năm 1994 ở Macau; VĐV Lê Thị Hương còn đoạt huy chương bạc, Trương A Minh đoạt huy chương đồng Giải các Kiện tướng châu Á năm 1995 tại Malaysia. Qua đó có thể thấy rằng dù chỉ mới được đưa vào hệ thống nhưng môn cờ tướng đã có những bước tiến nhảy vọt, từng bước vươn lên các vị trí đỉnh cao của thế giới, cùng với cờ vua xứng đáng là một trong những môn thể thao mũi nhọn của thành phố.

1996 – 2000. Phát triển đa dạng các thể loại cờ và các hình thức thi đấu; mở rộng giao lưu và vươn đến các thành tích quốc tế.

Trong tiến trình mở cửa của ngành thể dục thể thao, nhiều môn chơi mới được các tổ chức thể thao trên thế giới đem đến phổ biến tại Việt Nam và trở thành môn thi đấu chính thức, một trong những môn thể thao mới được phổ biến là cờ vây. Môn cờ vây được phổ biến lần đầu tiên tại Việt Nam vào năm 1993 xuất phát từ chủ trương của ngành TDTT Hà Nội với một lớp học đầu tiên do chuyên gia Trung quốc giảng dạy.

Được sự ủng hộ của các ban ngành tại quận 3 và Liên đoàn cờ thành phố, năm 1994 các kỳ thủ cờ vua Lê Mai Duy và Nguyễn Đăng Khương đã thử chuyển sang nghiên cứu môn chơi này, sau đó phổ biến cho các VĐV thuộc CLB cờ quận 3 – 107 Trương Định, từ đó cờ vây mới có điều kiện phát triển. Đến năm 1996, kỳ thủ Hàn quốc Ki Young Kim đầu tư mở một CLB quốc tế tại thành phố thì cờ vây được biết đến nhiều hơn, các kỳ thủ cờ vây của thành phố cũng có dịp để nâng cao trình độ chuyên môn và hình thành một lớp VĐV trẻ.

Căn cứ vào tình hình phát triển phong trào, năm 1996 Liên đoàn cờ thành phố đã quyết định đưa cờ vây vào hệ thống chính thức và tổ chức giải vô địch hàng năm.

[img]xq262-4.jpg;left;Giao lưu cờ vây với cao thủ Nhật Bản năm 1998 tại Quận 3[/img]Trong giao lưu quốc tế, cờ vây được thuận lợi nhiều hơn nhờ 2 cường quốc kinh tế của Châu Á là Nhật bản và Hàn quốc vì cờ vây được phát triển khá mạnh ở đất nước họ và những cao thủ rất được xã hội trân trọng. Các danh thủ Nhật đến thành phố theo chương trình giao lưu văn hóa Việt – Nhật từ năm 1998 và hỗ trợ toàn bộ chi phí cho các VĐV từ năm 2000 khi tham dự các giải vô địch thế giới tại Tokyo, hiện nay người Nhật đang mở CLB tại khu vực trung tâm thành phố do chuyên gia Nhật Koren Ogura phụ trách; Các tổ chức Hàn quốc thì tài trợ hàng năm cho đội tuyển tham dự Giải đồng đội Châu Á tại Seoul.

Nhìn chung cờ vây còn đang phát triển ở mức độ phong trào nhưng có những thuận lợi nhất định trong việc nâng cao trình độ chuyên môn do thường xuyên được tổ chức thi đấu giao lưu với các VĐV quốc tế có trình độ cao.

[img]xq262-5.jpg;left;Giải cờ vua nhanh toàn quốc được tổ chức vào dịp kỷ niệm truyền thống môn cờ thành phố hàng năm vào ngày 19/5 tại khách sạn Đệ Nhất Quận Tân Bình[/img]Song song với cờ vây, cờ vua và cờ tướng vẫn từng bước phát huy thế mạnh của một thành phố có phong trào mạnh nhất nước. Trong công tác tổ chức thi đấu, thành phố đã cùng với quốc gia xây dựng một hệ thống thi đấu đa dạng và phong phú. Thành phố Hồ Chí Minh cũng là đơn vị đi đầu thực hiện ứng dụng kỹ thuật tin học cho việc huấn luyện, tổ chức thi đấu và thông tin tuyên truyền trên hệ thống mạng toàn cầu internet, góp phần không nhỏ vào việc nâng cao vị trí của làng cờ Việt Nam đối với khu vực.

Khởi đầu tiến trình này, từ năm 1996 thành phố đã có sáng kiến tổ chức thi đấu cờ vua nhanh cấp quốc gia tại Khách sạn Đệ Nhất, quận Tân Bình nhân dịp kỷ niệm 10 năm ngày truyền thống của bộ môn cờ thành phố. Giải ban đầu được mở rộng cho các VĐV quốc tế trong khu vực, đến năm 2000 được công nhận là giải chính thức trong hệ thống các giải vô địch quốc gia và đã trở thành ngày hội truyền thống hàng năm của làng cờ cả nước.

Năm 1999 môn cờ vua tổ chức Giải khu vực nữ 3.2a cũng tại Khách sạn Đệ Nhất, VĐV của thành phố là Nguyễn Thị Thanh An đoạt chức vô địch.

[img]xq262-6.jpg;left;Đội cờ tướng TP.HCM tại giải Vô Địch Đông Nam Á tổ chức tại TP.HCM năm 1998[/img]Môn cờ tướng cũng tổ chức giải quốc tế đầu tiên vào năm 1998 tại Công viên văn hóa Đầm Sen, Giải vô địch Đông Nam Á. Đội tuyển Việt Nam 1 và 2 đã xuất sắc giành huy chương vàng và bạc, VĐV trẻ Trương Lê Hoàng đoạt huy chương vàng nhóm tuổi trẻ.

Các VĐV thành phố trong giai đoạn này đã có nhiều đóng góp tích cực vào thành tích chung, đạt nhiều huy chương vàng, bạc cấp châu lục và đóng góp lực lượng nhiều nhất cho đội tuyển quốc gia.

[b]Từ 2001 đến nay. Nâng chất phong trào, giữ vững thành tích chuyên môn, tăng cường hội nhập theo xu thế toàn cầu hóa.[/b]

Bước vào thế kỷ 21, thế kỷ của sự hợp tác quốc tế, của sự phát triển toàn cầu, phong trào cờ của thành phố vì vậy cũng phải phát triển theo những quy luật nhất định của xã hội hiện tại. Với phương châm “lấy cờ tướng để phát triển phong trào, lấy cờ vua để xây dựng và giáo dục trí lực cho lực lượng trẻ”, môn cờ đã thực hiện những điều chỉnh thích hợp để có thể phát triển vững chắc.

[img]xq262-7.jpg;left;Giải vô địch cờ tướng toàn quốc năm 2004 tại Trung Tâm TDTT Quận 1[/img]Cờ tướng được ưu tiên hàng đầu trong phát triển phong trào, nhiều kỳ đài được lập ra tại các khu văn hóa như Nhà văn hóa Thanh niên, Cung Văn Hóa Lao động, Nhà văn hóa quận 11… tại các cơ sở tư nhân như CLB Vọng Các, cà phê Tao Ngộ, cà phê Hoàng Hạc. Trong tổ chức thi đấu, cờ tướng được đưa vào hệ thống các giải học sinh, các giải truyền thống 19/5.

Giải Cờ vây toàn quốc đầu tiên được tổ chức vào năm 2001 tại trường THCS Lê Quý Đôn, quận 3. Từ đó cờ vây được chính thức đưa vào hệ thống thi đấu của quốc gia.

Cờ vua được tập trung nhiều vào lực lượng trẻ với hệ thống các giải thi đấu chia theo lứa tuổi và nhiều loại hình thi đấu cờ nhanh, cờ chớp, cờ tiêu chuẩn, từ đó tuyển chọn VĐV vào đội tuyển thành phố tham dự các giải quốc gia, quốc tế và đã đạt nhiều thành tích ở lứa tuổi trẻ khu vực và thế giới. Giai đoạn này đã xuất hiện các tài năng trẻ như Lê Quang Liêm, Phạm Chương, Lý Hồng Nguyên, các VĐV có trình độ cao như Nguyễn Thị Thanh An, Lê Kiều Thiên Kim.

[img]xq262-8.jpg;left;Giải vô địch cờ vây toàn quốc năm 2002 – tại quận 3[/img]Năm 2003 cờ vua thành phố được tin tưởng ủy nhiệm đăng cai tổ chức Đại hội thể thao Đông Nam Á lần thứ 22 (SEA Games) tại nhà thi đấu Vân Đồn, quận 4. Lần đầu tiên được đưa vào một Đại hội thể thao lớn của khu vực, được sự hỗ trợ của nhiều cấp, nhiều ngành, nhiều giới quan tâm, cùng với sự nỗ lực của những người làm công tác tổ chức, Đại hội đã đạt sự thành công ngoài mong đợi, gây tiếng vang lớn với bạn bè quốc tế và góp tiếng nói cùng Liên đoàn Cờ thế giới phấn đấu đưa cờ vua vào một trong những môn thi của Đại hội thể thao Olympic.

Trong công tác xây dựng lực lượng, từ năm 2000 môn cờ đã vạch ra mục tiêu của vươn tới các thành tích đỉnh cao của khu vực với nhiều biện pháp cụ thể như liên kết giao lưu với đội tuyển cờ tướng Trung quốc,

tham gia các đợt tập huấn cờ vua ở các nước như Hungary và Singapore, ứng dụng kỹ thuật tin học vào công tác tập luyện v. V … từ đó đạt được những thành tích cao như huy chương bạc đồng đội cờ tướng Châu Á (chỉ sau Trung quốc), huy chương vàng cờ vua trẻ Châu Á, huy chương bạc cờ vua trẻ thế giới và nhiều tấm huy chương vàng, bạc, đồng tại các giải Đông Nam Á.

[img]xq262-9.jpg;left;Thi đấu cờ vua tại SeaGame 22 nhà thi đấu Vân Đồn – Quận 4[/img]Với những đóng góp tích cực vào bảng thành tích chung của quốc gia và khu vực cùng sự hợp tác trong công tác xây dựng hệ thống thi đấu quốc tế, hiện nay môn cờ thành phố đang sở hữu phần lớn các danh hiệu, đẳng cấp quốc tế của Việt Nam:

*Trọng tài có đẳng cấp quốc tế và tham gia vào Liên đoàn Đông Nam Á: Nguyễn Phước Trung – FA (cờ vua) – Lê Thiên Vị (cờ tướng)
*Vận động viên đẳng cấp đại kiện tướng, đặc cấp đại sư: Từ Hoàng Thông, Nguyễn Thị Thanh An (cờ vua) – Trềnh A Sáng, Lê Thị Hương (cờ tướng).
*Vận động viên đẳng cấp kiện tướng quốc tế, kiện tướng FIDE, quốc tế đại sư: Môn cờ vua: (IM) Lê Kiều Thiên Kim, Phạm Minh Hoàng, Mai Thanh Hương; (FM) Lê Quang Liêm, Phạm Chương – Môn cờ tướng: (IM) Mai Thanh Minh, Diệp Khai Nguyên, Trương A Minh, Mong Nhi, Hoàng Hải Bình, Lê Thiên Vị.
*20 VĐV cờ vua có hệ số ElO quốc tế/ 85 VĐV Việt Nam.

[img]xq262-10.jpg;left;Cùng đội tuyển Việt Nam chiến thắng tại SeaGame 22 môn cờ vua[/img]Nhìn lại trong 30 năm qua, có thể thấy rằng sự phát triển của môn cờ đãể hiện tính tất yếu của một thành phố đông dân, năng động và sáng tạo, một nét đặc trưng riêng của thành phố Hồ Chí Minh. Các môn cờ là những môn thể thao phù hợp với thể chất của người Việt Nam, đáp ứng nhu cầu tư duy, sáng tạo nên được đông đảo thanh thiếu niên hâm mộ, tham gia học tập và thi đấu, từ đó vươn lên giành được thành tích tốt và các vị trí cao của khu vực.

Để đạt được những thành quả trên phải kể đến sự cống hiến công sức của hàng ngàn cán bộ, huấn luyện viên và vận động viên, sự hỗ trợ của các vị Mạnh Thường Quân, của những người hâm mộ đến với môn cờ vì một mục đích chung. Bước đầu như vậy đã là thực hiện được một phần của công tác xã hội hóa, tuy nhiên phần lớn các hoạt động hiện nay vẫn còn mang tính nghiệp dư, kinh phí còn nhờ vào sự hỗ trợ của nhà nước, VĐV chưa thật sự coi cờ là một nghề có thể kiếm sống nghiêm túc do đó mục tiêu phát triển của môn cờ vẫn còn nhiều thách thức. Để có thể tiên phong trong mọi lĩnh vực, góp phần vào việc phát triển và nâng cao vị thế của thể thao thành phố Hồ Chí Minh, làng cờ thành phố cần có nhiều nỗ lực hơn nữa trên bước đường sắp tới.

[b]1. Tác giả và các chương trình dự thi[/b]
Tính cho đến ngày 30/11/2000 chúng tôi đã nhận được tổng cộng chín chương trình của mười một tác giả (có một chương trình do nhóm 3 người cùng làm). Cả 9 chương trình này đều gửi theo đường email (tác giả Nguyễn Phúc Huy còn cẩn thận gửi thêm bằng đĩa mềm đến văn phòng Tạp chí thế giới vi tính ở Hà Nội). Chương trình gửi sớm nhất là của bạn Ngô Minh Thái, gửi từ tháng 8. Các chương trình còn lại đều gửi từ 25-30/11.

Ngay khi nhận được chương trình chúng tôi kiểm tra và phản hồi ngay. Riêng chương trình của Triệu Nguyên (đoán từ chữ Việt không dấu “Trieu Nguyen”) bị treo nên không có một thông tin nào khác về tác giả. Mặc dù chúng tôi đã nhiều lần liên lạc để đề nghị gửi lại nhưng vẫn không liên lạc được. Do đó, chương trình đã bị loại ngay từ vòng kiểm tra đầu tiên. Chương trình Sig power khi được thử sơ bộ đã chạy tốt nhưng mắc lỗi “Run time error 200” trên máy thi đấu chính thức. Chúng tôi cũng đã cố liên lạc với tác giả để lấy bản mới hơn nhưng cũng không được (tuy nhiên chương trình này vẫn được cho tham gia thi đấu).
Như vậy, có tất cả tám chương trình của mười tác giả “tương đối hợp lệ” (sẽ nói thêm ở phần dưới) được ban tổ chức đưa vào thi đấu chính thức. Đây là một số lượng lớn nếu ta biết rằng các giải cờ Vua máy tính đầu tiên cũng thường chỉ có 5-8 chương trình dự thi (trên toàn thế giới). Gần đây cũng thường chỉ đến 12-15 chương trình (cá biệt mới đến trên 20).

Bảng sau là các thông tin về tác giả và chương trình tham gia thi đấu.

(TT Tác giả Tên chương trình Địa chỉ liên lạc)
1. Bùi Quang Minh; BQM & NTH Chinese Chess ’99 ver 1.0;Khoa Công Nghệ, Đại Học Quốc Gia Hà Nội
2. Phạm Gia Thuỵ, Sig Power, 588/1 Lê Quang Định, Gò Vấp, TpHCM
3. Kha Kim Thanh, The Chinese Chess Competitor, 33/12 Lò Siêu, Quận 1, TpHCM
4. Nguyễn Vũ Hoài, Personal Chinese Chess 2000, 343 Huỳnh Văn Banh, Phú Nhuận, TpHCM
5. Nguyễn Phúc Huy, “Uncle Ho” Chinese Chess v.2E,Số 81, Ngõ 508, Đường Láng Hạ, Hà Nội
6. Ngô Minh Thái, Chinese Chess for everybody, K1-404 Học Viện Ngân Hàng, Hà Nội
7. Nhóm HSV (Trần Việt Hà, Nguyễn Minh Vũ, Trần Thái Sơn), Intelligent Chinese Chess Playing Program Pro++, 4 Bà Huyện Thanh Quan, Ba Đình, Hà Nội
8. Trương Hải Nam, Cannon China Chess, 4, Trần Văn Chương, Hà Đông, Hà Tây
9. Triệu Nguyên, Thangngo

[img]xq283-0.jpg;center;Chương trình Chinese Chess For Everybody ver 10.0 của tác giả Ngô Minh Thái. Giao diện đơn giản và đúng theo yêu cầu tối thiểu.[/img]

[img]xq283-1.jpg;center;Chương trình Personal Chinese Chess 2000 của tác giả Nguyễn Vũ Hoài. Chương trình có dáng vẻ “chuyên nghiệp” nhất (hợp lý và tin cậy cao).[/img]

[img]xq283-2.jpg;center;Chương trình Cannon China Chess của tác giả Trương Hải Nam. Chương trình có màn hình đơn giản “quá mức”. Thiếu các thông tin yêu cầu (tên và địa chỉ tác giả).[/img]

[img]xq283-3.jpg;center;Chương trình Sig Power của tác giả Phạm Gia Thuỵ. Giao diện rất đẹp, công phu và hiệu quả (tốt, tin cậy, đủ các thông tin cần thiết).[/img]

[img]xq283-4.jpg;center;Chương trình BQM & NTH Chinese Chess ’99 của tác giả Bùi Quang Minh. Giao diện hiệu quả (tốt, tin cậy, đủ các thông tin cần thiết).[/img]

[img]xq283-5.jpg;center;Chương trình The Chinese Chess Competition của tác giả Kha Kim Thanh. Giao diện đạt yêu cầu.[/img]

[img]xq283-6.jpg;center;Chương trình “Uncle Ho” Chinese Chess V. 2E của tác giả Nguyễn Phúc Huy. Giao diện hiệu quả (tốt, tin cậy, đủ các thông tin cần thiết).[/img]

[img]xq283-7.jpg;center;Chương trình Intelligent Chinese Chess Playing Program Pro++ của nhóm HSV(Trần Việt Hà, Nguyễn Minh Vũ, Trần Thái Sơn). Chương trình có giao diện rất đẹp và rất công phu.[/img]

[img]xq283-8.jpg;center;Một chương trình không thể thiếu của ban tổ chức – chương trình trọng tài với đủ các thông tin cần thiết để giám sát một trận đấu giữa hai chương trình sao cho chính xác và công bằng. Chương trình này cũng cho phép mọi người có thể tự tay thi đấu với các chương trình tham gia giải.[/img]

Tất cả 8 chương trình thi đấu đều là các chương trình hoàn chỉnh, có khả năng chơi cờ khá tốt. Tuy nhiên 7 trong số 8 chương trình đã mắc lỗi “phạm qui” (theo các qui định của ban tổ chức) ít nhiều như sau (duy nhất chỉ có Personal Chinese Chess 2000 của Nguyễn Phúc Hoài là theo đúng và đủ các yêu cầu):

TT Tên chương trình Phạm qui
1. BQM & NTH Chinese Chess ’99 ver 1.0 Tên gọi chương trình sai qui định; Không hiện tên tác giả (tuy có hiện tên viết tắt) trên màn hình
2. Sig Power Lỗi 200 (Run time error 200); Lỗi giao tiếp file nước đi (theo giao tiếp kiểu cũ)
3. The Chinese Chess Competitor Lỗi giao tiếp file nước đi (theo giao tiếp kiểu cũ)
4. “Uncle Ho” Chinese Chess v.2E Phải bấm thêm phím S mới “chịu” thi đấu
5. Chinese Chess for everybody Lỗi giao tiếp file nước đi (theo giao tiếp kiểu cũ)
6. Intelligent Chinese Chess Playing Program Pro++ Tên gọi chương trình sai qui định; Không hiện trực tiếp tên các tác giả trên màn hình (phải tìm đọc trong menu Help)
7. Cannon China Chess Không hiện tên tác giả trên màn hình

Đa số các phạm qui này có nguyên nhân là các tác giả không đọc hoặc không đọc kỹ các qui định của ban tổ chức (có trong file Giaico.txt đã ban hành từ lâu theo các chương trình mẫu). Tuy nhiên, sau khi họp bàn, ban tổ chức đã quyết định chấp thuận cho tất cả các chương trình phạm qui vào thi đấu với những lý do sau:
*Hầu hết các phạm qui này chỉ là hình thức và chỉ làm công việc của ban tổ chức vất vả hơn. Các chương trình chơi cờ cần phải thể hiện hơn thua nhau ở những ván cờ chứ không phải ở những chi tiết đó.
*Một số qui định như tên gọi (bắt buộc phải là một trong các tên CC.EXE, CC.COM hoặc CC.BAT) là hơi “ép buộc” có thể ảnh hưởng đến sự phong phú trong đặt tên cho đứa con tinh thần của các tác giả. Qui định này sẽ được bỏ trong giải lần sau.
*Các lỗi kỹ thuật (dùng giao tiếp file kiểu cũ) có thể khắc phục được bằng chương trình trọng tài (nhưng chúng tôi không hề “nương” các lỗi khác như nước đi sai luật cờ, nước đi lặp). Một trong các lý do chính để châm trước là các qui định về giao tiếp file kiểu mới được đưa ra khá muộn – tháng cuối cùng nên các chương trình gửi sớm hơn đều mắc phải. Nhiều bạn bận thi nên không kiểm tra các thông báo của chúng tôi hoặc không kịp sửa lại.
*Riêng chương trình Sig Power của tác giả Phạm Gia Thuỵ bị lỗi Error 200 khi chạy trên máy Celeron 500 là một lỗi rất nặng và rất đáng tiếc. Chương trình này có giao diện rất đẹp và công phu. Mặc dù trước đây ban tổ chức đã tuyên bố sẽ không chịu trách nhiệm và loại ngay các chương trình lỗi kiểu này, chúng tôi vẫn thử khắc phục (bằng cách dùng một chương trình sửa lỗi của nước ngoài) và cho thi đấu. Tất nhiên chữa kiểu này không đảm bảo chương trình chạy hoàn toàn đúng mọi chức năng nhưng là giải pháp “vớt vát” nhiều nhất cho tác giả.

[b]2. Tổ chức thi đấu[/b]
Giải đấu đã diễn ra trong những ngày đầu tiên của thế kỷ mới và được thực hiện tại khoa Công nghệ, Đại học Quốc Gia Hà Nội, là nơi có cơ sở vật chất tốt, đội ngũ kỹ thuật và khoa học mạnh, có nhiều kinh nghiệm tổ chức các giải về công nghệ thông tin quốc gia. Để đảm bảo giải được thực hiện tốt, ban chủ nhiệm khoa đã cử một đội ngũ đông đảo các giảng viên và kỹ thuật viên lên đến 16 người (gấp đôi số chương trình thi đấu) tham gia với các nhiệm vụ tổ chức, điều hành và làm trọng tài. Cùng tham gia và giám sát với ban trọng tài luôn có một hoặc hai đại diện của tạp chí PCWorld Việt Nam. Khoa cũng cho sử dụng hai phòng máy mới thành lập bao gồm toàn máy tính mạnh có cấu hình giống nhau (Celeron 500 Mhz, 64 Mb RAM, hệ điều hành Windows NT 4.0 nối mạng).

Các máy tính được chia thành từng nhóm ba máy. Hai chương trình thi đấu sẽ được chạy trên từng máy riêng biệt để tránh xung đột và ảnh hưởng lẫn nhau. Chương trình trọng tài chạy trên máy thứ ba sẽ đóng vai trò cầu nối và điều hành hai chương trình thi đấu. Nó cũng làm nhiệm vụ tính thời gian và kiểm tra có chương trình nào đi sai luật không và quyết định xem chương trình nào thắng hoặc hoà. Các chương trình thi đấu và trọng tài đều phải ghi biên bản thi đấu để con người xem xét và quyết định cuối cùng.

Các trận đấu chính thức được diễn ra trong vòng hai ngày. Ngày thứ nhất (2/1/2001) là các trận đấu vòng sơ kết và bán kết. Các trận đấu diễn ra trên 24 máy thuộc hai phòng máy của khoa Công nghệ với sự chứng kiến và điều hành của ban tổ chức, tổ trọng tài, đại diện của trường ĐHQG Hà Nội, đại diện của tạp chí PCWorld VN, một số tác giả có chương trình tham dự và một số thầy cô, sinh viên của một số trường đại học Hà Nội.
Ngày thứ hai (6/1/2001) là các trận đấu chung kết, chạy trên 12 máy tính và được tổ chức tại hội trường lớn của ĐHQG với sự chứng kiến đông đảo của giới truyền thông, đại diện các tổ chức khoa học, tài trợ và rất nhiều người hâm mộ. Buổi lễ đã diễn ra trong bầu không khí trang trọng và sôi nổi. Đây là ngày hội thật sự của khoa học, công nghệ, máy tính và cờ Tướng. Ban tổ chức mong muốn những giải cờ như thế này sẽ tôn vinh những người tham gia và khuyến khích mọi người thêm say mê công nghệ thông tin và cờ máy.

[b]Các qui định thi đấu (bổ xung):[/b]
Ngoài các điều lệ thi đấu ban hành đã lâu, để tiến hành giải dễ dàng, chúng tôi đã đưa bổ sung thêm thêm các qui định như sau:

*Tổng thời gian mỗi bên được “nghĩ” là 1 giờ 20 giây. So với qui định trước (1 giờ) thì 20 giây được thêm vào để bù cho tổng thời gian trễ trên đường truyền và thời gian trễ để tránh xung đột đọc / ghi file.
*Các chương trình thi đấu theo cặp, mỗi cặp phải tiến hành hai trận đấu để mỗi bên được đi trước một lần cho công bằng.
*Chương trình thắng được 1 điểm, hoà được 0,5 điểm, thua được 0 điểm.
*Trong trường hợp có hai chương trình bằng điểm nhau sẽ phân loại theo đối kháng, chương trình nào có tổng điểm các trận đối kháng cao hơn sẽ đứng trên. Nếu vẫn chưa phân loại được sẽ giải quyết bằng bắt thăm (sở dĩ không cho tiến hành lại trận đấu để tiết kiệm thời gian, công sức và tránh lặp lại kết quả).
*Tám chương trình thi đấu được chia thành hai bảng A, B, mỗi bảng có 4 chương trình cho thi đấu vòng tròn để lấy mỗi bảng hai chương trình có thứ hạng cao nhất vào vòng trong.
*Vòng bán kết có bốn chương trình. Chương trình nhất bảng này sẽ đấu với chương trình nhì bảng nọ. Hai chương trình thắng sẽ đấu trận chung kết tranh giải nhất nhì, hai chương trình thua sẽ tranh giải 3, 4. Riêng trong các trận chung kết, nếu hai chương trình có cùng điểm sẽ nhận cùng giải (đồng giải nhất hoặc đồng giải ba).

[b]3. Kết quả[/b]
[b]Vòng sơ kết (2/1/2001)[/b]
Các kết quả sau gọi theo tên tác giả chương trình cho tiện:

[b]Bảng A:[/b] Gồm các chương trình của Nguyễn Phúc Hoài, Nguyễn Phúc Huy, Ngô Minh Thái, Trương Hải Nam.

Kết quả thi đấu như sau:
Hoài – Huy: 1-0 Huy – Hoài: 0-1 Hoài – Thái: 1-0 Thái – Hoài: 0-1
Hoài – Nam: 1-0 Nam – Hoài: 0-1 Huy – Nam: 0-1 Nam – Huy: 0-1
Huy – Thái: 1-0 Thái – Huy: 0-1 Nam – Thái: 1-0 Thái – Nam: 0-1

Như vậy chương trình của Hoài đã thắng cả 6 trận và được 6 điểm, đứng đầu bảng. Hai chương trình của Huy và Nam đều thắng 3 trận và thua 3 trận và cùng được 3 điểm. Hai chương trình này đã được ban tổ chức cho bốc thăm và may mắn đã thuộc về chương trình của Huy. Chương trình của Thái đã thua cả 6 trận, không được điểm nào. Như vậy, các chương trình của Hoài và Huy được đưa vào đấu tiếp ở vòng bán kết.

[b]Nhận xét:[/b] Nhìn chung các chương trình trong bảng này chạy tương đối ổn định và thông suốt.

[b]Bảng B:[/b] Phạm Gia Thuỵ, Kha Kim Thanh, Bùi Quang Minh, Nhóm HSV.

Kết quả thi đấu như sau:

Thuỵ – Thanh: 1-0 Thanh – Thuỵ: 1-0 Thuỵ – Minh: 0-1 Minh – Thuỵ: 1-0
Thuỵ – HSV: 0-1 HSV – Thuỵ: 1-0 Thanh – Minh: 0-1 Minh – Thanh: 1-0
Thanh – HSV: 0-1 HSV – Thanh: 1-0 Minh – HSV: 0-1 HSV – Minh: 1-0

Chương trình của nhóm HSV đã thắng cả 6 trận và được 6 điểm, đứng đầu bảng. Chương trình của Minh thắng 4 trận được 4 điểm đứng nhì bảng lọt tiếp vào vòng sau. Các chương trình của Thuỵ và Thanh đều thắng 1 trận và được 1 điểm.

[b]Nhận xét:[/b] Chương trình của Phạm Gia Thuỵ bị lỗi Run time error 200 – một lỗi do các chương trình viết bằng ngôn ngữ lập trình Pascal luôn mắc phải khi chạy trên các máy tính chạy nhanh. Nếu theo qui định nghiêm ngặt thì chương trình phải bị loại ngay từ đầu. Nhưng ban tổ chức đã dùng một chương trình chuyên dụng (TpPatch) để chữa chương trình và vẫn cho tham gia giải. Chương trình có một số nước đi khá sắc sảo nhưng luôn hiểu nhầm mình là người đi trước nên luôn thua ở các ván mà nó phải đi sau và thua ở một số ván khác do đi sai luật. Chương trình của Kha Kim Thanh thường đi rất chậm và có vài ván thua do hết thời gian.

[b]Vòng bán kết (2/1/2001)[/b]
Bốn chương trình lọt vào vòng này là chương trình của Hoài, Huy (bảng A), HSV và Minh (bảng B) được cho đấu chéo với kết quả như sau:
Hoài – Minh: 1-0 Minh – Hoài: 0-1
HSV – Huy: 1-0 Huy – HSV: 0-1

Các chương trình của Hoài và HSV đã toàn thắng (thắng cả hai trận và giành 2 điểm) vào đấu với nhau trong trận chung kết tranh giải nhất nhì. Hai chương trình của Huy và Minh tranh giải ba bốn.

[b]Vòng chung kết (6/2/2001):[/b]
Hoài – HSV: 1-0 Minh – Huy: 1-0
HSV – Hoài: 0-1 Huy – Minh: 0-1

Như vậy, chương trình Personal Chinese Chess 2000 của Nguyễn Vũ Hoài đã thắng cả hai trận chung kết và giành vị trí thứ nhất; chương trình Intelligent Chinese Chess Playing Program Pro++ của nhóm HSV đứng thứ hai; chương trình BQM & NTH Chinese Chess ’99 của Bùi Quang Minh đứng thứ ba; chương trình “Uncle Ho” Chinese Chess của Nguyễn Phúc Huy đứng thứ tư.

[b]Đánh giá chất lượng kỹ thuật[/b]
Giải cờ Tướng máy tính lần thứ nhất rất mới mẻ với mọi người. Có lẽ điều lo lắng nhất đối với các chương trình dự thi là những vấn đề kỹ thuật rồi mới đến chất lượng cờ. Các trận đấu cho thấy còn nhiều vấn đề vướng mắc và nhiều tiếc nuối. Nhiều chương trình đã thua do nước đi không đúng luật hoặc đi lặp: ba trong bốn chương trình bị loại ngay từ vòng đầu bao gồm The Chinese Chess Competitor, Chinese Chess for everybody và Sig Power. Chương trình giải tư “Uncle Ho” Chinese Chess cũng đã phải nhờ vòng bắt thăm may mắn mới qua nổi Cannon China Chess – dù trong ván đối kháng cuối cùng với chương trình này, “Uncle Ho” còn Xe, Pháo, Mã, hai Sĩ đấu với Tướng đối phương “trần trụi” (không còn quân nào khác) nhưng đã để đối phương lấy mất điểm đó (thua) do đi quân Xe lặp lại một thế cờ cũ. Anh Huy – tác giả của chương trình đã thú nhận rằng do chưa hiểu hết cách cài đặt khá tinh vi cho luật này (của chương trình mẫu) nên đã sửa lại theo ý mình và không còn chính xác nữa. Chương trình giải ba BQM & NTH Chinese Chess ’99 cũng ngậm ngùi theo cách khác: là chương trình chạy nhanh nhất giải nhưng cái nhanh này không phải do tác giả mong muốn. Chỉ vì cho rằng một nước đi không được quá 30 giây (thật ra trong điều lệ ghi rõ là 15 phút – gấp 30 lần) nên đã bắt ép chương trình mình phải đi thật nhanh. Khi giải đang diễn ra, ban tổ chức đã phải từ chối lời đề nghị của tác giả cho cập nhật chương trình với chỗ sửa duy nhất là thời gian. Nếu chương trình này được nghĩ lâu hơn thì có thể thứ tự sắp xếp các chương trình đoạt giải bị đảo lộn. Chương trình giải nhì cũng thua một ván “đau” do đang thi đấu với chương trình giải nhất lại tự bật ra một thông báo lỗi (mà chính các tác giả cũng không biết ở đâu ra) và đứng ỳ không chịu đi tiếp – ban tổ chức đành chờ cho hết thời gian tối đa của một nước 15 phút và công nhận đối phương thắng cuộc (trước và sau trận đấu chính thức này, chúng tôi đã cho hai chương trình này thi đấu với nhau nhiều lần, quan sát được vài lần lỗi này và khẳng định là của chương trình thi đấu).

Nhìn chung về mặt kỹ thuật, các chương trình đoạt giải rất xứng đáng với vị trí của chúng. Đó là các chương trình có lỗi ít nhất, gọn nhẹ, giao diện đẹp và hiệu quả, sử dụng dễ dàng (mà điển hình là chương trình giải nhất của Nguyễn Vũ Hoài). Chương trình của nhóm HSV cũng được chúng tôi đánh giá cao nếu xét theo khía cạnh đẹp và thiết kế công phu.

Sau đây là một vài số liệu lý thú về mặt kỹ thuật:
*Có 3 trong 9 chương trình dự thi phát trên trên môi trường Windows. Các chương trình còn lại phát triển trên môi trường MS DOS.
*Chương trình gọn nhất: Cannon China Chess, 10 kb.
*Chương trình lớn nhất: Intelligent Chinese Chess Playing Program Pro++, 1417 kb.
*Chương trình có giao diện đơn giản nhất: Cannon China Chess.
*Chương trình có giao diện đẹp nhất: Intelligent Chinese Chess Playing Program Pro++ và Sig Power.
*Chương trình chạy nhanh nhất: BQM & NTH Chinese Chess ’99, trung bình một nước đi chỉ trong vòng 10-30 giây.
*Chương trình có nhiều nước đi lâu nhất (xấp xỉ hoặc quá qui định 15 phút tối đa cho một nước đi): The Chinese Chess Competitor.
*Chương trình ổn định nhất (chúng tôi không hề gặp bất kỳ một lỗi nào): Personal Chinese Chess 2000 và Cannon China Chess.
*Chương trình không chạy: Thangngo.
*Chương trình phạm luật nhiều lần nhất: Sig Power.
*Ván đấu có nhiều nước đi nhất: giữa “Uncle Ho” Chinese Chess (đi trước) và Cannon China Chess. Một bên đi được 86 nước, một bên đi được 85 nước.
*Ván đấu lâu nhất: giữa Chinese Chess for everybody và “Uncle Ho” Chinese Chess. Tổng thời gian cả ván là 101 phút.
*Tổng số ván đấu chính thức: 32 (24 ván sơ kết, 4 ván bán kết, 4 ván chung kết).
*Có 20 ván thắng do chiếu bí đối phương; có 4 ván một bên thua do hết thời gian trước; có 8 ván bên thua do đi sai luật (đi lặp hoặc sai luật đi quân).
*Giải không có ván nào hoà (nhưng có một ván đấu thử không chính thức duy nhất hoà khi cả hai chương trình đã mỗi bên vượt quá 400 nước). Đối với các ván thua do một bên hết thời gian trước, chúng tôi chưa bao giờ phải dùng đến luật hoà khi chênh nhau không quá 5 phút (do thời gian chênh nhau quá lớn).
*Tổng số máy tính dùng cho giải: 30 máy (24 máy dùng chính thức, 6 dự bị).

[b]Đánh giá chất lượng cờ[/b]
Phải nhìn nhận chất lượng cờ của các chương trình không ở mức có đẳng cấp như nhiều người kỳ vọng mà mới ở mức khá. Có lẽ chúng đều chưa phải là đối thủ của chương trình Chinese Chess Master III của Đài Loan (tuy có thể thắng được các mức thấp của chương trình này). Trong khi thi đấu hầu hết đều đi những nước – mà theo lời anh Phương, huấn luyện viên cờ quân đội, thuyết minh hôm thi đấu chung kết – nói nhẹ nhàng là “người không ai đi giống vậy”. Nhiều ván đấu (đặc biệt ở vòng sơ kết) có chất lượng chơi rất kém. Tuy nhiên, ta vẫn có thể gặp nhiều ván khác có những nước đi rất hay, với những cách thí quân, ăn quân, chiếu bí hết sức độc đáo. Chúng đã làm chúng tôi – những người bắt buộc phải theo dõi toàn bộ các trận đấu, say mê và vơi bớt mệt mỏi. Với một thời gian đầu tư ngắn, nhiều người còn phải học chơi cờ trước khi bắt tay vào viết chương trình thi đấu các kết quả đạt được là khá mĩ mãn. Với số đông, nó tỏ ra phù hợp và rất có ích.

Xin kể một vài chi tiết thú vị để các bạn tự đánh giá chất lượng các chương trình đoạt giải:

1) Ông trưởng ban tổ chức – GS Hồ Sĩ Đàm (phó khoa Công nghệ) là một người yêu và chơi cờ tốt. Ông đã thử đấu với chương trình chạy nhanh nhất – BQM & NTH Chinese Chess ’99 của Bùi Quang Minh (mà về sau đoạt giải ba). Chương trình này chỉ trong thời gian nghỉ trưa đã kịp “hạ” ông trưởng ban với tỷ số 6-2. Có lẽ ông đã bị cuốn theo lối chơi “siêu tốc” của chương trình này nên đã thua đậm chăng!
2) Trong ngày tổ chức các trận chung kết, ban tổ chức đã đặt ngoài sân hai máy tính để mọi người ham thích có thể trực tiếp thi đấu với hai chương trình đang tranh giải nhất nhì (đấu qua chương trình trọng tài). Có phần thưởng cho người thắng: lúc đầu qui định phải thắng hai trận đi-về (cho công bằng với máy) mới thưởng, về sau phải hạ xuống còn một – với phía người luôn được đi trước. Hai máy này luôn có một số lượng lớn các sinh viên đứng xem để hò hét, cổ vũ và “gà cờ” thoải mái – tất nhiên chỉ cho phe người. Số lượng người thử rất nhiều vì hầu hết mọi người vào thi đấu đều đứng dậy ngay do bị máy nhanh chóng dồn vào một thế cờ đầy thất vọng. Chương trình Personal Chinese Chess 2000 giải nhất của Nguyễn Vũ Hoài đã giữ tốt danh tiếng bằng cách không để một ai qua mặt. Chương trình Intelligent Chinese Chess Playing Program Pro++ giải nhì của nhóm HSV chỉ thua một trận duy nhất trước một bạn trẻ: bạn này đã sớm nhận ra máy rơi vào một tình thế chiếu “quẩn” nên đã khôn khéo đi các quân sao cho máy luôn tốn thời gian để chiếu lặp mãi (mỗi lần lặp lại hơi khác nhau thôi) và máy bị thua do hết giờ trước dù đang ở thế cờ hơn. Hỏi thêm mới biết, bạn trẻ đó lại là em trai của một tác giả nhóm HSV!!!

[b]4. Hướng tới tương lai[/b]
Giải cờ Tướng máy ĐHQG Hà Nội và Tạp chí Thế giới vi tính lần một đã thành công tốt đẹp. Các thứ hạng đã được sắp xếp. Thua thắng trên bàn cờ đã diễn ra. Đó là các trận đấu đẹp về trí tuệ và lao động. Bây giờ là thời gian để đúc kết các bài học và chuẩn bị cho lần giải sau. Chắc chắn có nhiều người đã tham gia giải lần này đang “nung nấu” ý chí đoạt giải lần sau. Nhiều bạn khác cũng đã hoặc sắp bắt tay vào làm chương trình mới. Chúc các bạn thành công và chúng ta hãy hẹn gặp nhau trong trận đấu tới.

[img]xq282-0.jpg;right;GIẢI NHẤT: Nguyễn Vũ Hoài, kỹ sư điện tử TpHCM[/img]Được phát động bởi ĐHQG Hà Nội và tạp chí PC World VN (từ tháng 3/1999), Giải Cờ Tướng Máy Tính Lần Thứ Nhất là cuộc thi đấu thể thao trí tuệ chủ yếu giữa các lập trình viên máy tính hơn là những tay chơi cờ sành sỏi. Đây là một cuộc thi khá độc đáo và cũng là cuộc thi đầu tiên trong lĩnh vực đấu đối kháng dành cho các chương trình máy tính.

Tổ chức cuộc thi Cờ Tướng Máy Tính đòi hỏi sự chuẩn bị rất công phu và mất nhiều thời gian. Thứ nhất, từ phía người tham gia thì đây là một hình thức thi đấu mới mẻ, còn bỡ ngỡ nên hầu như họ bắt đầu từ con số không, phải làm quen với lý thuyết, kỹ thuật viết chương trình, tuân thủ các quy luật chơi… Nhưng có lẽ khó khăn nhất vẫn là công tác tổ chức mà chủ yếu là khoa Trí Tuệ Nhân Tạo -ĐHQG Hà Nội đã đảm đương suốt gần hai năm từ khi phát động giải, đặc biệt là trong những ngày tổ chức thi đấu vào đầu tháng 1 vừa qua: viết bài; giải đáp kỹ thuật; tiếp xúc trao đổi với người tham gia; biên soạn, cung cấp tài liệu, chương trình; đề ra quy tắc, luật chơi; viết chương trình trọng tài; chuẩn bị cơ sở vật chất kỹ thuật… đã chiếm rất nhiều công sức và thời gian của ban tổ chức.
[img]xq282-1.jpg;center;GIẢI NHÌ: Nhóm HSV – sinh viên khoa CN, ĐHQG Hà Nội (Nguyễn Minh Vũ, Trần Việt Hà, Trần Thái Sơn)[/img]
[img]xq282-2.jpg;right;GIẢI BA: Bùi Quang Minh, sinh viên khoa CN, ĐHQG Hà Nội[/img]Ông Phạm Hồng Nguyên, giảng viên của khoa Trí Tuệ Nhân Tạo, là người đã đề xuất ý tưởng cho giải Cờ Tướng Máy Tính và cũng là người tham gia nhiệt tình nhất. Vai trò đầu đàn của ông Nguyên đã có tác động lớn đến thành công của giải và sẽ còn tiếp tục đóng góp cho những giải tiếp theo.

Mong muốn của ông Nguyên, cũng như của ban tổ chức là nâng cao chất lượng của các chương trình đấu cờ trong nước nhằm đưa giải Cờ Tướng Máy Tính vượt khỏi phạm vi trong nước để trở thành giải quốc tế. “Với kết quả của giải lần này, tôi nghĩ rằng chúng ta có thể hy vọng vào một giải tầm cỡ quốc tế. Tuy nhiên cần phải có thời gian và đặc biệt là sự hỗ trợ, quan tâm của giới chuyên môn cũng như các nhà tài trợ”, ông Nguyên cho biết.

[img]xq282-3.jpg;right;GIẢI TƯ: Nguyễn Phúc Huy, Kỹ sư trắc địa, Hà Nội[/img]Quay lại Giải, mặc dù không có nhiều chương trình tham gia – 9 chương trình – nhưng đây cũng là con số mong muốn cho lần tổ chức đầu tiên. Chất lượng các chương trình chơi cờ, như nhận xét của ban tổ chức và giới chơi cờ, còn ở mức trung bình và mang tính nghiệp dư. Điều này cũng thể hiện rõ các tác giả đều là những người làm máy tính chứ không phải là chơi cờ chuyên nghiệp. ông Lê Minh Phương, huấn luyện viên Trung Tâm TDTT Quân Đội, người đóng vai trò bình luận viên cho các trận đấu vòng chung kết, đã nhận xét: “Mặc dù có những nước đi rất độc đáo, nhưng các chương trình chơi cờ vẫn theo suy luận của “máy” chứ không giống người chơi”. Theo ông Phương thì nhìn chung, khả năng của các chương trình chỉ tương đương với người chơi cờ mức khá, chúng thi đấu khá tốt ở phần đầu, nhưng lại kém linh động và hay phạm lỗi ở cuối cuộc chơi, khi trên bàn cờ không còn nhiều quân. Có rất nhiều việc cần phải làm giữa giới chơi cờ chuyên nghiệp và người viết chương trình để nâng cao chất lượng giải.

Có thể tham khảo chi tiết các chương trình chơi cờ trong bài “Tổng kết giải” của Phạm Hồng Nguyên trong số này (2/2001), trang 77.

[i]Ở cuối hồi 74, khi Quan Công (Vân Trường) đang thị sát để đánh thành, bị tướng giữ thành là Tào Nhơn đốc thúc quân sĩ bắn tên xuống như mưa. Quan Công bị một mũi tên trúng tay. Phần dưới đây là trích đoạn hồi 75.[/i]

Vì tên tẩm thuốc độc, nên cánh tay Quan Công bị tê liệt. Quan Bình thay cha bị thương nặng, bèn bàn với. chư tướng đưa Quan công về Kinh Châu dưỡng bệnh.

Quan Công thấy thế mắng rằng:

– Phàn Thành nay đã nguy ngập. Thành ấy ta đã lấy được trước mặt rồi, há vì vết thương nhỏ này mà lui binh sao ?

Chư tướng thấy vậy, bèn đi tìm lương y điều trị.

Ngày kia, bỗng có người ngồi trên thuyền nhỏ ở Giang Ðông đi qua. Quan Bình hỏi, người ấy xưng là Hoa Ðà, nghe tin Vân Trường bị thương nặng nên tìm đến chữa. Quan Bình cả mừng, nói:

– Tôi nghe danh tiên sinh đã lâu, nay lại đích thân đến, ơn ấy ngàn ngày không quên.

Nói đoạn, mời Hoa Ðà đến gặp Vân Trường. Hoa Ðà xem vết thương nói:

– Tên có tẩm thuốc độc đã tới xương rồi. Phải trị ngay, nếu chậm sẽ nguy khốn.

Quan Công hỏi:

– Phải dùng thuốc chi?

Hoa đà nói:

– Phải trồng một cây trụ nơi vắng vẻ. Tướng công phải chịu cho tôi cột vào cây trụ đó, lấy vải bịt mắt để khỏi thấy việc tôi làm.

Vân Trường hỏi:

– Chữa cách gì mà lạ vậy?

Hoa Ðà nói:

– Tôi phải lóc thịt ra, cạo xương cho hết chất độc. Nếu không cột vào trụ, hoặc để nhìn thấy, ngài sẽ không chịu nổi.

Vân Trường cười:

– Có gì mà không chịu nổi!

Nói rồi liền khiến Hoa Ðà cứ việc làm. Còn mình vẫn ngồi đánh cờ với Mã Lương. Hoa Ðà lấy dao mổ vết thương. Vân Trường vẫn cười nói như không. Máu chảy ràn rụa. Hoa Ðà thán phục trước khí phách can trường của Quan Công.

[img]xq279-0.jpg;center;[/img]

Quan Công đứng đậy nói:

– Cánh tay đã hết đau, co dãn được. Ngài thật là bậc thần y đó .

Vân Trường bèn sai dọn tiệc đãi Hoa Ðà, rồi lại lấy vàng ra tạ ơn.

Hoa Ðà nói:

– Tôi nghe ngài là bậc trung nghĩa nên đến trị giúp, đâu phải để lấy bạc vàng.

Nói rồi từ giã ra về.

[b]Xe[/b]

[b]Đặc điểm[/b]

Xe là quân chủ lực số một. Sức cơ động của nó rất lớn, di động rất nhanh, khống chế phạm vi hoạt động rất rộng, có thể công, thủ. Nhìn toàn cục thì chính Xe là quân tổ chức công thủ nhanh chóng nhất, nhưng vai trò chính của Xe là lực lượng trung kiên dùng để chiến đấu.

[b]Thực lực[/b]

Nói Xe là quân chủ lực số một vì uy lực của nó mạnh nhất. Trong các giai đoạn khai cuộc và trung cuộc, các Xe luôn luôn là quân chủ lực tác chiến. Còn giai đoạn tàn cuộc, hai bên tổn thất nhiều quân, chiến trường trống vắng khiến Xe càng dễ phát huy năng lực. Do đó [b]Thực lực[/b] của Xe càng nổi rõ. Người ta đánh giá [b]Thực lực[/b] bằng câu: “Nhất xa sát vạn”.

[b]Cách sử dụng[/b]

Trong giai đoạn khai cuộc nên ra Xe thật sớm chiếm lấy lộ thông. Làng cờ có câu “ba nước không ra Xe, nhất quyết phải thua cờ” để khẳng định ra Xe sớm là điều trọng yếu. Lúc mở đợt tấn công Xe nên tiến xuống hàng tuyến Tốt hoặc ở 2 trục lộ cho dễ phối hợp với các quân khác tiến lên. Khi phòng thủ thì Xe nên đặt ở trên hà hoặc ở hàng tuyến Tốt để ngăn cản các quân đối phương vượt qua tiếp cận trung Tướng.

Nếu đối phương khuyết Sĩ thì chớ dễ dàng chấp nhận đổi Xe, đồng thời phối hợp Xe, Mã, Tốt để tấn công. Như đối phương khuyết Tượng thì Xe phối hợp cùng Pháo, Tốt tác chiến. Còn đối phương bền Sĩ Tượng thì Xe phối hợp Pháo, Mã, Tốt uy hiếp rất hiệu quả.

Cờ tàn, tối kỵ để Xe ở những chỗ kẹt, nên để ở những chỗ thông thoáng để dễ đối phó 4 phương 8 hướng.

Chúng ta xem các thế cờ sau.

Thế cờ một Xe phá đối phương còn đủ bền Sĩ, Tượng. Đây là trường hợp “xe công kiên phá địch”.

[game boxcomment=0 header=0]
FORMAT WXF
GAME Xe công kiên phá địch
RED Trắng
BLACK Đen
FEN 3ak4/4a4/e8/9/2e1R4/9/9/9/9/4KA3 w – – – 1
START{
DIAG{ #1 RED POPUP }
1.S4.5 Tg5-6 2.S5.6 Tg6.1
/*Bắt buộc. Nếu 2…Tg6-5 thì 3.Tg5-4 khiến Đen phải đi Tượng biên và Xe ăn Tượng hà.*/
3.X5-4 S5.6 4. Tg5-4 S4.5
5.X4-2 S5.4 6. X2.2 S4/5
7.X2.1 Tg6/1 8. X2-5
}END[/game]
Trắng thắng rõ.

Thế cờ tiếp theo, Xe chiếu Tướng ăn quân.

[game boxcomment=0 header=0]
FORMAT WXF
GAME Xe chiếu Tướng ăn quân
RED Trắng
BLACK Đen
FEN 3ak1e2/1r7/9/9/9/6R2/2p6/4E4/H8/4K4 w – – – 1
START{
DIAG{ #1 RED POPUP }
1.X3.5 Tg5.1 2.X3/1 Tg5/1 3.X3-8
}END[/game]
ăn Xe thắng.

Cũng thế cờ này, nếu Đen đi trước thì:
[game boxcomment=0 header=0]
FORMAT WXF
GAME Xe chiếu Tướng ăn quân
RED Trắng
BLACK Đen
FEN 3ak1e2/1r7/9/9/9/6R2/2p6/4E4/H8/4K4 b – – – 1
START{
DIAG{ #1 RED POPUP }
1. … X2.8 2. Tg5.1 X2/1 3. Tg5/1 X2-1 }END[/game]
ăn Mã, cuối cùng Đen cũng thắng.

Thế thứ 3, Xe yểm trợ điều quân di chuyển.

[game boxcomment=0 header=0]
FORMAT WXF
GAME Xe yểm trợ điều quân di chuyển
RED Trắng
BLACK Đen
FEN 4kae2/4a4/4e4/9/5r3/2P2H3/r8/E3C4/4A4/3RKAE2 w – – – 1
START{
DIAG{ #1 RED POPUP }
1. M4.6 X1/5 2. M6.8 X1-2
3. X6.6 X6-5 4. Tg5-6 }END[/game]

Trắng thắng thế. Sau đó qua Tốt phối hợp dễ chiến thắng.

Thế thứ 4, Xe phòng thủ đẩy lùi quân địch.

Hiện tại Mã Đen ngoạ tào rất nguy hiểm, nếu Xe Đen tấn 3 thì Trắng bị động khó đỡ. Thế nhưng Trắng có thể phòng thủ bằng cách:

[game boxcomment=0 header=0]
FORMAT WXF
GAME Xe phòng thủ
RED Trắng
BLACK Đen
FEN r3kae1C/4a3H/3ce4/4p4/9/P1R6/4P4/4E4/4A1h2/3K1AE2 w – – – 1
START{
DIAG{ #1 RED POPUP }
1. X7-3 M7/8 2. X3/1 M8/7 3. X3.1 }END[/game]
hai bên cân bằng. Đó là nhờ Xe Trắng đánh đuổi Mã dữ Đen phải thoái lui.

[i]Kính gửi toà soạn báo.
Xin cho hỏi:
– Phần mềm (sw) nào hiện nay là sw mạnh nhất của cờ tướng?
– xq master và xiexie master cái nào mạnh hơn?[/i]
[b]Trần Công Nguyên[/b]

Câu hỏi của bạn trả lời không đơn giản chút nào. Chúng ta sẽ chia phần trả lời thành nhiều phần và đi lần lượt:

[b]1. So sánh công bằng hai chương trình cờ[/b]

*Muốn so sánh bất cứ thứ gì một cách công bằng, người ta phải so sánh chúng trong các môi trường giống hệt nhau. Nếu môi trường khác nhau, việc so sánh thường mất hầu hết ý nghĩa. Ví dụ so sánh giữa một người chạy bộ xuống dốc, thuận gió với một người chạy lên dốc và ngược gió sẽ không được công nhận kết quả trong đa số trường hợp.

Đối với các chương trình cờ, để so sánh công bằng phải chạy chúng trên các phần cứng giống hệt nhau, cài hệ điều hành như nhau. Sau một số ván còn phải đổi máy giữa chúng (mặc dù cách dùng một máy để chạy cả hai là đơn giản nhất nhưng cách làm này không công bằng do các chương trình có thể ảnh hưởng đến nhau).

*Phải cho chúng đấu với nhau một số lượng ván tương đối lớn (thường là từ một vài trăm ván trở lên) thì kết quả mới thực chất. Một vài ván tuy có thể cho bạn kết quả “áng chừng” nhưng không chắc đúng. Lý do [i]cờ là vô cùng[/i]. Có thể đối với một vài kiểu khai cuộc này chương trình này đánh kém chương trình kia, nhưng ở khai cuộc khác kết cục có thể lại ngược hoàn toàn. Một số chương trình lại có khả năng học tốt nên ngay sau một vài ván nó sẽ nắm được đối thủ và có phương cách xử lý thích hợp.

Người mua phần mềm thích kết quả so sánh kiểu này (tức là công bằng) hơn. Mong muốn của họ là mua được một chương trình mạnh nhất khi chạy trên cùng một phần cứng là máy của họ.

Trong [topic id=258]Giải cờ Tướng máy tính lần 1[/topic] (kết hợp giữa ĐHQG Hà Nội và tạp chí PCWorld VN), chúng tôi đã nhấn mạnh việc so sánh công bằng bằng cách cho chạy các chương trình cờ trên các phần cứng giống nhau và đấu qua chương trình trọng tài để đảm bảo thật công bằng về luật và thời gian.

[b]2. Cách so sánh phổ biến hiện nay[/b]
Tuy nhiên, cách so sánh “công bằng” ở trên không dễ thực hiện, rắc rối về mặt kỹ thuật (phải đảm bảo các máy tính chạy thật giống nhau), nhưng quan trọng hơn là nó làm hạn chế khả năng sáng tạo của những người phát triển chương trình cờ do đã tách rời phần mềm với phần cứng, bỏ qua sự phát triển của phần cứng. Ví dụ, dù một người lập trình có bỏ rất nhiều tiền ra để mua những phần cứng tiên tiến nhất (như máy có nhiều bộ vi xử lý, máy tính lớn, máy cài hệ điều hành khác thường…) và bỏ rất nhiều công sức ra phát triển chương trình cờ chạy trên các phần cứng đó thì khi thi đấu họ lại phải bỏ hết những phát triển đó để quay về với cấu hình cơ bản trong cuộc đấu nhân danh “công bằng”. Mặt khác, những cuộc thi “công bằng” này sẽ loại bỏ thẳng tay các phần cứng, các máy tính được phát triển chuyên dụng để chơi cờ.

Do đó, cách so sánh phổ biến hiện nay là so sánh các chương trình chạy trên những phần cứng, hệ điều hành mà tác giả tự chọn. Lúc này, không hẳn là đánh giá xem chương trình nào mạnh hơn chương trình nào mà là hệ thống chơi cờ nào (bao gồm chương trình và phần cứng) mà một tác giả cờ tạo ra mạnh đến đâu.

Tất nhiên cách đánh giá này không thể công bằng như cách đầu do khoảng cách có thể quá chênh lệch về phần cứng. Rõ ràng những người khổng lồ về tài chính và kinh nghiệm sẽ thắng thế. Một chương trình dù phát triển trong thời gian ngắn nhưng sẽ có ưu thế lớn nếu chạy trên máy tính lớn hay có những bảng mạch, IC được thiết kế riêng cho cờ, so với một chương trình chạy trên máy bình thường.

Thực ra cách so sánh này không phải mới và đã có ngay từ khi xuất hiện các cuộc thi cờ máy, xuất phát từ cuộc chạy đua chế tạo ra hệ thống chơi cờ có thể đánh bại người Vô địch thế giới. Nói cách khác, mục đích so sánh các hệ thống cờ với nhau là phụ, mà tất cả vì mục đích tối thượng: thách thức trí tuệ con người, tước ngôi Vô địch cờ của người.

Kiểu so sánh này cũng [i]làm khó[/i] cho người chọn mua phần mềm. Họ sẽ khó mà biết được với phần mềm này phần mềm kia mà chạy trên máy tính của họ sẽ có kết quả như thế nào. Một chương trình giải nhất (nhờ chạy trên một máy có nhiều bộ vi xử lý) chắc gì đã thắng được một chương trình “kém” hơn (do máy kém) khi cùng chạy trên máy của người mua.

Ngoài ra nếu chỉ xét một hệ thống chơi cờ là mạnh hay yếu qua một vài cuộc thi thì hoàn toàn chưa đủ. Cuộc thi là để tranh giải thưởng nhưng số ván đấu trong một cuộc thi quá ít nên không đủ để đảm bảo kết quả so sánh là luôn đúng.

Đối với con người, người ta đã nghiên cứu và đưa ra giải pháp so sánh từ lâu. Đó là dùng các hệ số như ELO để đánh giá xem một người chơi cờ đang ở đâu trên thế giới. Đối với các hệ thống chơi cờ Vua người ta đã lập ra một tổ chức gồm những người tình nguyện chuyên cho các chương trình cờ đấu với nhau trên các phần cứng khác nhau rồi tính ELO của chúng (kèm theo loại máy) và cung cấp định kỳ danh sách này. Người dùng sẽ biết phải mua phần mềm nào để nó là mạnh nhất cho máy họ có.

[b]3. Chương trình cờ Tướng nào mạnh nhất hiện nay?[/b]
Hoàn toàn không có câu trả lời. Không có tổ chức nào đứng ra tính hệ số (ELO) cho các chương trình cờ Tướng. Chúng ta đành tạm bằng lòng cách so sánh tương đối thông qua một vài cuộc thi ít ỏi trên thế giới.

Năm 2005 chỉ có duy nhất cuộc thi cờ máy diễn ra ở Đài Loan. Chương trình XqMaster giành giải nhất nên có thể tạm coi đó là chương trình cờ mạnh nhất hiện nay. Tất nhiên còn có nhiều chương trình không tham gia năm nay hoặc chưa bao giờ tham gia nên kết quả chỉ mang đậm tính tham khảo.

[b]4. So sánh XieXie (XX) và XqMaster[/b]
Hai chương trình XX và XqMaster mới chỉ có dịp so tài chính thức với nhau qua giải cờ tướng tổ chức ở Đài Loan năm 2005. Trong giải này XqMaster đoạt huy chương vàng trong khi XX không những không bảo vệ được chức vô địch (đã từng đoạt năm 2004) mà còn không đoạt huy chương nào, “ngậm ngùi” ở vị trí thứ 6 (trong tổng số 9 chương trình tham gia).

Tuy nhiên, kết quả trên chỉ có tính tương đối khi so sánh hai chương trình này với nhau. Đứng về mặt so sánh công bằng thì không có sự công bằng ở đây. XqMaster chạy trên một máy tính mạnh hơn nhiều: tốc độ cao hơn và máy có hai bộ vi xử lý (dual core) trong khi XX chạy trên một máy tính yếu hơn. So sánh thời giá hiện nay, máy của XqMaster đắt gấp đôi máy của XX. Số ván đấu của hai chương trình này cũng rất ít ỏi nên không nói được nhiều điều.

Có lẽ từ cuộc thi trên ta chỉ có thể rút ra được kết luận sau:
*XqMaster chạy trên máy dual core mạnh hơn (so sánh chỉ có tính tương đối do số ván đấu quá ít) XX chạy trên máy thường.
*XqMaster chạy được và tận dụng được phần cứng tiên tiến (dual core) hơn XX trong giải đấu.

Việc so sánh này không đảm bảo hai chương trình này khi chạy trên các phần cứng khác nhau với cuộc thi sẽ có cùng kết quả. Cũng không ai có thể đảm bảo năm tới XqMaster có thể thắng tiếp.

[img]xq278-0.jpg;center;Xiexie và Xqmaster[/img]

Khi XqMaster đến cuộc thi nó có một ưu thế cực lớn là không ai biết nó là ai (tác giả chưa từng phát hành nó trước cuộc thi) trong khi XX (và một số chương trình khác) đã được phát hành rộng rãi. Chắc chắn tác giả XqMaster đã có một thời gian dài nghiên cứu XX để tìm ra điểm mạnh, điểm yếu và tìm ra “phương thuốc” trị thích hợp, khai cuộc “tủ” để diệt XX. Nhưng năm tới chính XqMaster sẽ trở thành mục tiêu bắn phá của các chương trình khác và ưu thế bí mật, bất ngờ không còn nữa khi tác giả bắt đầu phát hành nó và người trong cuộc ai cũng biết nó. Các tác giả khác sẽ không tiếc công sức cải tiến chương trình và tiền đầu tư máy móc để tránh bị thất thế như cuộc thi vừa rồi.

[b]5. Bạn nên dùng chương trình nào?[/b]
Nhân tiện xin trả lời một số bạn xin lời khuyên nên dùng chương trình nào. Câu trả lời này không hẳn là một lời khuyên mà chỉ là một gợi ý.

*Nếu bạn thật sự cần một chương trình mạnh và bạn đã có sẵn hoặc sẵn sàng bỏ ra một khoản đầu tư kha khá mua máy tính loại mới (dual core trở lên) thì nên dùng XqMaster. Thường các yêu cầu này không thật nhiều, chỉ xẩy ra đối với các bạn là kỳ thủ chuyên nghiệp đã thắng dễ dàng các chương trình cờ khác, hoặc đối với những người muốn dùng nó kiếm điểm thật cao khi chơi trên mạng (kiểu chơi cheating – “ăn gian”).
*Với các kỳ thủ thông thường có trình độ từ mức đầu của kỳ sư (kiện tướng) trở xuống thì chỉ cần những biện pháp đơn giản và rẻ tiền là nâng cấp phần cứng (mua một máy tính mạnh hơn máy tính cũ nhưng không cần phải là loại thật đắt tiền), rồi tập trung khai thác phần mềm cờ có sẵn là tương đối thỏa mãn. Theo kinh nghiệm của bản thân, chúng tôi thấy đa số những người có trình độ cờ bình thường nhưng lại chê bai chương trình cờ này yếu, chương trình kia yếu là do dùng sai, đặt tham số sai (ví dụ chỉ cho chương trình chạy trên máy quá yếu, thời gian nghĩ chỉ một vài giây). Nên nhớ hầu hết các chương trình có đẳng cấp cao đều có khả năng thắng đến 99.99% số người dùng trên thế giới. Nếu bạn chắc không thuộc 0.01% còn lại kia thì sẽ không cần chương trình mạnh hơn.
*Đối với các bạn yêu cờ, mong muốn học tập về cờ thì nên chọn các chương trình có nhiều chức năng hơn, đặc biệt các chức năng giúp tập luyện. Đứng về phương diện này thì theo chúng tôi, XqMaster phiên bản hiện tại (năm 2005) là một chương trình rất kém không nên đầu tư do số chức năng quá nghèo nàn.

Tiếc thay, với những bạn ít kinh nghiệm, hoặc chưa đọc đến nơi đến chốn, mỗi khi đối phương đi không đúng sách lại làm bạn lúng túng thấy rõ. Bạn hãy đọc sách kỹ, ở những nước đi quan trọng cần thử vài cách ngoài sách vở. Có như vậy bạn mới hiểu tại sao các tác giả lại viết như vậy và sẽ không bị bất ngờ.

Ván cờ sau lấy từ một giải tập huấn của đội tuyển trẻ Thượng Hải:

[game boxcomment=0 header=0]
FORMAT WXF
GAME Còn nước ngoài sách vở đấy
RED Trắng
BLACK Đen
START{
1. P2-5 P8-5 2. M2.3 X9.1
3. X1-2 M8.7 4. M8.7 X9-4
5. B3.1 M2.3 6. B7.1
DIAG{ #6 BLUE POPUP }
/*Hai bên chơi theo bố cục Thuận Pháo trực Xa lưỡng đầu xà đối hoành Xa.*/
6. … X4.5
/*Bên Đen cho Xe vượt hà đánh nhanh. Theo sách vở bên Trắng có khá nhiều phương án:
1) T7.9 X1.1 M3.4 X4-3 X9-7 cân bằng
2) M3.4 M4-3 M7/5 P5.4 M4.6 X3-4 M6/5 X4-5 M5.3 Trắng ưu
3) M3.4 M4-3 M7/5 X4-5 M5.3 M5/1 Trắng ưu

Bên Trắng chọn phương án M3.4 và bên Đen đáp lại như sau:
*/
7. M3.4 X4-3 8. M7/5 X3/1
/*Nước ngoài bài bản dạy, kỳ thủ trẻ cầm quân Trắng lúng túng chút ít và đi tiếp:*/
9. M5.3
/*Thấy quân liên kết tốt, kỳ thủ bên Trắng vững tâm, bên Đen tiếp tục phát triển:*/
9. … B3.1 }END[/game]
Quân bên Đen mở, rất dễ đi. Nước đơn giản ai cũng thấy là X3.2 tranh thủ tốc độ giành quyền chủ động. Khi chưa đủ kinh nghiệm lường các biến ngoài sách vở, bạn nên chọn phương án ổn định, như: 7. T7.9 trong ván cờ trên.